DONDERDAG 29
DECEMBER 1910.
211
b. tot aanvulling van het Uitbreidings- en Vernieuwings
fonds der Stedelijke fabrieken van gas en electriciteit,
met een bedrag van f 33259.
c. tot aankoop van eenige perceelen aan de Prinsensteeg,
de Langegracht en het Vogelstraatje, kad. bekend Sectie
B Nis 581, 585 t/m 593, 597 t/m 600, 1297, 1298,
1301 t/m. 1303, 1384 t/m. 1386, 1810, 1813, 1891 t/m.
1893, 2720 en 2721
d. tot beschikbaarstelling van de voor die aankoopen benoo-
digde gelden.
(Zie Ing. St. No 371).
De heer Fokker. M. d. V. Ik wensch aan de behandeling
van deze zaak geen deel te nemen of over het voorstel te
stemmen, aangezien een van de perceelen behoort aan eene
vereeriiging waarvan ik Commissaris ben.
Het voorstel wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke
stemming aangenomen.
XIV. Voorstel:
a. tot beschikbaarstelling van gelden voor den bouw van
een administratiegebouw, een winkelhuis met kantoor en
bergplaats, en de inrichting van het nieuwe magazijn ten
behoeve van de Stedelijke fabrieken van gas en electri
citeit
b. tot aanvulling van het Uitbreidings- en Vernieuwings
fonds der Gasfabriek met f 74000.en van dat der
Electriciteitsfabriek met f 37000.
(Zie Ing. St. No 358 eri 369).
De heer Fokker. Ik moet een oogenblik de aandacht voor
dit voorstel vragen.
Ik wil in den breede meedeelen, waarom ik tot mijn leed
wezen mij niet kan vereenigen met deze voor de gemeente-
financiën ingrijpende voordracht.
Wanneer ik tot het begin terugga ik zal de zaak
splitsen en eerst spreken over het gebouw aan de Hooigracht,
winkelhuis met kantoor, en daarna over het administratie
gebouw op het terrein der Gas- en Electriciteitsfabrieken
dan herinner ik er aan, dat door den Raad is aangekocht
voor f 12600.— een pand aan de Hooigracht, welk pand,
blijkens de Ingekomen Stukken no. 63 van Februari van dit
jaar, volgens Burgemeester en Wethouders »zeer behoorlijk"
zou kunnen worden in orde gebracht voor het doel, dat men
er mee voor had.
Zeer behoorlijk, d. w. z. dat het gebouw zeer gemakkelijk
zou kunnen worden ingericht voor het doel waarvoor men
het noodig had. Dat was voor de leden van den Raad zeer
gemakkelijk te begrijpen, waar te voren hier reeds iets was
voorgevallen in geheime zitting over deze zaak.
Toen was door den Wethouder van Fabricage gezegd ik
geloof geen geheim te verklappen wanneer ik dit zeg dat de
verbouwing ongetwijfeld duur zou zijn en er misschien evenveel
zou bijkomen als de aankoop zou kosten, maar dat het pand
zeer geschikt was voor de gemeente om te worden gebruikt,
voor het doel waarvoor het was bestemd.
In vertrouwen op Burgemeester en Wethouders die, ik ben
overtuigd volkomen te goeder trouw, inlichtingen hebben ge
geven, heeft de Raad tot den aankoop besloten. En nu de
aankoop is geschied en wij goed en wel het pand hebben,
komt de aap uit de mouw. Nu kost de verbouwing niet wat
men heeft gedacht hoogstens f 12600.maar er kan zelfs
geene verbouwing plaats vinden, en stelt men voor een
nieuw gebouw te zetten voor f 35000.
Ik zou wel eens willen weten of een particulier, die slecht
bij kas is, evenals toch ook het geval is met de gemeente
Leiden, wanneer hij een huis heeft gekocht met het idee het
voor f 10000.tot een door hem beoogd doel behoorlijk te
kunnen laten verbouwen, en het nu blijkt, dat het hem niet
f 10000.— maar f 35000.zal kosten, er f 25000.aan
zou willen verspelen, nu het hem f 25000.— meer kost dan
hij aanvankelijk had verwacht.
De Raad heeft er toch ampel over gesproken welken prijs
hij voor de verbouwing zou geven en over f 1000meer
of minder bij aankoop wordt vaak heel wat gepraat. Wan
neer eene verbouwing zoo schrikbarend tegenvalt, zal een
particulier, als hij het niet heeft, niet gaan zeggen»ik steek
mij voor f 25000.-in de schuld om op dat punt mijn zin
te hebben." Hij zal zeggen»ik verspeel liever f 2000
door het te verkoopen, dan f 25000.met verbouwen meer
uit te geven dan mij convenieert." Zoo geloof ik dat wij in
het belang der gemeente Leiden ook moeten doen.
Men moet toch niet vergeten, dat het niet gaat op kosten
vali de fabriek van gas en electriciteit, welke zoo floreert,
maar dat het gaat uit den zak der belastingschuldigen. Want
elke f 1000.die minder komt uit de gasfabriek, moet ge
vonden worden door meerdere opbrengst van den Hoofdelij ken
Omslag. We moeten letten op iedere duizend gulden, die wij
de belastingschuldigen minder kunnen laten betalen.
De Raad mag derhalve niet meegaan met het voorstel van
Burgemeester en Wethouders.
WTanneer de Raad mee zou willen gaan met het principe
om op dat punt een dergelijk duur gebouw te zetten, dat aan
de stad 1/2 ton gouds kost, dan mag de Raad eerst wel eens
de plannen goed nagaan en zien, of daar niet een weinig op
bezuinigd kan worden. Wanneer een particulier, als de heer
van Rossum du Chattel, wiens winkel hier in de Breestraat
werkelijk iedereen zien mag, zijn winkel heeft kunnen laten
verbouwen ik spreek niet over het bedrag, dat hij voor
het pand heeft betaald voor f 10000.waarom moet ons
dan het verbouwen van een pand aan de Hooigracht f 35000.
kosten
Kan de gemeente dan niet goedkooper terecht? ik zou
zeggen van wel. Laten wij eens zien wat wij krijgen. Wij
krijgen alleen op de benedenverdieping een showroom, dan
komen er twee toiletten met W. C.
De heer van der Lip. Laten wij dan nemen twee W's en één C.
De heer Fokker. En met twee W's en twee C's, meneer
van der Lip.
Ik zeg, er komen twee toiletten met W. C.dat is een luxe, die
niet noodig is. Het zal wel zoo verschrikkelijk veel niet kosten,
maar het teekent toch den geest, die voorzit en die voor de
gemeentefinanciën het verderf is.
En wat is er bijverteld toen wij dit pand zouden koopen?
Dat de administratie van de Gasfabriek voor een deel zou
worden overgebracht naar de Hopigracht. En wat zien wij
nu gebeuren? Nu zullen wij moeten voteeren f 35000.voor
een pand aan de Hooigracht en 62500.— voor een nieuw
administratiegebouw aan de Gasfabriek. Nu zullen er worden
gemaakt twee klachtenbureaux, een op de Hooigracht en een
aan de Gasfabriek. Ik zou zeggen, dat het verstandiger is om
alleen een klachtenbureau aan de Gasfabriek te hebben,
Wanneer men midden in de stad een dergelijk klachten
bureau plaatst, dan komt iedereen dadelijk met zijne klachten
maar misschien stelt de Directie het op prijs klachten over
het gas te hooren. Dan wordt er een telkamer gebouwd om
2| cents stukken te tellen, doch die is er ook al in het ad
ministratiegebouw van de Gasfabriek.
Verder is ontworpen een klokkenkamer ik weet niet
waarvoor. Er is op de Hooigracht een kamer waar de lan
taarnopstekers bij elkaar komen, en aan de Gasfabriek is een
kamer ontworpen waar de fitters bij elkander komen. Kunnen
die niet in dezelfde kamer op verschillende uren bijeen
komen? En daarom vraag ik of het zoo beslist noodzakelijk
is, dat dit dure plan wordt uitgevoerd. Ik betwijfel het. Wij
moeten niet vergeten, dat de verbouwing aan de Gasfabriek
met de huisjes die wij hebben aangekocht en het terrein, ik
laat nu buiten beschouwing het terrein dat wij hebben, zal
kosten 85000.ik vraag, welk industrieel alléén voor zijn
administratiegebouw met kantoren en grond f 85000.zal
uitgeven. Wanneer het ging om een zaak die tonnen op
bracht, zou het wellicht nog wat anders zijn. Maar hier waar
werkelijk bijzonder zuinig moet worden beheerd, mogen wij
die f S5000.niet voteeren en zou ik zeggen: ik vind het
plan prachtig en wanneer wij het geld hadden zou ik het
gaarne uitvoeren, maar nu wij het geld niet hebben, laten wij nu
eerst eens zien of het niet wat zuiniger kan. Zoo komt er in
het bureau van de Gasfabriek boven en beneden een wacht
kamer. Heeft men dan daar menschen die altijd ruzie met
elkander hebben, zoodat zij ieder in een bepaalde wachtkamer
moeten zitten Dat komt wel eens voor opeen advocaten- bureau,
waar men een afzonderlijke kamer heeft voor de eene partij
en eene voor de andere partij, maar is dat hier noodzakelijk?
Dan komt er eene aparte ontbijtkamer en moet de hoofd
boekhouder een apart kantoor hebben, de Inspecteur vandeElec-
trische Centrale een aparte kamer, de Inspecteur voor de afdeeling
gas ook een aparte kamer, enz. Kan dat alles niet wat zuiniger
Is het niet mogelijk, dat men het gebouw dat men heeft, verbouwt
en daarnaast, wij hebben zooeven huisjes aangekocht, wellicht
een eenvoudig kantoorgebouw zet? Wanneer geld wordt aan
gevraagd voor productieve uitgaven voor de Gasfabriek, dan
heb ik er niets op tegen, maar wanneer geld wordt aangevraagd
voor doeleinden die niet productief zijn, en ook niet gerecht
vaardigd, dan moet ik mij daartegen bepaaldelijk verzetten.
De heer Korevaar. M. d. V. De heer Fokker heeft zich
erg gestooten over het verschil, dat er is tusschen de toezeg
gingen die gedaan zijn en de werkelijke uitkomst. Ik kan
onmogelijk onderschrijven dat ik alle toezeggingen heb ge
daan, die de heer Fokker mij in den mond legt. Zoo heb ik
niet toegezegd dat het perceel slechts verbouwd zou moeten
worden.
Verder heb ik uitdrukkelijk medegedeeld, dat ik noch de
ambtenaren in het perceel zijn geweest, ten einde de aandacht
niet te trekken.
Alle inlichtingen of toezeggingen moeten dus uit dat oog
punt worden beoordeeld, dus ook eene begrooting die ik
