151
wenschen over. In dit gedeelte van het gebouw, dat indertijd
bij de overbrenging van het Gymnasium naar het gebouw in
het Van der YVerffpark bij de Hoogere Burgerschool was
getrokken, waren alle lokalen laag, bedompt en klein. De
verlichting was er slecht en de ventilatie onvoldoende. Ein
delijk werd er veel last ondervonden van straatgeluiden uit
de aangrenzende nauwe steeg. Bovendien was de aan die
lokalen grenzende bovengang veel te nauw, wat vooral in
een school, die zoowel door meisjes als door jongens bezocht
werd, bezwaren moest opleveren. En wanneer men dan nog
bij dit alles in aanmerking nam, dat niet minder dan acbt
lokalen der school aan de Schoolsteeg uitkwamen, dan meende
de commissie niet te veel te zeggen, wanneer zij dezen toe
stand op den duur onhoudbaar noemde.
Maar er was meer. De schoolbevolking was langzamerhand
tot een hoogte gestegen, dat aan toelating van nog meer
leerlingen niet te denken viel. De Directeur had zich dan
ook reeds genoodzaakt gezien leerlingen wegens plaatsgebrek
af te wijzen. Alle vijf klassen waren in twee parallelklassen
verdeeld en behalve in de beide afdeelingen der 4e klasse,
die destijds resp. 15 en 16 leerlingen telden, wisselde het
aantal leerlingen in alle andere afdeelingen der school af
tusschen 20 en 25. Noch de eischen, aan behoorlijk onderwijs
te stellen, noch trouwens de beschikbare ruimte zelf, lieten
dan ook de toelating van meer leerlingen toe. Behalve de
verbetering van het aan de Schoolsteeg gelegen gedeelte der
school, was dus ook uitbreiding van de school met, althans
een drietal lokalen dringend noodzakelijk.
Eindelijk moest ook in een grootere bergruimte voor
scheikundige toestellen en praeparaten noodwendig worden
voorzien.
Voorziening in al deze behoeften door gebruik te maken
van lokalen, welke thans uitsluitend bij het genootschap
Mathesis Scientiarum Genitrix in gebruik waren, kon als
uitgesloten worden beschouwd. Immers de daarvoor in aan
merk ing komende lokalen hadden öf een bijzondere bestem
ming en waren dus voor het onderwijs in andere vakken
ongeschikt of wel zij vertoonden dezelfde gebreken, als aan de af
gekeurde lokalen van de Hoogere Burgerschool zelf eigen waren.
Alleen dus door een verbouwing van de school, waarbij
dan tevens van de aan de gemeente toebehoorende perceelen
aan de Lokhorststraat zou worden gebruik gemaakt en ten
gevolge waarvan voor den concierge elders een woning zou
moeten worden gezocht, zou, zoo meende de commissie,
aan de bestaande bezwaren kunnen worden tegemoet ge
komen.
Zij verzocht ons daarom een onderzoek in te stellen naar de
mogelijkheid van zoodanige verbouwing, dat daardoor 3 a 4
lokalen voor de Hoogere Burgerschool meer zouden worden
verkregen, en eindigde ten slotte haar rapport met deze
zinsnede Mocht bij dat onderzoek blijken, dat op deze wijze
geen behoorlijk resultaat te verkrijgen is, dan is er, naar onze
meening, alleszins aanleiding om den bouw eener geheel nieuwe
school, op een andere plaats, in ernstige overweging te nemen."
Tot zoover de Commissie van Toezicht, Maar bij een even-
tueele verbouwing zou natuurlijk ook met bezwaren van het ge
nootschap Mathesis tegen den bestaanden toestand rekening
moeten worden gehouden. Vandaar dan ook dat de Directeur
van Gemeentewerken, aan wien door de commissie van fabri
cage een onderzoek werd opgedragen, op welke wijze in de
door de Commissie van Toezicht opgesomde gebreken zou kunnen
worden voorzien, zich terecht vooraf op de hoogte stelde of
bij de noodig geachte ver bouwing niet tevens aan bij Mathesis
bestaande bezwaren zou moeten worden tegemoet gekomen,
En toen bkek dat inderdaad ook dat genootschap op tal van
noodzakelijke verbeteringen meende te moeten aandringen.
Zoo liet de wijze, waarop bij Mathesis in het teekenonder-
wijs werd voorzien, reeds sedert lang te wenschen over. Im
mers zoowel de lessen in Handteekenen, als die in Beschrijvende
Meetkunde en Perspectief, moesten worden gegeven in gewone
leerlokalen, waarbij de tafels van gewone schoolbanken als
teekenlessenaars moesten dienst doen, en het lokaal, waarin
de lessen in machineteekenen gegeven werden, was allengs te
klein geworden wegens het toenemend aantal leerlingen, dat
de lessen in dat vak volgde. Er waren dus drie nieuwe tee
kenzalen noodig: een voor Handteekenen, een voor Beschrij
vende Meetkunde en Perspectief en een voor Machineteekenen.
De vrijkomende zaal voor machineteekenen zou dan voor het
onderwijs in het bouwkundig teekenen kunnen worden ge
bruikt.
Voorts bestond dringend behoefte aan een docentenkamer.
Niet alleen toch breidde bet aantal leeraren zich steeds
uit, maar bovendien moesten de leeraren zich voor het nazien
van werk als anderszins steeds meer in het gebouw ophouden,
zoodat het kleine directeurs-kamertje moeielijk langer ook als
hun verblijfplaats aldaar dienst kon doen.
Eindelijk zou ook de behoefte aan meer leerlokalen zich
weldra doen gevoelen, aangezien alle lokalen reeds thans meer
malen geheel bezet waren. Bij de eerste uitbreiding der school
zou dus ongetwijfeld in die behoefte aan meer plaatsruimte
moeten worden voorzien.
»Overigens," zoo laat het bestuur dan laconiek volgen,
«worden geen verbouwingen of verbeteringen verlangd."
De Directeur van Gemeentewerken, aldus behoorlijk in
gelicht, heeft daarop een plan tot verbouwing ontworpen,
waardoor met gebruikmaking van de huizen in de Lokhorst
straat, naar zijne meening, nagenoeg alle bestaande gebreken
zouden worden weggenomen en aan bijna alle wenschen, zoo
van de Commissie van Toezicht, als van het Bestuur van Ma
thesis, zou worden voldaan. Bovendien zou meende hij het ge-
buw, na die verbouwing, ook nog in een vrij verre toekomst
voldoende aan zijn doel kunnen beantwoorden. En ook de
Commissie van fabricage was van meening dat de Directeur
bij het ontwerpen van dit plan nog al gelukkig in de oplossing
van de geopperde bezwaren was geslaagd.
De kosten, aan deze verbouwing verbonden, werden globaal
op een ƒ30.000.a ƒ35000.— geraamd.
Minder met die oplossing ingenomen waren echter de on
middellijk daarbij betrokkenen, de Commissie van Toezicht en
het Bestuur van Mathesis.
De commissie, hoewel erkennende dat bij de uitvoering van
het plan een vrij belangrijke vermeerdering van het aantal
leerlokalen (drie) zou worden verkregen en dat daardoor ook
in den toestand der aan de Schoolsteeg uitkomende lokalen
verschillende verbeteringen zouden worden aangebracht, had
daarentegen weer tal van nieuwe bezwaren tegen den nieuw
bouw aan de Lokhorststraat. Dientengevolge toch zou niet
alleen de verlichting van de lokalen voor natuur- en scheikunde,
die reeds nu te wenschen overliet, nog minder goed worden,
maar bovendien zou ook de verlichting van een viertal nieuwe
lokalen veelal onvoldoende zijn. Daarbij zou in het nieuwe
lokaal, waar het onderwijs in de aardrijkskunde zou worden
gegeven, dit onderwijs voortdurend gehinderd worden door
het geraas op de straat. «Wordt dus", aldus resumeert de
commissie haar oordeel, «ruimte gewonnen bij uitvoering van
het plan, de zoo zeer gewenschte goede leerlokalen voor de
Hoogere Burgerschool, waaraan groote behoefte bestaat, zal
naar onze meening, de uitvoering slechts in geringe mate geven."
Nog minder voldaan met het ontworpen verbouwingsplan
bleek het Bestuur van Mathesis. Mocht al de vermeerdering
van het aantal leerlokalen, een vijftal voor Mathesis, voor het
oogenblik voldoende worden geacht, het was zeer twijfelachtig
of dit ook in de toekomst zoo zijn zou en in ieder geval zou
den de lokalen reeds dadelijk te klein zijn. De teekenzalen zou
den, zoo wat aantal als grootte betreft, nog niet aan de on
middellijke behoefte voldoen. De nieuwe zalen toch zouden
kleiner zijn dan de tegenwoordige, en de thans in gebruik
zijnde lieten in oppervlakte reeds te wenschen over. Eindelijk
ontbrak in het plan de zoo hoog noodige docentenkamer. De
conclusie waartoe het Bestuur komt, is dan ook dat «ook met
het oog op de toekomst, eene uitbreiding op ruimer schaal,
dan thans werd ontworpen, voor M. S. G. noodig moet worden
geacht."
Inmiddels was echter het vraagstuk der verbouwing van de
Hoogere Burgerschool in een nieuw stadium getreden. De
gemeente was namelijk door aankoop eigenaar geworden van
het aan het gebouw der Hoogere Burgerschool grenzende huis,
vroeger bewoond door Prof. v. Leeuwen, en voor een ver
grooting van de school zou dus ook eventueel van dit pand
kunnen worden gebruik gemaakt. En waar nu ook de Direc
teur van Gemeentewerken de gegrondheid van de door de
Commissie van Toezicht geopperde bezwaren tegen de ver
lichting van de nieuw ontworpen lokalen niet kon ontkennen
en deze commissie, zoo min als het Bestuur van Mathesis,
over het verbouwingsplan tevreden was, was er alleszins aan
leiding den Directeur op te dragen een nieuw plan tot uit
breiding van de school te ontwerpen, waarbij dan of alleen
van het nieuw aangekochte pand of zoowel van dit pand als
van de huizen in de Lokhorststraat zou worden gebruik ge
maakt.
In de maand October van het vorige jaar kwam dat nieuwe
plan bij ons college in. Daarbij waren zoowel het perceel
Pieterskerkgracht 11, als de huizen in de Lokhorststraat in
de verbouwing opgenomen. En volgens den Directeur van
Gemeentewerken werd in dit plan niet alleen aan alle geop
perde wenschen tegemoet gekomen, maar zelfs in menig op
zicht meer gegeven, dan gevraagd was. Zoo zou o.a. de ge
legenheid geopend worden om alle klassen van de Hoogere
Burgerschool in drie afdeelingen te splitsen, terwijl nog in
tal van gebreken van het bestaande gebouw zou worden
voorzien.
De kosten van uitvoering van dit plan werden zeer globaal
geraamd op f 70.000.— a f 80.000.
Ook thans echter kon het plan nog niet de algemeene goedkeu
ring wegdragen. De Commissie van fabricage bad, behoudens een
enkele opmerking, uit technisch oogpunt geen bezwaren tegen
het plan. En ook het oordeel van de meerderheid der Commissie
van Toezicht was gunstig, omdat de toestand inderdaad aarimer-
V
