DONDERDAG
10 APRIL 1913.
45
Godsdienstig maar ook uit een maatschappelijk oogpunt, het
algemeen belang benadeelt,
redenen waarom zij de vrijheid nemen Uw hooggeacht college
beleefd doch dringend te verzoeken maatregelen te nemen,
waardoor het werken op Zondag zooveel mogelijk beperkt
wordt, in het algemeen door het in het leven roepen eener
verordening, die dat werken op Zondag zooveel mogelijk ver
biedt en meer in het bijzonder door een verordening, waarbij
de winkelsluiting op Zondag wordt geregeld.
A. v. Hamersveld.
C. A. P. Dammers.
Amsterdam, 15 Maart 1913. G. Diercks.
De Voorzitter. Ofschoon dit request eene regeling betreft
van algemeenen aard, kan het toch in de eerste plaats bespro
ken worden bij de regeling van de winkelsluiting en stel ik
dus voor, dit st.uk te stellen in handen van de Commissie
voor de Strafverordeningen. Het ligt in het voornemen, om
ook de verordening op de Winkelsluiting zeer tijdig bekend
te maken, zoodat de heeren gelegenheid kunnen vinden, hunne
eventueele amendementen intijds in te dienen. Als iemand
dan in het in te dienen concept iets wenscht opgenomen of
gewijzigd te zien, dan kan hij daarvan kennis geven.
Heeft iemand er bezwaar tegen, dat dit adres gevoegd
wordt bij de stukken in zake de winkelsluiting? Zoo niet,
dan is aldus besloten.
4°. Missive van het Uitvoerend Comité tot het beleggen
van eene openbare vergadering in zake «Rechtsregeling Leidsche
Ambtenaren", ten geleide van een motie inzake de spoedige
indiening van een ontwerp-verordening, regelende de rechts
positie van de ambtenaren, in dienst der gemeente Leiden.
De motie zal worden ter visie gelegd voor de leden.
5°. Verzoek van de vereeniging «Tegen verplichte Winkel
sluiting'' om het besluit in zake de verplichte winkelsluiting
alsnog in te trekken.
Wordt, als ongezegeld zijnde, ter zijde gelegd.
6°. Verzoeken van Gebr. van den Berg en J. Hermans om
een stukje grond te mogen huren aan de Haarlemmertrekvaart
nabij den uitweg van Gebr. Vos.
7°. Verzoek van de Vereeniging tot bevordering van den
bouw van Werkmanswoningen om de door den verkoop van
de Brechtenpoort gemaakte winst te bestemmen voor eene
extra afschrijving op de eigendommen der Vereeniging in de
Komkommerpoort en de Bloemendaalspoort.
Worden gesteld in handen van Burg. en Weth.
8°. Rekening, dienst 1912, van het Leidsch Muziekcorps.
Wordt gesteld in handen van de Commissie van financiën.
9°. Verzoek van J. Smit om eervol ontslag als onderwijzer
aan de school der 3e klasse No. 4.
10°. Verzoek van Mej. E. J. Dentz om eervol ontslag als
leerares in de gymnastiek aan het Gymnasium, de beide Hoogere
Burgerscholen, de Kweekschool voor onderwijzers en onder
wijzeressen en de Meisjesschool le kl.
11°. Bezwaarschriften tegen aanslagen in de plaatselijke
directe belastingen, dienst 1912.
Worden gesteld in handen van Burg. en Weth.
12°. Missive van de Plaatselijke Schoolcommissie naar aan
leiding van het gesprokene door Mr. J. E. Heeres in de raads
zitting van 20 Februari, in zake de oprichting van een school
voor tuchtelooze leerlingen.
Dit stuk luidt als volgt:
Leiden, den 25 Maart 1913.
Het zij ons vergund, naar aanleiding van het gesprokene
door Uw geacht medelid, Prof. mr. J. E. Heeres in Uw vergadering
van 20 Febr. 1.1., een opmerking te maken.
Bij de behandeling van punt 13 der agenda, betreffende
het voorstel van het College van Burgemeester en Wethou
ders op het «Verzoek van de Vereeniging van Hoofden van
Scholen in Nederland in zake de oprichting van een speciale
school voor tuchtelooze leerlingen", afwijzend te beschikken
overeenkomstig het door ons na ernstig onderzoek uitgebracht
advies, werd door Z.Hooggel. medegedeeld, dat gezegd advies
hem had verwonderd. Als lid van de Vereeniging «ProJuven-
tute" heeft hij ervaringen opgedaan, die met de zienswijze
onzer Commissie niet strooken, en kennis verkregen van zede
lijk abnormale jongelieden, voor wie het, zooals later bleek,
heilzaam geweest zou zijn, indien zij, vóór hun 13e of 14e
jaar, gedurende hun schooltijd onder eenigermate strenge tucht
hadden gestaan. Spr. meende dus, dat «deze aangelegenheid,
van zeer groot en blijvend belang, in het rapport van de
Schoolcommissie te gunstig is voorgesteld".
Deze meening moeten wij bestrijden.
De zaak is, dat «Pro Juventute" het verschijnsel der jeug
dige tuchteloosheid van een geheel andere zijde te zien krijgt,
dan de mannen van de schoolopvoeding, wier mededeelingen
de bouwstoffen voor ons rapport hebben geleverd. »P. J." ziet
de delinquenten eerst op hoogeren leeftijd dan de schooljaren,
wanneer de moreele verschijnselen tot ontwikkeling en tot uit
werking zijn gekomen, waarvan in de school misschien slechts
de eerste symptomen zichtbaar waren, of die zich in het geheel
niet openbaarden. Dikwijls bovendien vertoont zich het abnor
male kind in de school op andere wijze dan het in de wereld
daarbuiten, in het gezin zich voordoet. Niet zelden gebeurt
het, dat ouders bij het hoofd der school komen klagen, zijn
hulp komen inroepen voor een kind met wien zij «niet kur.-
nen huishouden", dat zelfs zich schuldig maakt aan hande
lingen, die van een misdadigen aard getuigen, terwijl dat
zelfde kind in de school geen reden geeft tot klacht. Ook zijn
er kinderen, die onder den druk van de liefdeloosheid of de
onverschilligheid, de ruwheid in den omgangstoon van het
ouderlijk huis, daar volkomen onhandelbaar zijn geworden,
terwijl de gansch andere bejegening, die zij van hun onder
wijzer ondervinden, hun diens leiding zonder verzet doet
volgen.
Ook indien uit houding en daden de aanwezigheid van
verkeerde neigingen blijkt, zal wel eerst beproefd worden
door de wij erkennen het, weinig diepgaande tucht
middelen der school, verbetering aan te brengen. De persoon
lijkheid van den onderwijzer is hier van de hoogste beteeke-
nis. Opneming van den leerling in een speciale school, waai
de tuchtelooze onder tuchteloozen zal verkeeren, zou toch
eerst als uiterst redmiddel aangewend kunnen worden. Haar
een preventief karakter toe te kennen zou toch niet in de
bedoeling van de voorstanders dier inrichting kunnen liggen.
Nog dient te worden in het oog gevat, dat zelfs plaatsing
van zedelijk minderwaardige kinderen in een afzonderlijke
school, die efen strenger karakter draagt, geen waarborgen
geeft dat de invloed, door de opvoedingstaak dier school uit
geoefend, niet wordt geneutraliseerd door huisgezin en gewone
omgeving. Alleen toepassing van het interneeringsstelsel zou op
meer afdoende wijze de moreele verwording kunnen stuiten.
Het bovenstaande moge dienen, om het verschil van op
vatting tusschen het geacht Raadslid en onze Commissie te
motiveeren. Natuurlijk kan aan het door hem gesprokene niet
de strekking worden toegeschreven, twijfel uit te drukken
aan de nauwgezetheid, waarmede door ons het vereischte
onderzoek werd ingesteld. Om te voorkomen, dat niettemin
een dergelijke indruk verkregen moge worden, hebben wij de
vrijheid genomen, tot Uw Vergadering een woord van toe
lichting te richten.
De Plaatselijke Schoolcommissie,
H. G. v. d. S. Bakhuyzen, Voorzitter.
H. C. van der Heyde, Secretaris.
Aan den Raad der Gemeente Leiden.
De heer Heeres. M. d. V. Het doet mij genoegen, dat de
Plaatselijke Commissie van Toezicht zóó veel gewicht hecht
aan de opmerkingen, die ik gemaakt heb, dat zij de behoefte
heeft gevoeld een nadere toelichting te geven, waarom zij het
met mij niet eens is. Ik zal op het oogenblik niet op deze
zaak terugkomen, ik wil alleen deze opmerking maken, dat
de Plaatselijke Commissie absoluut niet op de hoogte is van
de taak van Pro Juventute en van de gevallen, die wij bij
Pro Juventute krijgenen wanneer de Plaatselijke Commissie
meent, tegen hetgeen ik gezegd heb te moeten ingaan, meen
ik, dat zij zich ook van de zaak op de hoogte moet stellen
wij krijgen bij Pro Juventute wel degelijk ook gevallen van
kinderen van 12 en 13 jaar, die nog op school gaan.
M. d. V. Ik zal het hierbij laten.
De Voorzitter. Na deze opmerking van den heer Heeres
stel ik voor het adres aan te nemen voor kennisgeving.
Aldus wordt besloten.
De Voorzitter deelt alsnog mede:
dat aan den eervol ontslagen Agent van Politie .1. Benning,
met ingang van 1 April 1913, een pensioen is toegekend van
ƒ612.'sjaars.
Aan de orde is alsnu:
I. Verzoek van M. J. H. van den Bergh om eervol ontslag
als Regent van de R. K. Armen en van het Wees- en Oude-
liedenhuis.
(Zie Ing. St. No. 104).
Wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming over
eenkomstig het praeadvies besloten.
II. Verzoek van S. P. Perdijk om eervol ontslag als onderwijzer
met verplichte hoofdakte aan de Jongensschool le klasse.
(Zie Ing. St. No. 105).
