BUITENLAND. BINNENLAND. Ie Jaargang. No. 70. S)e Ecicbche Soivtomt Bureau OUDE SINGEL, 54, LEIDEN. Interc. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, ƒ1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal. Franco per post t 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent. Dinsdag 31 December 1909. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent; ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden- betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. België. 's Konings dood. „Het Staatsblad" bevat de volgende proclamatie, door alle ministers onder- iteekend De Belgische natie komt haren ko- ping te verliezen! Zoon van een doorluchtigen vorst^ Waarvan het aandenken voortdurend als (een vereerd symbool van 't grondwet- tel ijk koningschap zal blijven, bezwijkt Leopold II, na eene fegeering van 44 jaar, in volle werkzaamheid, terwijl hij tot zijn laatste uur het beste van ?ijn leven en van zijne krachten gewijd heeft aan de grootheid en den voorspoed Van het vaderland. Op 17 December 1865 sprak de ko- |ning voor de vereenigde Kamers, deze merkwaardige woorden uit, welke sinds Idien herhaaldelijk met voldoening her innerd werden: „Indien ik aan Begië geen schitte rende regeering beloof, gelijk deze welke zijne onafhankelijkheid heeft ge grondvest, noch een grooten koning ge lijk hij dien wij beweenen, ik beloof ten minste een Belgischen koning te wezen met hart en ziel, wiens gkn-: sche leven den lande toebehoort. Wij weten met welke machtige wils kracht deze heilige belofte gehouden en Overtroffen werd. Het vestigen van den Afrikaanschein Staat, welke welke heden de Belgische kolonie van de Congo uitmaakt, en welke het persoonlijk werk des konings was, is 'n feit, eenig in de jaarboeken der ge schiedenis. Het! nageslacht zal (.zeggen, dat het een groote regeering en een groo te koning was. Het in rouw gedompeld vaderland moet waardig hem vereeren, die bij zijn verdwijnen zulk werk achterlaat. Het stelt al zijne hoop in de trouwe en -reeds zoo dikwijls bekomen medewer king van den prins, die geroepen is om voortaan de lotsbestemming van 'België in handen te nemen. Hij zal zich weten te richten naar de uitstekende voorbeelden van hen, die, met behulp der voorzienigheid, de weldoe ners waren van het Belgische volle." De bijlzettinig van den Koning zal [Woensdag a.s., terstond na de lijkdien sten in de Michiels en Goedelenkerk, plaats hebben in de kerk te Laekeni Over de overbrenging van de over blijfselen van den Koning naar Brus sel, waai-van wij reeds melding maakten worden nog' de volgende bijzonderheden medegedeeld. Alles ging onvoorbereid [en overhaast. De hofkoeriers gekleed in lange gele mantels met hoeden met afhangend zwart crêpe, stonden in de halle van het Brusselsche paleis. Toen ïia een tocht van 2 uren de .lijkstoet tegen 10 uur 's avonds het paleis had bereikt, werd de deur van het paleis 'geopend. Van de lijkkoets werd de kist op een zeer eenvoudige zwarte hou-[ (ten baar gelegd, welke door acht on derofficieren werd gedragen. De kist Was van mahoniehout met zilveren hand- vatsels verder zonder eenige versiering. (Terwijl de kist door een smalle ideur moest geschoven, welke leidde maar het trappenhuis van het paleis, (Wachten in de groote zaal de generaals, gezanten en hoogwaardigheidsbeklee- Iders, die de eersten waren, die voor den jdoode defileerden. Zooals reeds werd medegedeeld mocht de Brusselsche be volking gisteren en heden in het paleis Voor de kist defileeren. Volgens dr. Depage is de Koning aan jeen hartziekte overleden. Barones Vaughan heeft Laeken ver laten, om haar intrek te nemen in het hotel Britannique, vlak' bij het Konink lijk Paleis te Brussel. Nu heet het, dat [haar eigenlijke naam Blanche de Ia Croix is, dat ze ook wettelijk met Leo pold II zou zijn getrouwd, en in de kerkelijke registers staat opgeschreven [als mevrouw Leopold Cobourgh. Geluk kig, dat de Salische wet in België niet van kracht is. De zusters van barones Vaughan heb ben het niet zoover gebracht als dezei. [Een, Maria Delacroix, is er groente- en ,frqit-v&rko.opster op een Pprijsche iparjri. Een Parijsch kranteman heeft met haar gepraat. Omgang met haar zuster, de barones, de jongste van dertien kinde ren, had Maria niet meer. Ze bevestigi- de dat de barones te Boekarest gebo ren is, waar hun vader opzichter in een fabriek was. Naar uit Brussel aan de Frankforter Ztg. gemeld wordt, waren de beide zoontjes van barones Vaughan de lie velingen van den ouden Koning. De beide knaapjes moeten sprekend op Leo pold gelijken het oudste stottert eenigs- zins bij het spreken en het tweede, dat een bijzonder mooi kind moet zijn, heeft een misvormde hand. Barones Vaughan heeft volgens de berichtgever van de Frankforter Ztg., zelf den Koning na zijn dood afgelegd en hem de generaals uniform aangetrokken, daarbij de hulp der verpleegsters afwijzende. Be Brusselsche correspondent der „N. R. Crt." schrijft: De Koning wilde 's morgens heel vroeg, om zeven uur, begraven worden men zal hem in volle staatsie op het middaguur ter aarde brengen. De Ko ning liet als laatsten wil kennen dat alleen baron Goffinet zijne papieren in handen krijgen zou: baron Goffinet krijgt verbod, de papieren aan te raken. Prinses Louise zou, naar koninklijken wil, de grens niet overschrijdenko ning Albrecht schenkt haar ai hare rech ten en laat ze door een éeregeleide aan de grens afhalen. Leopold II laat aan zijne dochters niets over dan het erf deel, de arme vijftien millioen, van zijne oudersde prinsessen, en meer bepaald Louise, laten zegels leggen op de Fran- sche kasteelen door haar vader en me vrouw Vaughan bewoond, schatten "het vaderlijk fortuin op 114 millioen, alle giften afgerekend, en eischen dat die millioenen terug worden gevonden. En de man, die al zijn grootheid, al zijn werkelijke macht, al zijn konink lijke majesteit voor zooverre ze op iets anders berustte dan op woorden, aan zijn w i 1 verschuldigd was, die man is nauwelijks gekist, die man berust nog boven aarde, of wat hem het zekerste wapen en de innigste voldoening was zijn wil, wordt met voeten getreden', in al wat hij voor verkeerde of slechte gevolgen "kon hebben. Wel niet zonder eerbied, maar metLeopoldiaansche krachtdadigheid, beschouwt de konink lijke familie het als valsche piëteit, nog heel veel waarde te hechten aan een al te willekeurig en wel wat belachelijk testament. Eens voor goed wordt de wil van Leopold II over het hoofd ge zien. En dat is voor ons het beste bei- wijs dat hij wel degelijk, dat hij voor goed dood is. Qte „Patriote" merkt naar aanleiding van het testament nog op, dat koning Leopold I aan zijne kinderen 40 mil lioen naliet, die op zijn yerlangen in ongelijke deelen weiden verdeeld. Leo pold. II die als opvolger op den troon uit financieel oogpunt in een bevoor rechte positie was, kreeg 10 millioen francs en later 5 millioen van den kant van zijn moeder. De 10 millioen van zijn vader belegde hij bijna geheel in aandeden van de Suez-kanaal-Mij., hetgeen een gelukkige inlegging bleek, daar zij binnen enkele jaren tot 17 millioen vermeerderd wa ren. Dat was de grondslag van 's ko- nimgs groot fortuin. Wat die 15 mil lioen betreft, door den koning aan zijne kinderen nagelaten en buiten welke hij zegt niets te bezitten, dat is slechts zijn feitelijk particulier bezit. Want men weet dat hij zijn overige bezittingen ver kocht heeft en overgedragen aan «en soort vennootschap. In werkelijkheid werden zijn bezittin gen in het laatste jaar op meer dan! 100 millioen francs geschat. Alleen het kroondomein van den Congostaat moet hem indertijd ongeveer 130 millioen! francs hebben opgeleverd. De Belgische bisschoppen hebben een biief uitgevaardigd, waarin zij eenige voorschriften voor het kerkelijk rouwbe toon over het overlijden van Leopold II geven. In den aanhef van hun brief zeggen zij: „Koning Leopold II is niet meer. - „God verleene aan zijn ziel de eeuwige rust v.Met het oog op 's lands belangen die hij, gedurende een roemvolle regeering van vier en veertig jaren, met immer waakzame zorg heelt gehandhaafd en met dapperep jever heeft; bevorderd met liej oog op de gerechtigheid die hij geëerbie digd en beschermd heeft, en op den vrede welke hij door zijn machtigen invloed aan zijn land heeft verzekerd; met het oog op het katholiek geloof in hetwelk zijn heilige moeder hem heeft opgevoed, dat hij ge oefend, en aan hetwelk hij, op zijn laatste uur, nog een schitterende hulde heeft ge bracht; met het oog op de christene be schaving waarvan zijne grootsche onder neming de uitbreiding in de Belgische kolonie heeft begunstigd en zal blijven be gunstigen zijn wij de tolk der geestelijken en der geloovigen om openlijk de gevoe lens uit te drukken welke in onze harten opwellen. „Aan God bieden wij de hulde onzer innige dankbaarheid; en wij loven zijne Voorzienigheid voor de uitstekende wel daden welke ons verleend werden, gedu rende de regeering, thans met den dood gesloten. „Aan de koninklijke familie betuigen wij eerbiedig ons diep rouwbeklag, met de belofte te zullen bidden voor den door luchtigen overledene en voor de toekomst van het Belgisch vaderland, waarvan het weizijn zoo nauw met ons roemrijk stam huis verbonden is. „Aan onze geestelijkheid en aan onze geloovigen vragen wij vurige gebeden voor de zielerust van den afgestorven vorst. „Heer, wij bidden U, breek al de ban den van de ziel uws dienaars, opdat hij bij zijn ontwaken in de glorie der verrijze nis, met uwe heiligen en uitverkorenen vereenigd, in vrede het eeuwige leven mo ge genieten. Wij vragen het U door Chris tus onzen Heer, Amen." Prinses Louise is te Schaerbeek gear riveerd. Ze was vergezeld van een hof dame. De prinses heeft zich naar het pa viljoen van de Belvedère te Laeken bege ven. Aan het station werd zij door de daar aanwezige personen eerbiedig gegroet. De prinses, die in verscheidene jaren niet in België is geweest, was zeer bewo gen. Barones Vaughan is naar Parijs ver trokken. Haar vertrek had onopgemerkt plaats aan het Zuiderstation. Zij droeg zwaren rouw. De terugkeer van prinses Louise schijnt er op te moeten wijzen, dat prins Albert ter gelegenheid van zijn troonsbestijging wil trachten, een verzoening tusschen de leden der koninklijke familie tot stand te brengen. Het is echter de vraag, of de prinses de voorwaarden zal aannemen, verbonden aan haar terugkeer in den schoot der koninklijke familie. De prinses is zeer verouderd. Haar gelaatstuidrukking wijst op ver moeidheid r.aar geest en naar lichaam. Met haar financieele positie is het zeer slecht gesteld. Frankrijk. Te Reims heeft de vereeniging van katholieke huisvaders besloten aan de onderwijzers van het Marne-departement 't verzoek ie richten om te zamen de schoolboeken, die door het episcopaat verboden zijn, te onderzoeken, om daarna in 't belang der neutraliteit van de schrij vers dezer boeken te eischen, dat zij er de noodige veranderingen in aanbrengen. Engeland. De Hertogin van Braganza. Reeds voor eenige dagen maakten we 'melding van den dood dezer hertogin, •die als kloosterlinge op het eiland Wight stierf. Aan de ij,Msb." ontleen en wq nog de voLgende bijzonderheden: Bdtter lijden brengt .het eindigende jaar over het edele huis Braganza over een lid der Oostenrijksche familie. Van het sterfbed van den door alle standen evenzeer beminden hertog Karei Theodoor v. Beieren moest hare K. H. aartshertogin Maria Theresia naar 't sterf bed harer moeder snellen die inmiddelsi n het klooster ider Benedictinessen op het eiland Wight js overleden. Welk teen schoon en rijk leven dioor dit sterfgeval geëindigd is, weten slechts weinigen, maar zij die hei geluk hebben 'het werkelijk te kennen,- zullen in die- Sen rou,w -en in innige gebeden haar ge enken, die God tot zich geroepen heeft Geen moeder (is wel ooit inniger be- imjind geworden,- als zij, die thans als een eenvoudige kloosterzuster gestorven is; nooit heeft wel een moeder inniger en teedierder zorg gehad voor hare tal rijke jupd^rgn, ,ajg Jver^oging A,djeih^id yaij Braganza, gemalin van Dom Miguel van Portugal, zuster van den edelen vorst Karl zu Löwenstein. Ein leven van opoffering en toewijding is daar in het stille klooster op het eiland Wight geëindigd, een leven van christe lijke volmaaktheid in innigste harmonie 'met God, haren Heer. Den 24sten September 1851 reikte de 20-jarige prinses zu Löwenstein Wertheim Rosenberg in het vreedzame Kleinheu- 'bach de hand aan Dom Miguel, hertog van Braganza. Het familieleven der beide echtgenoo- ten was buitengewoon gelukkig, hun hu welijk uit zuivere liefde gesloten werd met talrijke kinderen gezegend. Kloek moedig en getrouw verdroeg hertogin Adelheid met haar gemaal alle lasten en opofferingen van iden, van kroon en land beroofden koning; de grootste vloed van haat en laster kon het hooge paar niet doen wankelen in hun vertrouwen op God en de overtuiging, dat de paarlen der barmhartigheid het schoonste sieraad zijn in de kroon der vorsten. Reeds in 1866 stierf hertog Dom Mi guel, zijn treurende echtgenoote de zorg voor de kinderen alleen overlatende. De eenige zoon, de thans regeerende hertog Dom Miguel, was pas 13 jaar oud, toen zijn vader stierf, behalve hem, waren nog zes dochters uit het huwelijk geboren. Men behoeft slechts hunne namen te te noemen, om vol dankbare bewondering •de goede moeder te gedenken, die zulke kinderen opvoedde: De Infante Maria des Reves, gemalin van den Infant Don Al fonso van Bourbon on Oostenrijk-Este; Infante Alaria Theresia, wed. van Z. K. H. Karl Ludwig, aartshertog van Oosten rijk; Infante Marie José, sedert eenige weken weduwe van aartshertog Karei Theodoor in BeierenInfante Adelgunde, weduwe van prins Heinrich van Bour- jbon, graaf van BardiInfante Marie Anna, groot-hertogin en regentes van Luxem burg; Infante Marie Antonia, weduwe van 'den door twee jaren gestorven hertog van Parma. Zij allen vereerden hunne moeder met buitengewone teederheid en toen de hoo ge vrouw zich (in Juni 1897) als een een voudige kloosterzuster in de abdij der Benedictinessen van Solesmes in Frank rijk terugtrok, was het liefste voor hen een bezoek te brengen aan de stille cel van haar, die nog slechts voor haar God leefde. Welk een tragiek, dat ook in het vreed zame Solesmes, de reeds van een kroon beroofde, geen rustige toevlucht vinden kon, de misdadige kuituurkamp in Frank rijk dreef de Benedictinessen van Soles mes over de grenzen der republiek en eerst op het stille eiland Wight vonden de vrouwen van gebed en opoferfnig een nieuwe toevlucht En daar is de, door geboorte en opvoe ding zoo hoog staande vrouw gestorven. Bijna al hare kinderen waren aan 't sterf bed tegenwoordig en wellicht zoo be weert het Weensche „Vaterland" heeft haar doorluchtige broeder, vorst Karei zu Löwenstein, die sindst 'n jaar als pries ter in het klooster der Domorde te Venlo is opgenomen, haar de troostmiddelen dei- Kerk op hare reis naar de Eeuwigheid toegediend. Het past niet aan de baar dezer edele Vrouw alleen uiting te geven aan "klachten en droefheid, want op haar is zoo waar lijk het woord van den Bijbel van toepas sing, dat zij den bitteren strijd gestreden heeft. Haar aandenken zal steeds in ge zegende herinnering blijven. Prov. Staten van Zuid-Holland. De commissie uit de Staten, in wier handen was gesteld het voorstel betref fende de aanvrage van de vereeniging Arentsburgh te 's-Gravenhage om subsidie in de kosten van opgravingen onder Voorburg, stelt voor de aan gevraagde subsidie van f500 gedurende vijf jaar toe te kennen. Naar aanleiding van hét verzoek van de Zuidhollandsche vereeniging Het Groene Kruis om het subsidie Van f 1000 over 1909, voor één jaar ver leend, niet enkel te bestendigen, maar Het tevens te verhoogen tot f 2000 over 1910, stelt de commissie uit de Staten, Ged., voor met ingang van 1910 en tot wederopzigging provinciaal subsidie toe jtn ^nsl.yjtjinigi pap jhet preadvies yap, te kennen tot een maximum van f 1000 's jaars. Ten aanzien van wijzigingen in ver schillende polderreglementen, bepaalt de commissie zich tot eenige opmerkingen van ondergeschikten aard en vereenigt zich overigens met de voor-^ stellen van Ged. Staten. De commissie, in wier handen waren gesteld de aanvragen om subsidie vap verschillende vakscholen, is van jneening, dat deze aanvragen niet geheel kunnen beschouwd worden buiten ver band met het aanhangige voorstel van Ged. Staten tot vaststelling van alge-" meene regelen voor dergelijke subsii diën, waarvan de algemeene strekking door de groote meerderheid zelfs als een verbetering wordt toegejuicht. Intusschen zou de commissie gaarne zien, dat de aangeboden voorschriften alsnog konden worden aangevuld met een maximaal-percentage der algemeene uitgaven, waarboven het subsidie niet zou mogen stijgen. De commissie vereenigt zich met het voorstel van aan de Ambacht s-i school te Rotterdam tot wederopzeg ging een subsidie van f 6000 te ver-| leen en. Voorgesteld wordt afwijzend te be schikken op het verzoek der gemeente Dordrecht om subsidie voor den voor- gezetten cursus aan de b u r g e r-( avondschool te Dordrecht. De commissie vereenigt zich met het voorstel van Ged. inzake 't subsidie aan de Ambachtsteekenschool van den N. R.-K. Volksbond te Rotterdam. Zij heeft evenmin bezwaar het aan de gemeente Vlaardingen voor haar bur-i geravondschool toegekende subsidie on der de gestelde voorwaarden met f 50 te verhoogen. Ook met het voorstel tot subsidieeringj van den Handelscursus te Oude water kan de commissie zich vereenigenj met dien verstande dat het subsidie h. i. veilig op f 50 zou kunnen ,worden ge steld. De commissie stelt voor geen subsidie te verleenen aan de H u i s v 1 ij t s c h o o 1 te Dordrecht en vindt geen aanleiding terug te komen op het in de zomers zitting genomen besluit ten aanzien van de Handelsavondschool te Dor drecht. De commissie uit de Staten is het vol maakt met Ged. eens dat met het oog opl het zeer nauwe verband hetwelk tusschep rijks- en provinciale stierenkeurin gen bestaat, het wenschelijk is te achten tusschen de bepalingen van het rijks- en provinciaal reglement overeenstemming te brengen. Tegen de voorgestelde wijzigingen heeft zij geen bezwaar. De Commissie uit de Staten adviseert aan debloemententoonstelling te iHaarlem, in 1910 te houden, een subsidiq te verleenen van f 4000. Ged. Staten handhaven echter het be- idrag van 2500, uit overweging dat het hier een tentoonstelling betreft buiten de provincie te houden. In overenstemming met het preadvies van Ged. Staten adviseert de commissie afwijzend te beschikken op het verzoek om subsidie aan het Genootschap! voor heilgymnastiek en mas sage voor een te ;s-Gravenhage op té richten Vakschool voor heilgymnastiek en 'massage. Inzake de wijziging van het Regie-" ment op de wegen en voetpaden is aan' Ged. Staten geen reden bekend' waar-j oin gelijk men in één afdeeling meen de bij kynomobielen honden mei een geringere schouderhoogte den 50 c.M. als trekkracht toegelaten zou den worden. Wat aangaat het Krankzinnigen-< gesticht Oud-Rozenburg kunnen de speciaal in het verslag te hoog geach te posten moeilijk lager worden ge-( raamd. Omtrent de subsidie aan een nieuW, te vormen gemeente Hoek vati Holland deelen Ged. Staten mede, dat het te verwachten is dat de geheele strook langs de rivier in de toekomst voor industreele en voor handelsdoeli einden zal worden bestemd'. [Waar in; twee afdeelingen vele leden niet over-1 tuigd waren dat de nieuwe gemeentei tot bloei zou geraken, o.a. wegens het daar gelegen fort niet den verboden! kring, zeggen Ged. Staten dat ten oosten van de Krimsloot, dus geheet hUiign diep y&j^ep kring, vplgens pet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1909 | | pagina 1