No. 19. BUITENLAND. De Erfgenamen van Judas. BINNENLAND. Ie Jaargang. Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN. latere. Telefoon 935. Postbus 6. DIT BLAD VERSCHIJNT ELKEN DAG, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN. DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal. Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 21/, cent. De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 centj ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte. Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen, huur en verhuur, koop en verkoop (geen handels-advertentiën) 1—5 regels 25 cent, iedere regel meer 5 cent; aangeboden betrekkingen 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. V ..Gezag en Recht". Onder dit opschrift bevat „Land en Volk" van gisteravond volgende driestar: „Men houdt maar stijf en strak vol, dat wie aanmerking maakt op de handelingen der Spaansche regeering tegenover Ferrer kiest vóór de revo lutie, tegen het gezag. Zoo is het niet. De verdedigers van de regeering prijzen vermeende versterking van het gezag ten koste van het recht. Hiertegen nu komt alwat vrijzinnig is in opstand." We meenen, dat de zaak een weinig anders staat, en dat meer gelezen moet worden als volgt: Men houdt maar stijf en strak vol, dat Ferrer gevallen is als slachtoffer van het „clericalisme", van de „zwartjassen", van den clerus. Zoo is het niet. De Spaansche regeering kan mogelijk in haar „handelingen" hebben gedwaald. Maar wie het „clericalisme" aan deze terechtstelling schuldig of medeplichtig verklaart, kiest voor de waarheid de leugen. Versterking van gezag ten koste van het recht, doet macht gaan boven recht, en heiligt het recht van den sterkste. Hiertegen nu komt al wat vrijzinnig is vertrouwen we maar zeker al wat niet „vrijzinning" is, in opstand. België. Uitverkoop bij Leopold II. De meubels en de kunstschatten van het Koninklijk Slot te Ostende zijn naar Brussel vervoerd om te worden verkocht. Frankrijk. We hebben melding gemaakt van een artikel jn den „Univers", waarin sprake was, dat de Fransche regeering het hei ligdom van Lourdes tot staatseigendom zou willen maken. De Parijsche correspondent van „De Tijd" geeft dienaangaande een beschou wing, waarvan het slot luidt: „Tot een bepaalde sluiting zal het niet licht komen. En zelfs een zoogenaamde overdracht van de eigendomsrechten zou bezwaarlijk wettelijk kunnen geschieden, daar het grondgebied der grot immers in particuliere katholieke handen is. De genen, die ooit een pelgrimsbezoek aan het bevoorrechte stadje tusschen de Py- reneën brachten, of het voornemens zijn te brengen, doen dus wel, zich niet voor barig te verontrusten." Voorbarige verontrusting is altijd ver keerd. Maar het fanatiek-anti-clericale Fransche bewind is tot veel dingen In staat. De strijd tegen de Katholieken. In de jongste zitting der Fransche Ka mer is een voorstel aangenomen om di- FEUILLETON. 19) Versterkt door dit onderhoud, ging Lavergne naar huis en zette zich met imoed aan zijn werk, beginnend met eene brochure over het „Kapitaal", door den manufacturer ten spoedigste geëischt. Na acht dagen zwaren arbeid, gevoel de Lucien behoefte om zich te verpoo- zen en hij ging naar abbé de Civry, die hem met grooten goedheid on tving, hem deed vertellen hoe hij zijn tijd besteed had en hem ondervroeg wat hij dacht te doen. Carolus Lambert heeft mij belast .aanteekeningen voor hem te n aken in de bibliotheek, ik zal morgen beginnen. Mag ik als vriend spreker., vroeg de priester. Als vriend, als leider, als meester ia;ntwoordde Lucien. Welnu, weiger dien arbeid. Om welke reden Die arbeid zal u ongeluk aanbren gen, niet in dien zin dat gij u Ver, aagt door te helpen aan de werken van een litterator, die een benijd en waardige a puo- rect na de discussies over de herziening van de kieswet, een interpellatie te mogen houden over den jongsten brief van het Fransche episcopaat. Dit voorstel met een groote meerderheid aangenomen... de vre delievende Briand stemde voor! Dat beteekent dus een nieuwe vervol ging, die, zoo meenen velen, op een wet zal uitloopen, waarbij het onderwijs tot monopolie van den staat gemaakt wordt. Behalve op de erg liberale opvatting van vrijheid der geloofshaters, wijzen ve len bladen op de groote verhooging van uitgaven, die daaruit zou voortvloeien. Zoo'n monopolie zal Frankrijk ieder jaar 440 millioen kosten. Arme belastingbetalers. (Msb.) Spanje. De „hetze" tegen Spanje en de Kerk. De uitgever van het liberale Spaansche tijdschrift A.B.C. heeft een brief gericht aan het „Berliner Tage- blatt", dat zich bijzonder verdienstelijk had gemaakt met geschreeuw over de „moordenaars" van den bommen- en giftprofessor Ferrer. Daarin heet het: „Ferrer is door een wettige en acht bare rechtb anktveroordeeld, onder al de waarborgen, die de rechtspraak der beschaafde naties biedt. Men vervolgde niet de ideeën van Ferrer, maar zijne handelingen als hoofd der revolutionai ren, die in Barcelona hun werk maakten van brandstichting, plundering, graf schennis en moord op vrouwen en kin deren. Het onderzoek bewijst de medeplich tigheid van Ferrer aan deze zaken. De zitting van den krijgsraad was open baar. Ferrer had zelf zijn verdediger gekozen en deze verdedigde hem met volkomen vrij"heid. Het bewijs, dat Fer rer niet om zijn ideeën veroordeeld is, is het feit, dat hij vele jaren lang vol komen vrijheid had zijn boeken uit te geven, in de moderne school onderwijs te geven en propaganda te maken voor het anarchisme, waarbij hij als strijd middel brand en moord aanbeval. Zijn inhechtenisneming en zijn proces hadden eerst na de gebeurtenissen in Barcelona plaats. Wegens moord en brandstich ting in Barcelona is hij veroordeeld en niet om eenig politieke idee. Zij, die Spanje willen lasteren, hebben aan Eu ropa deze waarheden verheimelijkt. Ten slotte verklaart de briefschrijver deze mededeelingen gedaan te hebben, opdat de wereld de waarheid omtrent de oorzaken en feiten van het proces- Ferrer zoude kennen, die door het in ternationale anarchisme zijn vervalscht. Het kabinet Maura heeft dan toch ont slag genomen. Maura, de minister-presi dent, heeft bij het indieneii van het ontslag van het ministerie gezegd, dat de kennis geving van liberalen en democraten, dat zij alle betrekkingen met de regeering verbreken, en weigeren over de ingedien de wetsontwerpen te beraadslagen, er de reden van was. Maura drukte de hoop sitie heeft verworven en wiens naam goede klank heeft op de redactie bu reaux en bij de uitgevers van romans maar omdat deze man een slecht werk beoogt, en dat ik niet wil dat gij «daar aan medewerkt. Het schijnt mij toe, dat hij op u zal terug werpen een moreel vuil, waarin zich de geest van Caro lus Lambert openbaart; en dat het ver gif, waarvan zijn ziel vol is, zich zou uitstorten in uw hart en de duisternis sen varr zijn geest, uw verstand zullen overvallenO, ik weet het, zeer vele lieden, die mij dezelfde woorden hoor den zeggen, zouden er den zin niet van gissen gij, mijn vriend, moet ze aan nemen als een mail van geloof. Wat zoekt deze Carolus Lambert, die u vraagt aan zijne boeken te werken, in zijn boeken te verheerlijken. De triomph van de afgoden van het vleesch en het goud. Ieder van zijne werken verkon digt een gevaarlijke stelling; ieder boek, met zijn naam geteekend zoekt te verla gen, een troostend geloof te verwoesten, het enthousiasme uit te doovqn eerzuchtig van natuur, meent hij zich groot te maken door rondom zich ruï nen te verzamelen, waarop hij niets laat bloeien. Hij vindt zijn vreugde in de ver standelijke wanorde en zijn rol, als die van satan, bestaat hierin om den men- schen zonder ophouden de vrucht ygjii uit, dat de meerderheid het nieuwe mi nisterie zou steunen. Van het oogenbiik af aan, dat de deuren der Kamer waren geopend, namen de re publikeinen huil zitplaatsen in en riepen: Leve de vrijheid! Dood aan Maura! Nog andere heftige kreten lieten zich hooren. De ministerieelen antwoordden met kracht. De voorzitter opende toen de verga ring. De solidarist Caballe vroeg het woord. Maar het rumoer duurde voort. De republikeinen hielden niet op met schreeuwen. Enkelen vroegen om lijkba ren en kaarsen te brengen (voor de minis ters). De voorzitter deelde mede, dat het mi nisterie is afgetreden en sluit de verga dering. In den Senaat deelde de voorzitter het ontslag van het kabinet mede, waarna de ritting werd opgeheven. De koning heeft twee leden van de democratische partij geraadpleegd, n.l. ge neraal Lopez Domingua, oud minister president, en Conalejas, oud-minister van onderwijs. Zij rieden den koning aan een beroep op de liberalen te doen. Engeland. Het middel van kunstmatige voeding toegepast op Engelsche kiesrechtvrouwen, die weigeren in de gevangenis voedsel tot zich te nemen, blijkt niet afdoende. Te Liverpool althans, moest een suffragette, die weigerde te eten, uit de gevangen^ ontslagen worden, omdat de staat van haar keel geen kunstmatige voeding toe liet. Dit is reeds de tweede suffragette, die op deze wijze vrijkomt. Amerika. De revolutie in Nicaragua. Telegrammen melden, dat Rivas, Co- rinto, Leon en S. Juan del Sur, onge veer de halve republiek van Nicaragua in de macht is der opstandelingen. Turldje. In Sandschak Suleimanje, niet ver van de Perzische grens heeft een gevecht plaats gevonden van de Turksche regee- ringstroepen mei de Koerdenstammen. Met achterlating van 400 dooden vluchtten de Koerden Perzië in. ïn antwoord op de communicaties der verschillende gezantschappen over de troebelen te Adana, verklaart de Porte officieel dat zij niet verantwoordelijk is. Men zegt dat de regeering hun vorderin gen aan de uitspraak van het Haagsche scheidsgerecht zal onderwerpen. De invoering van de boterwet. In de gisteren te Amsterdam gehouden algemeene vergadering van cie vereeni- ging tot bestrijding van knoeierijen in den boter- en kaashandel, deed de voorzitter, de heer F. Middelbeek, mededeeling, dat blijkens een telegram van Minister Talma het in werking treden van de gewijzigde den boom van het kwaad voor te hou den. Dat den mensch geloof, hoop en lief de ontbreekt, is een ongelukmaar de Geest blaast waar hij wil en het geloof is een kostelooze gave. Wij hebben niet het recht te wanhopen aan een mensch, omdat wij hem tegen den godsdienst zien opstaande wind, die over het Coenaculum ging, kan ook plotseling de duisternissen van zijn geest wegva gen, en dan zullen op zijn voorhoofd verterende vlammen komen. Maar wat een priester met schrik vervult, is een schrijver, begaafd met een groot ver stand, die schatten te zien besteden voor het gelddat is te weten, dat hij niet alleen God niet kent, maar Hem haat en "dat hij wenscht aan allen wenscht mede te deelen dien verschrik- kelijken haat, de straf van Satan in de hel. Neen, neen! gij zult niets gemeen hebben met dezen manGod, die de eenvoudigen van geest bemint, omdat het rijk der hemelen hun toebehoort, moet met heiligen toorn de menschen van zich afwerpen, die hij bezielde met een levendige adem van verheffing en poësie en die nu tegen hem keeren de kostbare gaven, die hij hun geschon ken heeft. Ik wilde, ik b'en gedwongen d,o$r mijn plicht eeii éer. feoeJi^n y^n boterwet uiterlijk 1 Januari 1910 kan wor den tegemoet gezien. De zaak Ferrer. Met 70 tegen 8 stemmen (de soc.-dem. Kamerleden en de heer Thomson) be sloot de Kamer gisteren een voorstel Troelstra om een adres van rouwbeklag aan de dochters van Ferrer te zenden niet in behandeling te nemen. Bij de behandeling van dit voorstel ging het af en toe zeer rumoerig toe. Gemeenteraad van Leiden. Vergadering van gistermiddag. Aan de orde komt vervolgens: 13o. Voorstel om Commit: :..'.ssen der Stedelijke fabrieken van gas en electri- citeit te machtigen tot aansluiting van de fabrieken van de N. V. „Wernink's Be- tonfabriek" aan den .Morschweg, onder jstgeest, aan het kabelnet der electri- citeitslabriek. De Voorzitter brengt eene redactie wijziging in het voorstel van B. en W. aan, teneinde het in overeenstemming met het voorstel van Commissarissen der Electriciteitsfabriek te brengen en opdat een „scherpzinnig raadslid" geene reden tot opmerking hebbe. Het voorstel wordt daarna goedgekeurd. 14o. Voorstel tot verliooging van eenige posten der begrooting, dienst 1909, waar van de raming te laag is gebleken. Goedgekeurdzonderdiscussieof hoofde lijke stemming. 15o. Voorstel tot wijziging van de ver ordening van 20 Maart 1902 (Gemeente- Bi. no. 6), regelende het verleenen van pensioen- en wachtgeld aan gemeente ambtenaren. B. en W. stellen voor aan de pensioens verordening eene bepaling toe te voegen waardoor voor ambtenaren die gedurende een of meer jaren, onmiddellijk aan hunne aanstelling in dienst van de gemeente voorafgaande, in particulieren dienst uit sluitend met werk voor de gemeente be last waren, bij de berekening van hun pensioen de aldus in particulieren dienst doorgebrachte jaren worden meegeteld, onder voorwaarde, dat zij in de gemeen tekas een bedrag zullen storten, gelijk aan het totaal der premiebijdragen, die zij aan de gemeente zouden hebben moeten betalen, indien zij gedurende die jaren in vasten dienst van de gemeente waren geweest. De heer Fokker wenscht eene bepa- liug aan de verordening toe te voegen, waarbij aan de betrokkenen eene pensioen toelage wordt toegekend, evenredig aan het bedrag, dat door hem is bijgestort. Het zou immers kunnen-gebeuren, dat de betrokkene kwam te sterven, alvorens hij de bij te betalen premie had voldaan in dat geval zou hem toch vol pensioen- moeten worden toegekend en nu meent spr., dat zulks indruischt tegen het be ginsel der verordening. De Voorzitter acht het niet geraden te veel in details te treden, 't geldt slechts een zéér enkel persoon, waarvoor de Lambert te openenik heb die vergif tigde of hoogst beleedigende bladzijden doorgebladerden iedere maal als ik het boek sloot, gevoelde ik mijn ziel bevangen door een verschrikkelijke droefheid. Ik dacht aan de zuivere zie len, bezoedeld, voor altijd verloren door zuljfe slechte lectuuraan de misstap pen, die er het gevolg van zouden kun nen zijn, aan de misdaden, die een zoo danige litteratuur te voorschijn roept misdaden, waarvoor hij verantwoorde lijk blijft, die zijn talent en geweten verlaagt. Geloof mij, mijn vriend, de straf van zulke menschen zal groot zijnzij gaat in zwaarte de straf te boven van den ongelukkige, die, op den weg een reiziger ontmoetend, hem een mes in het hart ploft omjiem van zijn goud te berooven. De zedelooze schrijver doodt de ziel na haar onteerd te heb ben. Gij hebt gelijk, zeide Lavergne maar ongelukkig is het publiek, dat ge vaarlijke boeken koopt en verslindt, tal rijker dan dat een eerzame afleiding zoekt in een treffend boek. Zonder twijfel, hernam abbé Civry, sommige onzedelijke romanschrijvers zijn zeer rijk en zien het getal van hunne uitgaven op eene schandelijke ma,nie(r vermenigvuldigen... Het is altijd aanvulling wordt voorgesteld en het door den heer Fokker bedoelde geval zal zich misschien nooit voordoen. De heer CarpentierAltingstelt ook eene redactie-wijziging voor. Op een of ander manier zal moeten uitkomen, dat de betrokkene uitsluitend voor de ge meente werkzaam was. De Voorzitter is het met den heer Alting niet eens. Te eischen, dat de be doelde ambtenaars uitsluitend in dienst zijn geweest, acht de spr. niet wensche- lijk. Spr. heeft geen bezwaar het woord „voortdurend" ter redactie verduidelijking toe te voegen. In dien geest wordt het artikel gewijzigd. Daarna wordt de verordening goedge keurd. 16o. Voorstel tot beschikbaarstelling van f 2600 ten behoeve van den bouw van een keukengebouwtje bij het sanatorium „Rhijngeest". Goedgekeurd zonder discussie of hoof delijke stemming. 17o. Voorstel- tot beschikbaarstelling van f 9000, te verdeelen over vijf jaren, ten behoeve van den aanleg van eene elec- trische installatie in hal landhuis. De heer Roem motiveert zijn stem tegen het voorstel, omdat er zooveel andere zaken nog te verbeteren zijn. De Singels zien er b.v. zéér slecht uit. Spr. critiseert dat over deze zaak niet gehoord is de commissie van fabricage en vreest ontsiering van het gebouw door den electrischen aanleg. De heer Fokker zegt, dat voor hem de groote aanlegkosten het overwegend bezwaar zijn om voor te stemmen. Spr. acht zich niet verantwoord f 9000 te voteeren, die uit de belastingpenningen moeten worden opgebracht. Het eenig argument van B. en W. is, omdat wij een electrische centrale hebben, moet er zoodanig licht op het Raadhuis zijn. Wanneer zal het licht branden? Slechts enkele keeren. 't Is slechts een luxe- uitgave en de electriciteitsfabriek is niet gemaakt voor de verlichting van het Stadhuis. Welk gedeelte der kosten zal kunnen worden bespaard wegens feest verlichting Wethouder Korevaar zegt dat vele bezwaren zijn te berde gebracht. De commissie van fabricage zal zeer zeker niet worden gepasseerd, als de plannen ontworpen zijn. B. en W. hebben op den voorgrond gesteld, het voordeel dat op den duur behaald zal worden. De electrische aanleg op 't stadhuis komt toch, is het nu niet, dan later. Er is nog geen stem opgegaan tegen de extra-uit gave voor feestverlichting, die telkens noodig zijn en die kosten sparen wij in de toekomst uit. De heer M e u 1 e m a n verklaart zich zeer sterk vóór het voorstel van B. en W.; is er evenwel aan betere ventilatie van de raadszaal gedacht? Dit is hoog noodig. Weth. Korevaar zegt, dat dit alleen door electrische ventilatoren kan geschie den; als de kabel is aangelegd, kan dit vraagstuk ook worden opgelost. De heer Pera sluit zich bij deheeren Roem en Fokker aan. de geschiedenis van het jonge R'omein- sche meisje, haar vaderland verradend voor eenige gouden halssnoerenvan Judas zijn meester verkoopend voor der tig zilverlingenGeloof mij, Lavergne, door te werken aan den toren van Ba- bel, sticht men slechts verwarring. Wei deze gevaarlijke medewerkingen ver bind u aan werken over belasting kapi taal door eene onschuldige manie te dienen, zult gij u niets te verwijten heb ben. Ik beloof het u, zeide Lucien, en ik dank u, gij ziet dat ik u noodig heb. Dat onken ik niet, mijn vriend, maar, indien, vóór een jongen man de vriendschap van een priester een kracht is, zoo troost ook het vertrouwen van den jongen man, den dienaar van God. Elke overwinning, die gij behaalt, dank zij onze raadgevingen, wordt ons een weinig aangerekenden later, als gij den eindpaal zult bereikt hebben, want dat zult gij op uw beurt, dan zult gij nog dankbaar zijn mijn raad opgevolgd te hebben toen gij op ce gevaarlijke! paden gingt. Ik reken op u, mij naar den aal moezenier van het Lycéum te brengen. Kom mij Donderdag halen. (Wordt vervolgd)*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1909 | | pagina 1