MAANDAG G MAAET 1933.
195
Gemcentebegrooting Algemeene Beschouwingen.
(Voorzitter e a.)
De Voorzitter zegt, dat de heer Kuipers daarop wel ant
woord gehad heeft.
De heer Kuipers houdt staande van niet.
De Voorzitter zegt, dat de heer Kuipers daardoor een vlotte
behandeling der begrooting niet zeer bevordert. Waarom
heeft hij dit niet in eersten termijn ter sprake gebracht?
De heer Kuipers zegt, dat vooral in de Haarlemmerstraat
en op het Noordeinde ongelukken gebeurd zijn; de voet
gangers zijn dus de dupe van het niet handhaven der veror
dening.
Van de middenstandsorganisaties verwacht spreker in dezen
geen heil; juist de middenstanders plaatsen urenlang hun
wagens, auto's en rijwielen met groote manden op de trottoirs;
spreker hoopt, dat de Voorzitter als Hoofd der politie deze
urgente zaak zal overwegen en met den Commissaris van
Politie bespreken. Als slot wil spreker wijzen op hetgeen de
Nieuwe Leidsche Courant schreef op 18 Juni 1932, in haar
raadsoverzicht, naar aanleiding van een hengeldemonstratie
van de werkloozen:
„Na het kinderachtig optreden van de roode raadsfractie
in de laatste raadszitting bij de kwestie mevrouw Braggaar
de Does mag ons dit eigenlijk niet meer verwonderen.
Hier komen nu die rooie taaie rakkers, die mannen van
de daad, aan] den Burgemeester vragen of die stoute politie
wel zoo hard op had mogen treden tegen die zoete werkloozen,
zóó hard wel, dat er een man van benauwdheid in het water
moest springen."
Dit walglijk geschrijf is zoo benepen en onwaarachtig,
dat die z.g. hartige woorden en dat geschrijf spreker en de
zijnen niet deren. Het zijn de slechtste vruchten niet, waaraan
de wespen knagen! In de Nieuwe Leidsche Courant van
18 Februari 1933 was genoemde fantast in het Baadsoverzicht
aldus bezig:
„Weten zij dit is de S.D.A.P. dat vele honderden
burgers van onze stad het oog hebben geslagen op de stads-
regeering en haar beleid met spanning gadeslaan, omdat zij
weten, dat ook daarvan voor een groot gedeelte hun wel en
wee afhangt?" (De derde kruiser misschien?)
En dan volgt er in den staart zit het venijn
„Laat de honden maar blaffen, de.karavaan gaat haar gang."'
Trots dergelijk fanatiek gebroddel van dezen scribent, gaat
de beweging van de S.D.A.P. verder, met onwankelbare
trouw, met volkomen overgave, met van-zelf-sprekende be
reidheid voor haar heilige zaak en partij en voor de belangen
van de arbeidersklasse in haar geheel.
De heer Wilmer heeft bij de replieken ten opzichte van de
vaste aanstelling van het tijdelijk gemeente-personeel gezegd,
dat sprekers voorstel niet gelukkig is geredigeerd, omdat het
slechts een viertal straatmakers betreft, en hij wees op de
reorganisatie van den bestratingsdienst. Dit is weer het bekende
systeem van den heer Wilmer, het systeem van den kapstok.
Menschen, die 9 en 10 jaar op een vaste aanstelling wachten,
moeten maar weer wachtenEnfin, het zijn ook maar straatma
kers en zij behooren tot het lager gemeentepersoneeldie kunnen
wel wachten tot Sint JuttemisHet is spreker bekend hij
heeft de aanstellingen aan den heer Wilmer ter bestudeering ge
geven dat deze menschen in 1923 en 1924 zijn aangesteld.
De strijd der sociaal-democraten gaat tegen dergelijke
misstanden. Zij zullen dien strijd niet opgeven, voordat een
einde is gekomen aan die wanverhoudingen, wat liefst zoo
spoedig mogelijk moet gebeuren. Een verklaring van Wet
houder Tepe heeft geen waarde, want speciaal recht voor
deze menschen komt er niet. Met een praatje van dien Wet
houder neemt spreker geen genoegen; onze fractie zal niet
rusten, voordat aan dit tijdelijk personeel recht is gedaan,
wat meermalen is beloofd. Niet alleen bij de moderne arbeiders,
maar ook bij de Eoomsch-Katholieke en de christelijke, is
groote onrust en verontwaardiging gekomen over de houding-
van Burgemeester en Wethouders.
De heer Beekenkamp heeft het doen voorkomen als zou
spreker geen kleur hebben bekend en zijn signalement zou
luiden: geen S.D.A.P.-er. De heer Beekenkamp kan gerust
zijn, want spreker is sinds 1917 lid van de partij, maar hij
en de zijnen zullen een tactiek volgen naar hun goeddunken,
niet zooals de anti-revolutionnaire partij dat gaarne zou zien.
Voorheen heeft spreker weinig kunnen doen in het openbaar,
omdat hij ambtenaar was, maar op organisatorisch terrein,
al was dit niet zoo bekend, heeft hij meermalen met succes
kunnen werken. De voorstelling van den heer Beekenkamp
noemt spreker daarom ten eenenmale onjuist en onwaarachtig.
De heer Beekenkamp heeft het ook gehad over het kiezers
bedrog van de S.D.A.P., maar waarin dat bedrog bestond
heeft hij niet aangetoond. Het is een hol woord, waaraan
Gemeentebegrooting Algemeene Beschouwingen.
(Kuipers e.a.)
men niets heeft, of was het misschien een verkiezingsrelletje?
Spreker heeft geantwoord, dat de heer Beekenkamp aller
minst het recht heeft om over kiezersbedrog te spreken, en
hij houdt dat vol. De brochures, daarop betrekking hebbend,
zal hij niet voorlezen, want die zullen in de christelijke or
ganisaties ook wel bewaard worden.
Het program der anti-revolutionnairen kan spreker niet
onderschrijven. Wat de heer Colijn kort geleden in de Gehoor
zaal heeft gezegd, was speciaal bestemd voor die arbeiders,
die niet weten, dat de heer Colijn daarmede zijn petroleum-
bronnen in Indië veilig stelde. Den sterken man, die te Leiden
aan het woord was, zou men ook Mussolini II kunnen noemen
en het hunkeren naar Ministerszetels wordt al mode in de
anti-revolutionnaire partij.
De heer Wilbrink sprak ook van steun aan de Lands-
regeering in verband met de gemeentepolitiek. Dat moet de
heer Wilbrink eens in arbeiderskringen trachten duidelijk te
maken. Het Eijk is thans zoover gegaan met kortingen op
de salarissen van zijn dienaren, dat deze fantasiebedragen
worden genoemd. De regeering heeft deze verlagingen door
gedreven, öf tegen het Georganiseerd Overleg in, of konkelende
met bereidwillige centrales, buiten dat overleg om; dat is
een waarheid als een koe. De regeering gaf zelf het voorbeeld
door naast loonsverlaging ook nog honderden ambtenaren en
werklieden te ontslaan, waardoor natuurlijk het leger der
werkloozen vergroot werd. De maatregelen van de regeering,
die de heer Wilbrink steunt, zijn zoo reactionnair, dat onder
de arbeiders en vooral ook onder de ambtenaren het aller
ergste wordt gevreesd.
De moderne arbeidersbeweging maakt zich op dien strijd
te voeren met alle kracht en overtuiging en geestdrift, tot
heil van de arbeidersbeweging en van het socialisme; de
levensbelangen der arbeiders zijn er mee gemoeid, doch wel
bewust strijden de sociaal-democraten voort in het groote
leger der ontrechten; hun taak ook hier in den Eaad zal zijn
de reactionnaire politiek met alle kracht te bestrijden. Spreker
weet wel, allen, van Minister tot arbeider toe, strijden tegen
ons, doch onversaagd gaan wij verder; aan ons de zegepraal.
Blijkens het jaarverslag van 1932, zie congresverslag, zijn
wij nog steeds aan de winnende hand. De afdeelingen zijn
gestegen van 711 tot 738.
De aantallen leden van de S.D.A.P. bedroegen:
31 December 1931.78920
31 Maart 193277855 (verlies aan O.S.P.)
30 Juni 193281621
30 September 193280973
31 December 193281914
De winst was dus 2994 leden.
En nu de nood der ondernemers in ons land, waarover de
heer Bosman sprak. Spreker noemt nog enkele dividenden
over 1929 en 1930, waaruit blijkt, dat verschillende onder
nemingen toch nog wel een winstje gemaakt hebben; deze
cijfers heeft spreker ontleend aan het Centraal Bureau voor
de Statistiek, dus niet door een politieke organisatie samen
gesteld
1930 1929
Ned. Aannemmgsmaatschappij25 18
Huizen Expl. Mij. „Neerlands Onroerend
Bezit"7 6
N.V. Levensverzekering Mij. „De Maas",
Maastricht71 7
De VOorzittcr hoopt, dat de heer Kuipers toch niet de ver
slagen van alle naamlooze vennootschappen in Nederland
zal voorlezen. Spreker begrijpt het verband hiervan met de
begrooting niet.
De heer Kuipers noemt deze ondernemingen in verband
met hetgeen de heer Bosman zeide. De heer Goslinga vraagt
spreker nu eens een paar Leidsche maatschappijen te noemen:
1930 1929
N.Y. Leidsche Broodfabriek 8 7
N.Y. „Yesta" Mij. v. Lev.-verz21 20
N.Y. Levensverz. Mij. „Utrecht" (ook
in Leiden vertegenwoordigd)13.25 13.20
Mijnbouw Mij. „Bedjang Lebong"6 nihil
Mijnbouw Mij. „Simau" 70 66|
N.V. Gemeenschappelijk Eigendom16 16
Eerste Nederlandsche Scheepsverband
Mij45 45
N.V. Alg. Hypotheekbank23 23
Alg. Hypotheekbank v. Nederland en
N.V. Alg. Waarborg Mij. te Amsterdam 30 30
N.V. Westlandsche Hypotheekbank 40 40
N.V. Eotterdamsche Scheepshypotheek-
bank25 25
