26
De Erfgenamen van Judas.
BUITENLAND.
Uit Stad en Omgeving.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
No. 22.
Bureau OUDE SINGEL. 34, LEIDEN.
Interc. Telefoon 935. Postbus 6.
DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/1 cent.
Dinsdag
October
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 1—5 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Uit de Pers.
De Landbonwbegrooting voor 1910.
Het sutrechtsch Dagblad" wijdt een
hoofdartikel aan de begrooting voor Land
bouw. van Minister .Talma's departement,
jvelke ook dit jaar aldus het blad
een gunstigen indruk maakt. Ambtelijke
sleur wijkt voor frisschen ondernemings
geest, de vroeger opgenomen taak wordt
onderhouden en afgewerkt en daarnaast
opent het departementaal beleid nieuwe
vergezichten van nieuwe uitnemende
werkzaamheid.
't Is waar, de kosten der staatsbemoei
ing met den landbouw klimmen voortdu
rend. Maar tegenover deze schaduwzijde
staat veel, heel veel licht. En gelet op
de goede uitkomsten is de hooge reke
ning der landbouwbegrooting zeker niet
te hoog.
De Regeering geeft blijkt, meent het
blad, op het bereikte te willen voortbou-
;wen. Ze ontsluit nieuwe wegen voor nieu-
jve werkzaamheid. Ze toont ook toegan
kelijk te zijn voor wenken en adviezen
van buiten het departement. En dit gemis
aan ambtelijke eigenwijsheid verdient
jvaardeering.
Uit dit getuigenis volgt niet, dat het
landbouwbeleid onder alle omstandighe
den en ten alle tijde vlekkeloos zou zijn.
Het blad noemt enkele maatregelen op,
fcooals export-vieeschhouwerij,- waarmede
het zich niet goed kan vereenigen en ver
volgt dan
Een uitstekend plan is de in deze be
grooting aangekondigde landbouw
telling, omdat ze de onmisbare grond
slag zal blijken van toekomstige sociaal-
agrarische politiek.
De onmiddellijke ambtsvoorganger van
minister Talma, (de Vrijz.-dein. mr. Vee-
gens, Red. L. C.) is in dat opzicht heel
ernstig te kort geschoten. Toen de instel
ling eener landbouw-enquête-commissie
in de Tweede Kamer werd gewraakt en
de. vrees werd uitgesproken dat bij zoo
uitgebreid vooronderzoek in de eerste tij
den niets van sociaal-agrarische staatkun
de terecht zou komen, gaf minister Vee-
gens daarop slechts het snauwend be
scheid dat men, zóó redeneerend, blijk
gaf den minister niet te kennen. De jaren
zijn nu voorbijgegaan, de sociaal-agrari
sche staatkunde toeft nog altijd in de cou
veuse, enquête-commissie genaamd, en de
zelfoverschatting van minister Veegens is
voor ieder duidelijk aan den dag getre
den.
De beteekenis der nu voorgestelde
landbouwtentoonstelling is geen andere
dan een poging om alvast zelf de hand
uit te steken en niet noodeloos te blijven
wachten op het lang uitblijvend commisso
riaal rapport (naar verluidt zal dit rap
port binnen enkele dagen verschijnen.
Red. L. C.) Groot is de onzekerheid over
aantal en omvang der land- en tuinbouw
bedrijven, over de verspreiding van het
pachtstelsel, als ook over de sterkte van
den veestapel. De tot nu toe gebezigde
opgaven der landbouwstatistiek zijn bij
FEUILLETON.
22)
Van toen af, betuigde de grijsaard
Zijn ijVerigen büur een toenemende sym
pathie en eens, toen beiden zich sa-
!men in de vestibule bevonden, zeide
'mijnheer Gensenne tot zijnen jeugdigen
Ibjuur
Het verheugt mij, mijnheer, 'te
[kunnen danken voor de zorg, waarmee
Igij mij eene dagelijksche vermoeienis
[bespaart.
Geloof, mijnheer, antwoordde de
[Jonge man, dat ik het een groot ge
noegen vind u een dienst te bewijzen,
leder ander als ik zou het ook gedaan
hebben.
Dat is niet zeker, antwoordde
[Mijnheer Gensenne, het hoofd schud
dend de eerbied voor de witte haren
[verdwijnt meer en meer, en wij zijn
ver van den tijd, waarop de jongelie
den opstonden voor den ouderdom. Ik
Jcom regelmatig sedert veertig jaar op
de Bibliotheek en nooit heeft iemand
Voor mij deze beminnelijke voorkomend
heid gehad.
m Het spijt mij yoor. hen, die jbij m
herhaling oiul»:» eikend en onbetrouwbaar
gebleken. De urgentie van haar aanvul
ling en verbetering is herhaaldelijk reeds
bepleit. En een werkelijk beeld van den
landbouwtoestand zal eerst bij een goede
landbouwtelling te verkrijgen zijn.
Ook in menig ander opzicht, getuigt de
landbomv-begrooting van ruimte in den
blik.
Het blad maakt achtereenvolgens mel
ding van de voorgenomen verbetering in
de opleiding van vee-verloskundigen, als
ook de beoogde uitbreiding en wijziging
van het subsidie stelsel voor de veefok
kerij. Belangrijk is de aangekondigde
waarschijnlijke opheffing der landbouw-
winterschool te Dordrecht, welke kwijnt,
ja zelfs afstervende is.
Langer staat het blad stil bij de t u i n-
bouw winterschool voor de b 1 o e m
bollenstreek. Het meent, dat eenige onze
kerheid de voorgenomen vestiging om
sluit.
De mededeeling, dat nog in het tweede
halfjaar van 1910 die school geopend zal
worden, heeft stellig velen verblijd. De
bloembollenteelt is een wereldcultuur en
goed middelbaar vakonderwijs vindt er
een uitgebreiden akker te bewerken.
Op de begrooting wordt nu een som
uitgetrokken niet alleen voor personeel
en voor inrichting der school, maar ook
voor meubileering. Hoeveel banken, stoe
len, borden, etc. er dus benoodigd zullen
zijn, is klaarblijkelijk dus al nauwkeurig
becijferd. Doch waar de school zelve ver
rijzen zal is nog een vraagteeken.
In de bollenstreek, zegt de memorie van
toelichting, maar heel erg duidelijk is zulk
'n plaatsbepaling niet. De bloembollencul
tuur strekt zich uit van Schiermonnikoog
tot Renesse op Schouwen. Wat beperkter
genomen is toch de geheele duinzoom van
Wasseneer tot Heiloo als bollenstreek te
beschouwen.
Waar zal de school nu komen? Verle
den jaar was de Regeering nog in aar
zeling. Bij de bollenkweekers werd toen
een verwoede strijd gevoerd of Haa r-
lem dan wel Lisse of Hillegom de
plaats der vestiging zou zijn. En de vraag
mag wel gesteld worden of bij de Regee
ring de aarzeling van verleden jaar nu
beëindigd is.
Alvorens de Tweede Kamer gelden
voor deze nieuwe tuinbouw-winterschool
toestaat, meent het blad, behoort er ze
kerheid te zijn aangaande de plaats der
vestiging.
Wordt deze onderwijsinrichting geves
tigd in Hillegom of Lisse, met an
dere woorden dusin een der plattelands
gemeenten van het Z.-H. bollendistrict,
dan zal ze een onderwijsinrichting blijven,
vrijwel alleen voor die enkele bloeiende
dorpen in de naaste omgeving. De afge
zonderde ligging zal een beletsel zijn en
blijven voor de leerlingen uit andere dee-
len van de duinstreek. Het plaatselijk on
derwijs verkrijgt dan haast noodwendig
een plaatselijk karakter, het zal geheel zicb
gaan richten op de behoeften en belangen
der streek en een werkelijke inrichting
voor middelbaar tuinbouwonderwijs zal
de school dan vrij zeker niet kunnen zijn.
Haarlem of Leiden zijn voor de
stichting der nieuwe onderwijsinrichting
als van zelve aangewezen. Daar zullen
ook leerlingen uit andere gedeelten van
het bloembollendistrict ter school kun
nen gaan. Die leerlingen zullen allicht ko
men (althans voor een belangrijk deel)
uit andere kringen dan met eene plaatse-
selijke onderwijsinrichting worden be
reikt. En omdat het karakter der school
nauw samenhangt met de plaats der ves
tiging dient de Minister zijn aarzeling en
zijn onzekerheid toch eindelijk te over
winnen.
Zoo dit niet geschiedt zal de Tweede
Kamer voorzichtig handelen, als ze het
toestaan der gelden naar een suppletoire
iling verwijst".
i&elgie.
De socialistische meerderheid in den
gemeenteraad van Seraing heeft beslo
ten al de namen van heiligen, of van zaken
die naar „clericalisme" rieken, en aan
straten der gemeente gegeven zijn, te ver
vangen door den naam Ferrer en van an
dere „anti-clericale" helden. Dezelfde
meerderheid heeft ook besloten dat, te re
kenen van 1 November a.s. al de kruisen
en heiligenbeelden uit de lagere en be
waarscholen der gemeente zullen verwij
derd worden. En dat allemaal om Ferrer
te wreken!
FVasrakriJSc.
De Parijsche Raad verwierp het voor
stel van het gemeentebestuur om aan een
straat te Parijs den naam Ferrer te ge
ven en de kleinkinderen van Ferrer te
adopteeren.
Het geheele gemeentebestuur heeft zijn
ontslag ingediend.
Italië.
Tijdens zijn bezoek in Italië verlangde
de Czaar als zijn lijfadjudant den Burge
meester van Rome, Nathan. Het is te
begrijpen, dat hij zich het liefst toever
trouwde aan den lieveling en geestelijken
leider van het Canaille, daar de regee
ring niet bij machte is het in bedwang
te houden. Voor de Italiaansche regeering
dus een aardige oplossing van de kwestie.
Alzoo wordt Nathan wellicht redder des
vaderlands en ridder van St. Andreas.
Op het Vaticaan ziet men zonder de
minste ongerustheid in Spanje de liberalen!
aan het bewind komen. Men is er vast van
overtuigd dat de nieuwe minister-presi
dent Moret niets ondernemen zal tegen
de rechten en vrijheden der Kerk in Span
je, en trachten zal, evenals hij deed on
der zijn vorig bestuur, om de vriendschap
pelijke betrekkingen met den H. Stoel
te bewaren.
dag 17 November spreken over: „De
Middenstandsorganisatie in Nederland"
en prof. mr. Jos. Jitta Donderdag 18 Nov.
over: De kredietorganisatie voor den
Middenstand".
Op het Middenstandscongres te Parijs
zal Dr. J. Nouwens uit Heeswijk Woens-
werkten, mijnheer.
De jonge man groette Mijnheer Gen
senne eerbiedig en verwijderde zich.
De grootvader van Juliana, hernam
zich de handen .wrijvend, den weg naar
huis.
Gedurende den avond, scheen hij op
gewekter dan gewoonlijk en toen zijn
kleindochter de oorzaak daarvan vroe,
antwoordde hij:
Gij vergist u niet, Julianaik ben
over mijn dag verrukt, ik heb! u reeds
over mijn tafelbuur gesproken.
Ja, grootvader.
Welnu verbeeld u dat ik heden
een zaak ondekt heb1, die mij verrukt.
Aan zijn onderwerp.
Ja, aan zijn onderwerp.
Welk, grootvader?
Hij kent Hebreeuwscfh.
Welnu, vroeg Juliana.
Gist gij het niet?
Neen grootvader.
Ik zal mijne vertrouwen voltooien.
Ik heb u gesproken over zijne dienst
vaardigheid, over de sympathie die hij
mij inboezemt en ziehier mijn plan.
Het ijs is tusschen ons gebroken, ik heb
besloten hem tot mijn vriend te mken.
Volg mijne redeneering. Een vriend die
Hebreeuwsch kent! In plaats van mij
te houden aan de vertaling van de Sep
tuagint &n de. yulgaaj, zal ik /iy het
boek der Heiligen en der Profeten van
de oude wet, vers voor vers kunnen
kennen, dit boek, dat slechts overtrof
fen is door het evangelie. Ik' zal aan
de bron zelf putten van de oostersche
poezië, ik zal in oorspronkelijken vorm
vinden de prachtige schilderingen der
schepping, die Mozes ons naliet, ik zal
de verteederen of vertoornde klanken van
David en Jeremias" hooren, ik zal in
gewijd worden in de boeken van Es
ter, Ruth en Judith.
1 Ja, gij hebt gelijk, mijn vader, dit
zal voor u een groote vreugde zijn.
Echter, indien de tegenwoordigheid
van mijn vertaler u zou hinderenin
dien gij u 's avonds van mij verwij
derde, onder het voorwendsel van mij
aan mijne dierbare studiën te laten, dan
zou ik van mijn verlangen de Bijbel naar
de Hebreeuwsche tekst te leeren ken
nen liever afstand willen doen.
Vrees zulks niet, dierbare groot
vader, antwoordde Juliana, Mijnheer
Gensenne omhelzenddaar gij het
wenscht zal ik blijven. Het zal voor
mij een genot zijn, minstens gelijk aan
het uwe en ik zal op geen enkele der
bijeenkomsten ontbreken.
r— Dan ben ik volmaakt gelukkig, zei-
de mijnheer Gensenne.
5—' Toch is er nog een bezwaar te
LEIDEN, 26 October.
Rijnland.
Ingediend is door Dijkgraaf en Hoog
heemraden van Rijnland aan de Ver-
eenigde vergadering van dat Hoogheem
raadschap de begrooting voor den dienst
1910 in ontvangst op f323948, in uitgaaf
op f322794,. sluitende alzoo met een
batig saldo van f1154.
Bij de uitgaven zijn geraamd o. a.
kosten van huishoudelijk lectuur f 51801
openbare werken f 181832; waarnemingen
en toezicht f6622; buitengewone uitgave
f68124.
De ontvangsten vermelden:
Wegens vroegere diensten f62869 in
komsten van bezittingen f35655; op
brengsten van sluizen en bruggen f14615;
aanslagen over landerijen f137307; buiten
gewoon f 50800.
De Maskerade in 1910.
Thans is definitief bepaald, dat de
hoofdpersoon bij de Leidsche maskerade
het volgend jaar zal zijn de heer W. T.
Tromp Meesters.
Te Apeldoorn is in den ouderdom
van 81 jaar overleden de gepens. diri-
geerend officier van gezondheid le klas
(kolonel) J. M. .Engelhard, die van
1880 tot 1884 chef was van het Militair
Hospitaal te dezer stede.
In den ouderdom van 58 jaar is
alhier overleden dr. J. G. Kramers, chef
der 9e afdeeling van 's Lands planten
tuin te Buitenzorg.
De le luitenant J. M. Sluijs van
het 4e regiment infanterie „alhier wordt
ingevolge beschikking van den Minister
van Oorlog met ingang van 1 November
a. s. bij het departement van oorlog ge
detacheerd.
Bij beschikking van den Minister
van Oorlog zijn de reserve-serganten P.
A. Kouwenhoven, A. W. Tapper en D.
van Mullem, van het 4e regiment infan
terie, benoemd tot vaandrig.
Bij het gehouden examen voor ser
geant le klasse, waaraan 13 adspiranten
van het 4e regiment infanterie alhier
deelnamen, zijn er 9 afgewezen.
Voldaan hebben de sergeanten G. van
der Maar, C. L. Orthel, J. de Kok en
J. Pieterse.
BOSKOOP. Door een der boomkwee
kers. alhier werd een reuzenorder ont
vangen voor 35,000 stuks blauwe sparren,
van de conifeer Picea pungens glauca
Kosterii, welke voor eenige jaren door
den heer A. Koster Mzn. voor het eerst
in handel zijn gebracht.
Deze planten zijn bestemd voor Amerika
en moeten dienen ter beplanting van een
park en een grooten heuvel, toebehoorende,
Welk bezwaar?
De toestemming van den jongen
man te krijgen.
Ik heb een voorgevoel dat hij het
zal aannemen.
Laten wij het hopen, dierbare va
der, en tracht het zoo vroeg mogelijk
te weten.
Den volgenden dag, Jna veel nage
dacht te hebben over zijn plan, dat
voor hem een soort van idéefixe werd;
stond mijnheer Gensenne een kwartier
voor de opening, voor de deur van de
bibliotheek.
Hij keer naar eenige kinderendie
aan het spelen waren, vouwde een
krant open, die hij niet las, toen de
groote klok sloeg, trad hij binnen. 'Zoo-
als gewoonlijk bracht men hem zijne
boeken maar mijnheer Gensenne wacht
te tevergeefs op zijn buurman, de jon
ge man verscheen niet. Den volgenden
dag zag de grijsaard hem ook niet
meer. Een dubbele ongerustheid maak
te zich van hem meester. Hij vroeg zich
eerst af, of hij misschien met zijn werk
gereed was. In dat geval zou hij
in langen tijd niet meer op de Biblio
theek komen. Of wel hij kon ziek zijn
bij deze gedachte gevoelde hij zich
droevig en zijn hart klopte. Hij had
zich niet bepaald rekenschap kunnen
geyen van de§e vriendelijke sym£athie.
naar uit goede bron vernomen werd, aan
denAmerikaanschenmilliardairRockefeller.
Bij benadering kan eenigszins berekend
worden het bedrag van deze enorme order,
wanneer men weet, dat deze planten per
stuk kosten, naar gelang der grootte, f3
tot f 15, waarbij bovendien komen in
komende rechten, assurantie, vracht en
emballage, deze laatste niet te vergeten,
want nadat de wortels der planten met
mos zijn omwoeld en in linnen zijn inge
naaid, worden ze verpakt in houten kisten,
welke alleen een uitgave van f 5000
zullen vorderen.
HAZERSWOUDE. Aan de gisteren door
den gemeenteraad vastgestelde begroo
ting voor het dienstjaar 1910 worden de
volgende cijfers ontleend. Het batig saldo
der gewone ontvangsten volgens de laatst
vastgestelde rekening bedraagt f 1117,16.
De renten aan kapitalen, inschrijving op
de grootboeken der Nationale Schuld
worden geraamd op f 772,50; de op
brengst van den tol aan den gemeente
weg is f 400.De schoolgelden worden
geraamd op f 450, d. i. f 105 minder
dan ten vorig jare tengevolge van het
verminderd aantal leerlingen op de open
bare scholen. De ontvangsten en uitgaven
ter zake der waterleiding worden ge
raamd op f 6000. De opbrengst der be
lastingen is als volgt vastgesteld40
opcenten op de gebouwde eigendommen
f 1804,44; 10 opcenten op de onge
bouwde eigendommen f 1335,72 en 20
opcenten op het personeel f 1278,75,
totaal f 4418,91. De hoofdelijke omsiag
is geraamd op f 5200; de hondenbe
lasting op f 300.en het vergunnings
recht op f 250. De gewone rijksuitleenin-
gen in verband met de wet van 24 Mei
1895 toonen eene vermeerdering aan van
50 tengevolge van de verminderde
subsidie krachtens de wet op het lager
onderwijs en* zal f5692.bedragen. De
ondervvijs-subsidie is geschat op f 3360.
Onder de uitgaven komen voorkosten
voor de 9e tienjarige volkstelling f 200;
kosten der politie f 1425; premiën aan
brandspuitlieden f 300 en onderhoud van
van brandbluschmiddelen f 250; kosten
der verlichting f 325; onderhoud van
wegen en voetpaden f 1200; jaarwedden
van onderwijzers f 4100; overige kosten
van het lager onderwijs f 1515; kosten
van krankzinnigenverpleging f 1350 (waar
van f 420 door Rijk en Provincie als
subsidie wordt terugbetaald); rente van
geldleeningen f 227,50; aankoop van 214
pCt. grootboekinschrijving f 1150 en
onvoorziene uitgaven f 507,18s.
HAARLEMMERMEER. Eenige brieven
bestellers te Hoofddorp, die gezamenlijk
een lot hadden gekocht in de verloting,
gehouden vanwege de afd. Haarlemmer
meer van de Holl. Maatschappij van
Landbouw, hadden het buitenkansje daarop
een paard te trekken.
Tot brugwachter aan de brug bij
Vijfhuizen is door het bestuur van den
Haarlemmermeerpolder benoemd de heer
G. Walbrink, alhier.
KATWIJK AAN ZEE. De prijzen der
haring waren op den publieken afslag
De kleine diensten door den jongen'
man bewezen waren niet voldoende om
hette verklaren.
Zeker is het, dat Mijnheer Gensenne
nog meer vreesde dat zijn oude buur
ziek was, dan dat hij dacht, met hem
zijn droom van arbeid en bijbelsche
poësie niet te kunnen verwezenlijken.'
Acht dagen gingen zoo voorbij. Mijnheer1
Gensenne informeerde bij een beambte,
of men den naam van deze jongen ge
leerde wist. Niemand kende hem.
Welnu, zeide 's avonds Mijnheer
Gensenne tot Juliana, ik' moet van mijn
plan afzien.
Hoe groot was den volgenden dag,
zijn vreugde en zijne verrassing toen
hij hem, waarover hij zich zoo ongerust
gemaakt had bemerkte.
Met een gevoel van vreugde, die hij
niet poogde te ontveinzen, stak hij zijn
hand uit, zeggende
Ach, mijn beste jongen, wat ben
ik blij u te zien.
Ik ben zeer ziek geweest, ant
woordde de jonge man, zijne bijbel
openend,
iHebt gij nog familie?
iNeen, mijnheer, ik ben wees.
Een diepe stilte yolgde op deze woorf
den en beide werkers bogen zich over
hyn boek.
(Wordt vervolgd.)
