No. 121.
Dinsdag
Februari
1910.
Yolanda.
BUITENLAND.
te Jaargang.
Butgqu OUDE SINICÏEL. 54, K.EIDE1V.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
MT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
&2è
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent:
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels f 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
De Openbare School en de
Socialisten.
Meermalen is tot de socialisten ge-
jzegki, die de openbare school toch nimmer
[tot de school zullen kunnen vervormen,
jwaar openlijk hunne theorieën verkon-
jdigd worden: Richt eigen scholen op!
Ook gij kunt even goed subsidie krijgen
jals anderen.
De heer Spiekman geeft daarop ant-
(Koord in „Het Volk"
„Het zijn thans niet alleen meer de
anti-revolutionairen, het zijn thans ook
de liberalen, die ons komen zeggen, dat,
wanneer ons de openbare school niet
langer aanstaat, wij maar zelf een school
moeten oprichten.
Dat zouden de heeren Wel willen!
Dan waren zij ,van, voor hen lastige
menschen op gemakkelijke wijze af.
Maar daarop zullen jze tevergeefs
■hopen. Niet omdat we, indien 't voor
onze beginselen noodig bleek, het niet
zouden tot stand kunnen brengen: in
opoffering voor partij en beginselen
behoeft de sociaal-democratie voor nie
mand onder te doen. Doch ze zullen
daarop tevergeefs waditen, omdat wij
geen sectarissen zijn, ja, van het secta-
risme de grootste bestrijders zijn
Zoo min als, wij een begin van verlos
sing zien in socialistische kolonies, zoo
min zien we een begin van geestelijke
bevrijding en wedergeboorte jn socia
listische scholen. Wij willen juist i n de
maatschappij blijven, bij de massa, in
de machtssfeer van het kapitalisme, en
van daar uit het proletariaat tot een
macht vormen. En (wij blijven in de
openbare lagere school, juist omdat het
de staatsschool is, ;ei: wij eischen en
zullen b 1 ij,v e n eischen, dat de staats
school het instituut zij voor a 1 g e m e e-
n e ontwikkeling, voor alzijdige vor
ming; en wij eischen daarbij, dat
Waar de strijdende arbeidersklasse
evengoed een deel i s van de maatschap
pij, dan de machthebbers van ditoogen
blik, zij ook gelijkwaardig zal worden
behandeld, en de openbare-, de staats-,
de* ook door haar meebetaalde open
bare school geen ins^fcment wordt,
t e g e n haar en hare toekomst gericht."
Men ziet dus, dat de socialisten geen
plan hebben-tot stichting van eigen scho
len.
Zij willen blijven in de openbare school,
opdat de openbare school geen instrument
Worde tegen de sociaal-democratie.
Zou er ook nog een andere reden kun
nen bestaan, waarom de socialisten zich
aan de openbare school blijven vastklam
pen
Zou het niet mogelijk zijn, dat het in
hun bedoeling ligt allengs de openbare
school van hun geest te doordringen?
Want nu zijn er al vele onderwijzers,
die weigeren de kinderen gevoelens van
liefde voor vaderland en Vorstenhuis bij
te brengen.
En zoo wordt dus de openbare school
gebruikt als instrumenten voor de
sociaal-democratie.
Intusschen zal men dit van overheids-
FEUILLETON,
13)
Bij onze langzame wandeling door de
anders voor het beschaafd publiek ge-
opendezalen der eerste verdieping, die
allen in verbinding met elkaar in beide
deelen van het paleis lagen, kwamen wij,
ten slotte in een kleine hoekkamer, aan
welker, met roode zijde behieeden wand
tegenover de deur een schilderij hing,
dat door een zijden vooihang verbor
gen was. In de andere vertiekken wa
ren wij meermalen op ueze wijze ver
borgen schilderijen tegengekomen en
doctor Marino had mij verteld, dat deze
voorhangen dienden om bijzonder kost
bare schilderijen te beschermen, in het
bijzonder zulke, welke men ter wille
,van de belichting niet door glas konj
beschutten. Het viel mij op dat dit ech
ter hier niet het geval geweest kor. zijn,
en ik vermoedde dus dat zich hier een
bijzonder kostbaar voorwerp achter de
rware purperen damastplooien zou be
vinden.
„Gij hebt gelijk", bevestigde dokter
Marino mijn, vermoeden. „Voor ilc eplv
Wege weten te beletten Rotterdam gaf
reeds oen goed voorbeeld maar de soci
alisten zullen zich in de openbare school
b 1 ij ven nestelen, er op alle wijze invloed
op trachten uit te oefenen, omdat zij wel
weten, dat de toekomst behoort aan wie
het kind heeft.
Een waarschuwing voor ons!
Frankrijk.
Zonder God geen moraal. Eenige dagen
geleden riep de Fransche socialist Allard
in de volle Fransche Kamer, terwijl deze
bezig was met de behandeling der school
kwestie, aan het adres van Doumerque,
minister van onderwijs: „Als men God
niet erkent dat wil zeggen, als men
Hem tracht weg te cijferen dan is
ook alle noodzakelijke moraliteit verdwe
nen".
Een liberaal Jefy, professor aan de
Fransche universiteit, keurt deze verkla
ring goed. „Allard heeft gelijk", zegt hij,
„en ik dank hem dat hij met zijn onbe
wuste openhartigheid heeft gezegd: Als
men God niet erkent, dan is er ook geen
gebod, geen zedelijkheid meer. Daar zijn
we niet meer als zandkorrels, die de kou
de nachtwind naar alle kanten verstrooit".
Hier heeft men dus een socialist en een
liberaal, die erkennen dat zonder God
geen zedelijke orde mogelijk is. Er zijn
vele anti-clericalen, die in hetzelfde ge
val verkeeren, maar zij willen het niet er
kennen, uit menschelijk opzicht, omdat
zij vreezen voor femelaars gehouden te
Wlorden.
Och, die armen.
De Nederlandsche Vereeniging te Pa
rijs hield Zaterdagavond jiaar de N. R.
Crt. meldt, haar jaarlijksche algemeene
vergadering. Hoofdpunt der agenda was
het plan der oprichting van een Neder
landsche club met eigen lokaal. Dit plan
werd in beginsel aangenomen. Maar de
gegevens ter verwezenlijking waren nog
onvolkomen. Zoo werd aan de commis
sie, die met de voorbereiding van het
plan befast was, na het uitspreken van
dank voor en vertrouwen in haar arbeid,
opdracht gegeven haar verdienstelijke po
gingen naar haar beste inzichten voort
te zetten. Bij den aanvang der vergadering
was besloten dat het huidige bestuur nog
tot April in functie zou blijven.
Italië.
De maatregelen, welke van kerkelijke
zijde in Italië's groote havensteden Na
pels en Genua in het belang van de land
verhuizers genomen zijn, en die ten doel
hebben de arme en meestal onbeschaaf
de emigranten lichamelijke en geestelijke
hulp en raad te bieden tegen de uitbui
ting en geloofsgevaren, waaraan zij zijn
blootgesteld, schijnen de sociaal-democra
ten een doorn in het oog te zijn. Althans
zij hebben in de Kamer voorgesteld de
Staat te belasten in et de zorg voor land
verhuizers, opdat zij niet door ^politieke
of religieuse vooroordeelen" worden be-
invloed.
ter dit gordijn wegschuif, moet gij mij
als een goede cicerone veroorloven, u
iets van de geschiedenis der persoon
die het portret voorstelt, te vertellen.
Het is een stukje familiegeschiedenS,
dat Danieli zjjne toehoorders gewoonlijk
met gedempte stem vertelt, 'tls wel niet
mooi familiegeschiedenissen te vertellen
maar wanneer de historie meer dan vier
honderd jaar oud is, hinidert het niet
meer zoo erg bovendien; het geheele
verhaal is reeds lang gemeengoed van
het Venetiaausch volk, zooals alle dra
ma's die wel eens in elk huis voorval
len. Met het geluk eener familie bei-
moeit men zich gewoonlijk niet het
onge'.uk wordt altijd zeer nauwkeurig
geregistreerd. Dus dit ^portret stelt
de gemalin van Michele Spada voor,|
wiens grootmoeder, de dogaressa, uwe
tegenwoordige woonkamer in den ouden
vleugel bewoonde. Als bruid geschil
derd door Gian Bellini's meesterhand,
is er evenwel niets lieflijkers, niets on-
schuldigers, kinderlijkers denkbaar, dan
het 'portret vaii Yolanda Tiepolo, die,
als een nauwelijks ontbloeid meisjes-
knopje van zestien jaar de gemalin werd
van Michele Spada. Maar dit bekoorlijk
beeld liegt, zooals het loog toen het
nog levend door het palazzo Spada wan
delde, want dc jonge vrouw heeft hei
melijk het huis ïêrlates fiö is ypor
Engeland.
De troonrede.
Gisteren heeft koning Edward het
nieuwe Britsche parlement, zooals dat
na de algemeene-verkiezingen is saamge-
steld, geopend met een troonrede, waar
in Z. M. na een mededeeling omtrent de
reis van den prins van Wales naar de
Zuid-Afrikaansche bezittingen, geen an
dere taak voor het perlement aankon
digt dan de vaststelling der begrooting
en beperking der bevoegdheden van het
Hoogerhuis, twee quaesties, die zooveel
beroering in Engeland te weeg hebben
gebracht en de ontbinding van het La
gerhuis tengevolge hadden1.
De koning zeide, volgens de Reuter-
telegrammen van hedenmorgen, met be
trekking tot de ernstige moeilijkheden;
ten gevolge van de herhaaldelijke sterke
meeningsverschillen tusschen het Lager
huis en het Hoogerhuis, dat voorstel
len zullen worden ingediend om de be
trekkingen tusschen beide huizen nauw
keuriger af te bakenen, ten einde 't on
betwiste gezag van het Lagerhuis over
de geldmiddelen en zijn overwegende
positie in de wetgeving te verzekeren.
Naar de meening van s Konings raad
gevers zouden deze wetsvoorstellen be
palen, dat het Hoogerhuis zoo samen
gesteld is en een dusdanige macht krijgt,
dat het, ten aanzien van de voorgestelde
wetgevende maatregelen op onpartijdige
wijze gebruik zal maken van; zijn recht
van initiatief en amendement en dat het
onderworpen zal zijn aan gepaste waar
borgen tegen uitstel.
Bij de beraadslagingen over het adres
van antwoord hield de eerste minister
Asquith een door de ministerieelen toe
gejuichte rede, waarin hij voorstelde,
dat het Lagerhuis allereerst een reso
lutie in behandeling zou nemen betrek
kelijk het recht van veto der Lords
welke dan, indien zij door het Lager
huis werd gesteund, naderhand in efen
wetsontwerp zou worden belichaamd.
Asquith zeide, dat die resolutie be-
teekende een herschepping van het En-
gelsche constitutioneele stelsel. Het
voorstel zou het Huis in staat stelled
bij de vroegst mogelijke gelegenheid
zijn zienswijze over het plan der regee
ring kenbaar te maken en het zou de re
geering in staat stellen na te gaan of
zij het vertrouwen en den steun van
het Lagerhuis had.
Wat de begrooting" aangaat, zal de Re
geering het Lagerhuis verzoeken; ach
teraf te bekrachtigen, wat was geschied.
"Namens de nationalistische partij ver
klaarde Redmond, dat zij alléén, dan
voor de begrooting zal stemmen, als
de Vetobill binnen een jaar wet zou
worden. Daarn;a werd het debat uitge
steld.
In de wandelgangen van het Lagerhuis
wekt de rede van Redmond een zeer pes
simistische indruk ten aanzien van den
duur van het parlement. Het gerucht
vindt grif ingang, dat de nieuwe verkie
zingen voor de wetgevende macht op
zijn laatst in Juni zullen plaats hebben.
altijd verdwenen. Uit brieven van Miche
le Spada, die zich nog in het archief
bevinden!, blijkt helaas dat Donna Yolan
da in het gezelschap van een Grieksch
Edelman de stad verlaten moet hebben,
maar of de beleedigde echtgenoot den
man ooit gezocht, gevonden en gestraft
heeft, daarvan weten wij niets."
„En spreekt men daarover tegenwoor
dig nog in, Venetië?" vroeg ik ongeloo-
vig.
„Nu, het onderwerp was eene Tiepolo
van geboorte, gehuwd met een Spada
antwoordde docter Marino met al den
naïeven trots van den plaatselijken pa
triot.
„OChl" zeide ik medelijdend. „Het
zal in de familiegeschiedenissen van Ve
netië niet het eenige geval zijn; waarin
een jong hart op dwaalsporen geleid
werd.
„Dat is helaas waar", gaf doctor Marino
toe. Maar =r-, de overlevering, de volks
mond zegt, dat zij door berouw verteerd,
in den vreemde gestorven en ten onder
gegaan is",
„Daarvoor hebben wij de overlevering
niet noodig, dat kan men zich zoo ook
wel voorstellen"* antwoordde ik.
Ik dacht dat doctor Marino er nog iets
bij wilde voegen, maar hij scheen zich te
bedenken. Hij trad op het gordijn toe,
iashi ftw hmü® m tmk, m-M hjj
Een hevige storm heeft over Engeland
gewoed, al sedert eenige dagen. We heb
ben daarover reeds enkele bizonderheden
meegedeeld. Maar na dien is de wind nog
in kracht toegenomen en uit de Engel-
sche bladen vernemen wij dan ook, dat
niet slechts Londen, maar ook het platte
land zeer heeft geleden en dat aan de
kust tal van ongelukken hebben plaats
gehad, waarbij zoo goed als zeker de le
vens van tal van zeelieden zijn te betreu
ren.
In Schotland werd een spoorwegon
geluk nog voorkomen door de tegenwoor
digheid van geest van een vrouw. Een uit
Glasgow komende trein moest onderweg
stoppen, omdat ontwortelde boom en en
omgevallen telegraafpalen den weg onvei
lig maakten. Daar de telegrafische sei
nen vernield waren, konden de naastbij-
zijnde stations niet gewaarschuwd worden
en zoo naderde een tweede trein den
stilstaanden trein. Een vrouw uit de buurt
ging nu met een rooden rok wapperend
den naderenden trein tegemoet en wist
deze nog tijdig tot stilstand te brengen.
Zaterdag moet, naar Reuter meldt, de
storm de kracht van een orkaan hebben
bereikt. De schade, te Londen aange
richt, is grooter dan sedert jaren voor
kwam. .Tal van daken werden vernield,
winkelruiten ingedrukt. In de parken wer
den groote verwoestingen aangericht. Te
legraaf- en telefoondienst zijn gestoord.
Je Brixton stortte een huis in.
Rusland.
Bij de Rijksdoema diende het ministe
rie van handel een voorstel in, om de op
21 Maart 1910 eindigende wet van 30
Januari 1905 bevattende controle-bepalin
gen op den graanuitvoer door de beurs,
opnieuw voor drie jaar kracht van wet
te geven.
LHet vlootprogram der Russische Re
geering moet volgens een bericht uit St
Petersburg omvatten 12 Dreadnoughts, 20
torpedobooten en 40 transportschepen. Er
zou een uitgave van 600 millioen roebel
mee gepaard gaan.
Amerika.
In verband met een staking van tram
personeel te Philadelphia hadden ernsti
ge ongeregeldheden plaats. Men deed
tramwagens ontsporen, stak vele in brand,
en viel ambtenaren der tramwegmaat
schappij aan. Honderd personen werden
gearresteerd,
De stakers vernielden, aldus een twee
de telegram, 297 wagens. De burgemees
ter liet de oproerwet aflezen. Er zijn 3000
buitengewone politieagenten aangesteld.
Noord-Afrika.
Een Fransch officier doodgeschoten.
Een tragisch incident, dat de dringende
noodzakelijkheid aantoont, van een spoe
dige beëindiging van het spelletje, dat
lay-Hafid met Frankrijk speelt, heeft Vrij
dag plaats gehad.
Luitenant Maux had de opdracht ont
vangen met een sectie het kamp Boulhaut
ze had gevonden, snel de bedekkende stof
voor de schilderij weg, op het gezicht
Vaarvan ik een zachten kreet uitstiet en
met beide handen naar mijn hoofd greep,
als om mij te vergewissen, dat ik niet
droomde.
.Want voor mij stond, op een groen flu-
weelen tapijt, in een prachtig met goud
doorwerkt wit brocaatkleed, dat de ar
men tot de mooie, slanke, witte handen
in sterk gepofte mouwen verborg, maar
den prachtigen, teeren hals vrij liet, het
goudblonde haar, lang en dik naar be
neden vallend, en met juweelen spran
gen bij de slapen opgenomen, het levens
groot portret mijner nachtelijke be
zoekster".
„Wie stelt dat portret voor?"- vroeg ik
opgewonden, en toen ik doctor Marino's
verwonderenden blik op mij gericht zag,
voegde ik er haastig aan toe: „Ik weet
het Donna Yolanda della Spada, hebt
gij gezegd. Ik bedoel alleen door wien
is het portret geschilderd en wanneer?"
„Gian Bellini schilderde dit meesterstuk
Het verdwijnen van Donna Yolanda viel
echter in den herfst van het jaar 1490".
„1490!" hehaalder ik, den blik snel van
het portret gewend. „1490! En nu schrij
ven wij 1910? Het moet dus vierhonderd
en twintig jaar geleden dat zij geleefd,
geliefd en geleden heeft. Doctor, gij stelt
jnijn geloof PR pen grpqte p/qef, want
in het oosten van het Chaujagebied Ui
verlaten, om in een nabijgelegen douac
van de stam der Zaër, een inlandschq
moordenaar op te sporen.
Terwijl nog voor korten tijd de Fran
sche uniform in die streek geëerbiedigd
werd, werden de Fransche soldaten thans
met geweerschoten ontvangen, met het
treurig gevolg, dat de aanvoerder van de
afdeeling en een soldaat sneuvelden, en,
de overigen zich moesten terugtrekken*
Dit is niet het eerste bewijs van den
nadeeligen invloed van Moelai Hafid's
houding tegenover Frankrijk op de om
wonende stammen, schrijft de „Figaro"a
inboorlingen laten den laatsten tijd geen
gelegenheid voorbijgaan hun vijandschap
en overmoed te toonen.
De bevelhebber te Casablanca, gene
raal Moinier, heeft onmiddellijk maatre-
regelen genomen om de bewoners der
douar voorbeeldig te straffen.
Venezuela.
Samenzwering ten gunste van Castro.
Duitsche bladen vernemen uit Caracas
dat daar een nieuwe samenzwering tegen
de regeering ontdekt is, welke ten gun
ste van Castro op touw gezet was. Vele
personen zijn in hechtenis genomen.
Volgens Fransche bladen is Castro on
langs uit Malaga naar de Kanarische eilan
den vertrokken, dus dichter bij Venezuela,
gekomen. De Temps maakt melding van
onrustwekkende geruchten over de plan
nen van den leider der nationalisten, gene
raal .Hernandez, die zich op het oogen-
blik te Parijs bevindt.
Turkije,
Een berichtgever te Saloniki merkt naar
aanleiding van de vele geruchten, die over
den toestand van Abdoel Hamid in om
loop zijn, op dat men goed zal doen die
geruchten met het noodige voorbehoud
te aanvaarden. De villa Allatini, waar Ab
doel Hamid opgesloten is, wordt zeer
streng bewaakt, dat het niet mogelijk is
er binnen te dringen. De wacht bij de villa
laat geen woord los en omkooperij om
het een of ander te weten te komen faalt
Het gaat dus met groote moeielijkheden
gepaard zich te vergewissen van hetgeen
er binnen de muren der villa voorValt*
Het schijnt inmiddels vast te staan, dat
er van levensgevaar voor Abdoel Hamid
op 't oogenblik nog geen sprake is. Hij
verkeert echter in een toestand van groote
overspanning. Hij lijdt aanhoudend aan
slapeloosheid en die nachten, wakende
doorgebracht, putten den lijder uit. Tel
kens staat hij op uit bed en gaat dan door
de kamer wandelen of in een stoel zitten.;
Soms slaapt hij tegen den ochtend een
paar uurtjes in, maar die slaap is niet
verkwikkend. Een gevolg van een en an
der is, dat Abdoel Hamid hoogst prik
kelbaar is. Meermalen gaat hij heftig te
gen zijn personeel te keer of barst hij
in vervloekingen tegen degenen die hem
zijn vroegeren luister hebben ontnomen,
Abdoel Hamid's grootste kwaal is de
verveling. Hij verveelt zich dag en nacht*
Hij eet op ongeregelde tijden. Soms eet
zoo waar als ik mijn hand op het oogen
blik in de hoogte steek, zoo waar is het*
dat deze dame dezen nacht in mijne ka
mer was en naast mijn bed heeft ge
zeten".
Nauwelijks had ik in mijn opgewonden
heid deze woorden gesproken, of ik had
er reeds berouw van, want nu was ilc
mijn voornemen ontrouw geworden, om
niets van hetgeen ik gezien en ondervon
den had te vertellen, en de vrees, het
spottende lachje van den dokter te zul
len zien, wond mij reeds bij voorbaat op*
Maar hoe verbaasd was ik, toen hij wel
glimlachte, maar op geheel andere wijze
en daarbij zeide: „Dat behoeft gij mij
niet zoo plechtig te verzekeren, mejuf
frouw, want ik verwachtte, dat Donna
Yolanda u bezoeken zou zooals zij mij
vannacht, gisterenavond, ja zelfs van
morgen reeds heeft bezocht".
Ik keek den dokter en ik keek het por
tret aan, dat zoo betooverend in den glo
rie zijner kinderonschuld op mij neerzag*
en drukte mijne handen stevig ineen, om
mijzelf te overtuigen dat ik wakker en
volkomen bij mijn positieven was.
„Doctor", zeide-ik onwillekeurig fluis
terend, „gij wilt daarmede toch niet zeg
gen, dat
(Wprdt vervolgd},
