110
DONDERDAG 2!)
DECEMBER 1898.
wie het admissie-examen te hoog is, waarvan ik herhaal
het de eischen niet al te hoog zijn. Maar het feit is er,
dat zij door allerlei omstandigheden niet in staat zijn om
aan die eischen te voldoen en dus niet op «Mathesis'' kunnen
worden toegelaten; en dus is het voor die inriehting ook veel
beter, dat zij daar vandaan blijven. Nu hebben wij te doen
met het feit, dat er jongens zijn, van wie anders niets terecht
komt, en voor wie men nu eene poging doet om nog iets
van hen terecht te brengen. Dat beoogt de R. K. Volksbond,
en dat achten wij zoo nuttig voor de gemeente, dat wij hebben
gemeend met het volste vertrouwen de aanvrage om een
gemeentelijke subsidie van f 200.te moeten steunen.
'De heer Den flouter zegt: Later zal er meer gevraagd
worden. Nu, wie dan leeft, dan zorgt; dan zijn wij er ook
nog om het te beoordeelen en, zoo noodig, tegen te gaan.
De heer I)en Houter. Mijn hoofdbezwaar, M. d. Vschuilt
in de jongens. Er komt gaandeweg overvloed van bekwame
werklieden. Gaan wij nu eene categorie van jongens kunstmatig
opleiden tot een vak, waarin zij niet mee kunnen komen,
dan doen wij hen geen dienst. Als wij de nu reeds zeer matige
eischen van toelating gaan verlagen, zal dit later blijken niet
in het belang van de jongens te zijn.
De heer Drucker M. d. V. Ik zou willen vragen, of bij
Burg. en Weth. ter tafel is geweest een leerplan van dezen
cursus. Ik meen toch dat, wanneer wij als gemeentebestuur
subsidie verleenen aan eene instelling van onderwijs, wij een
zeker recht hebben inzage te nemen van het leerplan dier
inrichting. Uit dat leerplan zou waarschijnlijk kunnen blijken,
welke eischen gesteld worden bij het toelatingsexamen en
hoever de jongens het zullen brengen. Ik deel in dit opzicht
de bezwaren, die door den heer Den Houter m. i. zeer juist
zijn ontwikkeld.
De heer Fockema Andrew. M. d. V. U hebt mij geantwoord
Neen, toelating van leerlingen voor enkele vakken is op
«Mathesis" niet mogelijk, maar kan dat niet mogelijk worden?
Het geschiedt toch ik herhaal het ook op het Gymnasium,
op de Hoogere Burgerscholen voor jongens en voor meisjes:
daar worden toegelaten personen, die geen examen doen voor
eene bepaalde klasse, maar die enkele vakken in enkele klassen
widen volgen. Is het nu niet mogelijk, wanneer inderdaad de
Roomsch Katholieke Volksbond niets anders wil dan teeken-
onderwijs, dat, alleen voor teekenonderwijs, worden toegelaten
tot. de teekenklasse van Mathesis, jongens, die niet in staat zijn
het geheele onderwijs op Mathesis te volgen? Daarin zie ik
absoluut geen bezwaar. Dan alleen zou gewaakt kunnen worden,
dat het teekenonderwijs blijve op een behoorlijk peil, zooals
het op dit oogenblik op «Mathesis" is.
De Voorzitter. In de eerste plaats moet ik de vraag van
den heer Drucker met neen beantwoordener is niet over
gelegd een leerplan. Als ik mij niet bedrieg, wordt de op
richting van dien cursus afhankelijk gesteld van den steun
van het Gemeentebestuur, en wanneer nu die subsidie wordt
verleend, zal het Dagelijksch Bestuur natuurlijk in overleg
treden met den Roomsch Katholieken Volksbondmaar voor
zoover ik van het plan weet en ook in het adres staatbeoogt
de Volksbond alleen het teekenonderwijs en niets anders.
Of hooge eischen voor toelating zullen gesteld worden?
Vermoedelijk niet. De eischen voor toelating op «Mathesis"
zijn reeds matig, en daaraan kan 50 der schoolbevolking
niet voldoen. Die allen zullenvoor zoover zij dit verlangen en
aan zeer matige eischen voldoen, nu toegelaten worden op
de school van den Roomsch Katholieken Volksbond.
Wat de heer Fockema Andreae heeft gezegd, kan hier
moeilijk overwogen en besproken worden. Er zou een grondig
onderzoek moeten voorafgaan om te zien of bet mogelijk zou
zijn. Voorloopig ben ik van meening, dat het langzamerhand
de dood van «Mathesis" zou worden: wanneer «Mathesis"
eene schuilplaats werd van achterlijken, zou het geheel en
al bederven. Ik kan de zaak thans niet goed beoordeelen
ik heb er niet over nagedacht maar misschien staat zij
eenigszins, ofschoon in verwijderd verband met deze kleine
poging van den Roomsch Katholieken Volksbond om eene
nuttige zaak te steunen. Het voorstel van den heer Andreae
zou leiden tot uitstel der zaak. Op zichzelf heb ik daartegen
geen bezwaar. Wil men meer licht en, ook in verband met
de vraag van den heer Drucker, de zaak nader overwegen
met den Roomsch Katholieken Volksbond, dan kan ik mij
daarmede wel vereenigen.
De heer Drucker. M. d. V. In het algemeen was ik geneigd
met de voordracht mede te gaan. Maar nu ik hoor, dat de
zaak nog zóó los is, dat men eigenlijk nog geen leerplan
heeft opgemaakt, althans voor zoover u bekend is, zou ik
meenendat wij moesten wachten tot de zaak zóóver is voor
bereid dat men ons kan mededeelen wat men eigenlijk bedoelt;
allereerst, welk teeken-onderwijs men geven wil. «Teeken
onderwijs" op zichzelf is maar een woord; dat kan men geven
op honderd manieren. Ik zou daarom gaarne willen weten,
wat men daar zal leeren teekenenof iedereen zal worden
toegelaten en met of zonder examenhoelang de cursus zal
duren hoe ver de jongens zullen gebracht worden enz. Zoodat,
wanneer Burg. en Weth. daartegen geen overwegend bezwaar
hebbenik wel zou willen verzoekendat alsnog nadere in
lichtingen worden gevraagd en aan ons overgelegd.
De heer Pera. Allereerst wensch ik eene opmerking te
maken naar aanleiding van het gesprokene door den heer
Kaiser, die er de voorkeur aan geven zou dat de zaak werd
aangesloten bij «Mathesis", en ook anderen hebben in dien
geest gesproken Maar ik meen, dat «Mathesis" ook is eene
particuliere inrichting, en dat als zoodanig de eene particu
liere aangelegenheid hier staat tegenover de andere. Ik zie
daarom niet in, waarom we op het oogenblik niet zullen
steunen den R. K. Volksbond en bij voorkeur wel «Mathesis".
«Mathesis" bezit eene regeling, gebaseerd op de kennis, die
de leerlingen bezitten als zij er komen en die blijkt uit het
afgelegd examen. Deze kennis legt den grond voor het onder
wijs, dat de leerlingen in 't vervolg zullen ontvangen, terwijl
men met het aantal, dat de vereischte kennis niet bleek te
bezittenmeer primitief te werk zal moeten gaan.
«Mathesis" moet daarom dan ook evengoed een geheel
nieuwe gelegenheid openen en eene regeling tot stand brengen.
Het komt mij voor dat er alleszins reden bestaat aan het
verzoek van den R K. Volksbond te voldoen; terwijl er in
elk geval ook wel wat voor te zeggen is om deze leerlingen
onder de leiding van eene afzonderlijke commissie te plaatsen.
En wat het leerplan aangaat, waarnaar de heer Drucker
vraagt, mij dunkt het zal moeilijk wezen om dat leerplan
op te gevenomdat met de ontwikkeling der leerlingen rekening
moet gehouden worden. Men zal moeten beginnen met te
handelen naar de omstandighedenwaarin men zich gebracht
ziet. En de vraag: hoe ver zal men de leerlingen brengen,
is in dit geval vooruit onmogelijk te bepalen! Alle ontwikke
ling is dienstig; dus al wat men ten gunste dier leerlingen
zal doen is te apprecieerenal is het dan dat de een het
wat verder brengen zal dan de ander. Ik voor mij zou liever
de beslissing niet uitstellen en de gevraagde ondersteuning
toezeggen, doch altijd onder voorbehoud van de opmerking
door den heer Van Hamel gemaakt, dat het Gemeentebestuur
het recht van controle heeft op den gang van zaken. Blijkt
het dan later, dat de resultaten van het onderwijs deze uit
gaaf niet rechtvaardigendan heeft de Raad gelegenheid op
deze toezegging terug te komenvan welke voorwaarde het
Bestuur van den R. K. Volksbond natuurlijk in kennis
gesteld wordt.
De heer De Goeje. Ik heb tegen de voordracht maar een
bezwaar, dat ook door den heer Den Houter reeds genoemd
is, rul.de vrees dat de jongelui, die tegenwoordig zich de
inspanning getroostenom te pogen het admissie-examen voor
«Mathesis" te doenzullen gaan verslappen en zeggenwij
kunnen toch wel teekenonderwijs krijgen. Nu zou daartegen
wel iets te doen zijn, wanneer het Bestuur van den R. K.
Volksbond het oog op «Mathesis" bleef gericht houden en de
jongelui zou aanzetten om te trachten op die school te worden
geplaatst. Ik hoor van u, M. d. V., dat het plan is om nog
een nader overleg met de Commissie voor deze inrichting te
hebben. Wanneer u die Commissie daarop nog wilt wijzen,
dan geloof ik dat we zonder eenig gevaar kunnen medehelpen
om het plan tot stand te doen komen.
De Voorzitter. Ik geloof met den heer De Goeje, dat het
zeer weinig zal voorkomen, dat de ouders geneigd zijn aan
hunne kinderen het betere te onthouden; ik geloof eer, dat
zij alle moeite zullen doen om hen op «Mathesis" te krijgen,
en alleen dan, wanneer ze er bij geen mogelijkheid op kunnen
komen door verschillende omstandigheden, van dat hulpmiddel,
om nog eenige ontwikkeling te verkrijgen, gebruik zullen
maken. Maar ook over dat punt zal ik met den R. K Volks
bond spreken.
De heer Kaiser. M. d. V. U heeft straks gezegd: Krukken
wil men op «Mathesis" weren. IJ verstaat onder «krukken"
waarschijnlijk jongelui die het admissie-examen voor «Mathesis"
niet kunnen doen. Nu zijn mij toch voorbeelden bekend, dat
«krukken" door handigheid en natuurlijke slimheid het in
de wereld ver gebracht hebben, waarom ik geloof dat, als
«Mathesis" hen wat wilde helpen, dit nog zoo kwaad niet zou zijn.
Eene tweede vraag is, zal «Mathesis" werkelijk niet zeer
worden benadeeldwanneer wij die krukken daar niet op
nemen? Als wij geen afzonderlijke afdeeling maken, waar
die krukken het vak-teekenen kunnen leeren, zal een ander
oprapen wat Mathesis heeft weggegooiddit zou zeer ten
nadeele van Mathesis zijn. Het spijt mij, maar ik zal niet
voor deze voordracht kunnen stemmen.
De Voorzitter. Wij zijn niet bezig eene organisatie van
«Mathesis" te bespreken.
