726
DONDERDAG 16 DECEMBER 1920.
De heer Dubbeldeman. Kunt u ook de cijfers noemen?
De Voorzitterin overleg met de betrokken personen,
zoodat er op dit oogenblik geen reden is daarin verandering
te brengen.
Wat het aanmaken van de kachels betreft, het is pas enkele
weken geleden, dat de belooning daarvoor van 8 tot 10 cent
is verhoogd, wat in overeenstemming is met de verhooging,
welke algem'een in de loonen is gebracht. Er is algemeene
tevredenheid over betuigd, zoodat ik inderdaad niet weet wat
wij moeten doen om eindelijk eens tot rust en goeden regel
te komen. In elk geval ontraad ik de aanneming van het
voorstel sterk, omdat er mijns inziens geen enkele reden is
thans tot die verhooging over te gaan. De werksters aan de
bewaarscholen hebben er meer geregeld werk en dat is iets
anders dan dat een vrouw in een school, 1 2 of 3 uren komt
werken. Dat er verschil bestaat, is dus ook gemotiveerd. Kan
men werkelijk aantoonen, dat een of andere belooning te laag
is, dan kan er op teruggekomen worden, maar waar deze
regelingen zoo kort geleden zijn tot stand gekomen, kan ik
niet anders doen dan de aanneming van het voorstel ontraden.
Er is geen reden op het pas genomen besluit terug te komen.
De heer Sijtsma. M. d. V. Ik wil niet zeggen, dat ik mijn
stem aan het voorstel van den heer Dubbeldeman zal geven,
maar ik wil wel opmerken, dat de inlichtingen, welke u ge
geven hebt, zeer algemeen zijn geweest. LJ hebt gezegd: wij
hebben bevredigende regelingen getroffen en het is zoo en zoo
geweest. Ik had echter liever cijfers gehoord. Zijn die niet te
geven? Als het waar is, dat het kachels aanmaken met 10
cent wordt betaald ik hoor daar pas van den concierge,
dat die school kachels zeer moeilijk zijn aan te maken terwijl
die menscben dan nog terug moeten komen, als er een kachel
uitgaat, dan zou ik, al zegt gij dat aan beide kanten tevredenheid
heerscht, uw gegevens gaarne meer gepreciseerd willen hebben.
De Voorzitter. Ik zou willen vragen wat nog meer moet
gepreciseerd worden. Ik heb medegedeeld, dat er verschillende
loonen, 20, 22 en 25 cent per uur waren en dat die op 30
cent zijn gebracht.
Er is bij sommige scholen ook een betere regeling getroffen
voor de groote vacantie. Nu is er gevraagd waarom dat niet
voor de kleine vacanties is gebeurd. Het antwoord daarop
moet luidenomdat het werk ongelijk is; in de groote vacantie
heeft de groote schoonmaak plaats en dan wordt er dubbel
loon betaald, terwijl in de kleine vacanties de zaak een normaal
verloop heeft, zoodat er dan geen reden bestaat te doen wat
in de groote vacantie gedaan wordt.
Wat hét kachels aanmaken betreft, herhaal ik, dat de be
looning daarvoor van 8 op 10 cent is gebracht. Het opnieuw
aanmaken komt zoo goed als niet voor; gebeurt het, dan is
het de schuld van den onderwijzer, die er niet op toekijkt.
De kachels worden ik heb dat jarenlang gadegeslagen
uitstekend aangemaakt en, als zij eenmaal goed zijn aange
maakt, kunnen zij aanblijven. Zooals ik zeide, behoort het
opnieuw aanmaken tot de uiterste zeldzaamheden.
De heer Huurman. M. d. V. Ook ik vind een dubbeltje voor
het aanmaken van een kachel bitter weinig, maar het is de
vraag hoeveel kachels worden er op één ochtend aangemaakt,
3 of 12. Als iemand 3 kachels moet aanmaken voor 30 cent
is dat te weinig, maar zijn het er 10 of 12, dan maakt dat
een groot verschil; in een paar uur tijd kan men heel wat
kachels aanmaken en dan met een dubbeltje per kachel, een
goed uurloon verdienen.
De Voorzitter. Op de meeste scholen zijn het er 12.
De heer Dubbeldeman. M. d. V. Ik vind toch wel, dat u
zich van deze zaak te veel met een Jantje van Leiden af
maakt
De Voorzitter. Zoo arm zijn ze niet.
De heer Dubbeldeman. Ik wil er nog even den nadruk op
leggen, dat die vrouwen het voor haar pleizier niet doen. Er
zijn tal van vrouwen, die haar gezin 's morgens om 6 uur in
den steek moeten laten, want als de kachels aangemaakt
moeten worden, kunnen zij niet om 7 of 8 uur beginnen.
Bovendien blijft het niet alleen bij aanmaken. Deze vrouwen
moeten de cokes kloppen en de brandstoffen voor den ge-
heelen dag naar boven sjouwen. En dat alles moeten zij dan
doen voor 10 cent. Zij komen ook daarbij ongeveer tot een
uurloon van 30 cent en wat is dat nu in dezen tijd?
Mijnheer de Voorzitter. Nu zegt u wel: de loonen zijn nog
kort geleden herzien, maar u hebt toch een onjuistheid gezegd,
toen u opmerktet, dat deze tot haar tevredenheid is tot stand
gebracht. Dan wil ik er toch ook nog op wijzen, dat de vak
bond
De heer van Hamel. Ook al een vakbond?
De heer Dubbeldeman. Zeker, dat zijn heel moderne menschen
en weten, dat een vakbond voor haar belangen moet opkomen.
Dat u dat niet inziet, komt, omdat u uit den tijd bent en
naar een museum behoort te verhuizen.
Men heeft over die regeling geconfereerd met den Wet
houder, maar het is niet juist, dat de loonregeling op bevre
digende wijze tot stand is gekomen. Men heeft'gevraagd 40
cent per uur en dat hebt u niet willen geven. Ik heb de
correspondentie bij mij en ook het antwoord van Burge
meester en Wethouders.
Bovendien zie ik ook niet in, waarom de gemeente voor
dit werk minder moet betalen dan het Rijk. Ik heb hier
voor mij liggen een advertentie uit het Leidsche Dagblad,
geplaatst door het Ziekenhuis van de Rijksuniversiteit, waarin
werksters gevraagd worden, die betaald worden tegen 45
cent per uur. Wanneer dan door de gemeentewerksters 40
cept per uur wordt gevraagd, geloof ik niet, dat dat over
dreven kan worden genoemd.
Dan nog een ander feit. Bij de Lichtfabrieken wordt wel
40 cent betaald en dan is het niet te begrijpen, waarom de
eene werkster 30 cent per uur moet hebben en de andere
40 cent. Daarin zit toch een onbillijkheid, want het werk is
gelijk. Waar dat vaststaat, vind ik uw antwoord niet op zijn
plaats.
Bovendien geldt het niet zoo'n groot bedrag; de gemeente
kas zal er zeker niet failliet van gaan, als deze post met
f 2000.wordt verhoogd. Ik wil nu niet zeggen, dat de
Raad moet beginnen zelf een heele loonregeling te maken, ik
stel alleen voor den post met f 2000.te verhoogen, waar
door Burgemeester en Wethouders in de gelegenheid worden
gesteld, de loonen van deze vrouwtjes te verhoogen.
De Voorzitter. Het is mij natuurlijk bekend, dat aan de
Lichtfabrieken 40 cent per uur wordt gegeven
De heer Sijtsma. Hoeveel is dat in Haarlem?
De Voorzittermaar ik meen, dat 30 cent voldoende
was. Dat men aan de Lichtfabrieken tot 40 cent is gegaan,
weegt voor Burgemeester en Wethouders niet, omdat men
daarmede iets gedaan heeft, dat zij niet goed kunnen keuren.
De heer van der Lip. M. d. V. Ik wil nog even een korte
opmerking maken. Ik vermoed, dat de heer Huurman meent,
dat er aparte vrouwen zijn voor het aanleggen van de kachels,
maar dat is niet het geval. Het zijn dezelfde vrouwen, die de
scholen schoonmaken. Zij krijgen die 10 cent dus buiten haar
uurloon.
De heer Huurman. Behalve het uurloon?
De heer van der Lip. Ja.
De heer Dubbeldeman. M. d. V. Dat is niet precies juist,
want die menschen krijgen voor het aanmaken van een
kachel 10 cent en daarmede uit! De heeren begrijpen wel,
dat men, om die schoollokalen schoon te maken, niet te
6 uur zou behoeven te komen. Dat kan te 7 uur ook ge
beuren, maar die menschen komen te 6 uur en maken dan
de kachels aan.
De heer de Lange. Worden zij vanaf 6 uur betaald?
De heer van der Lip. Ik heb alleen gezegd, dat het dezelfde
vrouwen zijn.
De heer Knuttel. Zij maken de kachels niet aan in de
werkuren.
De heer Dubbeldeman. Neen, anders zouden zij er geen
dubbeltje voor krijgen. Als gij het weten wilt, mijnheer
Huurman, dan kan ik u zeggen, dat de menschen hebben
uitgerekend, dat zij met het aanmaken van kachels niet meer
dan 30 cent per uur kunnen verdienen. Ik zou zeggen,
mijnheer de Voorzitter, strijk de hand nu eens over het hart
en geef het dien stumperds.
De heer Elkerbout. M. d. V. Er wordt van meerdere zijde
bevestigd, dat die menschen 10 cent boven het uurloon krijgen,
zoo ja, dan wordt het 40 cent per uur.
De heer Dubbeldeman. Dat is niet zoo.
De heer Elkerbout. Als dat niet zoo is, dan is het loon,
dat de gemeente aan die werksters betaalt, vergeleken bij
hetgeen in andere inrichtingen wordt gegeven, te laag en is
er reden die 30 cent eenigszins te verhoogen.
