BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
No. 71.
9e- £eicbeJve Qou/tmxt
Bureau OUDE SINGEL, 5-4, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, ƒ1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2l/« cent
Woensdag
33
December
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 15 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen hand els-ad vertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden-
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
V Anti-koningsgezinde onderwijzers.
Baron van Wijnbergen heeft gis
termiddag in de Tweede Kamer gespro
ken over de karakterwijziging, die de
ppenbare school zou gaan aannemen,
indien er nog meer anti-koningsgezinde
.onderwijzers bijkwamen.
Men weet, dat er onder de open
bare onderwijzers verschillende sociaal-
demokraten huizen, die van het koning
schap niets hebben moeten.
Die onderwijzers zich stellend op
peutraal standpunt zullen wel niet
bij het onderwijs het koningsschap en
de liefde voor de natie direct afbreken,
ïnaar zij kweeken bij de kinderen dan
ook niet de liefde voor vaderland en vor
stenhuis.
Maar wie aanstelling vraagt aan een
blederlandsche school, moet onder
wijs geven in nationaleu zin, merk
te de heer v. Wijnbergen terecht op.
Dat eischt de wet, die opleiding eischt
{tot Christelijke en Maatschappelijke
deugden.
En het kan niet anders dan in d'e
bedoeling van den wetgever gelegen
hebben, om de vaderlandsliefde te re
kenen onder de maatschappelijke deug
den.
Een onderwijzer alzoo, die fi.v. be-
;zwaar heeft tegen het doen zingen van
Oranjeliederen, zou handelen in strijd'
jnet den geest der wet
Wij kunnen ons vereenigen met de'
üneening van den heer van Wijnber
gen, dat de schoolopziener bij een be
noeming het recht heeft te vragen aan
den sollicitant of hij zich plaatst op
het standpunt door het orgaan „de Bo
de" ingenomen welk blad o.a. be
weerd had, dat de onderwijzer vrij moet
(zijn in het laten zingen van Oranjeliede
ren en indien het antwoord bevesti
gend luidt, niet tot diens benoeming
;mede te werken.
België.
De begrafenis van koning Leopold.
Voor de begrafenis van koning Leo
pold op heden, waren de volgende alge-
in eene schikkingen getroffen:
De lijkplechtigheden hadden plaats in
de kerk van de H.H. Michiel en Oudule,
om 11 uur.
De begrafenis had onmiddellijk daarna
plaats in de crypte der kerk van Lae
ken.
Een salvo van honderd en een kanon
schoten kondigde het vertrek van den
Stoet aan.
De hoeken van het lijkkleed droegen:
de voorzitter van den Senaat;
de voorzitter van de kamer der volks
vertegenwoordigers
de minister van binnenlandsche zaken
'jen landbouw
de minister van justitie
de luitenant-generaal, algemeen hoofd
der burgerwachten van het koninkrijk
de luitenant-generaal, commandant van
de vierde conscriptie.
De stoet werd gevormd in de volgende
jorde:
een detachement gendarmerie te
paard
een eskadron ruiterij met muziek;
het eskadron der burgerwacht, met
Ipiuziek
een batterij artillerie;
een compagnie linie-infanterie
een batterij artillerie der burger-
Wacht;
een compagnie infanterie van de bur
gerwacht.
Afgevaardigden der burgerwachten
Van het koninkrijk en der regimenten
Van het leger met het vaandel van het
korps. Elke deputatie zal bestaan uit den
.commandant van het korps, uit een offi
cier van eiken graad en uit de vaan-
idelwacht.
De algemeene staf van het leger en de
ijpf li eieren zonder troepen.
De Wetgevende kamers.
iDe staatsministers
'De ministerraad
De geestelijkheid
Het Huis des Konings dat den lijkwa
gen omringt.
,De lijkwagen.
iZ. K. H. prins Albrecht Van iBelgjë.
;De vreemde prinsen.
De burgerlijke overheden en ambte-
fcw e». ds ffiiftsUfsi m,
Een eskadron ruiterij van het leger
sloot den stoet.
Na de godsdienstplechtigheden in de
kerk der H.H. Michiel en Gudule nam
de stoet dezelfde volgorde in.
Z. K. H. Prins Albert van België, de
(huizen van den Koning en van H.H.
K.K. H.H., de voorzitters der wetge
vende kamers en de ministers, de le
den der wetgevende kamers in hun
rijtuig en namen in de kerk van
Laeken de hun voorbehouden plaatsen
in.
Na de laatste kerkplechtigheid werd
het lijk in de crypte gebracht door on
derofficieren van het leger; een salvo
van een-en-twintig kononschoten werd
op dit oogenblik gelost.
De volgende vorstelijke personen en
hoogwaardigheidsbekleders waren bij
de begrafenis tegenwoordig: Prins Hen
drik der Nederlandende Duitsche
Kroonprinsprins Hendrik van Prui
sen den hertog Gauthier van Slees-
wijk Holstein, de eenige broer van de
Duitsche keizerin en de echtgenoot van
de oudste dochter van prinses Louise;
prins Rupprecht van Beieren prins Jan
George van Saksen graaf Balny d'Avri-
court als vertegenwoordiger van den
vorst van Monacoaartshertog Leopold
Salvator, als vertegenwoordiger van kei
zer Frans Jozef; prins Carlos van Bour
bon, infant van Spanje, als vertegenw.
van koning Alfons; minister Viviani,
staatssecretaris Dujardin Beaumetz en
senator Decrais als vertegenwoordigers
der Fransche republiek; prins Ferdi
nand de krooanprins van Roemenië, ge
neraal Goiran als vertegenwoordiger van
den koning van Italiëde hertog van
Connaught als vertegenwoordiger van
den Engelschen koningde groot-hertog
van Hessende Bulgaarsche gezant te
Parijs als vertegenwoordiger van zijn
regeering.
Met betrekking tot 's Konings nalaten
schap meldt het Handelsblad v. Ant
werpen"
Bij daging per deurwaarder, gedagtee-
.kend 18 December, heeft prinses Louise
van België aan de voornaamste financi-
eele instellingen van Brussel verbod doen
beteekenen, afstand te doen, in handen
van wie het ook zij, van alle fondsen, die
hen zouden toevertrouwd zijn, 't zij door
wijlen koning Leopold, 't zij door de bur
gerlijke lijst, 't zij door mej. Blanche Zelia
Delacroix, gezegd barones Vaughan.
Dit exploot is geteekend aan de Natio
nale Bank, ,de Société Générale, de Banque
Internationale, de Crédit Géneral Liégeois
de Banque de Bruxelles, heeren Balser
Co., baron Empain, bankier, de Banque
d'Outremer, de Caisse de Reports, de
Comptoir d'Escompte de Paris, de So
ciété Fran^aise de Banque et de Dépots
en baron Lambert-de Rotschild, bankier.
De advocaten van prinses Louise zijn
M. Jansen en M. Jaspar.
Men beweert* dat indien prinses Ste
phanie meent te moeten handelen, zij ha
re belangen zal toevertrouwen aan M.
Beernaert.
In alle geval, buiten prinses Louise heeft
geen enkel der .erfgenamen van koning
Leopold tot hiertoe gemeend eenigen stap
in de richting van processen te moeten
doen*
De Moniteur deelt de volgende nota
mee
De Koning zal den grondwettelijken
eed afleggen in den schoot der Veree-
nigde Kamers* Donderdagmiddag, 23 De
cember.
Te 8 uur 's morgens zal de plechtig
heid door klokkengelui en een salvo van
honderd en een kanonschoten aangekon
digd worden.
Te 10 uur juist zullen de generale staf
van de burgerwachten en die van het le
ger zich te paard aan de Antwerpsche
laan bevinden.
Z. Mj. de Koning zal vanaf het paleis van
Laeken begeleid worden door de bur
gerwacht te paard en een korps ruiterij
van het leger. Bij den ingang der stad
zal Z. M. den Koning ontvangen en ver
welkomd worden door den burgemeester*
aan het hoofd van den gemeenteraad yan
de hoofdstad.
De intrede van Z. M. den Kohlng Zal
aangekondigd worden door een salvo van
honderd en een kanonschoten.
De burgerwacht en de troepen van het
garnizoen zullen onder de wapens staan in
de straten, langs welke Z, At (Iffl Ko-
ning zaj yoo&jjkom^.
Het eerste half-regiment jagers te voet
en de afdeeling artillerie der burgerwacht
van Brussel zullen den ingang van het
Paleis der Natie bezetten.
Na de eedsaflegging, in den schoot der
vereenigde Kamers, zullen Hunne Ma
jesteiten zich naar het paleis van de We
tenschapstraat begeven.
Een salvo van honderd en een "kanon
schoten zal de ,buitenkomst van Hunne
Majesteiten uit het Paleis der Natie aan
kondigen.
n. M. ae XoningTn zal den Koning
voorafgaan.
In Belgische hofkringen verzekert men,
dat het oude plan van een huwelijk van
prins Victor Napoléon en prinses Clemen
tine nu nog kans heeft, om verwezenlijkt
te worden. De Koning had het altijd te
gengehouden,.
Het gratie-besluit.
Vrijdag zal de officiëele „Moniteur"
het gebruikelijk gratie-besluit publicee-
reii, waardoor zooals bij de troonsbestij
ging van nieuwe vorsten het gebruik is,
aan een groot aantal gevangenen, kwijt
schelding van straf gegeven wordt.
Alle gevangenen, die niet meer dan
drie maanden gevangenisstraf te onder-
dergaan hadden, zullen vrijgelaten wor
den .terwijl aan de anderen in ruime
mate gedeeltelijke kijtschelding of voor
waardelijke invrijheidstelling verleend'
zal worden.
De nieuwe postzegels.
Voor postzegelverzamelaars is tnis-
schien van belang het berichtje, dat wij
in een der Belgische bladen lazen, en
volgens hetwelk het nog wel een jaar
of anderhalf jaar duren zal eer de nieu
we postzegels metrhet beeld van koning
Albrecht zullen worden uitgegeven.
Tevens deelt dat blad nog mede, dat,
als koning Leopold nog een paar maan
den geleerd had, men te Mec'nelen be
gonnen zou zijn men het drukken en
uitgeven van een Congo-postzegel met
het beeld van Leopold. De tcekening er
voor moet reeds op het kabinet van den
minister van koloniën berusten. Nu zal
natuurlijk de postzegel met het beeld
van koning Albrecht verschijnen.
Spanje.
De K. S. A. in Barcelona.
De onlangs geïntroniseerde bisschop
van Barcelona, Mgr. Lagnerden, had
6000 uitnoodigingen aan katholieke no
tabelen der stad gezonden, teneinde een
Katholieke Actie te installceren.
Verleden Zondag had de plechtigheid
plaats. De ruime troonzaal in het bis
schoppelijk paleis, heel het binnenhof
en vele aangrenzende straten waren met
belangstellenden gevuld, waaronder een
hertog, 5 markiezen 3 baronnen, sena
toren en Parlementsleden. Markies de
Pascual hield een toespraak vol geest
drift, waarin hij zinspeelde op de on-
eenigheid der katholieken, waardoor het
mogelijk is, dat een brutale minderheid
de meerderheid der geloovige knevelt,
wij willen echter zoo oprecht zijn, on
ze vijanden niet door haat, maar door
liefde te vervolgen. En hier hernieuwen
wij den eed, dat wij eerst dan zullen
laten den Christus te belijden; nadiat
wij het geluk hebben gehad, om onder
de martelaren te worden opgenomen."
De hierna volgende rede van den bis
schop was daarom merkwaardig, omdat
hij erkende de tekortkomingen der
Spaansch,e katholieken Eén zinsnede
slechts: „wij hebben onze werklieden'
ontspanningen en muziek gegeven, ter
wijl zij om hunne rechten vroegen."-
(K. S. Wl
Vak-ontwikkeling.
Dr. Kuyper, zegt de „Rotterdammer,"
hield Zaterdagmiddag in de Tweede Ka
mer een zeer interessante, ook door de
aanwezige leden der linkerzijde aandach
tig gevolgde rede* inzake het vakonder-
.wijs.
Eerstens wees 'hij op het zeer Belangd
rijke verschil ten aanzien van de kos
ten in België en hier te lande. In België
kost een schop! veel minder dan ten
onzent
iWel meelide Minister Heemskerk te
moeten opmerken, dat Dr. Kuyperfs cij
fers reeds 12 jaren oud waren, doch)
door den Minister althans gaarne een on
derzoek waardig gekeurd.
Ten tweede vestigde dr. Kuyper de
volle aandacht op de opleiding van het
personeel. Het ontleenen, van mannen
aan het practische leven, achtte Dr. Kuy
per verre van voldoende. Betere, meer
speciale opleiding van leeraren aewtte
hij dringend gewenscht.
Eindelijk besprak hij de wenschelijke
officieele regeling van het vakonderwijs.
Zoo men weet, heeft dr. Kuyper aan
het onderwerp van het vakonderwijs een
groot deel van zijn hart verpand.
Hij wil zeer terecht veel hoogere ont
wikkeling van de kundigheden onzer
werklieden, die zijns inziens verre be
neden het peil staan, dat in andere lan
den wordt aangetroffen.
Zoo deelde Dr. Kuyper mede, dat
eertijds door hem gekende werklieden
uit Amsterdam in 1898 door hem ont
moet werden in Amerika. Maar toen als
„heeren," in veel betere conditie. Die
werklieden vertelden hem, dat zij veel
meer verdienden dan in Holland, maar
ook, dat zij in hun vak nog zooveel
hadden moeten leeren 1
In ons vaderland drijft de sociaal-de
mocratie er heen, dat hoofdzakelijk de
harten onzer werklieden worden bezig
gehouden door twee verlangens„hoo-
ger loon" en „korter arbeidsduur."
Reeds meermalen spraken wij uit, dat
men zeer zelden hoort aandringen op
wezenlijke vak-ontwikkeling.
Onze werklieden moeten hun vak ver
staan.
„Welnu, dr. Kuyper heeft den koers
in dezen bij vernieuwing aangewezen.
Meerdere vakkennis brengt vanzelf
hooger loon.
Doch dan moeter ook allerwegen voor
den vakman goe'de, veel betere gelegen
heid komen om, onder leiding van spe
ciaal opgeleide yeel bekwamere vak-
leeraren, zich de noodzakelijke vak-ont
wikkeling te kunnen veroveren.
Het jongste Kamerlid.
Het jongste Kamerlid is de Zaan-
damsche afgevaardigde, de heer D u y s
van de Rijksverzekeringsbank, ook wel
bekend als socialistisch woordvoerder op
vergaderingen, meetings en congressen.
Een lid der S. D. A. P., op wien de
heer Troelstra, evenals indertijd op
zijn partijgenoot S a n n e s, de qualificatie
gerustelijk kan toepassen van „het jonge
veulen."
„De Voorhoede" heeft onlangs
lang niet onvermakelijk en raak den draak
gestoken met het optreden van den heer
Duys in de Kamer.
Nu heeft het jongste Kamerlid een ver
dediger gevonden in het orgaan der Libe
rale Unie: „de Vaderlander".
Dit blad neemt den „geachten afgevaar
digde" als volgt in bescherming:
*,Hij is heusch zoo vreeselijk niet.
Hij is jong en opbruisend, en herin
nert ons aan den beroemden jongen
hengst van Homerus, die voor het
eerst de muffe stal met de frissche
weide verruilt. Hij heeft zeker het
Kameriempo nog niet te pakken,
maar hij heeft ook zoovele meeting
jaren achter zich. Maar wie onpartij
dig is, zal moeten toegeven, dat hij
ijverig is en oprecht, twee eigen
schappen, die hem zeker niet in den
weg zullen staan om een goed Ka
merlid te worden en eene aan
winst te zijn voor de sociaal-democra
tische Kamerfraktie. Wij hebben hem
geene lessen te geven, overtuigd als
wij zijn, dat wij zelve struikelen in
velen, maar werden wij geroepen om
voor hem te zijn de vriend, die de
feilen toont, daii zouden wij hem al
leen verzoeken te bedenken, dat het
[Hollandsche spreekwoord wel zegt,
dat de jongste schepen het vonnis
wijst, maar niet dat zij het uit
schreeuwt. Hij is jong en kan, als
hij wil, veel leeren, en zich overtuigd
houden, dat zijne collega's hem zijne
jeugd benijden."
Aan onze Katholieke Landgenooten t
Een zalig Kerstfeest!
Een gelukkig Nieuwjaar!
Evenals vorige jaren bieden wij U
bij de nadering van het schoone Kerst
feest en de wisseling des jaars onze
beste wenschen aan.
Deze heerlijke dagen bieden zooveel
vreugde en geluk, te midden van den
_tayèËifca ferjnfi pj, m. bss&.&$b4&/
Hoe natuurlijk is dan de drang van;
het hart om aan de geliefde familieleden!
en vrienden te doen blijken, dat men
het wel met hen meent en hoe gaarne
beoefent men dan de aloude deugd der
gastvrijheid door hen feestelijk te ont-i
halen.
Maar helaas I hoe dikwijls is juist in
die schoone dagen de vrede en vriend^
schap verstoord door treurige ongebon
denheid, omdat men zich zelf en andew
ren te veel aan de drankverleiding waag*
de.
Welnu er is een goed middel om dio
drankverleiding te weren. Laten wij:
lo. Geen alcoholhoudende drankëit,
aanbieden aan kinderen en aan hen,
van wie wij weten, dat \zij bij derge^
lijke gelegenheden lichtelijk de gret^zeU
der matigheid overschrijden.
2o. Ons onthouden van allen aann
drang om hen, die geen alcoholhoudendel
of geen sterke dranken willen gebruik
ken, in dat besluit te doen wankelen
3o. In plaats van alcoholhoudende
dranken op te dringen, ook alcoholvrije
dranken beschikbaar stellen.
De gulle gastvrijheid, vroolijkheid en
gezelligheid zullen er niet onder lijden
en zoowel gastheer als gastvrouw zul
len tevreden zijn.
Ons Vaderland en ons H. Geloof heb
ben krachtige vastberaden mannen en
flinke offervaardige vrouwen noodig,
heldere hoofden en warm kloppende har-,
ten. Het is onze vaste overtuiging, dat
zulke mannen en vrouwen ook in en!
door den strijd tegen het alcoholism^
kunnen, moeten en zullen gevormd wor
den.
Volgt dan onzen raad en aanvaardt
hem met onze wenschen als het woord,
van een oprechten vriend,
Zalig Kerstfeest! Gelukkig Nieuwjaar!.
Het Bestuur van „"Sobriëtas",
Ch. RUIJS DE BEERENBROUCKy
Maastricht
Mgr. A. F. DIEPEN, Den Bosch.
J. M. A. ZOETMULDER, Utrecht.
H. J. SPITZEN, Ginneken.
H. AMMERDORFFER, Ursem.
HENRI HERMANS, Maastricht
Secretaris
Burgemeester Van Leeuwen.
De „Tel." weet thans met beslistheid
te melden, dat mr. W. F. Van Leeuwen
als burgemeester van Amsterdam heen
gaat, niettegenstaande de „krachtige po
gingen", door de regeering aangewend
om hem te behouden. Alleen zal hij niet
1 Januari maar 1 Mei a. s. ontslag nemen.
Prins Hendrik.
Met den gewonen Hollandsche spoor
trein van 8.39 uur, waarin zich een
koninklijk salonrijtuig bevond, vertrok
gisteravond Z. K, H. de Prins, met de
heeren Van Schimmelpenninck en Bijl de
Vroe, uit den Haag naar Brussel, ora;
daar H. M. de Koningin te vertegen
woordigen bij de begrafenis van ko
ning Leopold.
De Koninklijke missie werd tot aan
den trein uitgeleide gedaan door den'
Belgischen gezant, baron Guillaume, en
twee secretarissen zijner legatie.
Reuter seint uit Brussel
Prins Hendrik der Nederlanden kwam
hier hedennacht om 12 uur aan. Prins;
Albert, die hem aan het station wacht*
te, geleidde hem naar het paleis.
De correspondent v.en het „Vad."
meldt nader:
Om 11 u. 49 is Prins Hentdrik ver
gezeld van graaf Schimmelpenninck en;
luitenant ter zee Bijl de Vroe aan'ge*
komen. Aan het station waren aanwezig;
om den hoogen gast te verwelkomen
Prins Albert, vergezeld door comman-
dant de Moor, generaal de Sellier, de
Moramville en commandant d'Outre*
pont, die Prins Hendrik tijdens zijn ver
blijf zijn toegevoegd. Onze gezant jhr.
Van de Staal en consul Rus wachtten dé
bezoekers eveneens. Terwijl de secre-!
taris jhr. Melville de hooge bezoekers;
tot de grenzen tegemoet was gegaan. De
ontvangst was allerhartelijkst. De beide
Prinsen gingen samen onder kreten vah'
„Leve onze Prins, leve Prins Albert^
naar de rijtuigen, die de hooge gastei*
naar het paleis brachten.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Bij de verdere beraadslaging over afc,
gemeene regelen, te stellen voor het ver*]
Jeengi m ^ubsjdjeg, La Öt
