MAANDAG 25 SEPTEMBER 1922.
397
XII. Voorstel tot kostelooze overname in eigendom en onder
houd bij de gemeente van een strookje grond en water aan
de Rijn- en Schiekade, Sectie M Nis. 3328 en 2528 ged.
(Zie Ing. St. No. 291).
Wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethouders besloten.
XIII. Praeadvies op het verzoek van de Centrale Commissie
voor Arbeidersontwikkeling om het kosteloos gebruik van eenige
localiteiten der Stads-Gehoorzaal, voor het houden van ont-
wikkelings- en ontspanningsavonden voor werkloozen.
(Zie Ing. St. No. 294.)
De beraadslaging wordt 'geopend.
De heer Bisschop. M. d. V. Toen de Leidsche Bestuurders-
bond verleden jaar 500.vroeg om die te verdeelen over
de vakcentralen, welke daarmede een ontspannings- en
ontwikkelingsgelegenheid zouden daarstellen voor de werk
loozen, zeiden Burgemeester en Wethouders onder andere
in hun afwijzend praeadvies, dat de vakcentralen zelve be
hoorden te zorgen voor de ontwikkeling en de ontspanning
van de werkloozen, en de meerderheid van den Raad heeft
zich toen op datzelfde standpunt gesteld. Bij die gelegenheid
heb ik medegedeeld, dat de Roomsch-Katholieke Volksbond
geheel werkzaam was in de richting, welke Burgemeester en
Wethouders wenschten, zonder daartoe een beroep te doen
op de openbare kas. De Roomsch-Katholieke Volksbond is op
dien weg voortgegaan en heeft voor het aanstaande seizoen
weer een lokaal en alle benoodigdheden, daaraan verbonden,
beschikbaar gesteld, terwijl hij een serie voordrachtenavonden
heeft georganiseerd, waarop sprekers van erkende kwaliteit
zullen optreden en waarop de werkloozen gratis toegang zullen
hebben. Indien de andere vakcentralen zich het lot der werk
loozen evenzeer aantrokken 'als de Roomsch-Katholieke Volks
bond dat doet, dan zouden wij verzoeken als dit hier niet te
behandelen hebben.
Waar Burgemeester en Wethouders ten vorigen jare op
een verzoek om 500.subsidie afwijzend praeadviseerden
en de Raad ook in dien geest besloot, heeft het mij eenigs-
zins getroffen, dat Burgemeester en Wethouders op dit ver
zoek van de Centrale Commissie voor Arbeidersontwikkeling,
dat van veel verdere strekking is, goedgunstig adviseeren, zij
het dan onder enkele voorwaarden. Ik zeg, dat dit verzoek
van veel verdere strekking is, omdat het hier een verzoek
geldt van één vakcentrale, en, als de vier andere vakcentralen
hetzelfde voorbeeld volgden, daarvan het gevolg zou wezen,
dat de Gemeenteraad ten opzichte van die vier vakcentralen
de billijkheid in acht zou moeten nemen, zoodat de groote
Stads-Gehoorzaal 10 avonden en de kleine Stads-Gehoorzaal
30 avonden ten behoeve van de vakcentralen gereserveerd zou
moeten worden. Dat het er voor de gemeente financieel te
veel zou inhakken is, naast het standpunt dat de vakcentralen
voor haar eigen werkloozen moeten zorgen, voor mij een tweede
argument om tegen dit praeadvies van Burgemeester en Wet
houders te stemmen.
De heer F. Elkerbout. M. d. V. Ik zal mijn stem niet
tegen dit praeadvies van Burgemeester en Wethouders uit
brengen, maar ik wil toch op één ding wijzen. Waar hier
een en ander ten behoeve van de werkloozen wordt gedaan,
acht ik het wenschelijk, dat dit overdag, en niet 's avonds,
geschiedt met het oog op het feit, dat zeer vele werkloozen
overdag rondloopen door wie die tijd nuttig gebruikt zou
kunnen worden. Het zou kunnen zijn, dat degenen, van wie
dit plan uitgaat, dat inzagen en het voorstel deden om in
plaats van respectievelijk 6 en 2 avonden over de kleine en
de groote zaal te kunnen beschikken, daarvan overdag gebruik
te mogen maken. Indien er een verzoek in dien zin kwam,
zou ik tegen inwilliging daarvan geen bezwaar hebben.
De heer van Stralen. M. d. V. De heer Bisschop, die zijn
bezwaren heeft kenbaar gemaakt tegen inwilliging van het
verzoek, dat voor ons ligt, heeft er aan herinnerd, dat Burge
meester en Wethouders verleden jaar naar aanleiding van
een soortgelijk verzoek hebben gezegd, dat de vakcentrale's
zelve moesten zorgen voor ontwikkeling en ontspanning van
werkloozen. Dit is op zich zelf wel juist, maar dat de heer
Bisschop mededeelt alleen op dien grond tegen het praeadvies
van Burgemeester en Wethouders te zuilen stemmen, is voor
mij minder juist en minder verklaarbaar.
ïk kan werkelijk dat verzet van den heer Bisschop niet
begrijpen. Wanneer van de zijde van Burgemeester en Wet
houders, dus geheel uit vrijen wil, een voorstel komt om iets
voor de werkloozen te doen in den vorm van het gratis be
schikbaar stellen van de Stadszalen, dan moet toch elk Raadslid
zoo iets toejuichen, zeker in de allereerste plaats een arbeider-
Raadslid, die toch ook wel kan begrijpen, dat het van groot
be'ang is dat de werkloozen, die maanden en maanden zonder
werk zijn en juist daardoor en door de ellende, welke zij door
maken, in een zeer eigenaardige stemming zijn, op tijd en
wijle eenige ontspanning krijgen. Ik kan mij niet voorstellen,
dat een arbeider er bezwaar tegen maakt dat men aldus een
klein lichtpunt brengt in het donker bestaan van die menschen.
De heer Bisschop deelt mede, dat de Roomsch-Katholieke
Volksbond, in aansluiting aan het standpunt, dat verleden
jaar door Burgemeester en Wethouders is ingenomen, begonnen
is met zelf voor eigen rekening en voor zijn eigen menschen
dergelijke ontwikkelings- en ontspanningsavonden te organi-
seeren. Het kan zijn dat het zoo is, maar dat is dan toch
zeer waarschijnlijk in hoogst bescheiden mate het geval en
heeft in geenen deele de strekking, die het voorstel van
Burgemeester en Wethouders heeft, namelijk om in het bijzonder
aan de werkloozen en hun gezinsleden ontspanning te ver
schaffen op de komende winteravonden.
Het is mij bekend, dat de Roomsch-Katholieke Volksbond
op het gebie van maatschappelijke ontwikkeling het een en
ander doet en zich heeft voorgenomen om in den aanstaanden
winter verschillende dingen op dat gebied ter hand te nemen.
Dat doet hij natuurlijk voor al zijn leden en heeft bepaald,
dat dergelijke bijeenkomsten ook gratis toegankelijk zullen
zijn voor de werkloozen. Dat is dus wat anders dan hier
beoogd wordt. Hier wordt beoogd ontspanning en ontwikkeling
alleen voor werkloozen. De heer Bisschop zal begrijpen, dat
wat hier voorgesteld wordt iets anders is dan hetgeen de
Roomsch-Katholieke Volksbond zich voorgenomen heeft te doen.
Hij heeft ook gezegd, dat, als dit verzoek werd ingewilligd,
dan ook de andere vakcentralen met een verzoek van gelijke
strekking zouden komen, hetwelk tot gevolg zou hebben dat
de groote zaal der Stads-Gehoorzaal in den komenden winter
op zijn minst op 10 avonden en de kleine zaal op veel meer
avonden ter beschikking van de werkloozen gesteld zouden
worden. Dat kan ik niet zoo inzien. Ik heb het mij zoo
ingedacht. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders
gaat in deze richting en de gestelde voorwaarden wijzen
daarop zeer duidelijk dat de ontwikkelings-en ontspannings
avonden, welke de Centrale Commissie voor Arbeidersont
wikkeling zich voorstelt te organiseeren, toegankelijk zullen
zijn voor alle werkloozen, in deze gemeente woonachtig, zoomede
voor hunne gezinsleden. Als op deze wijze door middel van
dit voorstel van Burgemeester en Wethouders verkregen kan
worden dat in den komenden winter een aantal ontwikkelings-
en ontspanningsavonden kunnen gegeven worden voor alle
werkloozen, zonder onderscheid van richting, dan kan ik mij
niet voorstellen, dat iemand daartegen bezwaar kan maken.
Er zou slechts één bezwaar tegen kunnen aangevoerd
worden, maar dat noemt, zeer eigenaardig, de heer Bisschop
niet. Laat hij daarmede ruiterlijk voor' den dag komen en
laat hij zeggen dat hij er bezwaar tegen heeft dat de leden
van zijn Roomsch-Katholieke vakorganisatie in één zaal aan
wezig zijn met andere georganiseerden. Maar dat is natuurlijk
geen argument, want dergelijk standpunt zou er, consequent
toegepast, alleen toe kunnen leiden dat de leden van de
Roomsch-Katholieke organisatie niet alleen de hierbedoelde
ontspannings- en ontwikkelings-avondeu niet zouden kunnen
bijwonen, maar dat zij alle gelegenheden tot ontwikkeling of
ontspanning als de pest zouden moeten mijden, ook openbare
vermakelijkheden, waar natuurlijk menschen van verschillende
richting en kleur samen in één zaal zitten om hetzelfde
programma te volgen. Dus zou dat er consequent uit moeten
volgen. Ik kan mij niet indenken, dat de heer Bisschop nu
werkelijk meent, dat dit praeadvies van Burgemeester en
Wethouders, dat zeer zou zijn in het belang van de groote
groep van werkloozen, in deze gemeente aanwezig, niet zou
moeten worden aangenomen.
De heer F. Eikerbout zou die ontspannings- en ontwikkelings
gelegenheid liefst op den dag zien plaats hebben, waarschijnlijk
hierom, omdat de werkloozen overdag volop gelegenheid hebben
die zaken mede te makenmaar tegen de uitvoering van dat
denkbeeld bestaan wel enkele bezwaren, o. a. dit: de pro
gramma's, welke aan de werkloozen zullen worden aangeboden,
zijn belangeloos aangeboden door verschillende personen en
vereenigingen en nu is het absoluut niet mogelijk om de
ontspanning, welke de Centrale Commissie zich voorstelt in
den aanstaanden winter aan de werkloozen te geven, overdag
te doen plaats hebben, omdat de personen, die er aan willen
medewerken, de gelegenheid daartoe overdag missen. Al is
het dus wenschelijk en al zal het misschien een enkele maal
kunnen gebeuren, het zal niet mogelijk zijn uitsluitend en
alleen overdag aan de werkloozen die ontspanniug te bezorgen.
Het idee van den heer Eikerbout zal in zijn algemeenheid
niet kunnen worden gevolgd.
De heer Wilmer. M. d. V. Ik wil even motiveeren waarom
ik niet met het praeadvies van Burgemeester en Wethouders
zal meegaan. Ik kan mij geheel vereenigen met het gesprokene
door den heer Bisschop. Ik kan mij levendig voorstellen, dat,
