238
MAANDAG 20
APRIL 1931.
De heer Parmentier herinnert den Raad er aan, dat de
Wethouder bij de behandeling van het voorstel tot invoering
van de gemeentelijke radiodistributie, in antwoord op een
opmerking van spreker, heeft gezegd, dat de kosten van de
aansluiting ƒ10.of »iets" meer zouden bedragen, ƒ17,50
is echter 75 meer dan 10.en dat is toch wel wat veel
voor »iets".
Hoe is men tot het bedrag van ƒ17,50 gekomen? Spreker
vermoedt niet, dat de Wethouder, zooals de heer Kooistra
heeft gezegd, woekerwinst wil maken, maar heeft den indruk,
dat de gemeentelijke exploitatie duurder is dan de particuliere
exploitatie.
De heer Kooistra merkt op, dat hij niet heeft beweerd,
dat de Wethouder woekerwinst wil maken. Hij sprak alleen
van woeker in verband met de verhooging van de aansluitings-
kosten bij termijnbetaling.
De heer Parmentier meent, dat de heer Kooistra het woord
woekerwinst reeds van te voren had gebruikt.
De Voorzitter zegt, dat de heer Kooistra daarvan alleen
heeft gesproken in verband met de bedragen van ƒ17 50
en ƒ20.
De heer Goslinga zegt te erkennen, dat hij het vorige jaar
heeft medegedeeld, dat de aansluitingskosten 10.— of iets
meer zouden bedragen. De directie van de Lichtfabrieken en
spreker alsmede allen, die met deze zaak te maken hebben,
wisten toen echter niet zooveel van de radiodistributie als nu.
Na kennisneming van verschillende systemen is spreker met
de commissie voor de lichtfabrieken tot de conclusie gekomen,
dat het het beste was een zes-aderigen ondergrondschen kabel
te gebruiken. Toen spreker het vorige jaar 10.of iets meer
als de aansluitingskosten noemde, dacht men aan het gebruik
van een vier-aderigen kabel.
De vroegere aansluiting zal een vergelijking met de aan
sluiting, zooals ze door de gemeente wordt tot stand gebracht,
niet kunnen doorstaan. De aansluiting, welke de heer ter Meer
tot stand bracht, was met ƒ10.ruim betaald, terwijl de
gemeente bijna geen winst maakt, wanneer zij voor haar
aansluiting ƒ17.50 berekent.
Een belangrijke bepaling van het artikel is, dat bij ver
huizing, mits niet binnen zes maanden, de abonné's geen
nieuwe aansluitingskosten hebben te betalen. Ter Meer vroeg
in die gevallen ƒ5.en aangezien onder de abonné's van
een radiodistributiebedrijf veel verhuizingen plaats vinden,
betaalde men gemiddeld meer dan ƒ10.voor de aansluiting.
De termijn van 6 maanden is genomen om althans eenige
rem te hebben; sommige menschen verhuizen iedere maand.
Spreker is het er volkomen mee eens, dat het bedrijf, wil
het slagen, een massabedrijf moet worden. In Dordrecht, waai
de gemeentelijke radio-distributie 1 October j.l. in werking
is getreden is, naar Wethouder Sanders spreker medegedeeld
heeft, de toeloop zoo groot, bij 17.50 aansluitingskosten, dat
men het eenvoudig niet kan bijbeenen. Is Dordrecht nu in
sociale standing zooveel minder dan Leiden? Beide steden
kunnen over het algemeen wel met elkaar vergeleken worden.
Ook is bezwaar gemaakt tegen de verhooging der kosten
bij termijnbetaling. Het College houdt niet zooveel van het
afbetalingssysteem en door een flinke reductie bij directe be
taling heeft het getracht, zooveel mogelijk van afbetaling te
doen afzien. Nu daai tegen echter uit den Raad verschillende
bezwaren zijn gerezen er is zelfs gesproken van woeker;
dat is toch wel een beetje grof, want men heeft toch een
jaar lang het risico en 12x de inningskosten en men derft
rente zijn Burgemeester en Wethouders, om alle bezwaren
af te snijden, bereid het amendement-Zitman over te nemen.
De heer Parmentier zeide, wel te weten, dat gemeentelijke
radio-distributie duurder was dan de particuliere; maar de
gemeente kan niet een distributienet maken zooals door dezen
particulier gemaakt is; dat zou tot zeer groote ontevredenheid
bij de aangeslotenen aanleiding geven. Dit is zeer nauwkeurig
opgenomen; spreker wil er in het openbaar niet te veel van
zeggen, maar zooals dat net is aangelegd zou de gemeente
het nooit kunnen en mogen doen; die moet beter voor den
dag komen en zal er niet zooveel aan verdienen als een
particulier, omdat de aanleg beter en solieder is.
Het amendement-Koole moet spreker afwijzen; dat geeft te
weinig; dan zou op iedere aansluiting direct verspeeld worden
dat kan niet; vooral bij een bedrijf, dat pas begint. Alleen
het aansluitkastje voor 5 progamma's, dat direct wordt
verschaft, kost 7.50 a 10.bij ter Meer, geschiedde dat
zeer primitief, met een paar stopcontacten. De ervaring in
andere gemeenten leert, dat men voor een goede aansluiting
niet tegen een rijksdaalder kosten opziet. Natuurlijk kan deze
radio-distributie niet aangeschaft worden door de allerarmsten;
mon veronderstelt altijd een zekere welvaart.
De heer Groeneveld bestrijdt dit. Zelfs in de armste buurten
van Leiden, waar de Wethouder zeker nooit komt, hebben
de bewoners radio.
De heer Goslinga zegt, dat niet altijd in de armste buurten
de inwoners met het laagste inkomen wonen. In de gezinnen,
die zich het genot van radio veroorloven, moet een zekere
welvaart heerschen, althans dient men bij de vaststelling van
de verordening van die veronderstelling uit te gaan. Indien
men ook zonder het bestaan van die welvaart zich de aan
schaffing van een radiotoestel of de aansluiting aan het
distributienet veroorlooft, behoeft dit voor de gemeente geen
aanleiding te zijn de prijzen lager dan den kostprijs te stellen.
De bepaling, dat men bij verhuizing de aansluitingskosten
niet opnieuw behoeft te betalen, zal een groote attractie
worden.
Burgemeester en Wethouders nemen het amendement-
Zitman over, maar zijn niet bereid verder te gaan.
Aangezien het amendement van den heer Zitman door
Burgemeester en Wethouders is overgenomen, maakt het
geen onderwerp van beraadslaging meer uit.
De heer Groeneveld ziet niet in, dat het een belangrijk
voordeel zal zijn, dat men bij verhuizing de aansluitingskosten
niet opnieuw behoeft te betalen. Meestal zullen de abonné's
verhuizen naar woningen, waarin zich reeds een aansluiting
bevindt, indien n.l. dit bedrijf een massa-bedrijf wordt, hetgeen
voor een behoorlijk rendement noodzakelijk is.
Spreker zou alsnog een antwoord willen ontvangen op zijn
vraag omtrent de aansluiting van buitenlandsche stations.
De heer Goslinga zegt, dat de bepaling omtrent de buiten
landsche stations op voorschrift van den Minister van Water
staat in de verordening is opgenomen. Het is een voorwaarde
voor de verleening van de machtiging.
De heer Kooistra zegt, dat indien men zich beroept op het
groote aantal aanvragen, dat bij het radiodistributiebedrijf in
Dordrecht binnenkomt, het niet billijk en eerlijk is, in de ver
onderstelling, dat het bedrijf jaarlijks ƒ10.000.— winst zal op
leveren, den prijs van 17.50 voor de aansluiting te handhaven,
ten einde de winst in de gemeentekas te doen vloeien.
De heer Goslinga zegt, dat de gelden in de kas van het
gemeentelijk radiodistributiebedrijf worden gestort ter dekking
van de kosten, welke met den aanleg van het net gepaard
gaan. Spreker hoopt, dat de heer Kooistra nog eens den tijd
zal beleven, dat het bedrijf ƒ10.000.winst per jaar maakt.
Daarvan is echter voorloopig geen sprake.
De kosten van de aansluiting bedragen in Dordrecht ook
17.50 en daar is de aansluiting niet zoo mooi als in Leiden.
Met bossen draden wordt de stad ontsierd, zooals vroeger
bij de telefoon. De aanleg hier zal buitengewoon goed en tech
nisch volmaakt zijn en is gebaseerd op de nieuwste vindingen
der wetenschap; daarvoor moet iets betaald worden; de heer
Kooistra moet niet denken, dat de gemeente er iets aan verdient.
De heer Manders zegt, dat alle vorige besluiten inzake deze
radio-distributie genomen zijn onder de toezegging van den
Wethouder, dat de vergoeding voor de aanlegkosten 10.
zou bedragen; dat maakt nu toch wel een heel groot verschil.
De Wethouder wijt dit hieraan, dat, in plaats van 4-aderige,
6-aderige kabels gelegd worden, maar daardoor worden de
kosten niet zooveel hooger; bovendien krijgen de abonné's
er niets meer of minder door. Spreker zou het veel billijker
vinden, de aanlegkosten te verlagen, maar bij verhuizing een
zeker bedrag te heffen.
De heer Koole weet zeker, dat op het oogenblik 300 men
schen, die bij ter Meer ingeschreven waren, op aansluiting
van de gemeente wachten; het gemiddeld inkomen van die
menschen is 28.—. Die hadden de verwachting gekoesterd,
dat de aanlegkosten bij de gemeente, evenals bij ter Meer,
ƒ10.zouden bedragen; spreker acht het dus niet billijk
hoogere aanlegkosten te berekenen. Die menschen kunnen geen
ƒ42.50 ineens uitgeven, voor een luidspreker, die tenmtnste
25.kost plus aanlegkosten. Spreker weet zeker, dat ver
schillende menschen, die gaarne wilden aansluiten, daarvan
afgeschrikt zijn en niet in staat zijn daartoe over te gaan,
waardoor zij gedupeerd zijn. Spreker hoopt, dat de Raad dit
zal inzien en sprekers voorstel zal steunen.
De Voorzitter deelt mede, dat de heer Koole zijn amende
ment heeft gewijzigd, zoodat het thans luidt:
»Ondergeteekende stelt voor, art. 13, tweede lid, sub a en
b van de verordening betreffende de aansluiting van particu
lieren aan het gemeentelijk radio-distributie-net te lezen als
volgt:
