MAANDAG 13 OCTOBER 1947.
165
Subsidie Stichting „Rooms-Katholieke Bibliotheek"; e.a.
(D. J. van Dijk e.a.)
VIII. Praeadvies op het verzoek van het bestuur van de
Stichting „Rooms-Katholieke Bibliotheek" om subsidie ten
behoeve van zijn leeszaal en bibliotheek. (177)
De heer D. J. van Dijk heeft een gevoel van onmacht bij
het maken van enige opmerkingen over het praeadvies, om
de doodeenvoudige reden, dat de Raad aan deze zaak niets
kan veranderen.
Spreker heeft geen principiële bezwaren tegen het tot stand-
komen van een Rooms-Katholieke openbare Leeszaal en
Bibliotheek, maar heeft wel bezwaar tegen de wijze, waarop
het bestuur van de Stichting zijn aanvrage om subsidie heeft
gemotiveerd. Dit bestuur wijst er nl. in zijn verzoek o.a. op,
dat de Rooms-Katholieke bibliotheek de enige instelling is,
waar duizenden burgers en burgeressen moreel onschadelijke
lectuur kunnen krijgen. Deze motivering mag niet al te
gelukkig worden genoemd. Het woord „enige" komt er naar
sprekers smaak te vaak in voor. Uit de financiële bijdragen
blijkt niet heel duidelijk, dat er duizenden lezers en lezeressen
zijn, indien de ontvangsten 2.593.61 bedragen en er een
raadselachtig inschrijfgeld ad ƒ11.30 is; deze bedragen zijn
wel heel klein.
Het bedenkelijke is naar sprekers mening, dat de opzet
niet royaal is. Indien men subsidie had gevraagd voor de
oprichting van een degelijke leeszaal en bibliotheek, waarbij
zaal en bibliotheek volkomen gelijkwaardig naast elkaar
staan, zou spreker er niets van zeggen. Nu echter duidelijk
blijkt, dat het de bibliotheek slecht gaat en zij financiële
moeilijkheden oplevert (het is uit de stukken af te leiden),
nu zij aan geen van de te stellen eisen voldoet (er is geen
behoorlijke leestafel; geschoold personeel ontbreekt), maar
subsidie kan krijgen, indien het bestuur een leeszaal opent
(waarvoor een van de leden van het personeel in opleiding
gaat), acht spreker de gang van zaken, waaraan de gemeente
overigens niets kan doen, niet juist.
De heer Wilmer zegt, dat de vraag, wat moreel onschadelijk
en moreel schadelijk is, mede bepaald wordt door levens
beschouwing en godsdienstige overtuiging. Waar deze van
elkaar afwijken, zal ook een afwijking bestaan bij de prac-
tische beoordeling van de vraag, of iets al of niet moreel
schadelijk is.
Het was tot nu toe het bestuur niet mogelijk geweest, een
Katholieke leeszaal op te richten, naast de Katholieke
bibliotheek, omdat de oprichting daarvan veel geld kost.
De heer Knuttel onderschrijft volkomen hetgeen de heer
van Dijk heeft gezegd. Spreker wil echter ook een woord
van protest doen horen tegen de in het oog lopende bevoor
rechting van één categorie der bevolking, nl. van het Rooms-
Katholieke deel; het is allergekst dat, terwijl de ingezetenen
toch gelijk zijn voor de wet, aan de Katholieken het recht
wordt gegeven, wanneer zij een zeker percentage van de
bevolking vormen, aanspraak te kunnen maken op subsidie
voor een aparte, Rooms-Katholieke leeszaal, terwijl geen
enkele andere richting dat recht heeft. Dit acht spreker een
verbijsterende bepaling in een van de Regering uitgaand
voorschrift. Noch de protestants-christelijke noch de socialis
tische richting heeft dat recht.
De heer van Schaik heeft aan de verschillende op- en aan
merkingen, die gemaakt zijn, niets toe te voegen.
Wordt zonder hoofdelijke stemming overeenkomstig het
voorstel van Burgemeester en Wethouders besloten.
IX. Voorstel inzake liet beschikbaarstellen van gelden voor
het aanschaffen van een personenauto ten behoeve van de
Reinigings- en Ontsmettingsdienst en de dienst van Gemeente
werken. (178)
De heer Kortmann zegt, dat met de regelmaat van de
seizoenen hier altijd de aanschaffingen van auto's, al of niet
met goedkeuring van de Raad, door de verschillende ge
meentelijke diensten elkaar opvolgen. Zo ook deze aanvrage
tot aanschaffing van een auto voor de Reinigings- en Ont
smettingsdienst en voor Gemeentewerken.
Spreker acht de toelichting op dit voorstel beslist onbe
vredigend. In de eerste plaats moet deze auto dienen om
plaatsen te bezoeken, waarde voor het omvangrijke wagenpark
nodige onderdelen zijn te verkrijgen. Maar deze zullen voor
namelijk wel uit het rayon Rotterdam, Amsterdam en
Den Haag komen, en toch niet uit plaatsen als Nieuwe-
Schans of Baarle-Nassau. Veel hiervan zal ook telefonisch
behandeld kunnen worden. Dacht men, dat bij een groot
garagebedrijf permanent iemand uit toeren is om auto-
Beschikbaarstellen gelden personenauto Reinigings-
(Kortmann e.a.) dienst en Gemeentewerken.
onderdelen te kopen? Bovendien betreft het hier auto's van
enkele, bepaalde typen. En acht men een wagenpark van
19 bedrijfsauto's nu werkelijk zo omvangrijk?
Voorts moet de auto dienen om in de winter dagelijks do
afvoer van het ingezamelde vuil te controleren. Waarom
deze contröle alleen 's winters dagelijks moet gebeuren en
niet in de zomer, ontgaat spreker; de kans op moeilijkheden
bij vervoer per auto over een kleine afstand in de winter zijn
niet zoveel groter dan bij verroer per schip over een grotere
afstand in de zomer. Bovendien is de afstand zo klein, dat
naar sprekers mening zeer goed op een der auto's kan worden
meegereden. Er is geen betere contröle mogelijk dan die,
welke altijd op zo effectieve wijze door de heer Sloos vroeger
geschiedde, nl. op de auto-sneeuwploeg. Die komt immers
overal door, waar een auto stagneert. Ook is het gebruik
van een auto van 5.000.door ijs en sneeuw een zeer
kostbare geschiedenis. Vroeger diende hiervoor de ontsmet
tingsauto; deze kan ineens niet meer gemist worden wegens
ontsmettingswerkzaamheden. Weliswaar valt er in Leiden
veel te ontsmetten in gevallen van scabies en andere be
smettelijke ziekten, maar de scabies is, tengevolge van de
verbeterde sociale omstandigheden, als groter gebruik van
zeep, gelukkig aan het afnemen, terwijl de besmettelijke
ziekten stationnair blijven. Al met al kunnen deze argumenten
moeilijk een dergelijke grote uitgave wettigen.
Ook bij Gemeentewerken moeten dienstreizen gemaakt
worden. Dit geschiedde tot nu toe met een auto van een van
de technische ambtenaren onder diens besturing. Plotseling
komt men nu tot de ervaring, dat, wanneer deze zijn wagen
bestuurt, hij niet op zijn bureau is; een uiterst scherpzinnige
conclusie voorwaar. Maar kan deze ambtenaar, wanneer hij
meerijdt, behalve als chauffeur, niet uiterst nuttig zijn voor
keuring van het te kopen materiaal? Wegen in dit geval de
voordelen niet tegen de nadelen op? Spreker is niet overtuigd
van de noodzakelijkheid van aanschaffing van deze auto.
Een ogenblik echter aangenomen, dat deze auto werkelijk
onmisbaar is, is dan geen andere oplossing mogelijk? Men
spreekt tegenwoordig veel over coördinatie van bedrijven en
team-work; men is er op uit door samenwerking over de
moeilijkheden en het gebrek van de eenling heen te komen.
Deze samenwerking heeft ook hier een prachtkans. De
gemeente en haar bedrijven hebben 14 personenauto's,
waarvan er maar liefst 6, of 42 niet ouder dan van 1946
zijn. Op dit percentage zal zeker elk particulier bedrijf
jaloers zijn. Kan nu geen enkele wagen van deze bedrijven
gemeenschappelijk gebruikt worden? Volgens de gegevens,
spreker door Algemene Zaken verstrekt, zeker. Spreker wijst
op de auto van de Directeur van het Slachthuis, die toch
zijn werkzaamheden op het abattoir heeft, of op de nieuwe
Oldsmobile, pas door de Lichtfabrieken aangeschaft ten
gebruike van het gemeentebestuur.
Maar zelfs al zouden deze auto's dag en nacht beschikbaar
moeten zijn, resp. voor de Directeur van het Slachthuis en
voor het gemeentebestuur, waarom moet dan een auto van
5.000.worden aangeschaft, terwijl men kan volstaan met
een crediet van 2.800.Een Ford Prefect, een zeer goed
bruikbare wagen, kost slechts 2.800.een Ford Anglia
is nog goedkoper.
Nu zal men zeggen, dat het gemeentebestuur afhankelijk
is van de toewijzing. Met dit kluitje is spreker bij het voorstel
tot aanschaffing van een auto voor de politie ook in het riet
gestuurd. Dit is niet waar; men kan de toewijzing weigeren
of een kleinere wagen vragen. Niets is de Rijksverkeers
inspectie liever dan dat. Men kan de toewijzing zelfs ruilen;
één advertentie en de offertes stromen binnen, de een al
attractiever dan de andere. De quaestie ligt geheel anders.
Doelbewust worden grote wagens aangevraagd; van de zes
nieuwe auto's is er slechts één kleine. De nieuwe auto van de
Directeur van het Slachthuis, de Studebaker Commander,
(de Studebaker Champion was niet groot genoeg), is zelfs zó
duur, dat hij niet meer ingevoerd mag worden. Terwijl het
Rijk, door schade en schande wijs geworden, op dienstauto's
gaat bezuinigen, gaat men hier juist beginnen dure wagens
aan te schaffen. Spreker wijst in dit verband op de ervaringen,
die de Amerikaanse Commissie bij haar bezoek aan Europa
heeft gekregen van de zelfvoldane Europeanen. Laat men
zorgen hier niet bij te behoren.
Spreker verzoekt het College het crediet terug te nemen,
althans het crediet niet hoger te stellen dan 2.800.
In de stukken van deze vergadering wordt twee keer ver
wezen naar de benarde gemeente-financiën. Terecht, maar
laat men dan anderzijds niet de indruk geven, alsof men leeft
onder de leuze: geen geld en toch geen zorgen.
De heer Schiiller vraagt zich af, wanneer de Leidse Raad
een bredere houding zal aannemen dan een boerengemeente-
i
