114
MAANDAG 27 JUNI 1927.
XII. Verordening, tot wijziging van de verordening van
17 Mei 1920 (Gem.blad No. 23), regelende de helfing van
eene belasting onder den naam van »Marktgeld" in de ge
meente Leiden.
(Zie Ing. St. Nis. 119 en 120.)
Tevens komen in behandeling de desbetreffende adressen
en de desbetreffende amendementen van den heer Sijtsma,
luidende
„Ondergeteekende heeft de eer in verband met het door
B. en W. voorgestelde in de punten 11 en 12 der agenda
voor de vergadering van den gemeenteraad op Maandag 27
dezer voor te stellen in het toegevoegde, aan art. 1 der ver-,
ordening tot wijziging van de verordening van 15 Mei 1922
(Gemeenteblad n°. 38), houdende aanwijzing van de dagen,
uren en plaatsen voor het houden van de verschillende
markten enz. in de plaats van »de Beestenmarkt, Nieuwe
Beestenmarkt en le Binnenvestgracht" te lezen: »hetSchut
tersveld, nabij den ingang aan den Rijnsburgersingel," en
voorts om in de plaats van in de verordening B V111per
ingenomen vierkanten Meter, of gedeelten daarvan 1.te
lezen: »per ingenomen vierkanten Meter of gedeelten er
van 0.50"."
Deze amendementen worden voldoende ondersteund en
maken derhalve een onderwerp van beraadslaging uit.
De algemeene beschouwingen worden geopend.
De heer Sijtsma meent, dat de algemeene beschouwingen
gevoegelijk kunnen samenvallen met een bespreking van zijn
amendementen.
Hetgeen Burgemeester en Wethouders nu voorstellen is
niet in het belang van de marktkooplieden. Met de Beesten
markt als marktterrein heeft men vroeger al zeer ongunstige
ervaringen opgedaan. Het is een terrein, waar het publiek
opzettelijk heen zou moeten gaan om iets te koopen, behou
dens dan van een enkel kraampje, dat aan de Steenstraat
komt te staan. Daarom heeft spreker rondgezien, of men niet
een beter terrein beschikbaar heeft, en toen dacht hij aan
het voorste deel van het Schuttersveld. Men heeft hem tegen
geworpen, dat het Schuttersveld geheel gereserveerd zou zijn
voor de 3-Octobervereeniging, maar wanneer de gemeente
een klein deel bestemt voor de marktkooplieden, blijft er nog
genoeg ruimte over voor de 3-Octobervereeniging. Spreker
beveelt zijn amendement ten zeerste daarom bij den Raad aan.
Wat aangaat het marktgeld, de verhooging, die Burge
meester en Wethouders voorstellen, van ƒ0.15 tot ƒ1.is
wel een groote stap. De marktkooplieden in hun adressen
beweren, dat ƒ0.15 voldoende is, maar daarmede is spreker
het niet eens. Vooral op 3 October, wanneer er veel vreem
delingen in de stad komen, zullen de kooplieden wel wat
extra verdienen en dan kunnen zij ook een grooter bedrag
verstaan. Daarom heeft spreker voorgesteld ƒ0.50. Een kleine
kraam neemt al gauw 5 M2 in, dus dan betalen de kooplieden
al een aardig bedrag, en hebben zij 10 of 15 M2 noodig, wat
sommigen inderdaad hebben, dan wordt het vrij veel. Wan
neer het op zoo'n dag slecht weer is (men zegt, dat is het
nooit op 3 October, maar dit jaar, nu het voortdurend regent,
kon dat wel eens anders zijn) dan lijden de kooplieden een
te groot verlies, dan verdienen zij heel weinig en dat risico
mogen zij, vooral de Leidsche kramers, niet hebben. Daarom
beveelt spreker het tweede gedeelte van zijn amendement
eveneens warm aan.
De heer Heemskerk zegt, dat het goed is dat de behandeling
van deze zaak 8 dagen geleden is uitgesteld, want de koop
lieden hebben zich gehaast hun bezwaren bij den betreffen-
den Wethouder in te dienen.
Spreker vraagt den heer Sijtsma, of hij zijn amendement
wil splitsen dan wel of de Voorzitter het amendement gesplitst
in stemming wil brengen. Om nu tot de zaak zelf te komen,
spreker kan zich indenken, dat vele kooplieden niet zoo'n
beetje getroffen zullen zijn door den maatregel, dat zij niet
meer op 3 October en den volgenden dag, die er dikwijls
aangeknoopt wordt, op den singelkant hun inrichtingen mogen
plaatsen. Toch is het praeadvies van Burgemeester en Wet
houders in dit opzicht zeer gelukkig, doordat aan dezen
onredelijken toestand een einde wordt gemaakt. In de eerste
plaats kon het zoo niet voortgaan met het oog op eventueele
ongelukken en bovendien zag ieder vreemdeling op 3 October,
zoodra hij in de gemeente kwam, niets anders dan een
onordelijke zooi kramen, op Stationsweg, Steenstraat en Singel
niet alleen, maar door de geheele gemeente, schots en scheef
door elkaar, zoodat van een eigenlijke markt geen sprake was.
Spreker hoopt, dat nu ook krachtiger zal worden opgetreden
tegen het standplaats innemen in verschillende gedeelten der
gemeente, zooals b.v. 2 jaar geleden op het plein vlak voor de
Roomsch-Katholieke kerk in de Haarlemmerstraat, en dat
terwijl de dienst nog aan den gang was. Ook elders zou dat
spreker hinderen.
Spreker acht de keuze van Burgemeester en Wethouders
van de Beestenmarkt en Binnenvestgracht voor vast markt
terrein zeer gelukkig. De heer Sijtsma heeft zijn gedachten
laten vallen op het Schuttersveld. Wanneer men het hek
achteruit schuift, kan men daar inderdaad wel kramen en
tentjes onderbrengen, maar spreker begrijpt de marktkoop
lieden niet, die het den heer Sijtsma hebben ingefluisterd;
men heeft het nu een paar keer met het weer getroffen, maar
het is vreeselijk voor die menschen, wanneer zij midden in
een modderpoel zouden komen te staan. Zij moesten het prijzen,
dat Burgemeester en Wethouders voor zoo'n goede markt-
gelegenheid zorgen. Misschien zullen zij eenige schade lijden,
doordat de groote trek naar het Schuttersveld leidt, maar de
menschen zullen zich wel dadelijk aanpassen om wat meerrechts
te houden en naar de Nieuwe Beestenmarkt te gaan! In dat
opzicht is het praeadvies van Burgemeester en Wethouders
zeer gelukkig. Wel daarentegen is de verhoogirig van het
marktgeld, ineens van ƒ0.15 tot ƒ1.wat al te sterk. De
meeste wagens en kraampjes hebben wel 3 of 4 M2. noodig.
Misschien zullen sommigen tengevolge van die verhooging weg
blijven, maar dan vermindert de opbrengst voor de gemeente
weer. Het zou niet erg zijn, als sommige kooplieden van buiten
weg bleven, maar in het tarief kan men geen verschil maken
tusschen Leidenaars en personen, die van elders komen. Wel
heeft spreker vernomen, dat men bij het toewijzen van stand
plaatsen hiermede rekening zal houden.
Hij gevoelt dus wel veel voor het tweede amendement van
den heer Sijtsma.
De heer Deumer vreest, dat de heer Sijtsma, h.oe goed
deze het ook bedoelt, met zijn amendement de marktkoop
lieden geen dienst bewijst. De plaatsen op het Schuttersveld
worden bij inschrijving verpacht en de gewone marktkoop
lieden zullen moeilijk met kans op succes mede kunnen
inschrijven. Men moet wel in het oog houden, dat het voor
stel van Burgemeester en Wethouders is ingegeven door de
overweging, dat bij den bestaanden toestand de veiligheid
van het verkeer gedurende de laatste jaren zeer ernstig in
gevaar is gekomen.
Spreker zal stemmen voor het ongewijzigde voorstel van
Burgemeester en Wethouders, want hij acht het gevraagde
marktgeld niet te hoog.
De heer Coster onderschrijft hetgeen de heer Reimeringer
in de vorige vergadering heeft gezegd omtrent het overdrukke
verkeer in de Steenstraat, op den Stationsweg en den Rijns
burgersingel. Het is ook wel gewenscht, dat men aan Leidsche
kooplieden de voorkeur geeft. Verwijst men de menschen
naar het Schuttersveld, dan is niet de gemeente gebaat, maar
de 3-Octobervereeniging, want die ontvangt de gelden.
Wat aangaat het bedrag van het marktgeld, wanneer in
een gemeente in de nabijheid van Leiden een feest plaats
vindt, dan laat men de menschen voor het recht, om een
handwagen met fruit te mogen neerzetten, van ƒ5.tot
25.per dag betalen. Voor palingkraampjes wordt zelfs
tot ƒ50.per dag geheven, maar dan onder voorwaarde, dat
er geen concurrentie zal zijn in een zelfde artikel. In werke
lijkheid wordt dan toch wel hetzelfde artikel verkocht, op
particulier terrein, in voortuinen of in een voorkamer, en
dan moeten de menschen even goed de pachtsom betalen.
Bij een marktgeld van ƒ1.— per M2 behoeft de heer Sijtsma
zich dus nog niet angstig te maken over die arme kooplieden,
die nog geen daggeld zouden verdienen. Op 3 October hebben
de kooplieden niet alleen te doen van het Leidsche publiek,
maar vooral ook van de duizenden vreemdelingen, die Leiden
bezoeken.
De heer Groeneveld kan zich wel vereenigen met het
voorstel van Burgemeester en Wethouders, maar niet met
het amendement van den heer Sijtsma. De toestand op 3
October, zooals hij nu is, is onhoudbaaroveral in het drukste
verkeer zet men kraampjes neer. Spreker vindt de omgeving
van de Beestenmarkt zeer geschikt daarvoor, want op dien
dag beweegt het publiek zich in dien hoek van de stad. Met
zijn voorstel om een gedeelte van het Schuttersveld af te
staan is de heer Sijtsma aan het verkeerde adres; de gemeente
heeft over het Schuttersveld niets te zeggen, alleen de 3-Octo
bervereeniging; de marktkooplieden moeten daar dus zijn.
De gemeente kan er weinig aan doen of men moet gaan
bepalen, dat de gemeente de beschikking krijgt over het
geheele Schuttersveld, in plaats van de 3-Octobervereeniging.
Misschien zijn de Eerste Binnenvestgracht en de Nieuwe
Beestenmarkt niet zoo geschikt, omdat een groot deel van
het publiek zich daar niet beweegt, maar daarin kan wellicht
voorzien worden door er een draaimolen of een vierbak of
een andere attractie neer te zetten, om het publiek er heen
te leiden.
Spreker vindt een prijs van ƒ1.per M2 voor dien dag
niet te veel; die is zelfs in het belang van de marktkoop-
