128
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1912.
Worden achtereenvolgens benoemd de heer van der Eist
met 23 stemmen (de heer Aalberse verkreeg 1 stem terwijl
2 biljetten in blanco waren), de heer Briët met 23 stemmen
(de heeren van der Eist en Corts verkregen ieder 1 stem,
terwijl 1 biljet in blanco was).
De heer Briët verklaart zich bereid de benoeming aan te
nemen; aan den heer van der Eist zal van zijne benoeming
worden kennis gegeven.
De Voorzitter. Mag ik de heeren leden van het stembureau
wel zeer bedanken, voor de moeite die zij zich hebben getroost.
XIII. Voorstel tot het aangaan van een overeenkomst inzake
de uitbreiding van den Leidschen Keuringsdienst van eet- en'
drinkwaren over de gemeente Warmond.
(Zie Ing. St. No. 196).
Algemeene beschouwingen worden niet gevoerd.
De artikelen 1 tot en met 9 en daarna de geheele concept
overeenkomst worden achtereenvolgens zonder beraadslaging
of hoofdelijke stemming aangenomen.
XIV. Voorstel tot wijziging van de financieële verhouding
tusschen de gemeente en de Stedelijke fabrieken van gas en
electriciteit.
(Zie.Ing. St. No. 197).
De beraadslaging wordt geopend.
De Voorzitter. De Commissie van Financiën zegt omtrent
deze zaak in haar advies:
„dat zij tegen het door de H.H. Commissarissen der Stede
lijke Fabrieken van Gas en Electriciteit gedane drieledige voor
stel, opgenomen in de voordracht van Burgemeester en Wet
houders onder No. 197 der Ingekomen Stukken geene beden
kingen heeft, onder voorwaarde evenwel, dat, indien de
gemeente eventueel een hoogere rente dan 4f zal moeten
betalen, ook aan de Lichtfabrieken het hoogere percentage in
rekening zal worden gebracht,"
In het algemeen kan de Commissie dus wel medegaan met
het drieledig voorstel van Burgemeester en Wethouders.
Nu zou ik echter aan de Commissie willen vragen of zij
de voorwaarde door haar gesteld niet zou kunnen laten vallen.
Het geldt op dit oogenblik een algemeene regeling. Op voorstel
van Commissarissen is die regeling aldus gedacht, dat onaf
hankelijk van de rente die de gemeente zal hebben te betalen
voor hetgeen zij leent, de gasfabriek voor haar obligatieleeriingen
aan de gemeente zal moeten vergoeden een rente die iedere
soliede commercieele onderneming moet betalen. Wij hebben
dan ook niet genomen den rentevoet waarop de gemeente zal
kunnen leenen, maar een rente die in den handel door een
lichaam als de gasfabriek zou moeten worden betaald. Eerst
wanneer men zoo doet, kan men een goed oordeel vellen
over de resultaten van het bedrijf.
Nu zou het kunnen zijn ik hoop niet, dat die tijd zal
komen dat de gemeente zou moeten leenen tegen 5 dan
zullen Burgemeester en Wethouders ook zeker wel met een
voorstel bij den Raad komen, waarbij de gasfabriek tot beta
ling van 5 wordt verplicht. Wanneer de geheele toestand
zoo verandert dat de gemeente meer rente zal hebben te be
talen, dan twijfel ik er niet aan, of Burgemeester en Wet
houders zullen wel met een dergelijk voorstel komen, om ook
de gasfabriek dan wat meer te laten betalen. Wat Burge
meester en Wethouders nu voorstellen is dan ook geen wet
van Meden en Perzen; wij beoogen alleen op het oogenblik
een bepaald systeem vast te stellen en wat door de Commissie
van Financiën nu wordt gevraagd, past niet in ons stelsel.
Immers door aan ons voorstel die voorwaarde te verbinden
wordt de oude toestand bestendigd. Ik zou daarom aan de
Commissie dit willen vragen: vinden de heeren goed, dat de
Raad thans aanneemt het voorstel van Burgemeester en Wet
houders zooals het daar ligt, met dien verstande, dat wanneer
werkelijk de toestanden geheel mochten veranderen, wij ook
met een nader voorstel zullen komen.
De heer Reimeringer. M. d. V. Zooals het advies luidt,
geeft het ook niet precies het gevoelen van de Commissie van
Financiën weer. Door den korten tijd wij hebben het voorstel
van Burgemeester en Wethouders eerst verleden week gekre
gen is er geen tijd geweest voor de Commissie om te ver
gaderen. De Commissie heeft alleen willen aangeven, dat wan
neer eventueel de gemeente voor hare leeningen meer zal
moeten betalen dan 4a%, de gasfabriek ook een hoogere rente
zal moeten betalen. Wij hebben dit gedaan in het vooruitzicht,
men zie slechts het verslag van de Nederlandsche Bank, dat
het geld voorloopig niet zoo goedkoop meer zal zijn te krijgen,
wanneer wij eventueel moeten leenen, zal dit dus niet meer
zoo goedkoop zijn als vroeger. Dit heeft de Commissie van
Financiën gemeend onder de aandacht van Burgemeester en
Wethouders te moeten brengen; het was niet zoozeer hare
bedoeling, om het als voorwaarde te stellen.
De heer Fokker. Ik zou wel willen voorstellen om dit voor
stel van Burgemeester en Wethouders, dat zeker wat de
retributiën aangaat, een verandering brengt in den tegen-
woordigen toestand, te verzenden naar de aldeelingen om het
daar tegelijk met de begrooting waarbij het behoort, te onder
zoeken. Het geldt een zaak die wel rijpelijk mag worden
overwogen en haast is er niet bij. Wanneer wij bij de be
handeling van de begrooting een beslissing nemen, is het nog
tijd genoeg.
De heer Vergouwen. Ik kan mij met het voorstel van den
heer Fokker in het geheel niet vereenigen. Het voorstel gaat
toch volstrekt niet zoo diep, dat wij er niet dadelijk over
zouden kunnen oordeelen. Bovendien is het indertijd door u,
M. d. V., reeds aangekondigd, u hebt toen al gezegd de
rekening met de gasfabriek moet wat anders gemaakt worden.
Wij waren dus al eenigszins op een dergelijk voorstel voor
bereid en wij hebben al den tijd gehad om de zaak a tête
reposée te overwegen.
Wat betreft het advies van de Commissie van Financiën,
u hadt, M. d. V., als ik het goed begrijp, alleen bezwaar tegen
het stellen van eene voorwaarde. Zooals de heer Reimeringer
evenwel al heeft gezegd de Commissie wenscht wat zij vraagt
niet als voorwaarde te stellenzij heeft alleen onder de aan
dacht van Burgemeester en Wethouders willen brengen, dat
wij in een tijd leven dat de gemeente wellicht niet meer
tegen 4 zal kunnen leenen maar tegen 4x/2 zal moeten
leenen. Op dit oogenblik leveren de Staatsfondsen reeds 4
op, en ik heb zelfs gelezen dat er in Duitschland sprake van
is om een 4x/2 Staatsleening uit te geven. Waar dit het
geval is, zullen de gemeenten wel tegen een hooger percen
tage moeten leenen en derhalve zal het dan ook kunnen ge
beuren, dat de gasfabriek iets meer zal moeten betalen. De
Commissie meende dat het goed zou zijn, dit even onder de
aandacht van Burgemeester en Wethouders te brengen.
De Voorzitter. De Commissie van Financiën meent dus,
dat ons voorstel kan blijven zooals het is; wat zij heeft op
gemerkt beschouwt zij niet als een door haar gestelde voor
waarde, doch alleen als eene waarschuwing, opdat wanneer
het zoover mocht komen, Burgemeester en Wethouders een
nader voorstel zullen doen ten opzichte van den rentevoet voor
nieuwe leeningen. Met die verklaring van de Commissie kunnen
Burgemeester en Wethouders tevreden zijn.
Wat het voorstel van den heer Fokker aangaat, wanneer
.de heer Fokker den laatsten tijd over een zaak begint te
spreken, denk ik altijd, dat wordt een voorstel tot aanhouden.
Ik zie volstrekt geen reden om dit voorstel nu aan te houden.
Bij het laatste leeningsvoorstel werd ook een rente van 472%
voorgesteld. Toen heb ik er uitdrukkelijk op gewezen, dat
geleend werd tegen een rente van 472 en niet zooals
vroeger altijd geschiedde, tegen de rente, die de gemeente
zou moeten betalen. Ik zie het groote gewicht van dit voor
stel ook niet in het is waarlijk niet van zooveel beteekenis,
dat het daarom zou moeten worden aangehouden. Het is
slechts eene regularisatie. Vroeger moest bij elke leening
precies uitgerekend worden, hoeveel het percentage der rente
moest zijn. Het stelsel dat wij thans willen invoeren is veel
zuiverder, nu leent de gasfabriek evenals elk ander handels
lichaam. Het praktische gevolg zal zijn, dat het voor de gas-
fabriëk een paar duizend gulden scheelt, terwijl de electrici-
teitsfabriek aanzienlijk meer zal moeten betalen, omdat deze
tot nog toe een veel te lage rente betaalde.
De heer Fokker. Het gaat bij mij ook minder om de be
rekening van de rente van de kapitalen dan wel om de
retributie die zal moeten worden betaald zooals ik onmiddel
lijk zeide. In de eerste plaats is het mij niet duidelijk waarom
voor de hoofdgasbuizen zal moeten worden betaald een retri
butie van ƒ1.—, voor de hoofdkabels der electriciteitsfabriek
0.25 en voor die ten behoeve van de klokkentorens 0.05
per strekkende meter. Waarom voor de hoofdkabels vijfmaal
zooveel moet worden betaald als voor de kabels ten behoeve
van den klokkendienst. Gemotiveerd wordt dit niet, er staat
alleen, dat de vaststelling der retributies vrij willekeurig moest
plaats hebbennu, dat kan men dan ook wel zien. Het maakt
op mij den indruk alsof men gezocht heeft naar een middel
om de winst van de gasfabriek wat lager te maken, tegen
den tijd, dat er van den Raad een aandrang zou uitgaan tot
verlaging van den gasprijs. De verhooging van den gasprijs
een paar jaar geleden is toen gemotiveerd met de hooge
steenkolenprijzen. Toen de kolenprijzen verlaagd werden, is
de gasprijs evenwel niet verlaagd. Wanneer men nu op ver
laging van den gasprijs gaat aandringen, zal men zich be
roepen op de lagere winst van de gasfabriek, want zij zal
zooveel meer moeten betalen aan de gemeente voor retributiën,
Het is dus wel een zaak van gewicht. Het is een zaak die
bij de begrooting dient behandeld te worden, ook omdat er
volstrekt geen haast bij is. Vandaar dat ik den Raad in over
weging heb meenen te moeten geven dit voorstel in de sectiën
