53
met omgeving en een deel van wijk XII was opgenomen
hoogst aanzienlijk minder was en dat het niet twijfelachtig
is of dit bedrag zal bij uitbreiding tot het plan Dekhuyzen
of tot het geheele plan van rioleering der gemeente nog weder
zooveel minder worden, dat deze ongunstige verhouding geheel
wegvalt," maar waar deze bewering niet nader wordt toege
licht, noch door eenig bewijs wordt gestaafd, komt het ons
met den Directeur van Gemeentewerken voor, dat daaraan
slechts een zeer relatieve waarde behoort te worden toegekend.
Bedenkt men nu verder, dat de kosten der rioleering voor
het genoemde stadsgedeelte door den Directeur van Gemeente
werken globaal op 55000.— worden geschat, dan blijkt dus
de proefinstallatie eene uitgave te vereischen van '100.000
welke, naar wij met den Directeur van oordeel zijn, geheel
door de gemeente behoort te worden gedragen.
En welke waarborgen zijn er dan nog dat de proefneming
slagen zal? En indien zij al slagen mocht, dat het stelsel in
andere stadsgedeelten met even gunstigen uitslag kan worden
toegepast Want al zijn wij ten aanzien van dit laatste punt
minder pessimistisch gestemd dan de Directeur van Gemeente
werken, omdat het voor de proefneming gekozen stadsgedeelte
door het aldaar geloosde afvalwater eener bleekerij almede
tot de meest vervuilde van de gemeente mag worden gerekend,
zoo willen wij toch gaarne erkennen, dat daardoor nog geen
zekerheid verkregen wordt, dat het procédé ook op het afval
water van fabrieken dezelfde gunstige uitwerking zou hebben.
Hoe dit echter zij, ten aanzien van beide punten boezemt
het rapport, zoo vaag en algemeen als het is gesteld, weinig
vertrouwen in.
Voorts wijst de Directeur van Gemeentewerken op pag. 16
van het dossier op de vele open vragen, waartoe het biologische
reinigingsstelsel heden ten dage nog aanleiding geeft, en wier
oplossing nochtans zou moeten worden gevonden - alvorens
tot een practische toepassing van dat stelsel, vooral in onze
gemeente, zou mogen worden overgegaan.
Is de zoogenaamde septic tank eigenlijk wel noodig? Keeren
de filterbedden na de periode van rust tot hare volle capaciteit
terug? Is het bedrijf der open filters bij vriezend weer wel
mogelijk? Welke wijzigingen ondergaat het procédé bij ver
anderlijke samenstelling van het rioolwater? "Vernietigen de
oxydatielichamen ook ziektekiemen? Verbreiden de bassins
en" filters ook onaangename geuren? Het zijn even zoovele
vragen, waarop het antwoord zich nog wachten laat.
Eindelijk toont de Directeur aan, dat de kosten voor aanleg
van een biologisch pompstation met tanks en filters voor de ge
heele gemeente, met de ook nu noodige rioleering slechts weinig
minder zouden bedragen dan de kosten aan de uitvoering
van het zeker doel treffende plan Broekman verbonden, en
meent hij met zekerheid te mogen verklaren, dat de kosten
van exploitatie in elk geval hooger zullen zijn dan die, bij
de uitvoering van het plan Broekman vereischt.
Hij wijst er op dat, gelijk terecht door den heer de Jongh
werd ondersteld, de mindere kosten van de persbuis (in het
rapport van den heer Broekman begroot op ƒ345.000) voor
een groot deel, zoo niet geheel, zullen worden opgewogen
door de hoogere kosten van het eigenlijk biologisch pomp
station en dat de kosten van bediening van dit station meer
zullen bedragen, dan bij de toepassing van het biologisch
stelsel op de bedrijfskosten van het noordelijk pompstation
kan worden bespaard.
Maar indien nu de kosten van een proefneming op betrek
kelijk kleine schaal, in spijt van de door de heeren de Koning
en Teilegen uitgesproken verwachting, zeer belangrijk blijken
te zijn, en indien aan den anderen kant nagenoeg volkomen
zekerheid bestaat, dat eene biologische reiniging van de ge
heele gemeente op dezelfde onoverkomelijke financiëele bezwaren
moet afstuiten, die ook het plan-Broekman deden ter zijde
leggen, dan zal het u zeker niet verwonderen, dat een voorstel
tot het nemen der vroeger in uitzicht gestelde proefneming
van ons niet kan worden verwacht.
Waar nu uitvoering van het plan-Broekman, zoowel als
van het vereenvoudigde plan-Dekhuyzen financieel onuit
voerbaar bleek, waar van reiniging van het rioolvocht langs
biologischen weg om dezelfde en tevens om technische bezwaren
behoort te worden afgezien, waar naar het oordeel van den
heer Broekman en van de 3 genoemde deskundigen aan
mechanische of chemische reiniging op zoogroote schaal blijkens
de elders opgedane ervaring niet kan worden gedacht en waar
ook reiniging met behulp van bezinking en filtratie door den
bodem bij het plan-Broekman behoort te worden achtergesteld,
daar blijft wel niets anders over, dan gelijk in ons praeadvies
van 2 Augustus 1902 (op het door D. J. C. Speet ingediend ver
zoek om een einde te maken aan den onaangenamen en schade
lijken toestand van de sloot langs den Hoogen Rijndijk, zie lngek.
Stukken n°. 199) werd in uitzicht gesteld, over te gaan tot
de demping en rioleering van de meest vervuilde slooten op
de oude wijze, al zal daarvan dan ook verontreiniging van
de singelgrachten en wellicht toenemende vervuiling van het
water in de binnenstad het gevolg moeten zijn. Want wij
herhalen, wat wij in datzelfde praeadvies neerschreven, eindelijk
behoort aan de gegronde klachten der omwonenden te worden
voldaan, eindelijk behoort verbetering te worden gebracht in
den onhoudbaren toestand, door zoovele kwalijk riekende slooten
rondom de kom onzer gemeente teweeggebracht. Daarbij zal
echter een bepaalde gedragslijn niet mogen ontbreken. Een
algemeen plan zal moeten worden ontworpen, waarin alle
slooten die voor demping hetzij dan geheel of ten deele voor
rekening der gemeente in aanmerking komen, zullen moeten
worden opgenomen. Een kostenberekening zal moeten worden
gemaakt en geleidelijk zullen op de gemeentebegrooting de
noodige gelden moeten worden uitgetrokken, om regelmatig
het dempings- en rioleeringswerk der meest vervuilde slooten
ter hand te nemen.
Alvorens evenwel dien weg in te slaan en de uitvoering
van dit plan voor te bereiden, zullen wij gaarne door Uwe
Vergadering zien uitgemaakt, dat ook naar haar oordeel van
een proefneming met de biologische reiniging behoort te worden
afgezien.
Wij stellen u daarom voor ons te machtigen aan de
Nederlandsche Maatschappij tot automatische vernietiging van
rioolstoffen, onder dankbetuiging voor de door haar bewezen
diensten, te berichten, dat vooralsnog van hare diensten geen
verder gebruik zal worden gemaakt en ons uit te noodigen
met bekwamen spoed bij Uwe Vergadering de noodige voor
stellen tot demping en rioleering der meest vervuilde slooten
in te dienen.
Aan den Gemeenteraad. Burg. en Weth. van Leiden.
No. 144. Leiden, 8 Mei 1903.
Wij hebben de eer U voor te stellen de navolgende begroo-
tingsposten van het dienstjaar 1902, waarvan de raming niet
toereikende is gebleken voor de vereischte uitgaven, met de
daarbij vermelde bedragen te verhoogen.
Volgn. 72. Kosten van licht en brandstoffen f 214.61
Dit artikel vorderde een uitgaaf van ƒ1614.61;
de raming bedroeg ƒ1400.—.
Volgn. 78. Kosten van verteringen ten behoeve
van het huishoudelijk bestuur, bureau van stem
opneming en van Commissiën624.45®
Op de begrooting is alleen uitgetrokken een
bedrag van 400.voor de gewone vergaderings-
kosten. Deze bedroegen ƒ389.65. De buitengewone
verkiezing van een lid der Tweede Kamer en
van twee leden van de Provinciale Staten, de
ontvangst van Z.K.H. Prins Hendrik der Neder
landen en van het Nederl. Onderwijzersgenoot
schap vorderden bovendien eene uitgaaf van
ƒ634.805; totaal ƒ1024.455. Het artikel zal der
halve met ƒ624.455 moeten worden verhoogd.
Volgn. 81. Kosten van de kiezerslijsten en van
het uitoefenen der kiesverrichtingen576.475
In verband met de buitengewone verkiezingen
voor de Tweede Kamer en de Provinciale Staten
zal dit artikel, waarvan de raming ƒ875.be
draagt, met ƒ576.475 moeten worden verhoogd.
Volgn. 83. Kosten van uitgifte van het Gemeente-
Nieuws- of Dagblad178.74
De uitgifte van de Handelingen van den Raad
en van de Ingekomen Stukken enz., waarvan de
kosten zijn geraamd op 1550.eischte een
uitgaaf van ƒ1828.85, alzoo ƒ278.85 méér. Daaren
tegen bleven de kosten van het plaatsen van
publicatiën, geraamd op ƒ200.in verband met
de staking van de uitgaaf van de Leidsche Cou
rant en de met den uitgever van het Leidsch
Dagblad getroffen voorloopige regeling, ƒ100.11
beneden de raming. Eene aanvulling van het
artikel met 178.74 is derhalve voldoende.
Volgn. 86. Onderhoud en aankoop van voor
werpen van waarde of belangrijk voor de Oud
heidkunde en de geschiedenis der kunst 231.36
Aangezien de Commissie voor het Oud-Archief
het wenschelijk achtte uit de door wijlen Mr.
Ch. M. Dozy nagelaten collectie van geteekende
portretten van Leidenaars de belangrijkste stuk
ken aan te koopen ter completeering van de ver
zameling prenten en teekeningen van het Oud-
Archief der gemeente en machtiging daartoe niet
tijdig meer aan Uwe Vergadering kon worden
gevraagd, namen wij de vrijheid, behoudens Uwe
nadere goedkeuring, een bedrag van 200.voor
