70
DONDERDAG 28 JUNI 1894.
ik wel dat de soin van f 3500 niet al dadelijk geheel benoodigd zal
zijn, maar dat het er al spoedig toe komen zal, daarop mogen wij
ons wel voorbereid houden; van huizenbouw heb ik wel wat
verstand.
Verder vind ik het nog al bedenkelijk om in deze het particulier
initiatief zoo den kop in te drukken. Men zegt wel dal particulieren
iels van dien aard toch niet zullen ondernemen, maar wanneer zij
rentegarantie kregen over het kapitaal bopoodigd om huisjes af te
breken of te verbeteren, geloof ik dat particulieren ook wel in staat
zouden zijn en den wil zouden hebben om betere woningen voor
den werkman te bouwen. Dit M. d. V. wenschte ik in het midden
te brengen.
De heer ürucker. M. d. V.Een enkel woord naar aanleiding van
hetgeen de heer Hasselbach heeft gezegd, in strijd met de ervaring
niet alleen te Leiden maar overal elders opgedaan.
Juist het voorbeeld van den heer Hasselbach zelf bewijst, dat in
deze van particulieren niet veel te verwachten is.
Iljj zegt, dal de Bouwvereeniging vroeger met deze zaak is be
gonnen en er toen is uitgescheiden, niet omdat het haar verveelde,
of omdat zjj er geen belang meer in stelde, mtfar omdat het financieel
niet ging.
Nu vreest de heer Hasselbach, dat deze vereeniging dit ook gauw
zal doen. Maar, als ik goed zie, mag zij niets doen dan één van beide:
zelf aankoopen voor de gezondheid schadelijke woningen ten einde
die te herstellen of door nieuwe te vervangen; of wel voorschotten
verstrekken aan werkliedenvereenigingen tot het in eigendom ver
krijgen van woningen.
Het mooie van deze vereeniging is juist dat zjj niet kan bouwen,
dan nadat zij eerst schadelijke woningen heeft aangekocht om die te
doen verdwijnen. Dit is juist het nieuwe en aanbevelenswaardige.
Wanneer de Leidsche Bouwvereeniging niet anders had mogen doen,
dan had zij ook den weg niet kunnen opgaan, die door den heer
Hasselbach wordt gezegd verkeerd te zijn.
De heer Hasselbach meent verder, dat dit voorstel der gemeente
jaarlijks f 3500 zal kosten. Doch hoe dit te rijmen met zjjn uitgangs
punt, dat er zeer wel particulieren kunnen gevonden worden, die
hetzelfde werk ondernemen? Wanneer de zaak niets opbrengt, is het
eene geldbelegging tegen 0 pCt. en daarvoor zjjn gewoonlijk weinig
particulieren te vinden.
Er wordt voortdurend gezegd, dat er meer dergelijke subsidie
aanvragen zullen komen. Ik acht dit haast niet mogelijk, want dezo
vereeniging is begonnen met f 60000 in de onderneming te steken,
waarvan de aandeelhouders riskeeren geen rente te zullen krijgen.
Eerst na dit kapitaal van f 60000 in de zaak is gestoken, komt de
vereeniging bjj den Raad garantie verzoeken voor eene te sluiten
leening.
Of er nu velen zullen zjjn die bereid zjjn eveneens eerst 60000
neder te leggen en dan een garantie te vragen voor een leening
tegen 3 j pCt., betwijfel ik. Maar komen zjj, welnu dan zal er allicht
voor de gemeente aanleiding zjjn, ook hen te steunen.
De Voorzitter. De heer Hasselbach, die verleden jaar heeft onder
nomen de beruchte 24 huizen, welke niet aan hem doch aan een
ander toebehoorden, te sloopen en daarvoor andere in de plaats te
zetten, zal ons misschien zeggen, dat hjj met hetzelfde subsidie thans
ook wel hetzelfde wil ondernemen en arbeiderswoningen wil bouwen.
Waarschijnlijk of liever zeer zeker, zou de heer Hasselbaeh zich
echter niet, zooals de aandeelhouders der Vereeniging met eene rente
van 3 pCt. van zjjn kapitaal tevreden stellen en hjj zal niet ontkennen,
dat de onderneming van de 24 huizen hem oneindig veel meer
rente afwerpt.
De twee gevallen staan dan ook niet geljjk. Het blok huizen was
een schande voor Leiden en zoude, waren zjj bljjven staan, waar
schijnlijk reeds onder de verordening gevallen zjjn. De eigenaar had
toen de keuze of wel om de huizen te sloopen en dus verder alle
opbrengst te derven of wel te doen, wat de heer Hasselbach gedaan
heeft, ze af te breken en in gezonde woningen te veranderen. Zou
nu de heer Hasselbach 3 pCt. rente gewaarborgd willen hebben voor
die onderneming, doch dan natuurljjk onder dezelfde voorwaarden, als
de Vereeniging, nl. deze dat hjj nooit meer dan 3 pCt. van zjjn
kapitaal zou kunnen maken
De heer Hasselbach behoeft hierop niet te antwoorden. Hjj zal het
met injj eens zijn, dat hjj de rentegarantie van de gemeente niet zou
begeerd hebben, als hjj zich eventueel had moeten beperken tot 3
pCt. van zjjn kapitaal.
De heer Hasselbach. M. d. V.! hebt zoo op die 24 huisjes ge
scholden, maar ik moet u doen opmerken dat zjj mjjn eigendom niet
waren. Zjj waren van mjjn vader, die op den leeftijd van 81 jaren
geen lust en ambitie meer had om tot verbetering over te gaan.
Toen heb ik naderhand de huisjes van mjjn vader gekocht om te
voldoen aan mjjne belofte tegenover de gemeente dal ik de huisjes
zoude doen sloopen wanneer de gemeente de Binnenvestgracht wilde
doen dempen.
En wat betreft uwe opmerking omtrent de winsten met de her
bouwde huisjes verkregen, ik zou u wel gaarne de rekening daarvan
eens laten zien.
Bovendien vind ik dat de Raad wel wat inconsequent handelt.
Ruim een jaar geleden vroeg de Leidsche Bouwvereeniging van ge
meentewege rioleering en bestrating, op welk verzoek afwjjzend werd
beschikt, hoewel het toch ook daar gold den bouw van geschikte
arbeiderswoningen. De Raad, die toen niet kon besluiten zich die
kleine opoffering te getroosten, zal nu de rente gaan garandeeren
voor eene som van f 100000. Ik meen zelfs, M. d. V., dat u destjjds
ook heb gestemd tegen dat verzoek om rioleering van gemeentewege.
De Voobzitter. Dat herinner ik mjj niet precies meer, maar buiten
dien gold het daar weder een geheel ander geval. De Leidsche
bouwvereeniging keert 5 pCt. rente uit, zjj kan wanneer zjj zich met
wat minder rente tevreden stelt, dus best die rioleering voor eigen
rekening nemen. Ook ruimde zjj geen krotten op, alleen werden deze
door de concurrentie met de nieuwe door haar gebouwde woningen
wat lager in huurprijs.
Overigens wil ik gaarne erkennen, dat de heer Hasselbach door
het vervangen van de 24 huisjes door goede woningen, die ik
eveneens bezocht, een zeer goed werk heeft gedaan; hel Gemeente
bestuur is hem ook daarin tegemoet gekomen door er een lantaarn
te plaatsen.
De heer Hasselbach. M. d. V.! Ik wist niet dat dit een cadeau
was van hel gemeentebestuur, elk oogenblik wordt mjj voor het
plaatsen van die lantaarn eene quitantie van f 50 gepresenteerd.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het voorstel van Burg. en Welh. cn bloc in stemming gebracht,
wordt aangenomen met 23 stemmen tegen 1 stem, die van den heer
Du Rieu.
XVII. Verzoek van het Bestuur der Vereeniging van Nederlandscbe
Patroons »Boaz", omtrent het nemen van maatregelen tol opruiming
van onbewoonbare perceelcn.
(Zie Ing. St. n*. 167.)
Wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke stemming, overeenkomstig
advies van Burg. en Weth. op beschikt.
XVIII. Idem van A. Verhoog Jz., om een stoep te leggen aan de
Voldersgracht.
(Zie lng. St. n#. 179.)
XIX. Idem van ür. F. A. Jentink, om vrjjstelling van schoolgeld,
Hoogere Burgerschool voor Meisjes.
(Zie Ing. St. n'. 180.)
Op deze verzoeken wordt achtereenvolgens zonder beraadslaging of
hoofdeljjke stemming gunstig beschikt.
XX. Rekening van het Gereformeerd Minne- ol Arme Oude Mannen-
en Vrouwenhuis over 1893.
(Zie Ing. St. n». 175.)
(De heer Juta verlaat de Vergadering.)
XXI. Idem van de Bank van Leening.
(Zie Ing. St. n*. 176.)
(De heer Cock verlaat de Vergadering.)
XXII. Idem van de Schutterij.
(Zie Ing. St. n*. 178.)
Deze rekeningen worden achtereenvolgens zonder beraadslaging of
hoofdeljjke stemming goedgekeurd.
Niemand verder het woord verlangende, wordt de Vergadering
gesloten.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van Gcbroboers Murr
