BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving
Ie Jaargang,
No. 92.
Bureau OUDE SINGEL. 54. LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAOEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Leiden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post i 1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 21/, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiïn: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geenhandels-advertentiSn) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Zorgt voor uw kiesrecht.
Tusschen 1 en 15 Februari moet de
aangifte plaats hebben voor de kiezers-
flerslijst.
Die aangifte is van groot belang.
Dit jaar is er wel geen algemeenie
Verkiezing, maar men kan nooit weten
.wat de toekomst in haar schoot bergt.
Bovendien worden er dit jaar verkie
zingen gehouden voor de Prov. Staten,
die vooral in onze provincie voor rechts
verlies zouden kunnen opleveren, in
dien we niet met alle man in het vuur
komen.
We moeten ons leger zoo sterk mo
gelijk maken.
Men kent de algemeene bepalingen
dat men, om kiezer te zijn, den 25-
jarigen leeftijd moet hebben bereikt voor
of op 15 Mei 1910; dat men Nederlan
der ïftoet zijn, en dat men 18 maanden
in Nederland gewoond heeft
Verder zijn de volgende bepalingen van
kracht:
Belastingkireers.
Belastingkiezer is hij, die over het
laatste dienstjaar al zijn aanslagen in de
Rijksbelastingen heeft voldaan. Die be
lastingen zijnPersoneele belasting,
Grondbelasting, Vermogensbelasting en
Bedrijfsbelasting.
Belastingkiezers behoeven zich niet
aan te gevenzij worden ambtshalve
op de kiezerslijsten gebracht.
Alleen zij, die mede-eigenaren zijn in
een onverdeelden boedel, waarvoor in
190S grondbelasting is betaald, terwijl
hun aandeel in die belasting f 1 be
draagt, behooren zich tusschen 1 en 15
Februari aan te geven aan de Secretarie.
Wie verhuisde naar een andere ge
meente, en in een vorige belasting be
taalde, dient zich eveneens aan' te ge
ven, met overlegging van het voldaan
geteekende belastingbiljet.
Wie op 1 Februari zijn belasting nog
niet voldaan heeft, krijgit van den ont
vanger een waarschuwing thuis, een gra
tis waarschuwing, waarin gezegd wordt
dat, is de belasting op 1 Maart niet
voldaan, men niet op $e kiezerslijst zal
komen.
Examen kieners.
Welke examens geldig zijn, kunnen wij
niet uitvoerig opgeven de wet zegt, da.t
zij kiezers kunnen worden, die „met goed
gevolg hebben afgelegd een examen, in
gesteld door of krachtens de wet of
aangewezen bij algemeenen maatregel
van bestuur en in verband staande met
met de benoembaarheid toit eenig ambt,
de vervulling van eenige betrekking of
de uitoefening van eenig beroep of be
drijf.
Onderwijzers, geestelijken, ambtena
ren bij de belastingen, beambten bij hqt
spoorwezen, enz., die een examen heb
ben afgelegd, kunnen door overlegging
van hun diploma het kiesrecht bekomen
Eenmaal examenkiezer, behoeft ge,
zoolang ge in dezelfde gemeente blijft
wonen, u niet meer opnieuw aan te ge
ven.
Huur kiezers.
Fiuurkiezer is hij, die op den 31en
Januari sedert 1 Augustus van het vo
rige jaar in een huis of een deel van een
huis heeft gewoond van de huurwaarde
voor iedere gemeente bepaald. Men mag
in dien tijd ook eenmaal verhuisd zijn
mits dan ieder der woningen den huur
prijs heeft, door de wet vastgesteld.
Men kan echter ook kiezer worden,
wanneer het huis of het gedeelte van het
huis dat men bewoont, niet den geëisch-
ten huurprijs heeft, doch wanneer men
in zijn woonplaats grond in huur heeft
en samen daarmee het voor de gemeente
geldende bedrag wordt verkregen.
De bepalingen voor de huurkiezers
gelden ook voor schippers; zij moe
ten alleen den vastgestelden tijd een
schip in eigendom of huur hebben ge
had van 24 kub. M. inhoud of 25000
K.G. laadvermogen.
Loonkiezers.
Inkomsten- of loonkiezers zijn zij, die
van 1 Januari vau het voorgaande jaar
tot 31 Januari van het volgende ach
tereenvolgens bij niet meer dan 'twee
personen, ondernemingen, openbare of
bizondere instellingen in dienstbetrek
king zijn geweest, en daar een loon ge
noten hebben, dat voor verschillende ge
meenten verschillend is bepaald.
Het loon, in vaste dienstbetrekking
door de vrouw genoten, kan worden ge
teld bij dat van den man, en evenzeer
het halve loon van minderjarige inwo
nende kinderen.
Men behoeft niet het juiste bedrag
van loon of inkomen op te geven, doch
kan volstaan 'met de verklaring, dajt het
loon het door de wet gevorderde be
drag bereikt.
Ongevallenrente wordt ook als loon
beschouwd. Staat ook in een of ander
bedrijf in den regel het werk geduren
de een geruimen tijd van het jaar stfil,
dan wordt de tijd, waarin niet wordt
gewerkt, als diensttijd beschouwd. Is
men ten hoogste (twee maanden ziekl,
dan wordt toch heft loon gerekend, ont
vangen te zijn.
Woont een werkman bij zijn patroon
in en heeft hij daar ook den kost, dan
mag de kost en inwoning als loon be
schouwd worden, en bij het loon in geld
worden opgetrokken.
De bepalingen voor itiWonepde (zoons
zijn dezelfde.
Spaarbeuikkie\zers.
Wie op 1 Februari a.s. sedert 1 jaar
f 100 nominaal op het Grootboek heefjt
staan of f 50 in de spaarbank, zóó dat
het inderdaad zijn eigendom, is, kan op
grónd daarvan §anspraak maken op het
kiezerschap.
Hij moet tusschen 1 en 15 Februari
zich op de secretarie aanmelden onder
overlegging van een bewijs van de di
rectie van het Grootboek of van Be-
stuur der Spaarbank, dat hij inderdaad
sedert een jaar eigenaar is van de ge
vorderde bedragen.
Het is niet meer noodig een boekje
te hebben van de Rijkspostspaarbankj,
andere spaarbanken tellen ook mee;
doch natuurlijk moeten de lichamen,
waatvan deze spaarbanken uitgaan,
rechtspersoonlijkheid hebben, en zoo ze
na 1 Mei 1900 zijn opgericht, moeten
ze een waarborgsom van f 25000 bij de
Ned. Bank hebben -gedeponeerd.
Pmsioenkie\zers
Voor pensioenkiezers geldt 'hetzelfde
als voor loonkiezers. Als loon wordt ge
rekend het pensioen of de lijfrente, door
openbare instellingen verleend en ook
dat, door ondernemingen of bijzonde
re instellingen uitbetaald. Wie f 500
pensioen heeft, maar er nog iets bij
verdient, kan dit bij elkaar tellen. Pen
sioen of lijfrente voor de vrouw tellen
geheel, dat van minderjarige kinderen
voor de helft, voor dén man'.
Wij herinneren, dat de tijd van aan
gifte is van 1 tot\ 15 Februari.
Wie daarna komt, krijgt onder geen
voorwaarde meer het kiesrecht. Formu
lieren van aanvraag zijn kosteloos ver
krijgbaar ter secretarie.
Om kiezer voor den Gemeenteraad te
zijn, moet men bovendien gemeentebe
lasting betalen.
Denemarken.
Te Kopenhagen is een jnieuw schan
daal in de kinrgen van de regeering aan
het licht gekomen. Munch, de minister
van binnenlandsche zaken, is er achter
gekomen, dat Kiöboe, de directeur-gene
raal van de Deensche posterijen, die se
dert 1904 dit ambt bekleedt, elk jaar zijne
vrijkaart voor het spoor voor 900 kronen
aan een vroegeren minister van binnen
landsche zaken verkwanseld heeft
De directeur-generaal van de post is
met langdurig verlof vertrokken. Er
wordt een uitgebreid onderzoek jngestepd^
België*
Volgens de „Gazette" verwacht öe om
geving van prinses Clementine, dat zij
binnen enkele maanden met prins Na
poleon zal huwen.
Hetzelfde blad spreekt het gerucht te
gen als zou prinses Louise van plan zijn
om haar vroegere echtgenoot eed proces
AM.t9d0.es.
Servië.
Wij deelden gisteren mede, dat de Ser
vische regeering er bij koning Peter op
zou aandringen, dat deze prins George
voor geruimen tijd naar het buitenland
zou zenden. De Koning heeft echter be
slist geweigerd daartoe over te gaan, on
der voorwendsel, dat de prins in het bui
tenland misschien Servië groote moei
lijkheden zou "bereiden. Wel verklaarde
de koning zich bereid het Hof van den
prins te ontbinden, zijn apanage te ver
lagen en hem dienst bij den troep te laten
doen. De regeering heeft zich echter met
dit voorstel nog niet vereenigd. Opmerke
lijk is, dat ook de beide regeeringsorga-
nen Samoeprawa en Odjek het gebeurde
van Zaterdag in heftige bewoordingen
laken en der regeering dringend verzoe
ken maatregelen te nemen, ten einde de
ambtenaren te beschermen tegen beleedi-
gingen en aanmatiging van de zijde van
leden van het koninklijk huis.
Koninklijke Besluiten.
Tot griffier bij het kantongerecht te
Boxmeer, is benoemd mr. F. F. J. B.
van de Ven, advocaat te Boxtel, werk
zaam als beëedigd klerk ter griffie van
de arrondassements-rechthank te 's-Her-
togenbosch.
Tot kantonrechter te Alphen is be
noemd mr. J. de Bergh, thans griffier
bij het kantongerecht te Oss.
Den opzichter bij 's rijks kunstver-
lichting te Seheveningen W. Pieterse, op
zijn verzoek, wegens meer dan 55-jari-
gen ouderdom, met ingang van 1 April,
eervol ontslag uit zijn betrekking ver
leend.
Bevorderd is tot luitenant ter zee
der 1ste klasse de luitenant ter zee der
2de klasse O. van Slooten.
LEIDEN, 19 Januari.
De Jonge Garde.
Als steeds bij elke feestviering van
onze actieve Leidsche R. K. Propagan-
gandaclub „De Jonge Garde" het geval
pleegt te zijn, was gisteravond de groo
te Stadsgehoorzaal geheel gevuld me't
leden en donateurs der vereeniging met
hunne dames, die opgekomen waren om
tegenwoordig te zijn bij het jaarlijksche
feest.
Zij werden verwelkomd door den voor
zitter der „Jonge Garde", den heer J.
M. J. H. Kerstens, die deze vergadering
de eerste bijeenkomst van het nieuwe
jaar, opende met een gfelukwensch aan
de leden voor 1910, waarbij spreker de
hoop uitdrukte da^t 1910 ook in poli
tiek opzicht een alleszins gelukkig jaar
moge zijn.
Een terugblik werpende op het we
derom afgelegde tijdperk, herinnert spr.
aan de geboorte van Prinses Juliana*
in welk verband spr. protest aan-
teekent tegen de voor eenige weken ter
zelfder plaatse gebezigde woorden van
den Voorzitter van den Bond van Ned.
onderwijzers.
Ook de gunstige uitslag van de ver
kiezingen voor Tweede Kamer en Ge
meenteraad, de oprichting van het R. K.
Dagblad „De Leidsche Courant" en de
opening van de nieuwe R. K. Scholen
worden door spr. feiten van groote be-
teekenis voor Leiden's Katholieken ge
noemd.
Stemde het heengaan van Kap. Ruhe
als adviseur der Garde, tot leedwezen,
in den Weleerw. heer Borsboom heeft de
vereeniging een ijverig plaatsvervanger
verkregen. (Applaus).
Daarna verkreeg de feestredenaar van
den avond, de Weleerw. heer J. H. W.
Borsboom, het woord, die met geesjt-
driftig handgeklap op den katheder ont
vangen werd.
Van deze schoone en ongezochte ge
legenheid, waar zoo talrijken bij een zijn
wilde de Eerw. spr. gebruik maken om
een woord van opwekking te spreken
en enkele punten te berde te brengen,
die de goede Oardist moet "behartigen.
Nooit is zooveel leven geweest op so
ciaal en politiek terrein als thans en
beter dan ooit kunnen wij zien, dat de
strijd gaat tusschen geloof en ongeloof;
tusschen twee geheel tegenovergestelde
levensbeschouwingen. Spr. wijst er op,
dftS bü ms. aUs jftgg-
dracht vergeten is, als het geldt op te
trekken tegen Christendom en ongeloof.
Hulde brengt spr. aan die mannen, die
dit alles intijds Rebben ingezien en "de
belijders van denzelfden God hebben
saamgebracht in dezen strijd. Tot vreug
de mag het daarom stemmen, dat Lei
den ook hierbij haar deel heeft bijge
dragen en in Kamer en Staten verte
genwoordigd wordt door mannen van
rechts. (Applaus).
Laat ons de overwinning bewaren,
want ook ons bedreigt het gevaar door
lauwe rust de verworven voordeelen te
verliezen. Onze generaals zullen hun
plaats niet verlaten, maar wat zullen
zij uitrichten als er geen leger achter
hen staat De tegenstanders zullen door
hun nederlaag niet ontmoedigd worden.
En zullen trachten de verloren plaats
weder in te nemen. Het is dus onize
zaak met nog grooter krachtt en ijver
voort te gaan, teneinde de strijd ten
einde toe met goed succes te volvoe
ren. Te betreuren is het daarom, dat
zoovel en zelf de handen niet uitsteken;
daarom hulde aan de leden van de Jonge
Garde, die vereenigd zijn om den goe
den strijd te voeren voor Kerk en Maat
schappij. (Applaus).
Lid zijn is niet voldoende. Doel der
Jonge Garde is verhooging der politieke
en sociale actie onder de Katholieken en
daarom is iedere Gardist verplicht pro
paganda te maken voor de kath. school
en de kath. pers, als machtige wapens
om de goede beginselen over de we
reld te verspreiden. Alle Gardeledeni
moeten ijver betoonen, wil het doel be
reikt worden. Bezoekt trouw de verga
deringen roept spr. den leden toe; of
schoon men moet zorgen, dat de critiek
niet ontaard<t in bedilzucht en viterij.
Ook het aantal werkende leden moett toe
nemen, want daarop moet heft ten slot
te neerkomen. De werkende leden vor
men het keurkorps, dat ons moet be-
sch'ermen in de hitte van den strijd. Laat
zoovelen als mogelijk is, zich bij hen dan
aansluiten om op den goeden weg voort
te gaan en te zorgen, dat de regeering
Christelijk is en blijft. (Applaus.)
Spreker zou hiermede zijn taak als
geëindigd kunnen beschouwen, ware het
niet dat hem door het daartoe gevorm
de dames-comité verzocht was het vaan
del der vereeniging te onthullen, aan
welk verzoek spr. gaarne voldeed.
Bij deze woorden viel het doek, dat
het vaan voor de oogen der toeschouwers
verborgen hield en een kostbare banier
werd met geestdriftig gejuich door de
aanwezigen begroet.
Ziedaar Uw vaandel, vervolgde de re
denaar, in het midden is afgebeeld de
strijd tusschen Sit. Michael en de booze
geesten, een symbool van den strijd ook
in onze dagen tusschen goed en kwaad.
Moge onder de schutse van St. Michael
uw arbeid schoone en krachtige vruch
ten voortbrengen voor "Kerk en Staat.
Langdurig en daverend applaus volg
de op deze schoone met den gloed der
overtuiging uitgesproken rede.
Het vaandel vertoonft op een donker
blauw fond een medaillon met gouden
achtergrond de beeltenis van den H.
Michael, de helsche draken den kop ver
pletterend. In duidelijke letters zijn aan
gebracht den naam 'der vereeniging en
hel devies: Voor 'Kerk en Staat. Ter
weerszijden worden bemerkt de wapens
van Nederland en Leiden. Het geheel
munt uit door grooiten eenvoud en strak
ke lijnen, wat beeltenis en tekst sterk
sprekend doet uitkomen. De naam der
vervaardigster, de firma H. Fermin, te
's Gravenhage, is waarborg voor eene
artistieke en duurzame afwerking.
Namens de vereeniging aanvaardde de
vóorzitter heft vaan met een hartelijk
woord van dank voor het belangloos
ijveren van "het dames-comité, welker vol
harding spr. roemde. Spr .wijdde met
enkele woorden uit over de beteekenis
van het vaandel, als het emblema wait
het doet voor oogen stelt om op te wek
ken tot trouw aan vaandel en vereeni
ging.
Toen het vaandel geplaatst was te
midden eener smaakvolle plantenversie-
ring, werd door alle aanwezigen uit vol
le borst een vaandellied gezongen, ver
vaardigd door den heer G. H. Laagland.
Het verdere deel van het programma
was gewijd aan voordrachten en muziek
de laatste onder leiding van den heer
M. van Wel, die zich den ganschen
avond op bijzondere wijze verdienstelijk
fteeft gemaakt, nie.t slechts door hqt ac-
compagneeren der voordrachten, maar
ook door verschillende fraaie nummers
ten beste te geven.
De heeren Hellman en van Leeuwen
wisten door hun voordrachten de vroo-
lijkheid erin te houden. Vooral hun na
de pauze gegeven klucht „Een half uurtje
op het kantoor van hjt moderne too-
neel", verwierf een grooten en alleszins
verdienden bijval. De heer B. v. Leeu
wen, die daarin vijf rollen te vervullen
had, gaf blijk van een groote rolvast
heid, terwijl zijn komische uitbeeldingen
buitengewoon slaagden. Ook de overi
ge door beide heeren gegeven voor
drachten vielen zeer in den smaak.
Toen ten slotte het uur van heengaan
aanbrak, werd door den voorzitter dank
aan allen gebracht voor hunne medewer
king en deze feestavond behoort weer
tot het verleden.
Eeri collecte voor het vaandel bracht
f 27.381/2 op-
Ingevolge Koninklijk besluit zullen
de landweerplichtige verlofgangers uit
Leiden en omliggende gemeenten voor
herhalingsoefeningen onder de wapenen
worden geroepen voor den tijd van zes
dagen en wel
Van 6 tot 14 Mei a.s., zij die be
hooren tot het 28e bataljon landweer-
infanterie, te Leiden, in de Witte Poort-
kazerne.
Van 27 Juni tot 2 Juli de lichting
1905 en 1906 en van 11 tot 16 Juli de
lichting 1907, 1908 en 1909 van de land
weergenietroepen, in de legerplaats bij
Zeist.
Van 3 tot 8 October a.s. de landweer
vesting-artillerie, te 's-Gravenhage in de
Alexander-kazerne.
De 18-jarige David Vegt, bediende
van den vleeschhouwer Marsman aan de
Haarlemmerstraat, te wiens woonhuize
onlangs de bekende vergiftigingszaak
voorviel, heeft na een verblijf van ruim
vier weken, bijna geheel hersteid net
Academisch Ziekenhuis kunnen verlaten.
De patiënten in dit droevig geval be
trokken, hebben thans allen hun werk
zaamheden kunnen hervatten.
HAZERSWOUDE. Op de gisteravond
gehouden veiling der V. P. N. waren
aangevoerd 550 eieren, die opbrachten
f 4.60 tot f 5.25 de 100 stuks, de aan-,
voer van vruchten en pluimvee was groo
ter dan gewoonlijk.
Eergisteren avond vergaderde de
vereeniging „Onderling Hulpetoon", in
Salvatori. De heer J. Gaarkeuken open
de de vergadering met een kort wel
komstwoord, waarna de voorlezing!
plaats had van de notulen der leden
en bestuursvergadering.
De penningmeester deed verantwoor
ding over het jaar 1909. De ontvang
sten bedroegen f 12S.9,82 en de uitga
ven f 905,68, dus een batig saldo van
f 383.96. De rekening werd door een
paar leden nagezien en in orde bevon
den
Hierna volgde bestuursverkiezing.
Herkozen werd de heer J. Dekker cn
gekozen de heer Jac. v. Rijssel, die
staande de vergadering, bedankte, waar
na gekozen werd de heer H. Muller, die
de benoeming aannam. Van de 175 leden
die de vereeniging telt, waren er 108
tegenwoordig.
HiLLEGOM. Maandagavond hield de
R. K. Kiesvereeniging „R. K. Kring"
haar vergadering in café Flora. De voor
zitter opende de vergadering en druk
te zijn spijt uit over de slechte opkomst
Hij wenschte de aanwezigen een Zalig
Nieuwjaar en ging over tot het geven van
een resumé over het afgeloopen jaar.
Hierbij merkte hij op, dat de R. K. Kring
dagen beleefd heeft van droefheid doch
ook dagen van vreugde. Vooral de JuJi-
verkiezingen stemden tot vreugde. Spre
ker drong aan op eensgezindheid.
Hierna deed de secretaris voorlezing
der notulen welke onveranderd werden
goedgekeurd. Hierop volgde jaarverslag
door den secretaris, hetwelk op duidelij
ke wijze ons de gebeurtenissen van het
afgeloopen jaar in het geheugen bracht.
Uit het jaarverslag van den penning
meester bleek dat dit jaar niet voordee-
lig was geweest en sloot met een tekort
van ruim f 18. Daar er echter nog een
voordeelig saldo van het vorige jaar was
bleef er nu nog in kas het bedrag van
f 146.181/2- Tot verificateurs werden be
noemd de heeren üoogervorst en Jonk
heer,