MAANDAG 29 JULI 1918.
185
Wij verkeeren hier in ongunstige.omstandigheden: er zijn
te veel inwoners met een klein inkomen; hierdoor wordt de
distributie moeilijk en is de hoeveelheid kleiner dan in andere
gemeenten. Ik dacht dan ook, dat Burgemeester en Wet
houders alle middelen moesten aangrijpen om te trachten hierin
verbetering te brengen, gelijk ook in andere plaatsen geschiedt.
Nu is het vooral in deze zaken niet mogelijk om altijd
wiskunstig voor te rekenen, wat de gevolgen zullen zijn van
een voorstel van Burgemeester en Wethouders; dit behoeft
evenwel nog geen reden te zijn er niet met mede te gaan.
Waarvoor is die storm noodig?
Bij het voorstel om 110 H. A. laad te huren voor boonen
teelt heeft men niets gezegd. Waarom men dan over dit
voorstel zoo'n drukte maakt, begrijp ik niet.
Ik kom dan ook alleen op tegen de uitdrukking van den
heer Fokker, dat wij dit voorstel er hebben willen doorjagen.
Hij kon dit wel wat beleefder hebben uitgedrukt, maar ieder
vogeltje zingt zooals het gebekt is. Ik begrijp evenwel niet,
hoe dit in verband zou staan met het aanbod van den heer
de Graaf. Ik heb dit eerst hedenmorgen ontvangen in de
vergadering van Burgemeester en Wethouders. Hoe kunnen
Burgemeester en Wothouders daarover thans reeds advies uit
brengen? Maar zoo is het nu altijd: men doet een aanbod,
waarom weet ik niet, op een tijdstip dat de gelegenheid ont
breekt om er advies over uit te brengen. Ik kan dan ook
niet anders zeggen dan dat Burgemeester en Wethouders het
voorstel grondig zullen overwegen. Wij hebben er nog geen
tijd voor gehad. De heeren hebben dit stuk reeds 48 uur in
hun bezit, Burgemeester en Wethouders het stuk van den
heer de Graaf pas sinds van morgen.
Nu wordt zoo heel gemakkelijk gezegd ik heb advies inge
wonnen bij een deskundige, maar ik weet niet wien de heer
Mulder bedoelt. Dit wil ik slechts zeggen, dat ik sinds den
oorlog veelal deskundigen ontmoet, die belanghebbenden zijn.
Ik geloof, dat voor een groot gedeelte de fouten in de distri
butie gemaakt, hieraan te wijten zijn, dat men niet is afge
gaan op het oordeel van deskundigen, maar op dat van be
langhebbenden. Ik begrijp niet, waarom onze deskundige nu
in eens niet tot oordeelen bevoegd zou zijn, terwijl ieder be
langhebbende als deskundige zou moeten worden beschouwd.
Ik ga af op het oordeel van iemand, die bewezen heeft wel
deskundig te zijn.
De vleeschvoorziening was geen gemakkelijk werk en de be
langhebbenden waren bijna altijd eene andere meening toege
daan dan de deskundige, en nu is mij steeds gebleken, dat de
deskundige het bij het rechte eind had. Dit is zoo dikwijls ge
beurd, dat ik mijn volle vertrouwen stel op het advies van
Dr. Stuurman, die bewezen heeft het vertrouwen ten volle
waard te zijn. Er bestaat in de mesterij een groot verschil
van meening. Ik ben geen deskundige, maar dit weet ik wel,
dat de regeeringsvarkens ten slotte minder dan 55 K.G.
mochten wegen. Men doet alsof men nog van die zware
varkens kan fokken, zooals op de vette Varkensmarkt kwamen,
die bijna niet meer loopen konden, maar het zijn slechts betrek
kelijk magere beestjes die men thans nog fokken kan. Wat de
smaak betreft, zijn de magere dikwijls beter dan de dikke var
kens. In Engeland wil men slechts doorregen spek. Wij mogen
dus al heel blij zijn, wanneer wij varkens fokken zooals wij het
vorig jaar van de Regeering kregen. Die beesten moeten
meel hebben. Nu geeft de heer van Gruting mij den raad
mij tot den heer van Calcar om meel te wenden. Dat kan
ik niet. Ik moet meel aan de Regeering aanvragen. En dat
heb ik gedaan. Ik heb aan de Regeering bericht, dat Leiden
bereid was varkens te fokken om de eerste te zijn, die meel
ontving. Een concreet antwoord heb ik evenwel op mijne
vraag niet ontvangen.
Schillen alleen zijn niet voldoende, zegt de heer van Gru
ting. Dat geef ik toe. De prijs is niet voldoende, zegt hij, en
daarom mesten de boeren niet meer. Maar juist daarom is het
onze plicht te mesten. Wat het aanbod van den heer de Graaf
betreft, daaraan zullen Burgemeester en Wethouders hun aan
dacht schenken; maar de heer de Graaf heeft zijn mesterij in
Sassenheim en volgens.den heer de Lange zou men er groot
bezwaar tegen moeten maken om de schillen naar Sassenheim
te vervoeren. Dan zou men ze nog beter naar de Weipoort
kunnen brengen. Men zegt»de heer van Diemen vraagt
zooveel". Men vergeet evenwel, dat hij eene ingerichte mes
terij heeft, die veel geld kost. Daarvoor moet worden betaald
in de huur, de rente en de aflossing. Het zou sommen kos
ten zelf eene mesterij te doen bouwen, maar in alle gevallen
vast gebonden aan den heer van Diemen zijn wij nog niet.
Wanneer de proef mocht slagen, ben ik er niet op tegen om
door de gemeente een stal te laten bouwen, maar op het
oogenblik is het veel te riskant en het duurt ook te lang.
Het gaat ermede als met het zoeken naar een woning.
Men moet b.v. in eene plaats gaan wonen en wil een eigen
huis zetten, maar men kan daar niet op wachten, en nu
huurt men zoo lang een huis; zoo is het hier ook mede. Of
het aanbod van den heer van Diemen duurder is dan dat
van den heer de Graaf, kan ik zoo niet in eens zeggen. Mis
schien dat de heer van Gruting den tijd heeft gehad het
aanbod van den heer de Graaf te bestudeeren; ik niet. Nu
vraagt de heer Mulder: «waarom niet liever jong vee gekocht."
Vooreerst zijn er de laatste weken geen markten gehouden,
omdat het jonge vee geïnventariseerd moest worden. Boven
dien komt, naar verluidt, half Augustus de vleeschdistributie
en dan is het slachten van jong vee verboden. Wij zouden
daarvoor dus eene slachJvergunning moeten krijgen. Wij loo
pen derhalve de risico koeien te koopen, die wij later niet
slachten mogen. Wat de vette kalveren betreft, heeft IJ wel
licht opgemerkt, dat de distributie daarvan is spaak geloo-
pen. Omdat men er te weinig had, zijn zij alleen gedistri
bueerd geworden in Amsterdam, Rotterdam, den Haag en
Utrecht, waar ik tegenop ben gekomen. Ik heb gezegd, dat dit
onbillijk was en men heeft dit toegegeven, maar het baatte
niets. Bovendien is het vleesch te duur f 4.per K.G., men
zou het niet kunnen betalen.
Nu zie ik in de mesterij geen geldelijk voordeel voor de
gemeente, maar ik hoop toch, dat dit niet zooveel aan de
gemeente zal behoeven te kosten, te meer omdat ik er van
overtuigd ben, dat de Minister een hoogeren prijs zal geven
dan f 1 75. Het is dus slechts een proef die wij nemen. Is
het voorstel van den heer de Graaf aannemelijk, dan is er
niets tegen met hem te contracteeren. De heer Stuurman wil
ook wel in het Slachthuis een mesterij oprichten, maar dat
kost tijd, terwijl eerst de risico eens goed onder de oogen
moet worden gezien.
Ik meen hiermede alle vragen beantwoord te hebben.
Alleen heb ik nog te beantwoorden de vraag van den heer
Eerdmans over den prijs van het vleesch.
Het zal gaan als met de boonen. De Regeering neemt alles
over tegen Regeeringsprij^ De Regeering behoudt nu de
helft, terwijl wij de andere helft voor regeeringsprijs koopen.
Dit vleesch verkoopen wij tegen distributieprijs, en van het
verlies betaalt de Regeering 9/10. Gesteld, dat het vleesch
ons f 2.kost en de Regeering neemt het voor dien prijs
over, dan verliezen wij er niets op. Nu wordt het vleesch
tegen distributieprijs verkocht. Van het verschil tusschen
inkoops- en distributieprijs moet de Gemeente 1/10 betalen.
Die kosten komen derhalve er bij, maar het is slechts 1/10
gedeelte, met de boonen zal het later evenzoo gaan. De Re
geering neemt ze over tegen b.v. 30 cent. De distributieprijs
is b.v. 16 cent. Nu hebben wij van het verschil tusschen
inkoops- en distributieprijs het 1/10 te betalen. Nu kan men
zeggen: dat zou eenvoudiger kunnen. Dit is gemakkelijk te
zeggen. Het is zoo eenvoudig niet. Wanneer wij alle varkens
mochten behouden, zouden wij niet 1/10 moeten betalen van
het verlies maar 10/10.
Stel een varken kost ons f 2.per pond en wij moesten
het verkoopen tegen f 1.70, dan moesten wij de volle 30 cent
bijleggen, terwijl het ons nu slechts 3 cent kost. Daarom is
het gewenscht, dat alles loopt over de Regeering. Ik geloof
hiermede alle vragen te hebben beantwoord. Ik ben er voor,
dat wij deze proef nemen. Slaagt de proef en blijkt het
wenschelijk om de zaak uit te breiden, dan kunnen wij dat
altijd nog doen. Wat het voedsel betreft, zullen wij alle
moeite doen het te krijgen, wat de uitbreiding betreft, zullen
wij overwegen of er niet desnoods eene fokkerij aan kan
worden toegevoegd. Wij moeten evenwel een begin maken
en daarvoor is een crediet noodig. Wil men geen uitbreiding,
dan kan men een latere credietaanvrage weigeren. Burge
meester en Wethouders vragen derhalve thans aan een crediet
van f 70000.om een begin te maken met de uitvoering
van dit plan.
De heer Eerdmans. M. d. V. Naar aanleiding van hetgeen
U bet laatst heeft gezegd, zou ik nog wel een vraag willen
doen. Op de agenda staat: »de stukken liggen voor de leden
in de Leeskamer ter lezing." Bij het inzien daarvan bleek
het mij, dat het stuk, dat daar lag, hetzelfde was als wat
wij hebben ontvangen. Ik had gedacht daar ook te zullen
vinden de correspondentie over de voorwaarden, waarop de
gemeente een dergelijken maatregel zou kunnen nemen. Als
ik mij wel herinner, is de vorige maal gezegd, dat het zeer
lang onzeker is geweest of de gemeenten onder de zelfde
voorwaarden als de varkensmesters varkens zouden mogen
mesten. Toen is ons medegedeeld, dat dit was toegestaan op
voorwaarde, dat van iedere 2 varkens die gemest werden
er 1 moest worden afgestaan aan de Regeering. Wat U ons
thans mededeelt, komt hierop neer, dat wanneer wij 400
varkens mesten, wij er 400 aan het Rijk moeten afstaan,
terwijl wij verlof krijgen om dan meer te mogen distribu-
eeren dan het Rijk zou distribueeren. Dit is feitelijk de be
doeling van de uitdrukking, dat wij er van de 400 200 mogen
behouden.
De Voorzitter. Alleen de prijsberekening gaat over de
Regeering. De varkens worden niet eerst naar Den Haag ver-
