GEMEENTERAAD VAN LEIDEN.
173
I»OËKOM£9[ STUKKEW.
N». 271. Leiden, 29 Juli 1920.
Zooals U bekend zal zijn, heeft de woningbouwvereeniging
«Tuinstadwijk" in de laatste vier jaren verschillende bouw
plannen bij U ingeiiend. Het eerste plan, beoogende den
bouw van een tuinstadwijk met fioancieelen steun der ge
meente op een terrein beoosten dë Haarlemmertrekvaart, kon
echter in 1916, èn met betrekking tot het plan zelf èn met
het oog op den financieelen opzet, de goedkeuring van ons
toenmalig College niet verkrijgen. Evenmin had een nog in
November 1916 ingediend bouwplan op het terrein van »Zui-
derzicht" aan den Zoeterwoudschen Singel onze instemming.
Een derde plan, hetgeen de vereeniging blijkens schrijven
van November 1918 op een gedeelte van het Raamland wilde
uitvoeren, verviel, doordat Uwe Vergadering op 13 Maart 1919
besloot dit terrein niet voor dezen woningbouw af te staan.
Het vierde plan, waarover wij U thans onze meening hier
onder kenbaar maken, omvat den bouw van 209 woningen
en één badhuis op de in de jaren 1918 en 1919 aangekochte
terreinen aan en nabij de Heerenstraat. Een gedeelte dier
terreinen was door de vroegere eigenaren verhuurd aan den
Staat der Nederlanden, teneinde daarop barakken voor de
legering van troepen te plaatsen en eerst na langdurige cor
respondentie is het ons gelukt dit land op 1 Juli j.l. vrij van
huur te krijgen.
Voor de uitvoering van haar bouwplannen vraagt de ver-,
eenigingeen voorschot van f 1.592.202.30, voorzooveel betreft
den aankoop van den grond en de bouwkosten der 209 woningen,
en van f 45.000 voor den bouw van het badhuis.
Uit technisch oogpunt bestaat tegen de uitvoering in het
algemeen geen bezwaar. Enkele gebreken kunnen bij de goed
keuring van het bestek nader onder oogen worden gezien.
Het uitbreidingsplan beoosten de Heerenstraat is sedert de
daarin bij Uw besluit van 23 Februari j.l. (Ingek. Stukken
No. 46) gebrachte -wijziging, welke wijziging evenwel nog de
goedkeuring van Gedeputeerde Staten behoeft, voor de uit
voering van het plan geen beletsel meer, terwijl bij Uw besluit
van 10 Mei d. a. v. (Ingek. Stukken No. 148) bereids gelden
beschikbaar werden gesteld voor het maken van de ten be
hoeve van het bouwplan noodige rioleeringswerken. Ook de
aanbesteding en de gunning dier werken voor een bedrag
van f 32.999 heeft inmiddels plaats gehad, zoodat de woningen,
als ze gereed zijn, direct zullen kunnen worden betrokken en
de misère bij de woningen op het Kooiterrein zich niet zal
herhalen.
De overgelegde bouw- en exploitatierekening, moest, zooals
gewoonlijk bij dergelijke bouwplannen het geval is, verschil
lende wijzigingen ondergaan. Een dezerzijds opgemaakte, ge
wijzigde bouw- en exploitatierekening is daarom hierachter
afgedrukt.
Als koopprijs voor den grond is, in overeenstemming met
het gevoelen van de Commissie voor het Grondbedrijf, geno
men f 2.25 per M2., welke prijs ons, ook in verband met den
prijs der in andere deelen der stad uit te geven grond, rede
lijk voorkomt. De prijs is gelijk aan den koopprijs van het
gedeelte van den grond, dat in 1919 werd aangekocht, doch
hooger dan die van het gedeelte, hetwelk in 1918 eigendom
der gemeente werd. Uit den aard der zaak is in verband met
een en ander geen bedrag voor renteverlies van de koopsom
van den grond uitgetrokken.
De terreinophooging, zoowel in de bouwblokken als op den
voor straat bestemden grond zal door de vereeniging geschieden.
De straatrioleeriog, verharding en wegafwatering echter door
de gemeente, doch ten laste van de bouwrekening.
Omtrent verdere bijzonderheden en de huurprijzen zij ver
wezen naar de gewijzigde exploitatierekening. Uit het bij die
rekening medegedeelde blijkt, dat het jaarlijksch tekort wordt
geraamd op f 45.715.35, waarvan f of 34.286.515 ten laste
van het Rijk en of f 11.428.83® ten laste van de gemeente
komt.
Op het plan werden, zooals gebruikelijk, de adviezen inge
wonnen, behalve van den Directeur van Gemeentewerken en
dien van het Bouw- en Woningtoezicht, van de Commissie
van Fabricage, de Gezondheidscommissie en de Commissie
van Financiën.
Eerstgenoemde commissie bepaalt zich tot de opmerking,
dat het aanbeveling zou verdienen, indien er een maximum
van het gemiddeld bedrag, dat per woning als bijdrage in de
huuropbrengst wordt gegeven, werd vastgesteld. De bijge
voegde berekening doet zien, dat, om het tekort overeenkomstig
den door het Rijk gestelden eisch tot gemiddeld f 204.35 te
doen dalen, voor deze woningen huren van f ^-65 tot
f 8.zullen moeten worden betaald Verder zouden wij thans
niet willen gaan, daar wij vreezen, dat nog hoogere huren
de draagkracht van de leden dezer vereeniging zouden te
boven gaan.
Dj adviezen der Commissie van Fabricage en de Gezond
heidscommissie, gevoegd bij dat van den Directeur van
Gemeentewerken hebben ons doen afzien van een in den
boezem van ons College geopperd denkbeeld, om de breedte
van het gedeelte boulevard, dat juist in dit bouwplan ligt,
aanmerkelijk te versmallen, bijv. tot 15 M. Wij moeten toe
geven, dat de daartegen geopperde bezwaren van gewicht zijn.
De kosten van aanleg en bestrating van dit deel boulevard
zijn thans geheel in dit bouwplan opgenomen, doch drukken
nu daarop wel eenigszins onbillijk, daar het niet aangaat de
extra-kosten van een hoofdverkeersweg, die in het belang der
geheele gemeente wordt aangelegd, op een bepaald huizen
complex te leggen. Met het oog daarop werd dan ook reeds
bij raadsbesluit van 9 November 1911 bepaald, dat aan
gegadigden voor de bebouwing langs dezen boulevard een
bijdrage in de aanlegkosten van /"6500.zou worden gegeven
(zie Ingek. Stukken No. 275 van 1911). Er zal dus te zijner
tijd een voorstel worden gedaan, om de vereeniging een
extra-bijdrage in de betaling van haar annuïteit te verleenen
voor het bedrag, waarmede de aanlegkosten van dit stuk
boulevard die van een normalen hoofdweg (15 M.) overtreffen.
Het bedrag daarvan zal echter het best bepaald kunnen worden,
als de werkelijke kosten bekend zijn.
De Gezondheidscommissie is in een tweetal rapporten met
verschillende bedenkingen gekomen, die ten deele al weerlegd
zijn in een memorie van het bestuur der vereeniging, welks
gevoelen wij daarover inwonnen. Ook ons komt het voor, dat
men den naam der vereeniging, welke haar gegeven is, toen
de leden nog geheel andere plannen op dit gebied koesterden,
niet tegen haar moet uitspelen, nu zij zich noodgedrongen
tot een veel bescheidener bouwplan moet bepalen. De tuinen,
die bij de woningen zijn geprojecteerd, zijn niet groot, maar
toch voldoende en zullen voor de overgroote meerderheid der
aanstaande bewoners ongetwijfeld een belangrijke verbetering
brengen.
Een (overdekte) kinderspeelplaats achten ook wij wel nuttig,
doch wij zouden daarmede in elk geval liever een proef nemen
in een eigenlijke arbeiderswijk, zooals die welke bij het Kooi-
park in wording is, dan hier.
De klacht over het ontbreken van een zoogenaamde brand
gang achten wij door het vereenigingsbestuur zeer voldoende
weerlegd. De ondervinding leert, dat deze heel vaak de
hygiëne allerminst ten goede komen.
Wat het uiterlijk aanzien der woningen betreft, men moet
in dezen den eenmaal gekozen architect natuurlijk eenige
vrijheid laten. Maar wij moeteo er hier met nadruk op wijzen,
dat de adviseurs van het Rijk, met wie terecht vooraf over
een en ander voeling is gehouden, in den laatsten tijd zoo
groot mogelijken eenvoud eischen. Naar het ons wil voor
komen, heeft deze aan het aspect der woningen niet al te zeer
afbreuk gedaan.
Thans nog een enkel woord over het hierachter afgedrukt
advies der Commissie van Financiën, dat een anderen geest
ademt dan de rapporten, welke wij van deze commissie ten
aanzien van woningbouwplannen in den laatsten tijd mochten
ontvangen.
De commissie wijst in de eerste plaats op het belangrijke
tekort, dat de exploitatierekening oplevert. Ofschoon dit na
de onzerzijds aangebrachte correcties niet f 57148.—, doch
f 45715.— bedraagt, zullen wij geenszins ontkennen, dat dit
een hoog cijfer is en evenmin, dat de mogelijkheid bestaat,
dat de aanbesteding tot nog ongunstiger resultaat zal voeren.
Wat dit laatste betreft, het is Uwen Raad bekend, dat steeds
vóór de gunning een nadere beslissing wordt gevraagd, wan
neer de inschrijvingen de raming belangrijk overtreffen.
Overigens moet naast het hooge cijfer niet uit het oog worden
verloren bet enorm groote belang, dat het getal woningen
van deze categorie met niet minder dan 209 stijgen zal. De
behoefte toch aan dergelijke woningen is buitengewoon groot,
zooals blijkt uit het telkens zich voordoende verschijnsel, dat
ambtenaren hier ondanks alle moeite geen woning kunnen
krijgen, of bij opzegging van een bestaande huurovereenkomst
in de grootste verlegenheid geraken. Wil men hieraan tege
moet komen en het ontstaan van de meest ongewenschte
be woningstoestanden voorkomen, dan moet er voorloopig nog
worden doorgebouwd, hetgeen onder de tegenwoordige om
standigheden zonder belangrijke offers uit de overheidskassen
nog niet mogelijk is. Dat het daarom nog geen «woningbouw
a outrance" of «met sneltreinvaart" zal worden, kan ter ge
ruststelling van de Commissie van Financiën hier veilig
worden verklaard. Wij hoorden van andere zijde wel eens
van een slakkengang spreken. De waarheid is, dat de plannen
steeds behoorlijk worden onderzocht,doch dat daarmede en met de
verder nu eenmaal voorgeschreven formaliteiten noodwendig veel
tijd verloren gaat, terwijl tot dusver nog steeds is gebleken
de geringe teruggang in de materiaalprijzen in de eerste
