WOENSDAG 6 DECEMBER 1922.
547
gaan bouwen, speciaal daarom, omdat de arbeiders niet in
staat zijn de huren, welke tegenwoordig gevraagd worden
voor de woningen, te betalen, cn daarom vond ik hot juist
goed, dat men van de zijde van »de Eendracht" ertoe zal
overgaan een dergelijk plan is ook reeds in bewerking bij
«Eensgezindheid" om een kleiner type woningen te bouwen,
ten einde op die manier het mogelijk te maken dat de
arbeiders althans niet ƒ6.-, 7.of 8.— hebben te ver
wonen, doch woningen zullen kunnen betrekken, die ten
hoogste 4.50 huur doen.
Het- is vrijwel overbodig om op dit oogenblik nog te
zeggen, hoe wij staan tegenover de quaestie van het levens-
middeleribedrijf. Ik kan volstaan met te zeggen, dat wij ons
daartegen moeten verklaren.
Mevrouw DubbeldemanTrago. Dat wisten wij wel.
De heer Elkerbout. Natuurlijk.
Wat betreft het voorstel van den heer van Stralen in zake
het verleenen van een brandstofïentoeslag wil ik zeggen, dat
wij het op dit oogenblik niet noodig achten dat hieromtrent
een beslissing valt. In De Nieuwe Rotterdamsche Courant
van hedenmorgen lees ik juist, dat te Rotterdam ter zake
van het geven van reductie op de brandstoffenprijzen aan
werkloozen, deze regeling is getroffen door het Burgerlijk
Armbestuur, dat voor dit doel aan een werklooze, hoofd van
een gezin, wekelijks I.zal worden uitgekeerd gedurende
de maanden December, Januari en Februari. Ik meen. dat
het, waar de toestand van de werklieden het dringend nood
zakelijk maakt om hun nog eenigszins tegemoet te komen
door het verstrekken van brandstoffen tegen goedkoopen
prijs, het op den weg van het Burgerlijk Armbestuur en van
de te benoemen crisis-commissie ligt, te overwegen wat in
deze kan worden gedaan.
Mijnheer de Voorzitter! Zooeven is door u in verband met
de kwestie van den brandstoffentoeslag en dergelijke zaken
gezegd, dat het tijd werd, dat de bonden zelve iets deden.
Ik zou u in overweging willen geven in deze niet te veel te
generaliseereri, want er zijn ons verschillende gevallen bekend,
waarin iets dergelijks gebeurt. Ik verwijs onder anderen naar
den Haag, waar door de Christelijke arbeidersbeweging een
poging in het werk is gesteld om door middel van contri-
butie's van werklieden, die nog werk hebben, aan de werkloozen
een zekere tegemoetkoming te verschaffen ten behoeve van
brandstoffen, kleeding en andere dingen. Dat denkbeeld werkt
al steeds meer door en ik hoop, dat het ook hier ter stede
in toepassing zal worden gebracht ik meen, dat het al
een punt van overweging uitmaakt en men niet het
standpunt zal innemen, dat alles vanwege de gemeente moet
worden tot stand gebracht, integendeel, dat men tot de over
tuiging zal komen, dat wat de gemeentebesturen niet kunnen
doen door de leden onderling dient te worden gedaan.
Naar aanleiding van hetgeen de heer Pera over het geor
ganiseerd overleg heeft gezegd wil ik doen opmerken, dat ik
onderschrijf de gedachte, welke door Prof. Diepenhorst, Prof.
Kranenburg, Prof. Oppenheim, Prof. Struycken en Mr. Mendels
is geuit, namelijk dat het georganiseerd overleg een instelling
is, welke slechts eeji adviseerend karakter heeft.
Zooeven is de opmerking gemaakt, dat de arbeiders mede
zeggenschap dienen te hebben in de zaken van het bedrijf.
Dat kan in het particulier bedrijf, omdat daar, na oveileg
tusschen den patroon en de werkliedenvertegenwoordigers,
kan worden besloten, behoudens goedkeuring van de leden
der organisatie's, om de zaak te aanvaarden en in de arbeids
voorwaarden vast te leggen, maar als men zich op het
standpunt stelt, dat, wanneer de Raad een beslissing heeft
te nemen, het georganiseerd overleg besluit wat wij in deze
hebben te doen, dan worden de rollen geheel omgekeerd en
zou de Raad zijn bevoegdheid los laten en die geheel naar
het georganiseerd overleg verplaatsen. Ik heb al eens gehoord,
dat het georganiseerd overleg hier niet zoo schitterend werkt
en daarom wil ik herhalen wat ik een vorige maal al eens
heb gezegd, dat ik het op prijs zou stellen, als de commissie
voor georganiseerd overleg werd aangevuld met eenige
Raadsleden, omdat de Wethouder, die als voorzitter fungeert,
daar alleen staat tegenover een groot aantal personen en,
alvorens een beslissing te kunnen nemen, de zaak eerst in
Burgemeester en Wethouders moet komen, terwijl, als namens
het gemeentebestuur in de commissie drie of vier personen
zitting hebben, onderling overleg kan plaats hebben en een
compromis kan worden totstandgebracht, dat aan Burge
meester en Wethouders en aan den Raad kan worden voor
gelegd. Ik acht dat mogelijk en ik geloof, dat de organisatie's,
welke geregeld met den Wethouder in aanraking komen, het
op prijs zouden stellen, als in die richting stappen konden
worden gedaan.
Wat betreft hetgeen de heer Mulder heeft gezegd, ik had
eigenlijk verwacht dat hij wel wat anders zou gezegd hebben.
Hij zegt: als de straten gereinigd zouden moeten worden,
dan zouden wij ongeveer 10 man in dienst moeten nemen;
dat moet men ook doen als er een gemeentelijke sneeuw-
opruiming plaats vindt. Maar het is toch niet zoo, dat men
kan zeggen: het is een eeuwig durend vegen.
De Voorzitter gaf bij interruptie te kennen, dat het eigenlijk
alleen maar ging om een paar vuile schoenen. Neen, daarom
gaat het niet. Als de menschen op straat loopen en zij worden
door een passeerenden auto van onder tot boven bespat, dan
kan men niet zeggen, dat het slechts gaat om wat vuile
schoenen. Men lette ook eens op den last, dien de huizen
ondervinden van het vuil van de straatals men de winkel
huizen op de Hoogewoerd bij vuil weder ziet, dan moet men
tot de conclusie komen dat de bewoners daar geregeld de
glazenwasschers in dienst mogen hebben om de ramen schoon
te houden.
Dan valt nog te denken aan de mogelijkheid, dat door de
vettigheid van de straten ongevallen kunnen plaats hebben.
De heer van der Lip had eigenlijk verwacht, dat wij een
woord van sympathie zouden hebben gesproken en het nut
van den geneeskundigen dienst zouden hebben erkend. Uit
het .sectieverslag, waar ook gesproken wordt over de opheffing
van de stadsapotheek, heb ik geconcludeerd, dat eigenlijk
wel aan een woord van waardeering als zoodanig uiting had
moeten gegeven worden. Welnu, als de Wethouder op een
woord van waardeering gesteld is, dan ben ik volgaarne
bereid om dat uit te spreken.
Hier heeft zich het geval voorgedaan, dat, toen een ongeval
heeft plaats gevonden, het drie kwartier heeft geduurd eer
er hulp kwam. Deze dienst is nu pas in het beginstadium;
welnu, laat men er dan ook op letten dat in het vervolg de
zaak in een betere richting kan geleid worden.
Het doet mij intusschen genoegen, dat ik het ongeval, dat
aan dr. van Rijn is overkomen, ter sprake heb gebracht, al
moet men dan ten aanzien van deze zaak constateeren dat er
een verkeerde voorstelling van gegeven is.
De heer van Hamel. M. d. V. Ik zou willen zeggen, dat,
wanneer er eenige Raadsleden mochten geweest zijn, die de
illusie hadden dat er van de komst van de sociaal-democraten
in den Gemeenteraad eenige opvoedende strekking zou uit
gaan en dat hun zittingnemen hier voor hen, in dit opzicht,
opvoedend zou werken, zeer zeker die Raadsleden deze illusie
zullen hebben verloren.
Wanneer ik naga hoe Maandag hier door de heeren
Dubbeldeman en van Stralen te keer gegaan is tegen het
college van Burgemeester en Wethouders, tegen den Voorzitter
en in het bijzonder tegen den heer Pera, dan moet ik zeggen,
dat dit alle perken te buiten gaat, en ik meen dan ook, dat
het alleszins van pas is om daartegen te protesteeren.
Burgemeester en Wethouders zijn dunkt mij bovendien
door die beide genoemde heeren zeer onbillijk bejegend. De
Voorzitter heeft vanmiddag een keurige uiteenzetting gegeven
van het standpunt van Burgemeester en Wethouders zooals
wij dat van hem gewoon zijn, en het komt mij voor, dat de
heer Dubbeldeman en in het bijzonder de heer van Stralen
ten onrechte al te zeer zijn los getrokken tegen het college
van Burgemeester en Wethouders. De heer Dubbeldeman doet
mij denken aan de fabel van de La Fontaine, waarin de
wolf tegen het lam te keer gaat en het lam beschuldigt. Als
het 'tzelf niet heeft gedaan, heeft zijn vader of grootvader
het gedaan 1 Zoo heeft de heer Dubbeldeman, toen de beschul
diging tegen den heer Pera bleek niet op te gaan, gezegd:
ja, dan heeft zijn voorganger het nagelaten. De eenige ver
zachtende omstandigheid, welke men hier zou kunnen aan
voeren, is dat men met neurasthenici te doen heeft. Dit is
de eenige manier, waarop men dat optreden kan verklaren,
dat zou dus een verzachtende omstandigheid zijn.
Wanneer het college van Burgemeester en Wethouders
zoo vastgehouden wordt door de sociaal-democratische fractie,
zooals dezer dagen is gebleken, is het toch onmogelijk van
hen te verlangen, dat zij de noodige werkkracht en de
noodige werklust zullen behouden om alles naar eisch te
regelen. Zij hebben toch ook maar één lichaam en, als zij
hier uren en dagen moeten zitten om heel veel holle frase's
van de heeren aan te hooren, is het voor hen niet doenlijk
hun werk naar eisch te verrichten. Ik zou daarom wel willen,
dat de heeren zich in het algemeen beperkten.
Nu zullen de heeren mij tegemoet voeren, dat zij vrij.
mogen uitspreken. Zeker, dat mogen zij zeer beslist, maar het
is van de overige leden van den Raad niet te verlangen, dat
zij het zullen uithouden om altijd maar door op hetzelfde
stramien te hooren borduren. Er is een zeker correctief,
namelijk dat het stenografisch verslag wordt afgeschaft, waar
door de heeren niet de satisfactie zullen hebben om hetgeen
zij in de ruimte hebben verteld, te zien weergegeven. Het is
dus mogelijk, dat dit gunstig werkt in de toekomst.
Ik betuig gaarne hulde voor hetgeen het college van
Burgemeester en Wethouders doet naar zijn beste weten.
Dat het niet altijd zoo kan slagen als het wel zou willen, is
