i
30
De Kinderwetten.
BUITENLAND.
Uit stad en omgeving.
Ie Jaargang.
No. 26.
Bureau OUDE* SINGB1* 54. LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, f 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, f 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2l/j cent.
Zaterdag
October
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiën: gevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit
TWEE bladen.
Wegens den Feestdag van ALLER
HEILIGEN zal „De Leidsche Courant"
Maandag niet verschijnen.
Kon vroeger de ontzetting uit de ou
derlijke macht of de voogdij slechts als
een tijdel ijken maatregel en als een
bijkomende straf voor den misdadiger,
door den strafrechter worden uitgespro
ken, thans kan, en wel uitsluitend, de
burgerlijke rechter,- hetzij op verzoek van
den anderen ouder, hetzij op verzoek
van een der bloedverwanten tot den vier
den graad ingesloten, hetzij op verzoek
van den voogdijraad, hetzij op vordering
van het openbaar ministerie enken ouder
of voogd over alle of over een of meer
der kinderen uit de ouderlijke macht
of voogdij ontzetten, indien daartoe
gewichtige redepen bestaan.
De ontzetting geschiedt echter thans
niet meer als een straf voor den misdadi-
gen ouder of voogd, doch uitsluitend en
enkel en alléén in het belang van het
kind.
Op dat belang alleen zal de rech-i
ter hebben te letten en op niets ari-
ders, zoodat, wanneer hij de omstan
digheden daartoe in aanmerking geno
men, het in het belang van het kind
beter acht, dat het blijft onder de macht
van den slechten of nalatigen ouder of
voogd, dan dat het daaraan wordt ont
trokken, hij de ontzetting niet zal mo
gen uitspreken, al is de reden daartoe
overigens nog zoo gewichtig.
De redenen die bestaan om een ouder
uit de ouderlijke macht te ontzetten en
welke de wet opsomt kunnen wij in twee
rubrieken onderverdeelen en wij zouden
die rubrieken kunnen noemen
a. algemeene gronden.
b. speciale gronden.
Onder a zouden wij dan kunnen rang
schikken
le. misbruik van de ouderlijke macht
of grove verwaarloozing van de ver
plichtingen tot onderhoud en opvoeding
van een of meer der kinderen:
2e. slecht levensgedrag.
Deze gronden zijn „elastiek ",de rech
ter zal in ieder speciaal geval moeten
nagaan of dit onder een dezer alge-j
meene regels te rangschikken valt, hij
zal daartoe de feiten omstandig moe
ten beoordeelen.
Onder b kunnen wij rangschikken:
le. onherroepelijke veroordeeling we
gens het opzettelijk deelnemen aan eenig
misdrijf mei een aan zijn gezag om-
derworpen minderjarige
2e. onherroepelijke veroordeeling we
gens eenig misdrijf omschreven in de ti
tels 13, 14, 15, 19 en 20 van het tweede
boek van het wetboek van strafrecht
'misdrijven tegen de zeden gepleegd
tegen een aan zijn macht onderworpen
minderjarige
3e. Onherroepelijke veroordeeling tot
een vrijheidsstraf van twee jaren of lan
ger.
Onder misdrijven wordt hier ook ver
staan de medeplichtigheid aan of de
poging tot misdrijf.
Deze gronden zijn zooals wij zeiden
speciaal, d.w.z. voor geen uitbreiding)
vatbaar. Heeft een der genoemde ge
vallen zich voorgedaan, dan kan de
rechter, zoo hem daartoe door een der
bevoegden het verzoek wordt gedaan
de ontzetting uitspreken.
Ook- kan men, hetzij op verzoek van
den voogdijraad, hetzij op vordering van
het openbaar ministerie van de ouder
lijke macht ontheven worden.
Behalve de hierboven aangehaalde ver
schilpunten tusschen ontzetting en ont
heffing, meenen wij hier nog even te
moeten meinoreeren, dat het, wil men
van de ouderlijke macht ontheven kun
nen worden, in den regel 'noodig is,
dat men die uitoefent.
Wij zeggen in den regel, omdat hier
op eene uitzondering bestaat n.l. deze,
dat bij hetzelfde-vonnis, waarbij een der
ouders uit de ouderlijke macht wordt
ontzet, de andere zelfs al heeft hij
die macht nooit uitgeoefend, zooals in
ide normale gevallen met de mó'eder liet
geval is de andere daarvan kan wor
den ontheven.
Het verzoek daartoe moet in dit ge
val uitgaan vaiujiet openbaar ministe
rie of den voogdijraad. Ook de rech
ter kan in casu ambtshalve de onthef
fing juitspreken.
Ook uit de voogdij is ontheffing en
ontzetting mogelijk, terwijl men uit de
toeziende voogdij kan worden ontzet.
Engeland.
Door de Britsche pers heeft een ver
haal de ronde gedaan, dat een suffragette
in de vrouwengevangenis te Manchester,
bij wijze van straf, een uur lang bespoten
zou zijn met een brandslang. De heer
Keir Hardie heeft naar aanleiding van dit
bericht in het Lagerhuis aan minister
Gladstone inlichtingen gevraagd. Deze
antwoordde, dat tot zijn spijt het bericht
in hoofdzaak waarheid bevatte, het was
alleen wat overdreven. De minister heeft
dadelijk een inspecteur gezonden om een
nader onderzoek in te stellen en inmid
dels de mishandelde suffragette in vrij
heid gesteld.
Frankrijk.
Het Havas-agentschap heeft aan de
Fransche bladen een nota medegedeeld
van het departement van openbaar onder
wijs, die als het eerste antwoord te be
schouwen is van de regeering op den
bekenden brief ner bisschoppen.
Wij laten het stuk, dat genoeg voor
zich zelf spreekt om er nog veel woorden
van commentaar aan toe te voegen, hier
volgen.
„Met het oog op de moeilijkheden, die
in enkele scholen ontstaan waren door
het manifest der bisschoppen, heeft de
minister van openbaar onderwijs, Gaston
Doumergue de onderwijzers, door tus-
schenkomst van de inspecteurs, er op
meeven te moeten wijzen, dat zij in het
minst geen rekening te houden hebben
met protesten door leden der geestelijk
heid of vereenigingen van huisvaders tot
heri gericht, om uit de handen der leer
lingen leesboeken, in dat manifest der
bisschoppen aangewezen en die regel
matig op de departements-lijsten zijn
ingeschreven, te doen verdwijnen.
„De meesters hebben in dit opzicht
geen instructies af te wachten dan van
hun meerderen of van den minister. Zij
moeten dus, zonder hun gematigde en
correcte houding, waarin zij een voor
beeld geven moeten, te laten varen, zich
krachtig verzetten tegen iedere tusschen-
komst, die, voortkomend aan een gezag,
dat buiten de school staat, een niet te
dulden aanslag zou uitmaken op de onaf
hankelijkheid van het onderwijs en de
waardigheid van hen, die het geven.
„Op de kinderen, die systematich zou
den weigeren eenig onderricht te entvan-
gen of gebruik te maken van de recht
matig gekozen boeken, moeten de disci
plinaire straffen worden toegepast, die
de school-reglementen aangeven."
Dit stuk staat dus gelijk met een nieuwe
formeele oorlogsverklaring. Met een haast
ongeloofelijke brutaliteit wordt hier dus
beweerd, dat de bisschoppen en huis
vaders niet de minste rechten kunnen
doen gelden op het onderwijs en op de
ziel dus van het kind.
De „Croix", die het stuk op het laatste
oogenblik ontving, voegf er dan alleen
als commentaar bij, dat het een „zeer
ernstige inbreuk maakt op de gewetens
vrijheid der Katholieken en het recht op
de opvoeders der ouders"
De „Univers" schrijft o. m. onder den
titel „de uiterste strijd"„Op het oogen
blik gaat de strijd om de lagere school
en de ziel van het kind Is de inzet ervan.
De atheïstische staat wil zich ten koste
van alles meester maken van de school
zelf, van geheel het onderwijs, zoodat er
geen andere lagere scholen zijn dan die
van den staat en dat op die monopolie-
scholen geen andere controle en geen an
der gezag is dan die van den staat.
Daarna zal men hetzelfde doen met
het middelbaar en later met het hooger
onderwijs. Alle vrijheid zal worden on
derdrukt. Het gezag van den staat' zal
overal heerschen. En dan zal de heele
Fransche jeugd van 7—21 jaren in dezelf
de intellectueele holen zijn bijeen gebracht
en zal men in Frankrijk slechts een en
hetzelfde vrijdenkers-onderwijs genieten,
alleen jn yersclijiiend| gr^en, Dat js het
ideaal van het maconnieke en revolution-
naire regeeringsstelsel'Ui. (Msb.)
Volgens de ambtelijke statistiek van ge
boorte en sterfte is de bevolking van
Frankrijk in het eerste halfjaar van 1909.
achteruitgegaan. Het aantal sterfgevallen
over het halfjaar is 28.203 hooger dan het
aantal geboorten. Het eerste halfjaar van
1909 steekt* in menig opzicht ongunstig
af bij het eerste halfjaar,van 1908: minder
geboorten, meer sterfgevallen, minder hu
welijken, meer echtscheidingen.
Men vergelijke de getallen. In het eer
ste halfjaar van 1909 werden er 398.710
kinderen geboren (tegen 411.402, in het
overeenkomstige tijdvak van 1908), er
stierven ,426.913 personen (tegen verle
den jaar 401.894). Het aantal huwelijken is
voor het verloopen halfjaar 156.294 (te
gen 162.495 in het eerste halfjaar van
1908), het aantal echtscheidingen is 6148
(tegen 5605 in het eerste halfjaar van
1908).
Spanje*
De Spaansche regeering heeft verklaard,
dat voortaan geen doodvonnis door den
krijgsraad te Barcelona uitgesproken zal
worden voordat zij, na de stukken te heb
ben onderzocht, er haar goedkeurig aan
heeft gehecht.
Uit Barcelona wordt aan de Matin ge
meld, dat Ferrer zijne kinderen zoo goed
als onterfd heeft. Hij laat hun elk niet
meer na dan de 2000 pesetas, waartoe hij
volgens de wet verplicht is en ver
bindt er het verzoek aan, de som niet aan
te nemen. Het leeuwenaandeel van Fer
rer's fortuin komt aan een bekend anar
chist, die te Liverpool woont, en aan zijne
minnares Sok-^.d Villafranca.
Ferrer laat urie dochters na: Trinidad,
Paz en Sol. Van de twee eersten is in den
laatsten tijd herhaaldelijk sprake geweest,
De derde Sol is door Ferrer, volgens den
correspondent van de Matin, sedert ha
re prilste jeugd aan haar lot overgelaten.
Italië.
De „Awenire d'Italia", melding ma
kend van het werk van den Paus te Reg-
gio en Messina, zegt, dat de grootste hulp
gekomen is van de zijde van den H. Va
der. En opdat zijn hulp nog grooter zou
zijn, heeft de Paus de geheele Katholieke
wereld aangespoord, hem in zijn edelmoe
dig werk behulpzaam te zijn. Ontelbaar
zijn de middelen, die door tusschenkomst
van den pauselijken legaat aan de slacht
offers zijn uitgedeeld. Als bij tooverslag
zijn in alle parochies kerkjes opgericht en
scholen gebouwd. De Paus heeft honder-
de huisjes uit Engeland laten komen.
Is de hulp, die de _H. Vader aan de
arme slachtoffers heeft geschonken groot,
groot is ook de dankbaarheid van de arme
menschen jegens den Paus. Dat bewij
zen de talrijke telegrammen van dankbaar
heid, die in het Vaticaan zijn aangekomen.
Rusland.
Toen Donderdagavond een politie-
afdeeling te Tiflis een drietal verdachte
personen wilde arresteeren, schoten deze
laatsten op de politie en doodden een
agent.
Zij namen daarop de vlucht en zich
achtervolgd ziende, verwondden zij nog
een ander agent, schoten een soldaat dood
en verwondden ten slotte nog twee voor
bijgangers. Het drietal wist te ontkomen.
Donderdagavond is te Petersburg op
straat een bom ontploft, Een man is ern
stig gewond, terwijl een huis werd be
schadigd.
Venezuela.
De regeling van 't bestuur in Vene-
zuela, dat tengevolge van het wanbe
heer van Castro dringende herziening
behoefde, zoo schrijft „Onze West", heeft
haar beslag gekregen. Generaal Gomez
is de vorige maand definitief bevestigd,
in het Presidentschap. Dësniettegenstaan-
de heerscht er te Caracas nogal gisting,
daar de eerste daad van den President
was het schorsen van alle regeerings-
ambtenaren, die niets onbeproefd laten
om de oude zetels te heroveren. Het
ministerie stelde zijn portefeuille ter be
schikking van den President. Voorloopig
zijn slechts drie titularissen benoemd,
nl. de min. van Financiën, van Buiten-
landsche Zaken en van Openbare Werken.
Oostenrijk-Hongarije.
iVolgens een bericht git Boedapest zijn
de vóór eenige jaren uit Frankrijk ver
dreven Karthuizers van plan hun huidige
verblijfplaats Tarragona te verlaten en
zich in Hongarije in de buurt van Boeda
pest te vestigen. Er moeten reeds bespre
kingen zijn aangeknoopt jmet JHongaar-
sche staatslieden. Ook de bekende char
treuse-fabriek zou naar Hongarije worden
verplaatst.
Griekenland.
In Athene zijn militaire troebelen uitge^
broken, die een ernstig karakter beginnen
aan te nemen.
De marineofficier Typaldos met eenige
onderofficieren en minderen deden een
poging om zich van het Arsenaal meester
maken. Het gouvernement beval zijn ar
restatie, door het militair verbond Lwerd
hij als verrader aangeduid.
Het militair Verbond heeft een mede-
deeling openbaar gemaakt, volgens welke
Typaldos eischt tot minister van Marine te
worden benoemd, om krachtig aan de
verbetering van het zeewezen te kunnen
werken, en hij bij zijn eisch de bedreiging
stelt, de vloot te zullen aanvallen met tor
pedo's. De houding van Typaldos wordt
aan krankzinnigheid geweten en aan in
vloeden van buiten het leger. Het Militair
Verbond heeft besloten, hem van zijn le
denlijst te schrappen en hem wegens hoog
verraad voor een krijgsraad te dagen.
.Typaldos heeft zich meester gemaakt
van het tuighuis. De vloot blijkt nog on
besloten. Vele lagere officieren keeren
zich af van de beweging. Troepen be
waken het ministerie van marine.
Typaldos beschikt thans over de gan-
sche torpedovloot. Hij is meester van het
munitiedepot. Een regiment infanterie met
kanonnen is op hem afgezonden. Volgens
een bericht van 't Militair Verbond heeft
Typaldos verklaard, dat, indien zijn voor
waarden niet binnen 24 uren worden aan
vaard, hij de vloot met onderzeesche mij
nen zal vernietigen.
Het leger en de pantserschepen hebben
op de torpedobooten geschoten, die het
vuur beantwoord hebben. Eén torpedo
boot is geraakt Het tuighuis is in handen
van de regeering, die hoopt, dat de be
manning der torpedobooten zich zal over
geven. De stad is rustig.
De eerste schoten der revolutie zijn in
den namiddag gewisseld tusschen veldbat-
terijen en de torpedobooten. Dit heeft
20 minuten geduurd. Hierna zijn de on
derhandelingen hervat.
West-Indië.
Het plan Idenburg.
Onder dit woord verstaat men in Suri
name het voornemen van den heer Iden
burg om het er toe te brengen, dat deze
kolonie haar eigen huishouding zal betalen
en niet meer behoeft te steunen op de
hulp van Nederland.
Om dit te bereiken moet er bezuinigd
worden op de uitgaven en tegelijk om
gezien naar vermeerdering van inkomsten.
Langzamerhand begint dit denkbeeld
meer en meer ingang te vinden, en hoort
men spreken over verschillende wijzen,
waarop die versterking moet worden ver
kregen.
Er zijn er die koopmans- of winkeliers
patent weer ingevoerd willen zien, anderen
willen een belasting op rij-, voer- en
vaartuigen; een derde groep vraagt ver
hooging van invoerrechten, als zijnde de»
belasting die, naar haar meening, het
meest gelijkmatig drukt.
Een verblijdend verschijnsel is het dat
men ook in deze kolonie op dezen ge
zonden, door Idenburg aangegeven grond
slag wenscht voort te bouwen en zich
financieel los wil maken van het moeder
land.
LEIDEN, 30 October.
Kath. Soc. Actie.
De wintercursus door het PI. Comité
van de K. S. A. georganiseerd, zal be
staan qit een serie van 6 lezingen, te
geven in de maanden November, Decem
ber, Januari, Februari, Maart en April.
Het program is samengesteld als
volgt:
Arbeiderswetgeving, door den Heer
A. H. J. Engels.
Een sociaal onderwerp, "door Mr. A.
Tepe,
Spiritisme, door den W.Eerw. Heer J.
F. v. d. Meer.
'Volkshygiëne, en Drankmisbruik, door
Dr. C. Meuleman.
Kunst en beschaving, door den Heer
P, J. Perquin.
Proeven met vloeibare lucht, door Dr.
W. H. Keesom.
Voor leden van bij het PL Com. aan
gesloten vereenigingen zijn kaarten ver
krijgbaar, geldig voor den geheelen cur
sus a 25 cent bij den Secretaris hun
ner vereeniging.
Andere personen kunnen deze kaarten
bekomen, tegen betaling van 50 cent
bij den Secretaris van het PI. Comité.
(Utr. Jaagpad 13).
Maatschappij van Nijverheid.
Gisteravond werd in het Nutsgebouw
de eerste vergadering in dezen winter ge
houden door het departement Leiden der
Maatschappij van Nijverheid.
De voorzitter, de heer J. Hartevelt Azn.
herinnerde in zijn openingswoord aan het
succes van de algemeene vergadering der
Maatschappij, welke dit jaar te Leiden ge
houden werd. Deze zou zoo goed niet
zijn geslaagd, als de kas van het depar
tement tengevolge van het saldo der elec-
triciteits tentoonstelling niet ruim was ge
vuld geweest, want een bedrag van rond
rond f 800 is uitgegeven. Het speet spr.
dat de excursie naar Limburg's steenko
lenmijnen in September niet is doorge
gaan. Spr. hoopt dat dit uitstel geen afstel
zal zijn. Spr. acht den tijd gekome als
voorzitter van het departement afscheid
te nemen, dankzeggend voor de metlev. er-
king, welke hij tot dusverre van de 1 j Jen
ontving. In de volgende vergadering zal
dus een nieuw, bestuurslid moeten wor
den gekozen.
Hierna verkreeg dr. J. J. v. Eek, direc
teur van den gemeentelijken keurings
dienst van levensmiddelen alhier, het
woord tot het houden zijner lezing over
„vervalsching van voedingsmiddelen."
Spreker hoopte daarin zijn auditorium
eenigszins een denkbeeld te geven van de
vele knoeierijen, welke voorkomen en hoe
moeilijk het is deze te bestrijden, niet zoo
zeer wat het ontdekken der fraude betreft,
dan wel door de gebrekkige bepalingen
van onze wetgeving, waardoor de knoe
iers als 't ware in het wetboek van straf
recht een schild gegeven wordt, ter be
scherming hunner fraudileuze handelin
gen.
Na een inleiding over voedingsmiddelen
in het algemeen, zegt spr. dat de pro
ducten vervalscht worden om ze goed-
kooper te kunnen leveren.
Vervalschte voedingsmiddelen zijn daar
door niet schadelijk voor de gezondheid
evenmin als het omgekeerde waar is, zoo
als spreker met voorbeelden aantoont.
Daarom moet de vervalsching niet aller
eerst bestreden worden op hygiënische,-
maar op economische gronden.
Elke kunstproduct is geen vervalsching,-
sommige surrogaten zijn niet af te keuren,-
als bijv. margarine.
Bedrog is het evenwel als men, deze
surrogaten voor echt wil verkoopen. Dik
wijls schuilt het bedrog niet in de waar
zelf, maar in den naam, waaronder het
in den handel komt.
Spreker toont daarna aan dat de defi
nitie van art. 330 van het wetboek van
strafrecht verkeerd is, waar dit artikel
strafbaar stelt het toevoegen van vreemde
bestanddeelendoor toevoeging van z.g.
normale bestanddeelen kunnen vele ver-
valschingen geschieden. Ook belet art. 330
niet het niet-verwijderen van nomale scha
delijke bestanddeelen. Als men nu nog ia
aanmerking neemt, dat art. 330 alleen
strafbaar stelt dengene, die vervalschte
waren verkoopt, wetende dat zij vervalscht
zijn, dat deskundigen het voor de recht
bank vaak oneens en sommigen r
oneerlijk zijn, begrijpt men, n
knoeier zelden te vangen is, tenzij hij
betrapt wordt.
Geen wonder,- dat Nederland den naam
heeft een vrijplaats van allerlei knoeie
rijen te zijn en de vuilnisbak vrn ■■ro-
pa genoemd wordt. Vele vervalschte voe
dingsmiddelen, welke elders niet verkocht
mogen worden, vinden hier een afgezet
gebied.
Vooral met saffraan wordt op velerlei
wijze geknoeid; spreker deed hiervnn vele
interessante mededeelingen, ook aangaan
de vervalschingen, die te dezer stede ge
constateerd werden.
Het ontdekken van vervalschingen in
poedervormige voedingsmiddelen is moei
lijk, pmdaj_jdeze pp Jiet eerste gezicht