KWAKZALVERIJ.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
Ie Jaargang.
No. 132.
2)e£eidóoh&Qoiiïmxt
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
(DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
\t 1,10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
|per post /1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Dinsdag
Maart
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centi
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
De kwakzalverij tiert en bloeit welig
In ons land, inede door de hulp, welke
de Pers haar verschaft, om den onnoo-
fcelen geld uit den zak te kloppen voor
een of ander probaat middel, dat.... niet
helpt, of zelfs schade berokkent.
De lezers weten, dat wij niet Wen
tellen mee te doen aan een soort winst
bejag, waarvan vele goedgeloovigen du-
j>ea worden.
Dat het euvel der kwakzalverij groo-
]ter afmetingen heeft aangenomen, dan
wel algemeen wordt vermoedt, kan bljj-
£en uit de mededeelingen van een rap
port, dat de Gezondheidscommissie te
Utrecht dezer dagen het licht heeft doen
^ien.
Bedoelde oommissie had aan de ge
neeskundigen te Utrecht volgende circu
laire gezonden.
„Zijn U in Uwe praktijk gevallen bekend
lo. van patiënten, die hulp zochten bij
kwakzalvers of kwakzalversmiddelen ge
bruikten
2o. van patiënten, wier gezondheid door
het sub lo. genoemde werd benadeeld of
wier herstel er door werd vertraagd
Van de omstreeks 100 geneeskundi
gen antwoordden 51 min of meer uit
voerig. Bijna allen hadden de stellige
overtuiging, dat door vele personen
Dok uit de gegoede kringen de hulp
fan kwakzalvers wordt ingeroepen.
Maar patiënten deelen niet of slechts
3100de aan hun geneesheer mede, dat zij
guiten hem om hulp bij een kwakzalveri
gezocht of kwakzalversmiddelen gebruikt
lebben en de medici hadden "omtrent
doorgekomen gevallen dikwijls geen aan
tekeningen gehouden, zoodat zij ze niet
met zekerheid konden beschrijven.
Toch zijn aan de commissie een aan
tal goed geconstateerde gevallen mede
gedeeld.
Bij een patiënt met een angioom in
Jiet gelaat, werd door het gebruik van
ft alom aangeraden Z a m b u k, een hef-
jtig oedeem van het gelaat met hevige
{pijn opgewekt
Behalve dit geval £ijn nog 4 gevallen
vermeld, waar ook door deze zalf een
hevige ontsteking der huid ontstond.
Een medicus verhaalt van de nadeelige
gevolgen, die opgewekt werden door het
gebruik van Haarlemmerolie.
Door. het innemen van een geheim-
jmiddel tegen een lintworm werd de
gastheer ernstig ziek.
Een kwakzalver schreef bij carcinoma
een zalf voor, waardoor de radicale be
handeling geen kans van slagen meer
'had.
In een ander geval werd een lijder aan
maagstoornissen (bloedbraken)
,met kruiden behandeld, zonder succes
terwijl 6 maanden later door een genees
heer carcinoma ventriculi werd vastgeV
jsteld.
Twee andere patiënten lijdende aan
carcinoma uteri werden door een kwak
zalver langen tijd behandeld waardoor de
tijd voor een radicaal chirurgisch ingrij
pen verloren ging.
Deze zelfde kwakzalver vertelde aan
een andere patiënte, dat ze lijdende was
aan carcinoma uteri, waarvoor hij haar
behandelen zou. Toen de medicus haar
onderzocht, bleek van dit lijden geen
spoor aanwezig en gelukte het dezen
medicus eerst na zeer langen tijd 't
vertrouwen van de patiënte te winnen en
haar te overtuigen, dat van zoo'n lijden
■geen sprake was. Patiënte had echter
jonder de diagnose van den kwakzalver
^psychisch zeer veel geleden.
In <tit laatste voorbeeld zien we een
,manier, waarop kwakzalvers söms te
Jwerk gaan om te bewijzen, dat ze in
(Staat zijn door hun geheimmiddelen kan-
leer te genezen.
Een persoon met hevige brandwoïi-
kfen werd door een geheimmiddet behan
deld en stierf ten slotte aan sepsis
tengevolge van verettering der wonden.
Bij een meisje met g ew richt sltu-
b e r cu los e, dat maandenlang behaïi-
fdeld was met een fisterpot, waardoor
geneeskundige hulp niet werd ingeroe
pen, moest het been boven de knie
fcyorden geamputeerd.
Een a;elfde to,t onderging eeja
patiente met knietuberculose, na langen
tijd door een papvrouw behandeld te
zijn.
Een medicus verhaalt hoe „kouplei
sters'' van den eenen patient op den an
deren werden overgebracht.
Op aanraden van een kwakzalver ge
bruikte een patiënte thermogene
watten met eau de Cologne en kreeg
een uitgebreide verbranding van den
tweeden graad.
Zeer merkwaardig is het volgende ge
val. Een persoon had al jaren lang een
uitslag op een neusvleugel en had te
vergeefs bij onderscheiden medici hulp
gezocht, ten slotte had een chirurg hem
geraden dit plekje te laten uitsnijden.
Patiënt ging echter naar een kwakzalver,
die hem beloofde hem te zullen genezen,
waartoe patiënt de plaats met een door
den kwakzalver gegeven vocht moest in
smeren. Patient zou wel wat zwelling
in het gezicht krijgen, maar die zou wel
overgaan. J3e korst moest hij 4 weken
laten zitten. De zwelling werd zoo he
vig, dat patiënt niet meer zien kon we
gens oedeem der oogleden. De hulp van
een medicus werd ingeroepen, die een
allerheftigste nephritis constateerde
Zelfs toen nog weigerde patient de korst
te verwijderen, want de 4 weken waren
nog niet verstreken. Gelukkig genas de
patient van zijn nierlijden, de korst viel
af, maar het bijtmiddel had een gr ooi;
deel van zijn neusvleugel doen
verloren gaan, hetgeen later een
plastiek! noodzakelijk maakte.
En zoo melden de doctoren nog ver
schillende andere gevallen, waarin de
praktijken der kwakzalvers tot zeer on
gunstige resultaten leidden.
Ook het aan de lijn houden van
patiënten verstaan kwakzalvers opper
best. Een lijder aan epilepsie moest een
middel in klimmende dosis gebruiken.
Hij zoU genezen zijn als hij zonder bra
ken de maximale dosis bereikt had. Dit
gelukte den patient niet en telkens
werd opnieuw begonnen. Zoo werd de
patient 11/2 j a a r a an d e 1 ijn gehou
den, zonder eenigsucces, behalve
het ledigen van zijn beurs.
Deze concrete gevallen, die aan de
Commissie bekend zijn geworden, zou
den met zeer vele kunnen worden ver
meerderd, indien door de geneesheeren
aanteekeningen waren gehouden en de
bedrogen patiënten openhartig geweest
waren.
De genoemde gevallen zeggen echter
genoeg.
Wij leerden echter, zeggen de genees
kundigen in hun rapport, ook uit de gege
vens dén invloed der advertenties, en de
wijze waarop dankbetuigingen verkregen
worden. Van het eerste is het volgende
een sprekend voorbeeld.
Een schoolarts ontraadde op een
school het gebruik van Zambuk, al
thans zonder voorkennis van den genees
heer. Dadelijk kreeg hij een protest van
7 kinderen te hooren. Eén zeide tot hem
„maar dokter, er staat toch in de courant,
dat Zambuk goed is en in geen enkel
huishouden ontbreken mag". Als nü kin
deren al zóó spreken, wat zal dan wel de
invloed zijn op de ouders.
Eindelijk nog een staaltje, waaruit
blijkt welke waarde moet gehecht wor
den aan advertenties met dankbetuigin
gen en gunstige resultaten.
Een medicus verhaalt het volgelnde,
zeer zorgvuldig gecontroleerde geval.
Een paar jaar geleden meldde zich
bij hem de vrouw genaamd N., wonende
daar en daar, voorzien van een recept,
voorgeschreven door een collega. Dit
recept was ten dienste van haar zoontje
tegen een hardnekkige uitslag in het ge
zicht en bestond uit pasta salicylata.
N,a eenige dagen kwam zij weer om
de pasta nog eens te itereeren, daar het
uitstekend geholpen had en er nog maar
Sveinig van het uitslag was overgebleven.
Na die 2e dosis was het kind volkomen
genezen. Tot zijn groote verwondering
las de medicus eenigen tijd daarna on
der de dagblad-reclames er eene betref
fende dit geval, die verkjort hiqrppj neer
kwam
„Mej. N.f wonende daar en daar, ver
klaart hierbij, dat haar zoontje door de
JF,o rater's zalf geheel genezen is van
een hardnekkige uitslag in het gelaat,
,enz."
rae&Sttï SU SM'K
dag met de courant naar de vrouw toe,
en Wat was 't geval geweest. Een heer
was langs haar woning gekomen en had
den jongen voor het raam zien zitten.
Daarop kwam hij binnen en gaf haar
gratis een doosje of potje Forster's zalf,
er bijvoegend, dat hij over 8 of 14 dagen
terug zou komen.
Bij zijn terugkomst was de uitslag
door de pasta salicylata verdwenen, want
de Forster's zalf had de vrouw niet
gebruikt. Dit evenwel verzweeg zij dien
heer. En daarna kwam bovenstaande re
clame-advertentie 1
Uit het bovenstaande zal het nu wel dui
delijk zijn, dat:
lo. de kwakzalversmiddelen zeer dik
wijls n a dl e e l i g werken.
2o. dat, zoo ze al ïiiet schadelijk zijn,
er toch geen baat bij gevonden
wordt, zoo dat
3o. wie kwakzalversmiddelen koopt
zijn goede geld wegwerpt
4o. dat er aan de annonces in de
bladen, waarbij personen verklaren baat
gevonden te hebben bij, of genezen te
zijn door het gebruik van kwakzalvers
middelen, niet de minste ernsti
ge waarde behoeft te wo rden
gehecht.
Met dit alles voor oogen, begrijpen we
niet wel, hoe de Pers en helaas, ook
het overgroote deel der Katholieke
pers blijft voortgaan deze kwakzalvers
praktijken in de hand te werken door
voortdurend in de advertentiekolommen
de heeren kwakzalvers gelegenheid te bie
den de onervaren lezers te bedotten niet
alleen, maar hen bloot te stellen aan de
nadeelige gevolgen, welke de toepassing
en het gebruik van die „wondermiddelen"
kunnen na zich sleepen.
.Het ware te wenschen, dat er van over
heidswege tegen de veelvuldige praktij
ken der kwakzalverij met meer kracht
werd ingegrepen.
Volkomen kunnen wij accoord gaan
met de Utrechtsche gezondheidscommis
sie, waar deze haar dringenden wensch
te kennen geeft, dat er een wet tegen de
kwakzalverij kome, zoo streng, dat het
zeer moeilijk wordit om tusschen de ma
zen door te kruipen.
Ons Kroonprinsesje.
In de laatste weken maakt Prinses Ju
liana in gezelschap van een hofdame en
een verpleegster dagelijks een toertje door
de Scheveningsche boschjes.
De zomersche dagen van den laatsten
tijd veroorloofden het neerslaan van den
kap van den koninklijken landauer en ver
len hebben dan ook hierdoor een goede
gelegenheid gehad om Juliaantje te zien.
Voorafgegaan en gevolgd door twee
rechercheurs op rijwielen, die vooral met
het oog op automobielen, deze tijdig moe
ten waarschuwen, reed het Koninklijk rij
tuig hedenochtend stapvoets door de
Verheull-laan.
Officieren op hun morgenrit deden tij*
dig hun paard front maken en brachten
den militairen groet.
Oude heeren, gepensioneerden op hun
dagelijksch wandelingetje, groetten met
een glans vol blijde aandoening op 't ge
laat; dames met bonnes en kinderwagens
op weg naar den Bataaf, keken met ver
rukking naar het aardige gezonde kinder
gezichtje, dat uit 't witte mutsje te voor
schijn kwam en met groote kijkers zat
rond te staren.
Bij eiken groet vatte de verpleegster
het handje en zoo beantwoordde Juliaan
tje wuivend de stille huldebetuigingen.
„O, 't is een schat!" hoorden we som
mige dames opgetogen uitroepen. En de
vrouwen kunnen 't weten, die hebben
verstand van klein goed. (N. Ct.)
Nederland en het Vaticaan.
(Wij knippen volgende regelen, welke
het slot vormesn van een uitvoerige bespre
king »»Van den Haagschen Toren" in „De
Middelb. Courant"
Mij is uit goede bron verzekerd, dat
het gedwongen vertrek van den heer Gio-
vinnini aanleiding zal geven tot het voe
ren van onderhandelingen om de voorma
lige diplomatieke betrekkingen tusschen
Nederland en den Paus te herstellen. Het
spreekt van zelf dat onze Roomsch Ka
tholieke medeburgers niets liever zouden
jwiasstaa, V» effiageie
zijde zou in dit opzicht alle medewer
king te verwachten zijn. Zoo ziet men
dat uit het kwade soms ook het goede
kan voortspruiten.
De absolute neutraliteit.
In onderwijzerskringen, schrijft men aan
„De Telegraaf", heeft het de aandacht
getrokken, dat dezer dagen twee voor
drachten voor de benoeming tot hoofd
eener school te Rotterdam zijn terugge
nomen, omdat gebleken was, dat de eerst
voorgedragen personen beiden sociaal
democraat en voor de absolute neutrali
teit waren. Tevens is in de laatste weken
aan verschillende sollicitanten voor onder-
wijs-betrekkingen gevraagd, hoe zij dachten
over de kwestie der absolute neutraliteit.
Deze feiten bewijzen, dat B. en W. van
Rotterdam ook handelen in den geest van
hun onlangs uitgevaardigde circulaire.
Prins Hendrik.
Dr. Roassingh bezocht gisteravond om
streeks negen uur de Prins aan bed. De
geneesheer der Koninklijke familie be
vond den toestand van Z .K. Ï3. op dat
oogenblik zeer bevredigend.
Bond van R.-K. Kiesvereenigingen in
Zuid-Holland.
De R. K. Kiesvereeniging „Haastrecht,
Vlist eai Stein" behandelde de circulaire
„Katwijk Leiderdorp" en „Voorhout"
beide inhoudende een voorstel tot wijzi
ging van het reglement van den bond van
R. K. Kiesvereenigingen in Zuid-Holland,
en besloot te trachten het bestaande regle
ment van dien Bond te behouden, zooals
het is on „van dat besluit mededeeling
te doen aan de met haar bij den Bond
aangesloten kiesvereenigingen, opdat ook
zij bij de behandeling van de genoemde
circulaires 't meest voor de hand liggende
niet mogen voorbijzien."
Typografen.
Na langdurige besprekingen, waarbij o.
a. tegenwoordig waren leden van het
looncomité on van de afdeeling den Haag
van den Drukkerspatroonsbond heeft het
personeel der firma Ten Hagen besloten,
gsiteren te vier uur den arbeid te hervat
ten. Een commissie van arbiters zal het
geschil tusschen de firma en haar perso
neel onderzoeken, en beide partijen zul
len zich met die door deze commissie
te geven beslissing vereenigen.
Hot bemiddelings-comité bestaat uit de
heeren A. Stok, S. S. van Eijsdon, J. Ph.
Gerlach, optredende namens den 's-Gra-
venhaagschen Drukkersbond en de hee
ren P.'Hols, S. de Vries en A. S.Briedé,
optredende namens het 1<- "omité de. ty-
pografenvereenigingen. Deze heeren ko
zen eenparig tot onpartijdig voorzitter den
heer C. D. Wesseling, voorzitter van het
plaatselijk comité van de Katholieke So
ciale Actie en lid van den gemeenteraad,
die deze benoeming heeft aanvaard.
Als secretaris treedt op de heer J. H.
Ellen, secretaris van het looncomité.
De Rijksverzekeringsbank en een
harer debiteuren.
Van een stuwadoors-firma te Rotterdam
heeft zoo schrijft men van daar aan de
„N. Ct.", wegens opgeloopen achter
stallige premies de Rijksverzekeringsbank
op dit oogenblik niet minder dan drie
en negentig duizend gulden te
vorderen.
Bij deurwaarders-exploot heeft het
Bankbestuur thans (begin Maart) executo
riaal beslag laten leggen onder derde fir
ma's op hetgeen deze aan bedoelde stu
wadoorsfirma schuldig mochten zijn, maar
dit kan op zijn hoogst enkele duizenden
guldens beloopen, daar de firma wel ge
zorgd heeft dat degenen onder welke be
slag o 1 kunnen worden gelegd, weinig
of 111 meer aan haar te betalen hebben.
De in ma zal zich nu vermoedelijk ont
binden en weer voortwerken onder een
anderen naam. Het achterstallige premie
bedrag blijft oninvorderbaar en het spel
begint opnieuw!
De betrokken personen hebben de
Rijksverzekeringsbank eenvoudig om den
tuin geleid. Drie stuwadoorspatroons wa-
rengezamenlijk aan achterstallige premies
plus rente over een klein half-jaar aan de
Rijksbank schuldig «en bedrag van bijna
f70.000. Het Bankbestuur liet zich toen
vinden tot het maken van een schikking
met een „Maatschappij", waarvan het vol
le aandeelenkapitaal door drie (andere)
personen was „genomen" en die zich bij
nqtgijeiele &kte yerbofld Als hoofdelijk tn.e-
deschuldenaresse voor al de premies di<
door drie eerstgenoemde heeren aan dw
Bank verschuldigd waren of zouden woc<
den.
Die schikking betreffende geleidelijk^
aflossing der schuld was van den volgen
den inhoud: De schuld van f93.000 zoi|
worden afbetaald met f 100 per week ge
durende het eerste jaar, f250 gedurende
het tweede, f 500 gedurende het derde en
f1000 gedurende volgende jaren. Jhiet
eerste zou dus ongeveer de rente der
schuld worden afgedaan, het tweede jaaii
f7000 plus de rente, het derde jaar en het)
vierde jaar de rest der schuld. Aan lank-
moedigheid met dezen beruchten werk
gever heeft het dus waarlijk niet ontbror
ken
Die lankmoedigheid is natuurlijk be
tracht omdat men vreesde anders het geld
niet te zullen krijgenintusschena
men krijgt het nu óók niet
Het jaarverslag der Rijksbank over 1908
vermeldt, dat van 1203 werkgevers de
premie over verschillende betalingsperi
oden tot een gezamenlijk bedrag van
f 22.295.261/2 oninbaar moest worden ver
klaard. De premieschuld van de eene,,
boven aangeduide firma is bijna een toni
Behalve dat zulke wetsontduikingen uit'
algemeen oogpunt ontoelaatbaar zijn en
het tekort der Rijksbank doet aanzwellen,
zijn zij tevens een ernstige benadeeling
van die solvabele werkgevers in hetzelfde!
bedrijf. Niet alleen toch zullen zij schade
lijden door verhooging van premie, maar
bovendien wordt hun de mededinging met
een firma, die schoon nu tijdelijk in het
nauw gedreven, er toch telkens wel weer
iets op vindt om opnieuw te beginnen,-
uiterst moeilijk gemaakt. Immers zulk een
firma kan 20 k 30 pet. goedkooper wer
ken dan haar concurrenten, daar zij de
premie niet betaalt en niet betalen zal,
zoolang het Bankbestuur geen afdoende
maatregelen neemt of nemen kan.
LEIDEN, 8 Maart.
Bijzonder Onderwijs.
Da schoolbevolking van de bijzondere
scholen in het arrondissement Leiden,,
omvattende de gemeenten Katwijk, Lei
den, Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsburg,,
en Zoeterwoude, is in het jaar 1909 met
ongeveer 700 leerlingen toegenomen.
Gister- en Zondagavond heeft jdci
WEerw. praeses van de St. Josephs-Ge-
zellen Vereeniging gezellen en leerlingen'
op aangename wijze bezig gehouden met
de vertooi'.ing van verscheidene keurige
lichtbeelden, voorstellend de passiespel
len van Oberammergau, welke dit jaar
wederom plaats hebben. Een magniefie-
ke reeks voorstellingen werden op het
doek met groote duidelijkheid gepro
jecteerd en gaven de aanwezigen een
.denkbeeld van deze beroemde vertoo
ningen, die telkenmale zoo talrijke toe
schouwers trekken. De bioscoop-voor
stelling dierzelfde spelen deed duidelijk
zien, ofschoon de projectie niet zoo mooi
was als bij de lichtbeelden, de verhe
ven uitbeelding dier eenvoudige berg
bewoners. De diverse beelden werden
met groote aandacht gevolgd en een
hartelijk applaus loonde den eerw. prae
ses voor zijn moeite.
i We belev 'och tegenwoordig rare
dingen. Het we e dreizigersschap schijnt
een beroep te worden en men vindt tert
onzent steeds meer en meer personen
die op de een of andere excentrieke
wijze de wereld of een gedeelte ervan
willen doortrekken. Nog pas enkle da
gen geleden herbergde de oude Sleutel
stad „Rooie Karei" die zich de illusie
heeft gemaakt de „roem" van Holland
hoog te houden door met een blok aan
het been naar Parijs te trekken. Als hij
er in slaagt de reis te volbrengen
want men weet, dat hij tot dusverre!
niet heel voorspoedig op zijn tocht was
zal hij ongetwijfeld bij onze Fransche
naburen de roep van Hollandsche ach
terlijkheid hebben vergroot.
Thans zijn wederom twee wereldreizi
gers binnen Leiden's veste gearriveerd,
die het plan hebben opgevat in een flesch
hun wereldommegang te doen. Zij zijn
afgestapt in Café Jansen in de Manden-
makerssteeg en begonnen hun reis den
6en Maart te Haarlem. Zij hebben dus|
reeds twee dagen ge.WAn^eld en ^ijn pogj
vfil go.e^de^ mpgd.
