IT
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit Stad en Omgeving
Ie Jaargang:
No. 90.
Bureau OUDE SINGEL. 54, LEIDEN.
latere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt met GRATIS POLIS Ongevallen-verzekering
en het GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor Lelden 9 cent per week,
1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco
per post ƒ1.50 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 27, cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 5 cent.
Maandag
Januari
1910.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent)
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Frankrijk.
Jeugdige misdadigers.
De Parijsche corr. van de N. R. C.
schrijft:
Twlejej (d|er bandieten, die den moord
pp den ouden concierge van de rue d,
prchampt op hun geweten hebben, zijn
(19 en 20 jaar oud. De moordenaars van
mevr. Gouïn waren maar weinig ouder.
[De alarmkreet reeds sedert geruimen
(tijd geslaakt over heit toenemen der,
jeugdige misdadigers, vindt in; de laats#e
Weken wel een schrikkelijke bevesti
ging. Courtois, de moordenaar of een
ider moordenaars van den heer Remy,-
Was nog geen 18 jaar. Boeven tusschen
jde 16 en 20 jaar zijn geen zeldzaam^
hedi meer. Het is nog geen jaar gele
iden, dat in een van de uithoeken van
jMontmartre, zelfs een dievenbende on,t-
jdekt werd van jongens tusschen de .10
jen 15 jaar, die onder aanvoering ston-
Iden van een meisje van 14, die tege
lijk hoofd der bende, heelster en min
nares, van al de leden was.
Het is jammer, dat de crimineele s#a-
tistiek door het ministerie van Justi
tie kort geleden openbaar gemaakjt, nie#
getracht heeft over heit dreigend en ver
ontrustend probleem van he# toenemen
Van ejugdige misdadigers eenige jze-
jcere gegevens te verschaffen.
Die statistiek heeft aangetoond, dat
in de groote, dicht bewoonde centra in
.Frankrijk de gewelddagige misdaden,
jvooral de moorden, zeer toegenpmen zijn
in de laatste 20 jaren en da# nog sjteeds
de cijfers toenemen. In het depar#emenjt
Van de Seine is het aantal wegens moord
veroordeelden verdriedubbeld. In het de
partement van de Bouches-du-Rhóne is
het aantal moorden van 1902 tot 1908
Verviervoudigd. In de Gironde eveneens.
In het departement van de Zee-Alpen
jen de Var (Nice, Grasse, Cannes, Anti
bes) is de toestand nog ongunstiger.
De ambtenaar die de conclusies uit
|de statistiek opgesteld heeft, had waar
schijnlijk de opdracht zoo optimistisch
(mogelijk te zijn. Slechts mert een kort
woordje aan het slot, maak# hij gewag
yan het schrikbarend toenemen der vele
moordeb, alsof dit in een crimineele sta
tistiek niett veeleer de hoofdzaak was.
Nu is er in Frankrijk weer een dub
bele moord gepleegd. Ditmaal is het
.terrein van de misdaad, die nu ontdekt
Is, Roussillon, op 25 K.M. afstand van
(Autum (Saöne-et-Loire). De bedrijvers
jvan het kwaad, die reeds gepakt zijn;
Zijn weer zeer jonge menschen, drie
jongemannen, 20 en 22 jaar óud. Twee
hunner zijn Parijsche apachen, aan wie
Jde derde zijn oom en tante had aange
wezen om te vermoorden.
De man is dood, de vrouw verkeert
in hopeloozen toestand en de nicht die
bij het echtpaar in huis woonde, had-
iden de moordenaars een 4prop in den
jnond geduwd. Zoodra de misdaad oht-
Idekt is, zijn gendarmen de boosdoeners
gaan zoeken. Ze zijn gepakt aan het sta
tion van Autun op het oogenblik, dat
ze in den trein naar Parijs wilden stap
pen. Ze hadden gestolen kleeren aan
jen nog allerlei dingen bij zich, ze
Sn het huis van hun slachtoffers wegge-
)nomen hadden.
De Parijsche politie is er in geslaagd
Be hand te leggen op een dieVenttende
idie zich speciaal toelegde op het beste
len van kerken. Het laatat waren de boe
ven bezig, geweest te Rouaan, waar zij
ondermeer, een aantal kostbare behang
sels uit de St. Vincentiuskerk hadden
ges tol mi. Twee leden'der bende hadden
vergeefs getracht de ges,tol en voorwer
pen te Parijs aan den man te brengen
jen waren toen naar Londen vertrokken
yraar zij evenmin slaagden. Intusschen
Waren zij overal gevolgd door een 'de
tective en zoo werden, toen zij nnaar Pa-
rijs terugkeerden, de beiden met hunne
Jnedeplcihtigen, een Rus en een aantal
rranschen en italianen in hechtenis ge-
Inomen.
België.
Dc erfenis van koning Leopold II.
Ondervraagd over Jiet artikel, in de
Mnomque, heeft de advocaat Sam Wie-
Jjei tegengesproken dat de verdeeling
oei ertenis van koning Leopold onder
W Welders, yoo,; het siudo dezer
maand moet plaats hebben. Ook ont
kende hij, dat hij het erfdeel van prin
ses Louise in beslag had laten nemen.
Kleyer, de advocaat van den prins van
Koburg^ ontkent eveneens de inbeslag
neming. De prins moet echter volgens
de Soir, van plan zijn handelend op te
treden.
De Chronique meldt, dat de verdee-
Jing van de nalatenschap van koning
Leopold is uitgesteld, omda(t er onder
handelingen zijn geopend met den prins
van Koburg, om dezen te bewegen zijn
vordering van 2 millioen francs, waar
van hij het bedrag opeischt, (te lafien
varen.
Volgens de Gazette, zal, indien de
prins van Koburg er zich niet tegen
verzet, de verdeeling aanstaande Maan
dag plaats hebben.
Aan het „H. v. Awerd d.d. 14 dezer
uit Brussel geschreven:
Morgen, te 11 uur, zegt de Chroni-
qüe, zal in de Banque de Bruxelles, een
eerste verdeeling plaats hebben van de
nagelaten fondsen van koning Leopold
II, tusschen zijne wet#ige erfgenamen
18 millioen zullen verdeeld worden.
Over drie dagen was de overeenkomst
Volledig tusschen de advocaten der prin
sessen en 'de schuldeischers van prin
ses Louise.
De algeheelheid der schulden vhn de
ze laatste bedroeg 3 millioen^ waarvan
JVa millioen erkende en U/a millioen
betwiste schulden, doch [tusschen de
door de prinses erkende schulden komt
een rekening van 500000 fr. voor een
Weenschen advocaat, „voor gegeven en
nog te geven raad", welke rekening" door
hare verdedigers werd betwist
De Banque de Bruxelles stemde er in
toe, onmiddellijk, voor de verwezenlij
king der fondsen, $en voorschot van 5
millioen te doen aan de prinses, 3 mil-
lioen zouden op de bank blijven, tot
uitbetaling der schuldeischers en 2 mil
lioen zouden morgen gegeven worden
aan de prinses, die zonder middelen is.
Mr. Sam (Wiener, senateur van Brus
sel, advocaat van prins Philip van Ko
burg, heeft nu op deze twee millioen fr.
beslag gelegd, onder voorgeven dat de
prins, bij de scheiding van prinses
Louise, hare schulden tot een bedrag
van 2 millioen fr. heeft betaald.
Bijgevolg zijn prinses Louise en hare
omgeving weer zonder middelen van be
staan. Men weet nu dat de prinses, om
naar Brussel te komen, eene som moest
leencn, voor dewelke zij een wissel van
20.000 frs. moest teekenen.
Er heerscht groote verontwaardiging
over de nieuwe Fransche invoerrechten.
De Belgische minister van Financiën,
Liebaert, heeft aan he# Journal de Bru
xelles meegedeeld, dat de Belgische re
geering tegenmaatregelen, zal nemen om
uit Frankrijk ingevoerde wijnen, reuk
werken eri weeldeartikelen te treffen. De
werkliedenklasse in België, zeide de mi
nister in zijn onderhoud met een ver
tegenwoordiger van het Belgische blad,
wordt door het nieuwe Fransche tarief
het sterkste ge/troffen. Wij kunnen niet
werkloos toezien, want onze handel en
onze industrie worden bedreigd. Toch
zat de Belgische regeering, jiu ze de
maatregelen gaat (treffen, /tot welke de
omstandigheden haar dwingen, trouw
blijven aan de steeds gevolgde écono
mische politiek. De rechten op wijnen
en weeldeartikelen zullen veihoogd wor
den, maar het betreft hier geen fiscale
economische „procédé", waarvan het den
minister geraden toescheen/in de (te
genwoordige omstandigheden gebruik te
maken.
Engeland.
Armoede te Londen.
De Enigelsche bladen maken nïelding
van een droef geval van armoede en tra
gische ellende, dat zich dezer dagen te
Londen afspeelde en dat in deze we
reldstad niet tot de uiitzoinderingen
schijnt te bëhooren.
Een zekere vrouw, Harriot Bartldtt,
had door den dood een kindje van 17
maanden verloren. Toen van staatswege
de lijkschouwing, plaats had, die in En
geland in buitengewone gevallen pleegt
te geschieden, zeide de vrouw dat zij
sinds drie jaar zonder dak was.
Geen woning sinds drie jaar, riep
de voorzitter ui#. Waar slaapt ge dan
In den afgeloopen nacht gelukte
m eji 4®
Crispin Street-Asyl, an#woordde de
vrouw op moedeloozen toon(, en eenmaal
was ik in Dr. Barnados Asyl, anders
loop ik des nachts langs de straten.
En wat doet uw man.
Wanneer ik een onderkomen vind,
loopt hij alleen rond, vind ik er geen
geen, dan ga ik met hem.
Maar gij moet toch ook ergens
Wij slapen op de banken in het
park of ergens, waar wij niet gestoord
worden. Ik heb nog vier kinderen. Twee
daarvan zijn op ambachtsscholen en 2
op een schoolschip. Toen wij allen te
zamen gedurende een nacht doelloos
rondliepen, werden wij gearresteerd en
de magistraat zond de kinderen weg,
zoodats lechts mijn jongste kind bij mij
bleef.
Het is een treurige geschiedenis, die
wij maar al te dikwijls hooren, zeide
de voorzitter.
Hoe komt het dat uw man geen
werk vinden kan?
Hij heeft geheel de stad afgeloo
pen, doch nergens heeft hij werk kun
nen vinden.
En sinds wanneer heeft hij geen
vast werk meer?
Sinds twaalf maanden, ongeveer.
Hebt gij dan geen familieleden, die
u kunnen helpen?
Jawel, maar die zijn ook arm, en
zij hebben het hard genoeg te verant
woorden, om zelf rond te komen.
De oommissie van onderzoek kwam
eenstemmig tot het besluit, „Dood we
gens natuurlijke oorzaken", waarmede
in Engeland zeer dikwijls de honger
dood betiteld word#.
En met dezelfde moedelooze uitdruk
king op haar afgemat gelaat, vervolg
de de vrouw weer haren weg in kommer
en ellende.
Italië.
De welsprekende Franciscaan pater
Gemelli, die vóór zijn intrede in het
klooster als practiseerend geneesheer
een zeer goeden naam had, treedt tegen
woordig in verschillende groote ste
den van Italië als spreker op over de
wonderen van Lourdes, om hunne echt
heid te bewijzen tegenover den vuigen
laster van den socialist Guido Podrec
ca, die ze overal plompweg voor boeren
bedrog uitmaakte. Reeds heb ik ge
meld, schrijft de corr. van De Tijd
dat de openbare discussie, door pater
Gemelli aangeboden, niet kon doorgaan
'omdat de scheidsrechters, die Podrecca
had uitgenoodigd, weigerden. Nu pater
Gemelli na elk zijner conferenties gele
genheid tot deba# geeflt, durft nu Po
drecca zich nooit vertoonen. Ook niét
te Milaan, waar pater Gemelli deze
week twee avonden achtereen zijn ge-
loovig standpunt verdedigde, en zich den
tweeden avond met 17 geneesheeren,
waaronder ook professoren van de Mila-
jieesche hoogeschool, in discussie begaf.
Volgens algemeen oordeel kwam de
stelling van den geleerden Franciscaan
dat sommige wonderen van Lourdes
door de wetenschap niet op natuurlijke
wijze kunnen verklaard worden, zege
vierend uit het debh# naar voren.
iWaar blijft thans de lastermuil van
Podrecca
Zwitserland.
Het departement van Binnenl. Zaken
Van de Zwitsersche Federatie heef# de
resultaten gepubliceerd, welke een qp
9 Augustus 1905 gehouden bedrijf stel
ling geschonken heeft aangaande aantal
en soort der voornaamste huis Indus,triën
haar verspreiding over de kantons, enz.
Er werden 70.873 gevalfen van huis
arbeid geteld, waarbij betrokken waren
92.162 personen. De voornaamste tak
ken van huisindustrie bleken te zijn de
textielindustrie, 51.729 gevallen, me#
69.149 personen de industrie van hor
loges en speeldóozen1: 9603 gevallen
met 12566 personen en de kleeding
en toiletindustrie: 8460 gevallen, me|t
.9221 personen.
Borduren, het vervaardigen van zijden
stoffen en linten, de horlogemaker ij, het
.weven van katoen en bet s#roovlechten
zijn in Zwitserland de industrieën, die
den meesten huisarbeidt vindjt, uitgeoe
fend voor febrikanten of handelshuizen,
72.8 pCt. der huisarbeiders behoort
tot he|t vröuwelijk geslacht; 79,5 pCt.
der huisarbeiders is tusschen 20 en 59
jaar oud; nauwelijks 10 pCt. beweegt
"*~1" «ft JS jftar,
De meeste huisondernemingen tellen
slechts 1 of 2 arbeidende personen.
Krachtwerktuigen werden weinig aan
getroffen. Slechts 3 van de 100 onder
nemingen maakten gebruik van een mo
tor. Voor 't overgrooite deel was electri-
citeit de beweegkrachjt.
Klein-Azië.
Het Armenische blad Aravad heeft
een reeks artikelen gepubliceerd over
de moorden in Adana. In die artikelen
wordt gezegd dat de afgetreden groot
vizier Hilmi pasja moreel voor die
moorden verantwoordelijk is. Het blad
zegt die bewering met de stukken te
kunnen bewijzen. De regeering heeft een
vervolging ingesteld tegen den hoofd
redacteur van genoemd blad en een der
redactie-leden. Het heet; dat het er de
Aravod juist om te doen geweest is
zulk een geding uit te lokken, om aldus
de gebeurtenissen in Adana, waarmede
de Kamer zich nooit bemoeid heeft, in
't openbaar behandeld te zien.
Koninklijke Besluiten.
Bij Kon. Besl. van 14 dezer is benoemd
tot lid, tevens voorzitter, van het college
van r egenten, over het huis van bewaring
te Harderwijk, mr. L. E. van Petersora
Ramring, kantonrechter aldaar.
Bij Kon. Besl. van 14 dezer is aan A,
van der Leed en, op zijn verzoek, met in
gang van 20 dezer eervol ontslag ver
leend uit zijne betrekking van kanton-
rechter-plaatsverv. in het kanton Druten.
c— Bij Kon. Best van 15 dezer, is, met
ingang van 25 dezer, benoemd tot burge
meester der gemeente Dongen, J. L.
Switzar, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester der ge
meente Asten,
Bij Kon. Besl. van 15 dezer is D.
Smits benoemd tot burgemeester der ge
meente 's Gravenmoer.
e— Bij Kon. Besl; van 15 dezer is be
krachtigd de aanstelling door het bestuur
der St. Rad boudstichting te Utrecht, van
J. Th. Beijsens, als hoogleeraar voor den
leerstoel, gevestigd vanwege die stichting
bij de faculteit der letteren en wijsbegeer
te aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, om
onderwijs te geven in de logica, de meta-
physica, de zielkunde en de ethica.
Onze Officieren.
Blijkens de nieuw verschenen naam en
ranglijst der officieren van het Neder-
fandsche leger en van dat in Nederl. Oost-
Indië, alsmede van de landmacht in W.-
Indië telt ons leger het volgend aantal of
ficieren. Z. K. H. de Prins, luitenant-ge
neraal k la suite van de landmacht en van
het leger in Ned.-Indië.
LWapen der infanterie hj. t L 2 Iluitenant-
generaals; 6 generaal-majoors; 17 kolo
nels; 42 luitenant-kolonels; 35 majoors;
315 kapiteins, 461 le luitenants, 190 2e
luitenants, 1 reseve-majoor; 6 idem kapi
teins, 136 idem le luitenants, 86 idem
2e luitenants, 46 militie le luitenants en
156 militie 2e luitenants.
Hiervan waren op nonactiviteit 1 gene-
raal-majoor, 1 kolonel, 1 luit-kolonel, 3
kapiteins, 10 le luit. en 1 2e luit. en
gedetacheerd bij het leger- in Ned. O. I.
2 kapiteins, en 17 le luitenants en bij de
landmacht in West-Indié 20 kapiteins, 4
le luitenants en bij de Koloniale Reserve
1 le luitenant.
Wapen der Cavalerie h. 1.1.2 generaal-
majoors, 4 kolonels, 6 majoors, 31 rit
meesters, 56 le luitenants, 17 2e luite
nants, 5 reserve ritmeesters, 15 idem le
luitenants, 18 idem 2e luitenants.
Op nonactiviteit waren 1 luit.-kolonel
1 le luitenant en gedetacheerd bij het
leger in Ned. Indië 2 ritmeesters en 1 le
luitenant.
LWapen der Artillerie h.t.1. 5 gene
raal-majoors, 11 kolonels, 14 luitenant-
kolonels, 17 majoors, 133 kapiteins, 70
2e luitenants, 203 le luitenants, 9 res.-
kapiteins, 21 idem le en 5 idem 2e
luitenants, 21 militie le en militie
2e luitenants, voorrts 1 luitenant-kolonel
magazijnmeester, 5 majoors, idem, 6 ka
piteins idem, 5 le luitenants idem en
2e luit. idem.
Daarvan waren op nonactiviteit 1 ge-
neraal-majoor, 1 majoor, 1 kapitein en
3 le luitenants en gedetacheerd bij het
Leger in Ned.-Indië 4e le luitenants.
ÖKjafteti der, Qenje fe, t. 1. 3 generaal-
majoors, 2 kolonels, 7 luit.-kolonels,
majoors, 36 kapiteins, 34 le en '18 24'
luitenants, 3 reservekapiteins, 3 idem^
le en 10 idem 2e luitenats. Daarvanji
waren op non-activitei# 2 majoors eaL
1 le luit. en gedetacheerd bij hqt left1
ger in Ned.-Indië le luitenants.
Wapen der Kon. Marechaussee 2 luit*
kolonels, 3 majoors, 9 kapiteins en
le luitenants.
Militaire Administratie Intendanten, F
kolonel-hoofdintendant, 1 kolonel, 4 luift-
tenants-kolonels, 4 majoors, 8 kapiteins,.:
Kwartiermeesters, 4 luit.-kolonels, 5'
majoors, 36 kapiteins, 51 le luitenants,
(overcompleet 13 le luitenants) 28 2a
luitenants.
Nonactief 1 Majoor en 1 le luitenant
Gedetacheerd in West-Indië 1 le luite
nant-kwart. en bij de Koloniale reserve
1 kapitein en 1 le luitenant-kwart.
LEIDEN, 17 Januari.
Rijks-Museum van Oudheden.
Verschenen is afL IV. van de oudheid-»
kundige mededeelingen van het Rijksmui
seum van Oudheden alhier, welke beft
helst
le. Eene beschrijving van de opgravin
gen in de®Hertekamp bij Vaassen, door
dr. J. H. Hotwerda Jr. ,die in den zomer
van 1909 volgens opdracht van H, M*
de Koningin zijn geschied.
2e. Opgraving van een urnenveld bij
Riethoven (N.-B.) van dr. M. A. Evelein,
3e. Mededeelingen omtrent opgravin
gen van dr. Holwerda en dr. Evelein
te Veldhoven (N.-B.) alwaar een terrein
is, bijzonder rijk aan overblijfselen, waar
schijnlijk uit Germaansch-Romeinsciien
tijd.
4e. Beschouwingen over het Uddeler-
meer van dr. J. Lorié, die daarbij tot de
conclusie komt dat het ontstaan der ne
derzettingen aan het Uddelermeer het ge
volg is van het samenwerken van natuur-,
lijke oorzaken, als le. een dal tusschen'
hoogten, waardoor hooge grondwater
stand; 2e. een heuvel naast een diep meerj
waardoor steeds water in de schansgrach
ten 3e. verveening van het afwaterings
dal, waardoor de waterspiegel zeer stand
vastig bleef.
Verder bevat deze aflevering een nieu
we rubriek, waarin korte mededeelingen
zijn opgenomen, betreffende kleinere on
derzoekingen op het gebied der Neder-
landsche archaeologie door Museum-
ambtenaren ingesteld, welke voor een
uitvoerige bespreking niet in aanmerking
komen. Zij betreft de Arentsburg bij
Voorburg, grafheuvels bij Bennekom;
vondsten te Lonneker bij Enschede, tq
Noordwijk en scherven in vluchtheuvels
gevonden in Zeeland.
Aan het werk zijn behalve enkele tekst
figuren een 21-tal goed geslaagde af
beeldingen toegevoegd, bestaande uit
photo's, kaarten en plattegronden.
Salaris s&ji k wééks chool.
Hoewel in de vergadering van den
gemeenteraad van 19 December 1908
een door B. en W. voorgestelde verhoo-:
ging van de jaarwedden der leeraren^
en leeraressen der kweekschool voor:
onderwijzers en onderwijzeressen met 17?
tegen 8 stemmen werd verworpen, heeft
dit college naar aanleiding van een her-!
haald verzoek van een 9-tal hunner,
waarbij zij nogmaals op een salarisher-^
ziening de aandacht vestigen, vrijheid;
gevonden, opnieuw met een herzienings-
voorstel te komen, waarmede ook dé
Plaatselijke Schooldommissie zich ver-
eenigde." I
Een deel der kosten die van deze her
ziening het gevolg zal zijn, willen B.
en W. terugvinden door een wijziging
van de schoolgeldheffing. Zij willen ii#
de afdeeling B., opleiding van onderwijft
zers voor de hoofdacte, acte wiskundu,
en taalacten, van onderwijzers, die bui
ten de gemeente werkzaam zijn, of niejï
aan een school zijn verbonden, een(
schoolgeld heffen van f 5 's jaar pen
wekelijksch lesuur tot een maximum van!
f 35 voor de hoofdacte en f 25 voor d«|
taalacte en aate wiskunde, waarvan eea
hooger bate van f 1000 wordt ver
wacht.
De thans voorgestelde regeling be
paalt de jaarwedde van den directeur
op f 3200 met ten hoogste 13 lesuren'.
De ja^riyedde der overige leeraren met