23
Februari
1910.
BUITENLAND.
Yolanda,
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
No. 125.
Riiy^an OUDE. SINGEL. 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
t 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2V. cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent:
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Frankrijk*
Kardinaal L119011 veroordeeld.
Vrijdag heeft de rechtbank te Reims
uitspraak gedaan in het bekende proces
van de beide onderwijzersorganisaties
de Fédération des instituteurs de France
en de Amicale des Instituteurs de Ia Mar-
ne tegen kardinaal Lugon, aartsbis
schop van Reims. De onderwijzersveree-
nigingen eischten, zooals men weet, 5000
francs schadevergoeding.
Ofschoon geen enkel steekhoudend ar
gument voor het toekennen van schade
vergoeding door de onderwijzers is bij
gebracht, ofschoon de kardinaal door het
mede-onderteekenen van het bekende ge
meenschappelijk schrijven der bisschop
pen niets anders gedaan had dan de rech
ten der kinderen en hunne ouders in be
scherming te nemen, werd de prelaat toch
veroordeeld, en wel tot het geven van een
schadevergoeding van 500 francs.
Het proces is hierom ook zeer belang
rijk, omdat nu naar aanleiding van deze
uitspraak een reeks van processen tegen
de andere bisschoppen, die het schrijven
mede onderteekenden, te wachten staat.
Hoe in Frankrijk de zoogenaamde „neu
trale" school gebruikt wordt om den gods
dienst uit de harten der kleinen te ruk
ken, moge blijken, uit een dictée, dat
de „Libre Parole" van een leerling zelf
in handen kwam.
Dat dictée luidt:
„De godsdienstige volkeren zijn volke
ren van slaven.
Men kan zeggen dat de godsdienstige
volken slavenvolken zijn, omdat zij er
zich van onthouden, te redeneeren, te zoe
ken naar het wetenschappelijke waarom
d.er dingen, omdat zij blind gehoorza
men aan bevelen, die ze niet verstaan.
Eertijds had de godsdienst de voornaam
ste plaats in het leven der menschen; de
groote heeren en zelfs koningen bogen
voor den Paus het hoofd.
De monniken waren niet steeds tevre
den met den grond in te palmen, ze na
men ook de menschen.
Zoo werden de kloosters gesticht, die
een ware macht vormden door hun do
meinen en hun rijkdommen. Om den men
schen geld af te troggelen (tirer de l'ar-
gent aux gens) had de geestelijkheid de
vereering ingesteld van de H. Maagd, de
Eucharistie en de Heiligen.
Om de botterikken (vilains) aan alle be
velen der groote heeren te doen gehoor
zamen, werden ze door de geestelijkheid
verstompt met de vrees voor de hel en
Het 'denkbeeld van den hemel.
Wat een nobele „neutraliteit"!
En dan zijn er nog, die verwondering
doen blijken of voorgeven over de hou
ding der Katholieken, die van het Fransch
Staatsonderwijs niet gediend zijn.
Engeland.
Een crisis
Op het bezoek van Asquith aan den Ko
ning Zaterdagmorgen, dat een half uur
FEUILLETON.
18)
Ja/' zeide ik luid, „ik zal zoeken
ik zal mij alle moeite geven om te
zoeken."
Juist zooals gisteren legde hij de
hand waarmede hij wees op de borst
iets als een glimlach gleed over zijn
onregelmatig gelaat, en hij was uit mij
ne oogen verdwenen.
Toen ik besloot deze voorvallen1 te
beschrijven, heb ik mijzelf beloofd al-
Jes volgens de strikte waarheid te ver
tellen en niets te verzwijgen, dus ben
ik verplicht hier te zeggen, dat op dat
oogenblik een bijna waanzinnige schrik
zich van mij meester maakte, want wat
met het bovennatuurlijke in betrekking
staat zal nu eenmaal altijd vrees aan
jagen. Wanneer ik er aan terugdenk
fioe moed en lafheid met elkaar om
den voorrang streden, ben ik nog ver
wonderd over de psychische tegenstrij
digheid, maar met trotsch kan ik zeg
gen dat de moed de bovenhand behield
al was het nog niet dien avond toen
ik uit louter vrees alle gedachten aan
toilet maken liet vaien en met mijn
boek, in de h^i|d den caiij,d,or
duurde, is onmiddellijk een ministerraad
van drie uur lang gevolgd. Dit heeft de
gewone tegenstrijdige geruchten uitgelokt
waarvan het meest waarschijnlijke is, dat
Asquith den Koning de verandering van
iet regeeringsprogram heeft medegedeeld
volgens mededeelingen van de „Daily
News" door de nieuwe omstandigheden
noodzakelijk geworden. Maar de „West
minster Gazette" blijft volhouden, dat de
regeering geheel vrij moet worden gela
ten in de keuze van haar koers, zonder
hare onafhankelijkheid tegenover de aan
drang van eenigerlei groep op te offeren.
Liever dtan hare onafhankelijkheid prijs
te geven, behoort de regeering af te tre
den. De „Westminster Gazette" ontkent,
dat samengaan van een wet betreffende
het veto van het Hoogerhuis en een aan
gaande de hervorming ervan, onbestaan
baar is.
Men gelooft dat als gevolg van de be
spreking met den koning Asquith Maan
dag een mededeeling zal doen in den geest
van gemelde verandering in de politiek.
Het staat boven twijfel, dat Asquith aan
den Koning de onmogelijkheid heeft bloot
gelegd, om thans met voorstellen tot her
vorming van het Hoogerhuis voor den dag
te komen.
Ten slotte wordt met belangstelling
overwogen of de oppositie geen weerstand
biedt aan de verzoeking, om de regeering
ten val te brengen, hoewel zij niet een
onmiddellijke algemeene verkiezing zou
wenschen.
Amerika.
Nog niet lang geleden maakten wij mel
ding van de zeer verkeerde practij-
ke n die wel worden gebezigd door de
Amerik. politie, waar het geldt onwilligen
beklaagden of verdachten bekentenissen
te ontwringen, door hen zoolang voedsel
en rust te onthouden, gepaard aan onaf
gebroken ondervraging, tot zij hun phy-
siek en moreel weerstandsvermogen heb
ben verloren en maar ja en amen zeggen
op al wat hun wordt gevraagd.
In den Senaat van Washington heeft
nu het lid Heyburn een wetsontwerp in-
diend, strekkende om een commissie te
benoemen, bestaande uit drie senatoren,
om naar den omvang van het genoemde
misbruik bij de Amerikaansche politie een
onderzoek in te stellen en aan het mis
bruik zelf een eind te maken.
In New-York zullen Zondag tramrij
tuigen met de nieuwe accumulatoren van
Edison beginnen te loopen. Gisteren heb
ben Edison en zijne ingenieurs er een
proefrit mede gedaan, die goed moet vol
daan hebben.
Edison beweerd, tat het nieuwe stel
sel alle andere stelsels van voortbeweging
zal vervangen. De tijd zal welhaast komen,
zoo zei hij, dat iedereen, behalve de ar
me menschen, automobielen zal hebben,
die door zijn accumulatoren in beweging
worden gebracht. Dit zal de dageraad
zijn van een tijd zonder rook, zonder
stank, zonder leven.
waar ik1 den goeden Attillo bijna omver
liep.
Als een opgejaagd dier k\vam ik in de
eetzaal en werd door dokter Marino
in rok en witte das ontvangen. Wat zag
hij er in dit nuchtere, smakeiooze kos
tuum voornaam uit „als een vorst"
om het bekende belachelijk gezegde te
gebruiken. Zag hij er reeds goed, ja on
berispelijk uit in zijn gewone dracht naar
den besten EngelsChen snit vervaardigd,
de rok zat en kleedde hem, alsof hij
speciaal voor hem was uitgevonden.
„Neen maar, wat plechtig!" riep ik
uit, „en ik kom in mijn huis- en straat
toilet, in de vaste overtuiging alleen te
zijnik zal gauw rechtsomkeert maken
en mij in avondtoilet steken."
„Dat zou ik u toch zeer dringend
willen afraden, daar Danieli juist den
soep opdoet en een soufflé op het me
nu staat, die dan zeker reddeloos ver
loren zou zijn/' antwoordde doctor Ma
rino lachend. „Buitendien beveel ik mij
ne zeer normale honger in uw naasten
liefde aan. De rok die u zoo doet schrik
ken is echter een verplicht aanhangsel
van het diner, waarop de marchesa bij
zonder gesteld is. Daar ik niet vermoe
den kon of gij een minder plechtig toilet
mijnerzijds niet als een onvergeeflijke
zonde tegen het offerfeest, diner ge-
ttW'A zoqdt ppvaU^n, volgde ik, met
Oostenrijk.
Dr. Lueger.
Een telegram uit Ween en aan de „Köl-
nische Volkszeitung" meldt, dat dr. Lue-
ger, de eerste burgemeester der stad, en
bekend voorman der Katholieken in Oos
tenrijk, op sterven ligt. Ieder oogen
blik kan zijn afsterven worden verwacht.
De „ijzeren man van Ween en", zooals
men hem noemde en die niet alleen li
chamelijk maar ook geestelijk geheel zijn
leven een groote kracht vertoonde, die
zijn lang en smartelijk ziekbed met geduld
draagt, ontvangt thans ook van zijn ver-
bittertste tegenstanders ondubbelzinnige
bewijzen van deelneming.
Geheel Weenen, zegt het geciteerde
blad, spreekt over niets anders dan over
den doodzieken burgemeester. Dagelijks
laten keizer en kroonprins naar den zie
ke informeeren. Z. H. de Paus zond
zijn bijzonderen zegen, de leden van het
koninklijk huis, de bisschoppen en hoo-
gere geestelijkheid, kortom allen doen
van belangstelling blijken, in den man,
die nog dezer dagen, toen de vice-bur-
gemeester hem bij herstel voorsloeg een
verlof van drie maanden te vragen, ant
woordde: „Laat mij maar aan den ar
beid dat is 't beste voor mijn herstel."
Geen wonder dan ook, dat het Weener
volk in dichte scharen zich verdringt
voor de ziekte-bulletins.
Bulgarije.
De minister van buitenlandsche zaken,
Poprikof, heeft zich nog al in pessimisti-
schen geest uitgelaten over den toe
stand op het Balkanschierei
land. Den algemeenen toestand op
het Balkanschiereiland acht hij vol
gevaren In de eerste plaats is er
onzekerheid omtrent de afwikkeling
der zaken in Turkije. Dan de toestand in
Griekenland. Die is hoogst kritiek. Het
gevaar van een Turksch-Griekschen oor
log is allesbehalve denkbeeldig. Wel
heeft de Grieksche regeering te Konstan-
tinopel vredelievende verklaringen afge
legd en wel is de regeering persoonlijk
ongetwijfeld tegen een oorlog, maar het
valt niet te berekenen wat het machtige
militaire verbond zal willen. Het zou kun
nen gebeuren, dat men in Griekenland
eerlang te kiezen zal hebben tusschen
een omwenteling binnenslands en een oor
log. Dit zijn al genoegzame redenen voor
Bulgarije om zijn leger klaar te houden.
En de noodzakelijkheid daarvan wordt
verhoogd door de omstandigheid dat de
verhouding tusschen Turkije en Bulgarije
ook niet is zooals die wezen moet. Of
ficieel zijn de betrekkingen goed, maar
de houding der Turksche overheid tegen
over de Bulgaarsche bevolking van Ma
cedonië vormt een bron van moeilijkhe
den, die niet zoo gemakkelijk weg te ne
men zijn. De Turksche overheden in Ma
cedonië treden met buitengewone streng
heid op en al is de drakonische wet op
de benden ook tijdelijk geschorst, er blij
ven nog middelen genoeg om het der Bul
gaarsche bevolking lastig te maken. Het
zou kunnen gebeuren, dat Bulgarije ge
dwongen zal worden tot een krachtig in
grijpen in Macedonië.
dit kostuum eenvoudig de macht der ge
woonte."
„De rede was bepaald mooi, maar zij
zal uw honger nog vergroot hebben
daarom aan tafel!" antwoordde ik, leg
de mijn boek ter zijde en tafelde met
mijn toevalligen metgezel zoo vroolijk,
alsof ik inooit mijn hazenhart ontdekt had.
Wij dineerden alsof wij bij Lucullus
tegast waren en babbelden zoo verge
noegd als twee schoolkinderen en na
dat wij nog een philippine samen ge
geten hadden opende Danieli een paar
vleugeldeuren, die ik nog niet geopend
gezien had. Zij voerden ons in een van
alle moderne luxe voorzien salon, waar
Formosa, getooid met een allersier-
lijkst schortje en mutsje bij de theetafel
stond, en schijnbaar slechts op een tee-
ken wachtte, om de thee te bereiden,.
„De aanwezigheid van deze jonge da
me maakt het mij mogelijk nog langer
uw gezelschap te genieten/' zei doctor
Marino, natuurlijk in het Duitsch, ter
wijl hij zich naast mij in een fauteuil
zette. „En vertel mij eens hoe het komt,
dat gij zoo bleek zaagt, toen gij zoo
even in de eetzaal kwaamt, en wat gij
in het boek gevonden hebt, dat er al
tijd nog erg verdacht pmopengesneden
uitziet."
Ik vertelde nu mijne ontmoet'ngen met
,4,en, bezoejker 4e,r, Stftn^a della JDpga-
Koninklijke Besluiten.
Aan A. H. Cramer, is op zijn' ver
zoek, met ingang van 17 Maart eervol
ontslag verleend uit zijn betrekking van
notaris te Edam.
Met ingang van 1 Maart is be
noemd tot leeraar bij de Rijksnormaal
school voor teekenonderwijzers, en bij
de Rijksschool voor kunstnijverheid, W.
A. E. van der Pluym, te Utrecht.
Aan den officier van gezondheid
der 1ste klasse bij de zeemacht G. Buis,
is wegens ongeschiktheid voor de ver
dere waarneming van den militairen
dienst tengevolge van lichaamsgebre
ken, met 1 Maart eervol ontslag uit
den zeedienst verleend, onder toeken
ning van pensioen en het bedrag van
pensioen, ingevolge de artikelen 2, sub
3o., 19, 20, 24 en 26 der Pensioenwet
voor de zeemacht 1902, bepaald op f 960
's jaars.
Met 1 Maart zijn bij de Koninklijke
Marine-reserve bevorderd tot adelbor
sten B. F. A. Fohren, J. W. de Jong,
P. Slof, J. T. Korst en A. Dekema.
Met ingang van 1 Maart is
lo. aan den kapitein ter zee M. W.
L. Olivier, wegens ongeschiktheid voor
de verdere waarneming van den militai
ren dienst tengevolge van lichaamsge-
bieken eervol ontslag verleend uit den
militairen dienst, onder toekenning van
pensioen;
2o. het bedrag van het pensioen be
paald op f 2925 's jaars
3o. bevorderd tot kapitein ter zee, de
kapitein-luitenant ter zee W. Houwing;
tot kapitein-luitenant ter zee, de lui
tenant ter zee 1ste klasse A. C. Dun-
lop
tot luitenant ter zee der 1ste klasse,
de luitenant ter zee der 2de klasse G.
L. Heeris.
Met ingang van 1 Mei, is aan den
luitenant-kolonel H. Spruyt, van het 6de
regiment infanterie, op zijn aanvrage,
met de verplichting nog gedurende edni-
de jaren op den voet van het bepaal-
de bij de wet voor het reserve-personeel
der landmacht 1905 ter beschikking te
blijven, en alzoo onder toekenning van
pensioen, eervol ontslag uit den milita-
ren dienst verleend
het bedrag van het pensioen vastge
steld, op f2175 's jaars;
Zijn benoemd bij het personeel'
van den geneeskundigen dienst der land
macht, tot officier van gezondheid der
2de klasse, de burgergeneeskundigen
(artsen) T. van Rhijn en J. H. Padtberg.
Met ingang van 1 Aprils is de
directeur van het postkantoor te Mar-
kelo, O. J. G. van der Sluys, op zTJm
verzoek, eervol van het beheer van het
beheer van gemeld kantoor ontheven en
hersteld in de betrekking van commies-
titulair der posterijen en telegiaphie.
Met ingang van 16 Maart, is aan
den hoofdcommies bij het hoofdbestuur
"edr posterijen eh felegraphie W. A. J.
Becht, uit hoofde van langdurige af-
ressa en toonde den doctor den zin die
mij in het werk over occultisme zoo
getroffen had.
Hij hoorde mij zwijgend aan en las
evenzoo den door mij aangeduiden zin.
Na een poosje vroeg hij: „Zoudt gij
werkelijk nu toch nliet liever van kamer
verwisselen
„Neen," antwoordde ik beslist. „Dat
beetje angst moet overwonnen wor
den."
„Ten koste onzer zenuwen."
„O, mijne zenuwen zijn volmaakt in
orde, die kunnen wel een stootje verdra
gen. Bovendien hebt gij zelf gezegd, dat
hij alleen in dit vertrek verschijnt, ik
hieb toch ook nog de andere kamer,,
maar ik moet weten wat hem zoo hard
nekkig in dezelfde kamer voert. Boven
dien heb ik hem beloofd te zoekenl"
Een nauwelijks bindende belofte.
„Jawel. Onze wapenspreuk luidt:
„Het woord een er Geroldsau geldt voor
tien andere." Onze kasteelen zijn ver
woest, en de laatste G.eroldsau moet
dienen om te kunnen leven, maar het
woord van haar geslacht is nog altijd
goed voor tien andere" zelfs tegen
over een geest, want dat moet de vreem
de gentleman wel zijn."
„Moed als een Spadamompelde de
docter meer in zichzelf dan tot mij.
„Dus, zoo.ajs gij Wilt tijd ora om
wezigheid, ten gevolge van ziekte, eervol
ontslag verleend uit gemelde betrek
king. f?
Met ingang van'1 Maart is bevor-»
derd tot commies der posterijen 1ste
klasse, J. P. Haanschoten, thans com*
mies der posterijen "2de klasse.
Aan jhr. mr. dr. N. Ch. de Gijse*
laar, te Gorinchem, is op aJIjn verzoek^
met ingang van 1 Maart eervol onfcTag1
verleend als heemraad van het polder
district Tielerwaard, province Gelder-*
land.
Is benoemd tot inspecteur van het
landbouwonderwijs, dr. K. H. M. van:
der Zande, thans directeur van het Rijks;-»
landbouwproefstation te Hoorn.
Mgr. Gualtieri.
Volgens een telegram uit Brus'se!
wordt de benoeming van Mgr. Gualtieri
tot pauselijk zaakgelastigde te 'sGra-
venhage niet bevestigd.
Berichten schrijven.
In de rubriek „Uit en voor de Prac-
tijk" in het „Katholiek Volk" lezen wij
het volgend belangrijke stukje:
„Berichten schrijven vordert een bi-
zondere oefening. Correspondenten
moeten kort en zakelijk leeren zijn
en alles wat van geen belang is, uit
hunne berichten weglaten. Velen vert
staan deze kunst niet, en daarom is heti
wenschelijk dat op volgende driedaag-
sche cursussen eene speciale les wordt
gegeven in het schrijven van berichten.
Menige redactie zal voor zulk een cur
sus dankbaar zijn.
Merkwaardig getuigenis.
In haar nummer van 25 Februari ver
klaart de (vrijz.) „N. Arnhemsche Crt."j
dat „het oorspronkelijk christelijk stand
punt (ten aanzien der echtscheiding) tot
heden nog alleen in de Katholie
ke Kerk gehandhaafd bleef."
„Stephanus" in het „Centrum" teekent
hierbij terecht aan
„Alleen de Katholieke Kerk bewaart
ongeschonden het Christendom.
Daarom is alleen Zij in staat de maat
schappij te redden."
Een bezoek van koning Albert I aan
Nederland.
Volgens een bericht uit Brussel aan
de „Weser Zeitung" zal koning Albert
het eerste bezoek na zijn troonsbestij
ging niet brengen aan de hoofdsteden
van de groote mogendheden, maar aan'
het Nederlandsche hof. In welingelichte
kringen brengt men deze reis in verband
met het opnieuw opgedoken plan van
een Belgisch-Nederlandsch verbond.
Vertrek van Mgr. Giovannini.
Volgens de „Univers" veronderstelt
men in gezaghebbende kringen, dat de
H. Stoel van de tegenwoordige omstan
digheden zal gebruik maken, om de
diplomatieke betrekkingen met Nederland
te regulariseeren. Hiervoor zou de be
noeming van een Internuntius te
s-Gravenhage het gevolg moeten zijn.
te keeren blijft er altijd. Nu wat het
boek, of liever den bewuster, zin betreft
Ik geef gaarne toe, dat deze uitspraak
veel waarde heeft voor menschen, die
geneigd zijn aan geesten te gelooven, zij
het door eigen nadenken, of door het
oogenschijnlijke bewijs van hun bestaan.
Bovendien is het geloof aan de verschij
ning van afgestorvenen eeuwenoud
het oude testament spreekt er reeds:
van, evenals de oudste schrijvers, en
ik ken families, die het zeer kwalijk
zouden nemen wanneer men aan het
bestaan van hun familiespook zou twij
felen. Denk maar eens aan de witte en
zwarte der regeerende huizen^ aan het
wandellicht, den grijzen monnik, del
zwarte koets, en het jachtgezelschap
van bekende families zoo is voor de
Venetiërs, Donna Yolanda het officieel?
spook van het huis Spadade „vreemde
messer" is nog niet tot het volk door
gedrongen en hier in huis zelf nauwe
lijks bekend, wijl hij zijn verschijnen!:
slechts tot deze kamer beperkt, die ge
heel voor het gebruik gesloten is. Dusrf
om tot het boek terug te komen, die
zin lijkt zeer annemelijk, maar menschen'
die zich met occultisme bezighouden^
schieten dikwijls hun doel voorbij, waar*
om dan ook het slot van den door t|.
bedoelden zin zuiver onzin is.
Wordt yervolgd)^
