DONDERDAG 14 MAART 1918.
65
de N.V. A. W. Segboer's Uitgevers-Maatschappij om ver
gunning tot het plaatsen van eenige kiosken.
Dit stuk luidt als volgt:
Aan de Raad der Gemeente Leiden.
Edelachtbare Heeren.
Ondergeteekendennamens »de Hanze," afd. Leiden van den
bond van R. K. Vereenigingen voor den handeld rij venden en
industrieëlen middenstand; kennis genomen hebbende van het
verzoek der firma Zegboer te 's-Gravenhage, gedaan, om toe
stemming van uwen Raad te verkrijgen tot het plaatsen van
kiosken op verschillende punten onzer stad; van meening
dat, waar hier ter stede reeds dergelijke inrichtingen zijn
gevestigd de plaatsing van meerdere kiosken niet voorziet
in een behoefte en bovendien van oordeel dat deze inrichtingen
door keuze der meest gunstige standplaats met geen andere
exploitatie-kosten dan een zeer gering staangeld een zeer
ongewenschte concurentie uitoefenen of zullen gaan uit
oefenen tegenover de winkeliers in het algemeen en onze
leden in het bijzonder: meenen hierin voldoende motieven
te zien om uwe Raad te verzoeken op bovengenoemde aan
vrage, der firma Zegboer afwijzend te beschikken.
Namens de afdeeling Leiden van den bond
voor den handeldr. en industr. middenst.
R. K. Middenstands Ver.
»De Hanze", afdeeling Leiden.
Th. C. F. Stijnman, Voorzitter.
R. W, Pelle, Secr.
Zullen worden behandeld bij punt XII der agenda.
16°. Missive van Curatoren van het Gymnasium in zake de
wijziging van de salarisregeling van den Rector.
Wordt gesteld in handen van Burgemeester en Wethouders
om praeadvies.
17°. Adres van den Revolut. Socialistischen Vrouwenbond,
afd. Leiden, houdende aanbieding van diverse klachten van
1506 vrouwen uit de arbeidersklasse, over de wijze waarop
van overheidswege de voorziening in de behoeften van levens
middelen en huishoudelijke artikelen wordt ter hand genomen.
Dit stuk luidt als volgt:
Leiden 14 Maart 1918,
Aan den Raad der Gemeente Leiden,
hebben de eer aan te bieden ondergeteekenden C. van der
Laaken en E. J. Franke—van Galen, respectievelijk voorzitster
en secretaresse van den Revolutionair Socialistischen Vrouwen
bond afdeeling Leiden, ten deze woonplaats kiezende ten
huize van de tweede ondergeteekende »Heinsiusplein" n° 10,
diverse klachten van 1506 vrouwen uit de arbeidende klasse
hetgeen uit bijgaande 15 lijsten nader kan blijken. Deze
klachten drukken de groote ontevredenheid uit over de wijze
waarop van overheidswege de voorziening in de behoeften
van levensmiddelen en huishoudelijke artikelen wordt ter
hand genomen. En dat de nood in de arbeidende klasse
hoog gestegen is bewijst wel de groote toeloop naar de ge
meentelijke verkoopingen op de Vischmarkt, waar ondanks
hunne ondervoede lichamen, vrouwen en kinderen, het er
voor over hebben om uren en uren in de rij te staan wach
ten tot zij aan de beurt zijn. Er is dan ook voor arbeiders
zoowat aan alles gebrek. Wij noemen slechts enkele voor
beelden als:
Vet. Van dit artikel wordt een half ons per hoofd en per
week verstrekt, een enkele maal slechts een ons; aanvulling
met margarine is zoo goed als uitgesloten, omdat leveranciers,
belust op oorlogswinst, bij voorkeur hunne voorraad slijten
aan de huizen van de bezittende klasse.
Aardappelen. In verband met de broodnood, moet in ar
beidersgezinnen het voedsel voornamelijk worden aangevuld
met dit product. Niettegenstaande worden de rantsoenen
hiervan steeds kleiner en de kwaliteiten minder.
Groene zeep. Een artikel waarvan de rantsoenen toch reeds
veel te klein waren wordt thans in 't geheel niet verstrekt.
Zoo zou kunnen worden doorgegaan met alle mogelijke
artikelen, die vooral in arbeidersgezinnen onmisbaar zijn en
die allen öf te duur, of niet te bekomen, of te slecht, öf alle
drie tegelijk zijn.
Wij geven Uwen Raad in overweging aan de rechtmatige
eischen van de vrouwen te voldoen en voor zoover daarvoor
Uwe bevoegdheid niet reikt bij hoogere autoriteiten op spoedige
inwilliging daarvan aan te dringen.
't Welk doende
Voorzitster
Chbista. van dee Laaken.
Secretaresse
E. J. Fhanke v. Galen.
De Voorzitter. Het is misschien niet verkeerd, als ik hierop
dadelijk een mondeling praeadvies als ik het zoo noemen
mag geef.
Van het vet wordt in^dit request gezegd, dat van dit artikel
ons per week wordt verstrekt, een enkele keer 1 ons. Dat
is niet geheel, maar toch grootendeels onjuist. In gansch
Nederland wordt verstrekt per hoofd der bevolking in vier
weken ons, zoodal wordt verstrekt drie weken één onsen
één week ons. Meer vet, althans bak- en braadvet, is in
Nederland niet beschikbaar, zoodat aan dergelijke zaken niets
te doen valt. Waar er in ons land niet meer van aanwezig
is, kan men daarvan onmogelijk meer verdeelen. Daarenboven
heeft het Gemeentebestuur daarover niets te zeggen; het
krijgt zelf dat kwantum van ons in de vier weken aan
gewezen. Het spijt mij, dat dat niet is vier ons in de vier
weken, maar een andere verdeeling is niet mogelijk.
Van de aardappelen wordt gezegd, dat de rantsoenen daar
van steeds kleiner worden. De aardappelen zijn van 5 October
af gerantsoeneerd door gansch Nederland op 4 Kilo per
inwoner per week. Dat is steeds hetzelfde gebleven. Alleen
kan het verschil dit zijn, dat vroeger vele menschen niet van
hun portie gebruik hebben gemaakt, daar de schaarschte
geringer was en er toen meer aardappelen overbleven. De
geheele gemeente wordt gerantsoeneerd voor hare bevolking;
maakt een deel van haar rantsoen geen gebruik, dan krijgen
de overblijvenden meer. Daardoor was het mogelijk in het
begin 5 Kilo per persoon te geven, doch thans kan er niet
meer dan 4 Kilo gegeven worden. Als ik niet meer ontvang,
kan ik ook niet meer aardappelen verdeelen en de Regeering
kan ook niet meer geven, want de hoeveelheid is niet groo-
ter. Men kan onmogelijk distrubueeren, wat er niet is.
Groene zeep is blijkbaar inNederland op het oojgenblik
niet meer te krijgen, zoodat daarin een groote schaarschte
bestaat en men zich op het oogenblik van het gebruik ervan
zooveel mogelijk moet onthouden. Wanneer er weer groene
zeep komt, kan ik niet zeggendat weet ik niet. Om aan deze
behoefte tegemoet te komen heb ik de vorige week een partij
harde zeep in beslag genomen en doen verkoopen voor 11 cent
per stuk. Men kan de distributie daarvan wellicht voor de
bevolking gemakkelijker inrichten, maar dan komt die
zeep voor de menschen veel duurder uit, want dan moet
men meer personeel aanstellen voor dien verkoop. Voor deze
zeep betaalt men tegenwoordig een hoogen prijs. Gaat men
die zeep op 20 of 30 plaatsen verkoopen en onder behoorlijke
politie-contróle, dan zal zij natuurlijk weer duurder verkocht
moeten worden. Het is moeilijk daaraan verder iets te doen,
zoolang de strijdende landen geen toevoer naar ons land toe
laten. Bij velen heerscht het idéé, dat er meer te. verdeelen
is en dat dit niet gebeurt. Dat is echter niet waar. Natuurlijk
gebeuren er dingen, die het daglicht niet kunnen zien, maar
als iemand werkelijk streng ingrijpt, dan doe ik het. Wanneer
ik er achter kom, dat goederen gekocht worden om de prijzen
op te jagen, dan wordt daarop door mij beslag gelegd, vandaar
dat ik reeds twee keer een zeepverkoop kon laten houden in
den vischwinkel.
Dat de kwaliteit der aardappelen minder zou wordeh, ik
zou zeggen, dat dit bijna ieder jaar het geval is om dezen
tijd. De kwaliteit wordt gaandeweg iets minder goed, dan zij
in Januari en Februari was en dat is een gewoon jaarlijksch
verschijnsel. Een aardappel, die in den grond bewaard is,
wordt er niet beter op. Wij krijgen hier trouwens niet de slecht
ste aardappelen. Ik weet bijna zeker, dat er in Arnhem en
Nijmegen tot dusverre geen enkele kleiaardappel is gedistri
bueerd, terwijl hier van de 4 Kilo aardappelen 2 Kilo een tijdlang
kleiaardappelen en 2 Kilo zand- en veenaardappelen zijn geweest.
(Op de publieke tribune wordt gesproken.)
Wanneer op de tribune gesproken wordt, zal ik die laten
ontruimen.
In het algemeen is de verhouding vastgesteld op klei
en 8/s veenaardappelen. Wanneer echter niet- voldoende klei
aardappelen ontvangen worden, kan het Gemeentebestuur die
natuurlijk niet distribueeren. Als men nagaat, welke aard
appelen hier zijn gedistribueerd, dan zal men bemerken, dat
hier zoolang mogelijk voldaan is aan den eisch, dat er 2/s klei
aardappelen bij moeten zijn.
Vele menschen begrijpen niet, dat wij hier in een belegerd
land zitten, en dat, waar niet meer voedsel is, ook niet meer
kan worden verdeeld.
Nu nog deze vraag. Aan den Raad wordt in overweging
gegeven, »aan de rechtmatige eischen der vrouwen te voldoen"
en voorzoover daartoe zijn bevoegdheid reikt, »bij hoogere
autoriteiten op spoedige inwilliging aan te dringen".
Ik kan den Raad mededeelen, dat ik voortdurend in brief- -
wisseling ben met de Regeering ten einde zoo groot mogelijke
hoeveelheid te krijgen. Hiervoor strijd ik den ganschen dag.
Het helpt mij evenwel niets, of ik al schrijf om het rantsoen
vet en aardappelen te verhoogen, aangezien het hier betreft
eene regeling, die geldt voor geheel Nederland. Men ontvangt
dus in Leiden evenveel als overal elders.
