No. 4.
Een woord van Kardinaal Mercier.
De Erfgenamen van Judas.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ie Jaargang.
Bureau OUDE SINGEL 54, LEIDEN.
In tere. Telefoon 935. Postbus
DIT BLAD' VERSCHIJNT ELKEN DAO, UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN.
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt voor Leiden 9 cent per week, 1.10 per
kwartaal; bij onze agenten 10 cent per week, 1.30 per kwartaal.
Franco per post 1.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2'/i cent.
Dinsdag
October
1909.
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 15 cent;
ingezonden mededeelingen van 15 regels 1.50, elke regel meer 30 cent, met gratis
bewijsnummer. Bij contract aanzienlijke korting. Groote letters naar plaatsruimte.
Kleine Advertentiëngevraagde betrekkingen; huur en verhuur, koop en verkoop
(geen handels-advertentiën) 15 regels 25 cent, iedere regel meer "5 cent; aangeboden
betrekkingen 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Kort geleden heeft er te Mechelen
leen groot Katholiek; Congres plaats ge-
bad. Wat daar besproken is Jainnen We
'pn mogelijk Vermelden.
Maar Infet ondienstig1 lijkt het ons iets
Van de slotrede öp te némen, die ge-
Jioudeïf werd door,' Kardinaal Mercier.
In; def Waarheid- sprak Z. E., méér
rdan ooit is 't nu. de tijd van miraj-
ïk'els. La uwé zielen! hebben gehuiverd
Voor de verwoede aanvallen van het
ongeloof langs alle zijden. .Vreezen we
'Iniet
Latefe we even. rondkijken.
Eerst b'öven'. O.nZe dappere noorder-
broeder) die zich schrap hebben kunnen
stellen tegen het socialisme en die voor
het k'atholièk onderwijs van hun Staat
'de verdiende bescherming hebben beko
men, welke' wij hun benijden. Warm
applaus voor der Nederlanders, alweer
Seen.
OnZè Duitsché1 vrienden, die de
scherpte- van' den IJzeren Man hebben
bot gerriaakt op. hun gehechtheid aan
Kerk ert onder elkaar.
In Engeland troosten de bekeerln-i
gen ons Voor wat we in de Latijnsche)
landen verliezen.
Onze arme Fransche geloofsgenoot
Alles hebben ze opgeofferd oiii
hun geloof hoog te houden, en na den
storm weer aangevangen te werken. Ze
'doen als de Zwaluw, die weer kalm' en
zeker haar nest bouwt, dat een onmee-
tioogencfe voorbijganger heeft uiteenge-
schopt. Maar we zijn hier op een na
tionaal congres. Zien we b'ij ons rond.
Van tijd tot tijd gaan er stroomin
gen door de wereld, die sommige lau
we zielen 't einde-van de wereld doen
vermoedert. Ook nu liggen er diepe won
den in het lichaam1 van het menschdoin.
Het alcoholisme, de ongebondenheid,
de materialistische levensbeschouwing
wing en de onvastheid van de princie
pen. maken begrijpelijk, dat velen een
sterke vrees voelen opkomen. Doch, tot
jiu toe is. altijd de lijdende Kerk van
gisteren^ de strijdende Kerk van van
daag e-ir de zegepralende Kerk van mor
gen.
De hedendaagsche maatschappij
schrijft het proefondervindelijk bewijs
neer van een leering door het Vati-
caansche comité verkondigd: „De gra
tie óods is niet enkel noodig voor elk!
individu, maar ook' zedelijk noodig voor
de volkeren. Zonder haar geen echte
Vooruitgang."
Taine zei de het reeds, toen hij den in
vloed van! het Katholicisme op de we
reld bekeek'. Nu, als vroeger in Gali-
lea, werkt het christendom om de ei
genliefde om 'te zeiten in liefde voor
den naaste; het gee'ft aan "den mensch
de vleugelen' om1 hem te heffen bo
ven zijn lager en gemeen leven. Als
die vleugelen, verslappen ,zakt de zede
lijkheid van de volkeren en dan wor
den ze laag, zinnelijk en wreed.
Als men1 dat van nabij ziet, begrijpt
FEUILLETON.
4)
Ik houd weinig van de wereld,- eep
soort van verwildering verwijdert mij van
alle bèweging. Ik erken echter dat het
aangenaam onthaal der Creolen mij ver
rukte. 0un achtelooze bevalligheid,- hun
.vreemde schoonheid, de harmonie van hun
istem oefenden op mij een soort van be
goocheling uit. Óf liever,- zoodra ik ont
vangen was bij Mevrouw Saville cn haar
dochter Ina gezien had, dacht ik dat dit
blond en z\vak kind de gezellin voor mijn
leveu zou zijn, waarvan ik gedroomd had.
De stem van Pont-Joubert verteerder
de; dan haalde hij het portret te voor
schijn,- cn liet het volle licht vallen op
de liefelijke figuur, waarvoor hij dik
wijls weende.
Het schijnt mij toe, zeide hij, terwijl
hij weder ging zitten, dat ik meeer moed
2al hebben, indieen dit beeld voor mijne
pogen blijft.
Zij was wel schoon! zeide Maloeu-
.vre.
En beter nog! riep Pont-Jouotvi
uit, bemind door de zwarten van de stad,
godvruchtig als een jonge heilige. Zij be
zat te gelijk de gaven van schoonheid en
van éen soort genie4 dig bestaat in liet
men best, dat het goede van onze he-
dendaagsche beschaving cr gekomen is
door de Katholieke kerk. Het oude
Evangelie is nog altijd de beste help
ster tot verheffing van de volken.
Eit ziet nu maar, hoe de afgevallen
volkeren ook' op alle gebied neergezakt
zijn. De Protestanten bleven nog geloo-
Vein. Maar zij, die de Vrijdenkers over
namen van de Fransche revolutie, haar
rationalisme op geestesgebied, en haar
sensualisme op zedelijk gebied, zij ble
ven niet op de hoogte waar ze eens
waren.
Wat een beroering in de maat
schappij!
Eerst de verloochening van alle be
trekkingen tusschen God e:i het mensch-
dom.
Dan kwam een yerslapping op zede
lijk gebied. Kant heeft aan onze he-
dén'daagsche maatschappij geleerd: doet
uw plicht, omdat het uw plicht is. Hoe
arm! De plicht werd ontheiligd, wérd
een afgodsbeeld .viel vermolmd uiteen.
Dan kwam de positivistische philo
sophic. Voor hen was alléén heilig het
geluk van de maatschappij.
En zoo raakt men tot de genietende
zelfzucht. De individu alleen is van be
lang, hij maakt de maatschappij uit. De
maatschappij nc;;cpfc haar eigen zeden.
Waartoe dan zedelijke wetten opleggen.
In zulke beroeringen van levensin
zichten jloopen de Volkeren verloren.
Taine begreep het allang: Wij wonen
de zelfmoord bij van Frankrijk. Maar
ook blijkt daaruit, dat Gods genade
noodig is voor de volkeren, die hun ze
delijke waarde willen bewaren.
Hoe wonderlijk zijn Gods wégen.
Twaalf ruwe visscliers, ongeleerd en
onbespraakt, twaalf werklieden, komen
zeggen, dat ze na drie dagen hun Mees
ter gezien hébben, die werd ter dood
gebracht, en dat Hij hun de wereld in
zond om de goede boodschap te verkon
digen. "Zij gingen, leden, beleden en
stierven voor hun geloof, en hun vol
gers eveneens, tot het Christendom den
troon der Cesars beklom.
Welnu, hebben wij niet dezelfde
kracht, die ons opjaagt in deze tijden
Voelt ge 't niet?
De missionarissen worden talrijker,
de kerken ook, de bekeerlingen nog"
meer. En dit is een gansch nieuw won
der in de Kerk: de vrouw-missionaris.
Onze zusters gaan in de vreemde lan
den de lepra verzorgen en de armen
helpen verre van hier.
Nooit heeft de Kerk in haar kloos
ters meer ziele-adel gevonden, in de
hospitalen en scholen meer toewijding,
bij geestelijken en leek'en meer werk
zaamheid. Laat dan de staatsbesturen
zich maar van de Kerk afscheuren.
Wij leven, leVe-n meer dan ooit Dui
zenden millioenen bukken zich niet al
leen voor.de dogma's, zelfs voor het
minste verlangen van den Paus.
Kunt gij u uitdenken, dat de geloo-
vigen vroeger ooit zooze:r gehecri; wa
ren aan de Kerk? De Kerk is Gods
instelling. Dat bewijzen de Vervolgin-
zonder moeite rondom zich verspreiden
van Het geluk ep door het feit alleen van
eene ingeboren bevalligheid. Toen ik 't
plan aan den notaris toevertrouwde,
schudde hij op een beteekenisvolle ma
nier het hoofd en zeide mij met een soort
barschheid:
Gij zoudt beter doen niet aan dit
huwelijk te denken.
Is de familie Saville dan niet eer
zaam
r— Onbesproken, mijn jonge vriend.
Gij zëlt vindt julfrouw Ina een vol
maakt persoon.
Zonedr eenigen twijfeel, maar...
Maar wat clan?
Gij zijt reeds tweemaal millionair, de
erfenis van uwen oom zal dit fortuin nog
vermeerderen, ik zie niet in, waarom gij
met Ina zoudt huwen, wier huwelijksgift
zeer gering is. Haar moeder bewaart den
schijn van voorspoed, maar de arme
vrc-uw, die nooit kon rri.e w
het kapitaal aan, wanneer haar inkom
sten niet voldoende zijn en ik vrees dat
haar dochter zich eeens bijna geheel ge
ruïneerd vindt.
Mijn dierbare vriend, antwoordde ik
aan den notaris, hetgeen gij daar zegt,
verrukt mij.. Ik ben gelukkig mej. Saville
in dezen half onzekereen toestand te vin
den! Denk dan met welke vreugde ik
haar redden zal uit de ontberingen, wel-
fce gij yfm haar yrejsi. Indien mevrouw
gen, de oude en de hedendaagfcehe.
Vervolgingen zijn er nu van de ratio
nalisten. Nog steeds komt' het tooneel
van den Kalvarieberg weer voorde
Christus tusschen de moordenaars.
O, mijn Goddelijke Jezus, nog altijd is
't zoo. Uw Goddelijke Persoon' Jblijft
het mikpunt van al de liefde en al
de haat. Dat bewijst dat gij alléén God
zijt.
Sedert de Fransche omwenteling heeft"
de KC:Cwzn^in uitgebreidheid,
maar gewonnen in innerlijke sterkte en
waarde bij haar géloovigen.
Van dit Congres dragen we allen een
vast voornemen meezeker, we zullen
ens aan onze afzonderlijke werken toe
wijden, rmar elk zal arbeiden aan zijn
eigen v .making.
Nog altijd zijn we in den tijd van het
Evangelie. Nog altijd worden door 'God
mirakels gedaan. De hoofdgedachte van
het Evangelie, is nog altijd dezelfde: 't
blijft het Evangelie van de zelfverloo,-
chening, van liefde voor den naaste.
Bedwing dus uw zelfzucht, wordt
meester over uw driften, leert u ver
nederen en kastijdt uw verlangens. Kunt
gij dat? Ja. Leert daartoe het Evarfgelie
kennen. Mediteert het. Laat het heel uW
leven doorwerken.
FraïiSerijjk.,
Dreigende staking.
Zondagmiddag zijn 46 afgevaardig
den, zeventien syndicaten vertegenwoor
digend., die 20,000 werklieden tellen, te
Arm'enlière3 bijeengekomen. Zij hebben
de weigering dcr unlïerifabrik#rifèh van
Rijsel van eenheid in de tarieven onder
zocht en de vergadering heeft 'n dagorde
aangenomen, waarbij wordt besloten tot
staking in alle weverijen. Het werk" zal
moeten voortgezet worden in de fa
brieken waar het syndicaal tarief wordt
ajangenomen, op Voorwaarde dat de
werklieden een frank en de werksters
50 centimes per week geven voor 'de
stakers.
De afgevaardigden zullen tegen Zon
dag te Rijsel een groote vergadering
beleggen voor het personeel der weve
rijen van die stad. Men 'denkt algemeen
dat na die vergadering de werkstaking
zal worden uitgeroepen.
Stelle»
fieri, aanslag op den Bisschop van
Adria.
Volgens i decreet der Consistorie-
congregatie inoest de zetel van het Dio
cees Adria om' dringende reden naar
Rovigo worden overgeplaatst. De kathe-
draafen de titel zouden echter aan Adria
blijven. Bij zijn vertrek werd de bis
schop, mgr. Tommaso Pio Boggiani van
de -orde der Dominicanen, op den weg
naar het station door een bende Van
2000 menschen gewelddadig aangegre-
Savilla, als echte Creoolsche, zich te bui
ten gaat In haar beheer en de uitgaven
niet kan tegengaan, die te hoog zijn
voor haar inkomen, zal ik dan niet
blijde zijn deze millioenen, waarvan gij
spreekt, te gebruiken, om het leven van
eene moeder, die ik zal hoogachten, ge
makkelijk te maken en van eene vrouw,
die ik geheel mijn hart zal geven.
Gij zijt zeer jong, hernam de notaris,
en zeer edelmoedig, heeft mevr. Saville
u ooit over haar echtgenoot gesproken?
Neen, antwoordde ik, Ik weet alleen
dat zij weduwe is,
Ziehier,- wat gij niet weet, zonder
dat eefiige oorzaak de verwarring van zijn
vermogens in hem verwekt heeft, is mijn
heer Saville krtmkzinnig geworden. Men
verzekert, van elders aat zijn vader ook
een waanzinnige was,
De krankzinnigheid is niets outee-
rencls,- antwoordde ik; God, die ons het
isk.T.d gc-cït, is vrij weder met een
sluier te bedekken, zelfs heeft hij het
recht het kloppen van het hart te doen stil
staan. Mevrouw Saville en haar dochter
hebben veel moeten Jijden. Hetgeen gii
mij daar bekend piaakt, hecht mij juist
meer aan Ina, in plaats van mij te ver
wijderen van dit jonge meisje.
Dus gij blijft bij uw plan?
Geheel en al, en ik verzoek u voor
mij de hand van Ina aan hare moeder te
xwgzih öjj keilt beter, dan iemand ffijjn
pen en door steenworpen ernstig ge
kwetst.
Ër hadden tal van arrestaties plaats.
Uit alle deelen van Italië ontvangt de
bisschop sympathiebetuigingen. Dé Hei
lige Vader, de kerdinaal-staatSsecretaris
en het Veneüaansche episcopaat zon
den zeer deelnemen dn telegrammen aan
mgr. Boggiani.
Bij bovengenoemd decreet, dateerend
varf 30 September, dat den 2eii October
den patriarch van Venetië b'eteekend
werd, werd de stad en omstreken van
Adria het algemeen' plaatselijk1 en per
soonlijk' interdikt opgelegd voor veer
tien dagen.
Daarmede wordt verboden het lezen
van de H. Mis nevens alle Kerkelijke
functies als het klokkenluiden, de open
lijke uitreiking H.H. Sacramenten en de
plechtige begrafenis. Veroorloofd al
leen de kinderdoop, de toediening der
laatste H. Sacramenten en het sluiten
van' het huwelijk zonder plechtigheid.
Buitendien mag wekelijks een H. Mis
gelezen worden ter vernieuwing van de
H. Eucharistie. Op 10 October moeten
in alle andere kerken van het diocees
gebeden woeden opgedragen voor de
bekeering der schuldigen.
Z. H. de Paus..
Volgens de bladen heeft de Paus een
lichten aanval van jicht aan den rech
tervoet en werd door de medici ge
dwongen de officieele ontvangsten uit
te stellen. Toch Icon Z. H. gister eeni-
ge bisschoppen en een prelaat ontvan
gen.
Volgens de 5,Corriere della Sera" zal
de Rijkskanselier bij zijn, bezoek' aan Rome
na zijn conferentie met de regeeringsman-
nen, niet nalaten den Paus te bezoeken,
en een onderhoud met kardinaal Merry
del Val zal dan volgen.
De „Univers" teekent hierbij aan:
Eenige weken geleden zond het Mo-
hammedaansche .Turkije een gezantschap
naar den H. Stoel. Thans richt het pro-
testantsche Duitschland zijn hulde naar
den opvolger van den H. Petrus. Alleen
het Katholieke Frankrijk blijft de eeuwen
oude betrekkingen verbreken, die het met
het Vaticaan had en die Frankrijk steeds
geeholpen hebben in zijn vorming en na-
tionalen voorspoed.
De keizer van Duitschland gelooft
geenszins, dat zijn gezag over zijn volk
zal verzwakken door te onderhandelen
met het geestelijk Hoofd van zijn Katho
lieke onderdanen. De Duitsche eenheid
zal er slechts door versterkt worden.
Het ongelukkige Frankrijk weet niet te
profitéeren van voorbeelden.
Marokko, n
In Spaansche diplomatieke kringen
gelooft men reden te hebben om te
veronderstellen, dat Moelay Hafid, de
Sul tan van Marokko, een dubbelhartig
spel speeltt egenover de Spanjaarden
en dat hij niet alleen heult met de op
roerige Rifbewoners, maar zelfs aan-
familie,- de grootte van mijn fortuin; sta
in voor mijn hart en gelijk voor miine mil-
loenen.
De notaris greep mijne beide han
den.
Gij boezemt mij een groote,- zeer
groote sympathie jn, zeide hij, maar ilf
zou gelooven het vertrouwen, dat gij in
mij stelt, te kort doen, indien ik aan uw
verzoek gehoor gaf. Ik heb u over fei
ten, welke gij niet wist, moeten inlich
ten. Gij gaat er over heen, dit is uw recht,
uwe vader Is dood en gij hebt den leef
tijd van een man, maar Ik geloof niet dat
gij in dit huwelijk g 1 Hg zult zijn, cn
mijn geweten verb. - j mij er in
bezig te houden.
Uwe woorden zijn ernstig, zeide ik,
behoudt gij echter niet het stilzwijgen over
een feit, dat, ik zal niet zeggen, schul
dig is, maar waarmee gij niet instemt?
Neen, necM heb alleen de din
gen gcopenba een beletsri Lon
den zijn voor een huwelijk, den naas
ten ondergang van het huis en de krank
zinnigheid van den vader.
Ik zal alleen handelen,- ofschoon het
mij spijt dat gij uwe medewerking wei
gert, blijf ik overtuigd dat gij meent te
L indelen voor mijn welzijn.
Ja, ja, ik zweer het u, zeide hij mij,
met een hartelijken handdruk.
Een maand later huwde ik Ina. De
Waardige notaris achtte jich mi verplicht
stuurt op, een' oorlog met Spanje. Dé
uitzending van versterkingstroepen on
der generaal Ampudia schijnt dan ook
geschied te zËn ten einde op alle moge
lijkheden vi i?."bereid te zijn.
De Fransche en Engelsche regeerin^
gen tijn door de Spaansche ingelicht
omtrent den toestand en hebben, naaf
mén verneemt, aan Spanje den raad ge
geven het niet tot het uiterste te laten
komen'.
Koninklijke Besluiten.
Aan G. D. v. d. Wart is op zijn ver
zoek, met ingang van 8 October eervol
ontslag verleend uit zijn betrekking van
notaris te Nicuwer-Amstel.
Tot griffier bij het kantongerecht
te Hulst is benoemd mr. G. W. F. Went-
holt te Apeldoorn.
Tot griffier bij het k:u:.w. t
te Druten is benoemd mr. Ch. J.~M. H.
Roebroeck, advocaat en procureur te
Maastricht.
Tot rechter in de Arrondissements-
Rechtbank te Amsterdam zijn benoemd
inr. P. A. Rutgers van der Loeff, thans
rechter in de Arrondissements-Rechtbank
te Hecrenveen, en mr. F. C. Van Geer,
doctor in de Staatswetenschap, thans
auditeur-militair, in het 5de militaire ar
rondissement, standplaats Leeuwarden.
Tot rechter in de Arrondissemen li-
Rechtbank te Breda is benoemd jbr. i.r.
E. A. E. Van Meeuwen, thans griffier b
het kantongerecht te Eist.
-v Tot kantonrechter-plaatsvervanger
in het kanton Doesburg is met ingang
van 15 October benoemd J. H. Van Lexau
Frieswijk, secretaris der gem. Doesburg.
Benoemd tot officier in de orde van
Oranje-Nassau Ph. Van Ommeren Jr., lid
der firma Ph. Van Ommeren te Rotterdam.
Hofberichten.
H. M. de Koningin heeft de villa
Wilhelmina aan den Koningsweg te Apel
doorn aangekocht.
President Steijn.
President Steijn en mevrouw Steijn is
gisteren met de Batavier-lijn naar Enge
land vertrokken en zal 30 dezer uit Enge
land naar Zuid-Afrika terugkeeren.
Directeur-Generaal en Minister.
He? Haagsche correspondentie-bureau
meldt:
in verband met mededeelingen, in de
pers voorkomende, alsof het te verwach
ten vertrek van den directeur-generaal
van den landbouw, den heer Lovink, hei
gevolg zou zijn van een minder goede
verstandhouding van dezeu hoofdambte
naar met het hoofd van het departement
van landbonw, nijverheid en handel, heb
ben wij ons te bevoegder plaatse om in
lichtingen gewend. Ons werd toen mede
gedeeld, dat van een minder goede ver
standhouding als bovenbedoeld geen
sprake is geweest.
zich van mij te verwijderen om deze re
den, dat ik zijn raad niet opvolgde, hij was
bij het huwelijk tegenwoordig eii bleef
onze vriend, maar ofschoon ik aandrong,
weigerde hij het contract op te stellen.
Ik had zoodanige beschikkingen geno
men, dat de woning van mevrouw Saville
zich geheel ontlast bevond van hare hy
potheken op den dag, dat is de echtge
noot werd van haar dochter. Maar mijn
schoonmoeder genoot niet lang van de
vreugde, dat haar deze verrassing en het
geluk van Ina verschafte. Zij stierf in onze
armen,- na mij in een particulier onder
houd, dat ik met haar had, gevraagd te
hebben, aan haar dierbaar kind het min
ste verdriet te sparen, wat nadcelig zou
kunnen zijn voor haar nerveus gestel.
Het verdriet van Ina was hevig, en
de geneesheer, die haar gedurende de
hevige koorts, waaraan zij ten prooi was,-
verzorgde, scheen niet zonder ongerust
heid. God, die de berpoeving afmeet naar
de kracht, gelukkig een hoog
ste troost. dag af, waarop mijn
vrouw Cyrillus in hare armen hield, ge
voelde zij haar smart verminderen. De
liefde voor het bestaan kreeg zij terug;
zij bleef dikwijls spreken over haaf moe
der, maar met eene droefheid, die ge
dwongen was door onderworpenheid.
(Wordt vervolgd.^