BINNENLAND. Uit Stad en Omgeving. Ie Jaargang. No. 144. ®e Sdicbelve Qowtmxt Bureau OlIDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week, t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 11.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/. cent, met Qeïllustreerd Zondagsblad 5 cent. Dinsdag 22 Maart 1910. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 15 cent ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Oroote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geenhandels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden- betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. De Esperanto-beweging. Voorzien van bisschoppelijke en ko ninklijke goedkeuring zijn de Statuten en het huishoudelijk reglement van den Ned. R. K. Esperantisten- bond „Nederlanda Ka to li co" schenen en aan de leden toegezonden. De bond is gevestigd te 's Hertogenbosdi ein| stelt zich ten doello. het verbreiden der wereldhulptaal „Esperanto" on der de Katholiekenen 2o. dd beharti ging der internationaal-katholieke belan gen, in den meest uitgebreiden zin, door middel van Esperanto. De middelen, om bovengenoemd doel te bereiken, zijna. het stichten van plaat selijke afdeelingen, waar Esperanto be oefend en onderwezen wordt; b. het ma ken van propaganda in woord en ge schrift; c. het verspreiden van katholieke Esperantowerken, het oprichten eener bi bliotheek en het steunen en oprichtetn van lcath. tijdschriftend. het aanstellen van personen, wier taak het is, inlichtin gen te verstrekken omtrent den Bond; e. het aanknoopen en onderhouden van be trekkingen met buitenIandsdie vereenigiin- gen van verwante strekking enz. Verder nog vele bepalingen vooral van huishoudelijkcn aard. Zie zoo! Wie had kunnen denken voor een jaar, dat zóó i ets mogelijk was in ons vaderland. Voor korten tijd was „Espe ranto" in ons land nog zoo goed als on bekend, althans bij zéér velen! „De bond telt nu reeds bijna 600 le lden", aldus juicht „Ned. Kath." in de laatste aflevering, „en in onze Bonds- aderen bruischt het jonge leven, bezield door het warmste katholicisme, begees terd door de zege- en zegenrijke toekomst van de „lingvo internacia", tuk op daden van menschenmin, broederhulp en vrede lievendheid. *En terwijl wij onzen bond zienderoogen zien groeien in omvang en belangrijkheid, aanschouwen wij ook de steeds machtiger uitbreiding van Espe ranto over de geheele wereld." Wat een kostelijk vooruitzicht Het Rijk van Christus uit te breiden, te verdedi gen door middel van Esperanto." Groot was het succes der predikatie, welke o.a. Richardson in de wereld-hulp taal voordroeg te Barcelona. Doch het succes van het Esperanto is „een succes, hetwelk wij niet verdiend of verworven hebben, maar waarmede de Alwijsheid onze daden goedgunstig heeft willen bekronen." (Lutkie.) Een gezaghebbend man op "taalkundig gebied (die ook het Voiapük bestudeerd heeft) getuigt: „Het stelsel van dr. Za- menhof is inderdaad een wereldtaal, alle andere zijn het slechts in naam. Wat kan het ons schelen, of het stelsel nog beter had kunnen zijn, als de wereld het aldus, gelijk het thans is, maar aanvaar den wil." Hoe heerlijk, als de jeugd niet meer, Zooals vroeger, zich behoeft af te tob ben met Fransch, Engelsch, Duitsch enz., om wereldburger te worden en zijn za ken te drijven! Het is zeker, dat de Esperanto-bewe ging op den duur slechts dan kan slagen, als die taal op de scholen wordt inge voerd. Daar nioet het dus heen! „En la lingvo „Esperanto" ni vidas la estontan lingvon(in Esperanto zien wij de toekomstige wereldtaal.) Daar zijn onder geloofsgenooten wel- meenende vrienden, die de beweging te genwerken, of negeeren, of weigeren te steunen. In dien geest, kara leganto! (waarde lezer), hoordet gij misschien spreken, en hebt gij zelf gesproken. Kore ili ridas (hartelijk lachten zij), zij haal den minachtend de schouders op, die noch van de taal, noch van de beweging iets wisten, 't Is de vooraf berekende tegen- Werking, die li ede re goede zaak, vooral in den beginne, ondervindt, die ons niet bevreemdt en nog vee! minder ontmoe digt. De H. Franciscus van Salis zegt: „Cion per amo, nemion per forto", (d w. z.: Alles door liefde, niets door geweld.) De leuze van het Esp. Bondsorgaan geplaatst boven het titelblad. Slechts misverstand is oorzaak van krakeel! De bedoeling is niet en nooit en kan nooit zijn, d e nati.onale idiomen te verdrin gen. Vrijmetselaars, anarchisten e. d. hebben zich bij de Esperanto-beweging aangesloten, beijveren zich naar vermo gen, door dit middel het verderf te ver breiden. Daar zijn er bij, die hun invloed mis bruiken op allerhande wijze, om de ons vijandige zaak te dienen. Opgepast dus! Ik wijs u slechts op brochures en tijd schriften. Daartegenover staat: „Universa- la Katholika Esperanta Biblioteko." Ook Joden zijn de beweging bijgevallen, de zulken, welke de oplossing van het Jood- sche probleem in assimilatie zoeken. Daarom het voor de hand liggende mid del: een afzonderlijke organisatie van R. K. Esperantisten. Zij is noodzakelijk geworden, om geloofsgenooten te ont trekken aan onheilzamen invloed van ver derfelijke beginselen. Derhalve: Antaüen amikoj (Voorwaarts vrienden!) Laat ons dus werken, om „N. K." te doen leven, groeien en bloei en. Laat elk lid jaarlijks minstens één of meer leden bijwinnen en pracfisch deel nemen aan de werkzaamheden. In het pas verschenen blad „Stem der Pharmaceuten" (Sept 1909) las men: „Esperanto heeft reeds zijn zuigelingen- periode achter den rug. Thans na 20-jarig bestaan, is het reeds een rijp organisme geworden." Maar dat behoeft onderhoud En: in die 20 jaren werd onze taal levend en groeide zij aan, op de lippen en onder de pen der Esperantisten, en dit eiken dag meer en meer." (Ed. Privat in zijn rede tijdens eht 5e Congres te Barcelona.) Uw belangstelling is derhal ve niet nutteloos, veel minder belachelijk. Een „Universala Esperanto-Asocio" (U. E. A.) heeft ten doel: het aanknoopen van relaties op alle gebied, tusschen haar le den door middel der wereldhulptaal ge makkelijk te maken. Zij heeft leden ien vertegenwoordigers in en buiten Euro pa (in meer dan 23 landen.) „La estonto estas nia" (De toekomst is ons.) Nog even voor zijn dood gaf abbé Peltier deze leuze in zijn „Espero Kato- liko" „Katolikismo per Esperanto, „Esperanto per Katolikismo." De Roomsche beginselen verdedigen en tevens de wereldtaal verspreiden Vivu Esperanto! A b o n né. V Slecht voorbeeld. Een Zutfensche firma heeft onzen ge meenteraad verzocht, dat voor werken uitgevoerd onder beheer of namens de gemeente uitsluitend Nederlandsche ce ment zal worden verwerkt, mits prijs en qualiteit aan die van buitenlandsche fabrikaten evenredig is. B. en Wl stellen voor op dit verzoek afwijzend te beschikken en motiveeren hun advies aldus: „Het komt ons voor, dat dit verzoek, aldus gesteld, eigenlijk weinig zin heeft. Wij kunnen ons 'toch niet goed voorstel len, welk belang aannemers er bij zouden hebben om het door hen benoodigd'e cement uit het buitenland te betrekken, wanneer zij het even goe'd en voor den zelfden prijs of nog goedkooper in het land zelf kunnen krijgen. Hun eigenbe lang zal er hen dan wet van zelf toe leiden om het binnenlandsche fabrikaat te gebruiken en een raadsbesluit om dit te waarborgen schijnt ons daartoe over bodig. Mocht echter de bedoeling verder rei ken en het streven ér op gericht zijn om langs een omweg het gebruik van het inlandsche fabrikaat te verzekeren, ook wanneer dit niet met het buitenlandsche kan concurreeren, dan zou naar wij mee- nen de inwilliging van het verzoek een1 zeer bedenkelijk karakter aannemen. Im mers dan zou de gemeente hier een eer ste stap zetten op den weg der bescher ming, dien zij o. i. nimmer behoort te betreden." De logica der redeneering van dit acht bare college we moeten het beken nen ontgaat ons. Bijzonder, waar als vanzelf sprekend! beweerd wordt, dat bij gelijlkheid van prijs en kwaliteit aan het biniiehlan'dsch fabrikaat de voorkeur zal worden gege ven De ondervinding heeft wel anders ge leerd! Overigens zien wij niet in, wat ter wereld er tegen zou kunnen zijn, dat de gemeente het goede voorbeeld' geven zou om de inlandsche industrie te "ber vorderen en te bevoordeelen. Zelfs al ware in casqJiet büiten.lain1ds;^hl cement al een ietsje lager in prijs of een weinig beter van kwaliteit, dan zou, dunkt ons, de gemeenteraad wijs en vroed handelen door gebruik te doen ma- kan van Nederlandsch fabrikaat. Men wil en met recht dat de ge- meentenaren hun inkoopen doen in de gemeente. En nu zou de gemeente zelve niet eens kunnen besluiten om bij gelijkheid van prijs en kwaliteit, bij voorkeur Neder landsch fabrikaat te gebruiken! Daargelaten nog het verkeerde van een stelsel, dat weigert de inlandsche in dustrie te beschermen, durven we dit een slecht voorbeeld noemen. SJIt de Pers. Een bedenkelijke gloriedag. Onder dit opschrift schrijft „het Huis gezin" De dag van gisteren in een glorie dag geweest voor den heer Ossendorp. Een door den Bond van Nederland sche Onderwijzers te Amsterdam be legde meeting heeft zich met den heer Ossendorp solidair verklaard en hem ge huldigd. Voor den heer Ossendorp zijn die be tuigingen van instemming stellig stree- lend. Maar voor de openbare school, waar het den heer Ossenorp toch om te doen moet zijn, is de manifestatie bedenke lijk. i Want het Leidsche oordeel is niet ver zaakt, de Ossendorpsche uitspraak niet getemperd, maar in haar vollen, duide- 1 ijken zin gehandhaafd, als het kon nog verscherpt. De gelegenheid, waarop van liberale zijde reeds gehoopt werd' om den te rugtocht te kunnen aanvaarden, is ver zuimd, sterker, is willens en wetens ont houden. Het tafellaken is thans voorgoed door gesneden. De Bond wil den strijd. De uitkomst van dezen strijd, met de openbare school tot inzet, kan niet twij felachtig zijn. Wil men uit één voorbeeld den geest der meeting en den geest der Os sendorpsche openbare school leeren kennen? Een der onderwijzers-redenaars zei, dat zij als het moet, de bijbelsche ver halen aan de kinderen zullen vertellen, maar ze dan zullen behandelen op de manier zooals ze dat zouden doen met het uiteenzetten der sprookjes, die aan de wording van andere godsdiensten ten grondslag liggen. De vergadering juichte. De woorden en de toejuichingen tee kenen. j i l l. lil .1 Droeve verblinding „Ik heb den moed Wij lezen in „De Nederlander": „Ik heb den moed obstructie te voe ren", zeide de heer Schaper Vrijdag. En hij voegde er bij: „Ik hoop, dat het niet meer noodig zal zijn, dat deze waar schuwing voldoende zal wezenmaar zij zal dan ook ad rem zijn. Wat er van moge komen in het land, hier sta ik en ik ben bereid mij te verantwoorden. Ik heb den moed van mijn overtuiging en mijn daden. De heeren zullen stemmen. Op dezen toon spieken de sociaal-de mocraten in de Kamer. En wat hebben de liberalen daartegen aan te voeren? Dur ven ook zij een wil te uiten? Integendeel, zij zijn bang voor schreeuwers als de so ciaal-democraten, dat bleek in 1903, en ook nu weder. Alleen tegen de „clericalen" hebben zij vijftig jaar lang „den moed" getoond. Die maakten immers geen obstructie, die scholden immers niet en bezigden geen geweld. Voor zulke dingen gaat een fat soenlijk liberaal vanzelf op zij. En dan bukken zij liever voor hen, die alles dur ven, zich voor geen enkel lid schamen, onbeschaamd en onbeschoft het gezag en de waardigheid van het Parlement ho nen, en optreden op een wijze, die in hun eigen vergaderingen al lang de deur voor zulke „amokmakers" zou hebben geopend om ze „er uit te gooien."- De heeren socialisten profiteeren van het gelijk recht voor allen, doch weten ten slotte met de geweldmiddelen, die geen andere partij bezigt, den wil eener zeer kleine groep door te zetten. Daarmee intimideeren zij de vreesachtigen, die, in j>la*ts tqjvawcr hea te gaan staan, met hen meestemmen, en juist aldus een partijzaak maken van dingen, die met de politiek niets te maken hebben. Vandaar machteloosheid en wantrou wen in de politiek. De rechterzijde kenne daartegenover haren plicht om voet bij stuk te houden en eveneens als 't noodig is, te zeggen: Ik heb den moed! Huisvlij t-T entoonstelling. Hoewel de Nath>nale Tentoonstelling voor Huisvlijt, welke dezen zomer te Scheveningen zal worden gehouden, een nationale is en dat zonder meer bedoelt de huisvlijt in Nederland te ontwikkelen en te verbeteren, zal toch de buitenland- landsche afdeeling, daaraan verbonden, niet het minst interessante en zeker niet het minst bezienswaardige deel der ten toonstelling uitmaken. Deze buitenland sche afdeeling is door haar aard1 alleen dan ook reeds eenigszins bijzonderha re producten worden niet ingezonden! gewoon ter mededinging, doch vormen voornamelijk collectiviteiten, welke ter opluistering strekken en niet minder ter leering van wat in andere landen wordt Deze afdeeling is nog lang niet com pleet. En hoewel niet elke verzameling; op de Huisvlijttentoonstelling een plaats zou vinden, en men ook op dat punt! van deze tentoonstelling wil maken een« keurcollectie, hoopt het Bestuur niette min dat ieder in zijn genre wel wat vin den kan, dat voor inzending meer dan) geschikt is en het geheel aspect der tentoonstelling zou opluisteren, opdat deze onmisbare afdeeling aan de ver wachtingen beantwoorde. Aan deze buitenlandsche afdeeling wordt veel zorg besteed en getracht wordt daarin bepaaldelijk een beeld te geven van wat door andere landen op het gebied der huisvlijt wordt gedaan en wordt verkregen. Reeds vroeger werd gemeld dat Zweden schitterend zou zijn vertegenwoordigd. Denemarken even eens door de zorgen van zijn kunstvlijt en huisvlijtvereenigingen. Noorwegen zal officieel niet inzenden, in het land zelf is dit jaar een Nationale .Tentoon stelling voor Huisvlijt die zulk eene in zending tegenhoudt, doch niettemin zal een Nooiweegsche collectie niet ontbre ken. Van Rusland hoopt men in het Czaar-Peterhuisje een keusverzameling te kunnen onderbrengen, en Rumenië zal waarschijnlijk niet achterblijven. Door kleine inzendingen zullen Engeland Schotland, Frankrijk en een deel van! Italië vertegenwoordigd zijn, terwijl door particuliere hulp een en ander uit exo tische landen aanwezig mag worden ver wacht. Uit Duitschland zijn tal van par ticuliere inzendingen aangekondigd1, waaronder vooral mooi Neurenberger werk en een kostbare collectie poppen. En in Berchtengaden, gelegen bijna op de uiterste grenzen van Beieren heeft zich onder voorzitterschap van den direc teur der Holzschnittschule, den heer Kin del, zelfs een comité gevormd om inzen dingen naar deze tentoonstelling te be vorderen. Van uit Beieren zoowel als uit Tyrol en Bohemen is iets te ver wachten en pogingen zijn in het werk ge steld om het mooie Kantwerk uit Oosten rijk en Hongarije niet te doen ontbre ken. Onder de landen, die goed voor den dag zullen komen, dient ook Spanje ge noemd. Door bemiddeling van het infor matie-bureau voor landbouw, nijverheid ahndel en verkeer van het Spaansche gezantschap te 's-Gravenhage, zijn ver schillende inzendingen toegezegd ge worden zoodat het land van de groote kunst en van de meest antieke en roman- tieke kunstwerken het land van kunst volle huisvlijt en handwerk niet zal ont breken. Lederwerk, als tasschen, boek banden, bekleede doozen en dergelijke, gestikte zijde, kant en kunstnaaldwerk en andere artikelen van gebruik of ver siering, zullen uit de verschillende pro vinciën bijeen gebracht eene kostbare collectie vormen. Op eene bijzondere afdeeling van de Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt mag hier met een enkel woord wel de aandacht van inzenders worden geves tigd. ,Het is de IXe afdeeling van het programma, de afdeeling der verzame lingen, een werkelijke tak van huisvlijt en eene veel beoefende huisvlijt, waar voor het terrein zeer uitgestrekt is. Daar zijn natuurhistorische verzamelingen van schelpen en van fossielen, daar zijn ver zamelingen yan insekten en naturaliën, van vogels, bladeren en bloemendaar zijn algemeene verzamelingen van zegels, munten, handschriften, postzegels, brief kaarten enz. en ten slotte de aquaria en teffrWL LEIDEN, 22 Maart. Krachtens Koninklijke machtiging bij beschikking van den Minister van Oorlog is aan den reserve-korperaal A. Massink van het 4e Regiment-Infanterie uitstel verleend van opkomst voor her halingsoefeningen tot in het jaar 1911. De sergeant-instructeur der wiel rijders J. P. Louwrier van het 4e Regiment- Infanterie alhier wordt overgeplaatst bij de le Compagnie Wielrijders te Nieuwer- sluis en zal op 23 Maart met 11 miliciens van dat Korps daarheen vertrekken. De paardenarts 2e kl. E. A. R. E. Baudet, van het 2e reg. huzaren, gede tacheerd in de legerplaats bij Milligen, wordt overgeplaats bij het 2e reg. veld- art. alhier. Vrijdag 1 April zal de afd. Leiden' van de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst uitvoeren oncler leiding van; den componist zelf Psaume LVII van Ch. Tournemire. Verder zal nog ten gehoor e gebracht worden Ein Deutsches Requiem van Joh. Brahms, gedirigeerd door Dan. de Lange. Solistenmevrouw A. Loman- Lutkeman en Hendrik C. van Oort. HAARLEM. Volgens een door den burgemeester ontvangen bericht, zal H. M. de Koningin waarschijnlijk op 26 Mei deze gemeente bezoeken. HAARLEMMERMEER. Op 74-jari< gen leeftijd is overleden de heer J. WL Lantzendorffer, tot 1908 burgemeester dezer gemeente. Hij wasde derde burge meester en te voren burgemeester te II- pendam. l HAARLEMMERMEER. Een dertigtal personen zijn van hier vertrokken om inf het nieuwe werelddeel een bestaan te zoeken. HAZERSWOUDE. Heden morgen te half vijf werd brand ontdekt in een' schuur achter het huis van R. v. 't Riet In het vroege morgenuur bracht dit heel wat drukte te weeg. De schuur wparinl o.a. een fiets, kruiwagens en verdere gei reedschappen geborgen waren brandde geheel af. De in de nabijheid liggende brandkraan belette door een flinke wa-i terstraal uitbreiding van het vuur. HILLEGOM. In de vacature, ontstaan! door het bedanken van den heer B. de Vreede is de heer A. van der Vliet met ingang van 1 April as., benoemd tot bodq van het Ziekenfonds te Hillegom. Ten nadeele van den heer A. Gul- demond van de Hoofdstraat alhier, is uit een ongesloten schuurtje een huurrijwiel ontvreemd. Bij het sluiten van de schuul kwam men tot de minder aangename ontdekking, dat aan een voorgenomen fietstochtje op den volgenden dag verhin dering werd in den weg gelegd. KATWIJK AAN DEN RIJN. Coor dg benoeming van den heer W. Lagemaal tot gemeentebode komt met 1 April dg betrekking .van politieagent vacant. KATWIJK. De milicien-verlofg. W. Taat van het 4e regiment infanterie tg Leiden, is als ziekendrager overgeplaats! bij de 4de comp. hospitaalsoldaten. LANGERAAR. Het vorige jaar zagefl wij in een der geillustreerde bladen alt merkwaardigheid een foto opgenomen' van den kolossalen ram van den heer J. C. van Rodenrijs, alhier. Thans wa ren wij in de gelegenheid bij denzelf den veehouder een pasgeboren lam tt zien, dat het verbazende gewicht heeft van 18 pond en dus meer dan driemaaj zoo zwaar is als deze beestjes gewoon» lijk zijn. NOORDWIJK-BINNEN. Gisteravond vergaderde in café Flora de afdeeling Noordwijk van het H. B. G. De voorzittei de hqec G. J. G. y. Parijs mocht mej

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1910 | | pagina 1