DINSDAG 21 FEBEUAEI 1939. 83
Gemeentebegrooting Algemeene beschouwingen.
(Knibbe.)
gerepareerd, zijn 60 of 5.400 paar afkomstig van de be
staande bedrijven. Daardoor verliezen de bestaande schoen
makerijen, bij een verdienste van 75 cent per paar,
5.400 X f 0.75 4.000.Dit is de reëele schade, door de
arme groep schoenmakers geleden. Door deze 4.000.ver
dienste aan de schoenmakers te ontnemen, zijn de sociaal
democraten in staat gesteld om althans den schijn te wekken,
dat zij veel voor de werkloozen en armlastigen doen. Dat het
neerkomt op gemiddeld 3 cent per week per gezin, durven zij,
die steeds gesmaald hebben op het kwartje van Bomme,
niet den volke bekend maken.
Wanneer voorts een gesteunde schoenmaker 13.66 steun
per week ontvangt, krijgt deze zóóveel schoenen te repareeren,
dat hij daardoor 10 of 1.36 boven zijn steunbedrag
komt, in dit geval dus op 15.a 75 cent per paar moet
hij derhalve voor deze 15.20 paar schoenen per week
repareeren; van deze 20 paar worden 12 paren onttrokken
aan het normaal bedrijf, wat een verlies aan verdienste geeft
van 12 X 75 cent 9.Voor een extra-ontvangst van
1.36 voor een gesteunden schoenmaker moet dus 9.
verdienste, derhalve 6 a 7 maal zooveel, aan de bestaande
bedrijven ontroofd worden.
Dat alles durft de sociaal-democratische Wethouder wel
met alle vuur verdedigen, daarbij trouw door zijn fractie
gesteund. De werkloosheidsbestrijding aanpakken daar, waar
deze aangevat moet worden, n.l. door systematische werk
verschaffing, durft men niet aan.
Het College stelt in de Memorie van Antwoord de vraag,
in welk opzicht het ten aanzien van de werkverschaffing niet
voldoende voortvarendheid heeft betracht. Het antwoord
moet luiden: ten aanzien van het aantal personen, bij de
werkverschaffing betrokken. Spreker vestigt de aandacht op
enkele objecten en hoopt, dat het College zal onderzoeken
of deze niet voor uitvoering in werkverschaffing in aan
merking komen. De heer Eikerbout vraagt of het niet mogelijk
is, de walkanten der grachten systematisch te vernieuwen.
Waarom niet met de een of andere gemeente, waar voor dit
werk geschikte steen wordt gebakken, overeengekomen, dat
deze steenen in werkverschaffing zullen worden geproduceerd?
Zijn er ten tweede in de openbare en particuliere bedrijven
niet tal van werkzaamheden, die thans machinaal geschieden,
maar die met behulp van den werkverschaffingssteun van
B-ijk en gemeente, in handarbeid zouden kunnen worden
verricht?
Is het ten derde niet mogelijk, de duinen te Katwijk meer
toegankelijk te maken en daardoor een mooi recreatieoord
voor Leiden te scheppen?
Het is evenwel niet de taak van de Eaadsleden om met
objecten voor werkverschaffing te komen aandragen; op den
Wethouder rust de taak om alle krachten in een stad als
Leiden op te roepen om mede te werken aan plannen tot
bestrijding van de werkloosheid.
De cijfers toonen echter aan, dat niet met voldoenden ernst
naar veel werkverschaffing is gestreefd, terwijl anderzijds,
voornamelijk bij de sociaal-democraten, remmende invloeden
veroorzaken, dat men niet spoedig een werk voor werk
verschaffing in aanmerking wil laten komen. Spreker zegt:
voornamelijk bij de sociaal-democraten, want ook wel van
andere zijde worden bezwaren tegen diverse objecten van
werkverschaffing gemaakt. Het gaat echter gewoonlijk als bij
den schoeiseldienstde sociaal-democraten verdedigden dezen
dienst vurig, van de overige Eaadsleden gingen velen niet,
anderen slechts zeer aarzelend er toe over om voor te stemmen.
Spreker kan de houding van de sociaal-democraten ten aan
zien van de werkverschaffing dan ook niet anders verklaren
dan uit de materialistische levensbeschouwing, die den
socialisten in den loop der jaren is bijgebracht. Het historisch-
materialisme heeft de zielen van tienduizenden der arbeiders
vergiftigd en afgetrokken van de waarheden van het christen
dom, die de eenige goede basis vormen voor een gezonde,
welvarende maatschappij
Door het historisch-materialisme is in principe de hebzucht
ten troon verheven. Wat materieel voordeel kon brengen,
was en moest het drijvend element zijn in den mensch. Dit
is wel in zeer flagranten strijd met het christendom, dat juist
zelfverloochening en liefde als basis heeft, wat dan ook uit
komt (ondanks de zonde, die ook daar verwoestend werkt)
in de vele werken van barmhartigheid en de groote offers,
die zelfs in dezen tijd gebracht worden om de eigen armen
zooveel mogelijk uit handen van Maatschappelijk Hulpbetoon
te houden. Daartegenover staat het verderfelijk principe van
de ten troon verheven geïdealiseerde hebzucht. Thans is het
reeds zoover gekomen, dat men weigert de eenig overgebleven
methode van werkloosheidsbestrijding, welke Leiden ter be
schikking staat, systematisch toe te passen. Zonder het
principe van zelfverloochening en liefde is ook geen krachtige
Gcmeentebegrooting Algemeene beschouwingen.
(Knibbe e.a.)
werkloosheidsbestrijding mogelijk. Verwaarloost men deze
beginselen, die aan elke maatschappij ten grondslag moeten
liggen, dan komt men er toe omdat men toch wat moet
doen, en niet met geheel leege handen kan komen te staan
om met kracht een schoeiseldienst te verdedigen, ook al moet
aan een groep arme schoenmakers daarvoor per jaar
4.000.verdienste ontroofd worden. De sociaal-democraten
hebben op deze wijze getracht, den schoonen schijn te redden;
aanvankelijk is hun dit ook eenigszins gelukt, maar wel staat
vast dat ook ten dezen de waarheid steeds beter zal door
dringen en dat het principieel onjuiste karakter der sociaal
democratische beginselen aan de Leidsche burgerij hoe langer
hoe duidelijker zal worden.
Het principe van de hebzucht, geïdealiseerd in het his
torisch-materialisme, is reactionnair. Elke groep in de maat
schappij verzet er zich met hand en tand tegen, dat ze mede
de gevolgen zal ondervinden van de daling van de algemeene
welvaart. Deze algemeen menschelijke eigenschap wordt dan
echter niet verzacht door de christelijke beginselen van zelf
verloochening en liefde, maar wordt toegespitst en aange
kweekt door het reactionnair beginsel der hebzucht, met het
beginsel, dat men moet trachten te houden wat men heeft,
zelfs ten koste van de mede-arbeiders, de werkloozen en de
kleine zelfstandigen, zooals de schoenmakers. Vooral in dezen
tijd van economischen achteruitgang zijn de socialistische
vertegenwoordigers meer en meer geworden radicale reaction-
nairen en houden zij verzachting van het werkloosheidsleed
van verschillende groepen ernstig tegen.
Daarom doet spreker een dringend beroep op de sociaal
democraten om niet langer ter wille van het fantastische en
niet te verwezenlijken Plan van den Arbeid tegen te gaan
de bestrijding van de werkloosheid door middel van de
werkverschaffing en zooveel zelfverloochening te betrachten,
dat men desnoods eenig risico wil loopen, als bepaalde werken
tegen loonen, lager dan de normale, worden uitgevoerd.
Laat men zich toch met het geheele College stellen op den
bodem van de werkelijkheideen andere wijze van krachtige
werkloosheidsbestrijding is er thans niet; werkverschaffing
is het eenige overgebleven middel, waarmede ook blijkens
de cijfers voor het geheele land, de werkloosheid in belangrijke
mate kan worden bestreden. Laat men deze gelegenheid om
liet leed der werkloosheid te lenigen niet ongebruikt laten!
Mevrouw de Cler is eenigszins ongerust geworden door het
antwoord, dat het College heeft gegeven op de door haar in
de sectie-vergadering gestelde vraag, in welk stadium het
plan betreffende het scheppen van arbeid voor onvolwaardige
arbeidskrachten verkeert, en hoopt niet, dat het in de be
doeling van het College ligt, dit buitengewoon belangrijke
werk in handen van een particuliere vereeniging te leggen.
De Vereeniging Arbeid voor Onvolwaardigen doet buiten
gewoon veel en goed werk, maar het valt te betwijfelen, of
zij in staat zal zijn voor de onvolwaardigen behoorlijken
arbeid te scheppen. De vereeniging is er tot nu toe niet in
geslaagd een behoorlijk aantal contribuanten te krijgen,
hetgeen intusschen geen verwondering behoeft te wekken,
gezien de moeilijke tijdsomstandigheden. Velen, die steeds
geld voor liefdadige doeleinden over hadden, zullen zich
zeker in deze benarde omstandigheden niet bereid verklaren
aan meer organisaties regelmatig contributie te betalen.
Werk scheppen voor zoowel geestelijk als lichamelijk
onvolwaardigen is een zeer moeilijke taak en de daarvoor
noodige gelden zullen zeker door de gemeente gevoteerd
moeten worden. Spreekster hoopt dan ook, dat de gemeente
er toezicht op zal blijven houden en dit werk zal ter hand
nemen. Dat van het consultatie-bureau der afdeeling Leiden
van de Vereeniging Arbeid voor Onvolwaardigen een druk
gebruik wordt gemaakt, bewijst wel, dat er een groote be
hoefte aan arbeid voor onvolwaardige arbeidskrachten be
staat. Het College hoopt binnenkort concrete voorstellen te
dien aanzien te kunnen doen; spreekster hoopt, dat dit
„binnenkort" „zeer spoedig" zal zijn, en dat het College
zal besluiten het werk aan te vatten op de wijze als bedoeld
in de motie, welke zij in 1936 heeft ingediend.
De heer van der Laan sprak over het offeren van werkende
arbeiders aan werklooze arbeiders en vestigde daarbij vooral
de aandacht op het personeel in Overheidsdienst. Als er een
groep van arbeiders is, welke vele offers zijn opgelegd, is
het zeker wel de groep van arbeiders in Overheidsdienst,
die door verschillende loonsverlagingen heel veel op hun
betrekkelijk kleine loon hebben zien korten. Heeft de heer
van der Laan zich weieens rekenschap gegeven van wat een
groot loon voor een arbeider is? Heeft hij zich weieens af
gevraagd, hoeveel arbeiders, die nog een vast loon hebben,
zeer dikwijls genoodzaakt zijn van het kleine bedrag iets
af te staan aan minder bedeelde familieleden? De buiten-
