67
zijn met werkzaamheden. De toestand der laatste vijf jaren levert daar
van het bewijs, en onlangs nog is dit gebleken, toen zich 17 sollicitanten
aanmeldden en de heer Yan Wettum de taak op zich nam met de volle
wetenschap, dat hij 25 uur les te geven had. Dit is het beste bewijs
dat ook de leeraars niet opzien tegen de vervulling van die taak.
De heer Bool. Toen in de zitting van Augustus tot uitstel van deze
zaak besloten is, geloof ik dat de vergadering zich meer door een ander
bezwaar heeft laten leiden, dan nu door den heer Was wordt aangegeven.
Ik geloof dat de onvoltalligheid der vergadering en niet het gebrek aan
argumenten het voorstel tot uitstel heeft doen aannemen. Het komt mij
voor dat er eigenlijk geen nadere toelichtingen vereischt werden, want wat
is de vorige maal het geval geweest Toen de heer Was zich in Augustus
tegen het voorstel verklaarde, bestreed hij iets, dat hij meende het voor
stel te zijn, doch in werkelijkheid het voorstel niet was. Hij bestreed toen
de benoeming van een derden leeraar, alsof er was voorgesteld die benoeming
definitief te doen plaats hebben, en hij vergat dat de aanstelling van dien
leeraar slechts tijdelijk zou zijn, schoon duidelijk werd verklaard dat geen vaste
leeraar werd bedoeld. Daartegen waren toen en zijn ook thans bijna alle be
zwaren gericht en nu behoefde toch geen nader licht verspreid te worden
over iets, dat inderdaad niet wordt voorgesteld. De voorstellers meenen
in het feit, dat het maximum der uren met één is overschreden en dit
voor de hierhedoelde vakken van onderwijs bezwarend werkt, grond te vin
den tot het voorstel om dat bezwaar op te heffen. Zij vragen geen benoe
ming van een derden leeraar, maar nu zich de omstandigheid voordoet
dat men op zeer goedkoope wijze, namelijk door het aanstellen niet van
een definitieven maar van een tijdelijken leeraar, voor minder geld, in het
bezwaar, dat werkelijk door alle autoriteiten erkend wordt, kan voorzien,
vragen zij de aanstelling van een tijdelijken leeraar.
Het lijdt mijn inziens dan ook geen twijfel de heer Zaaijer heeft
het zooeven duidelijk aangetoond of aanneming van dit voorstel is ge
heel in het belang van de school, die onder haren bekwamen directeur
reeds zooveel goede vruchten heeft afgeworpen. Om die reden geloof ik
dat men zich de betrekkelijk geringe uiigave, die daarvoor benoodigd is,
wel mag getroosten, daar zij nuttig besteed zal zijn.
De heer Cook. Ik wensch alleen te doen opmerken dat, wat de quaestie
aangaat van dezen voorgestelden maatregel, het natuurlijk onmogelijk is
daaromtrent, even als omtrent alle toekomstige gebeurtenissen, iets met
stellige zekerheid te bepalen en te beweren. Maar volstrekt niet onmo
gelijk is het te bepalen wat hoogstwaarschijnlijk zal gebeuren. En dan
acht ik het allerminst waarschijnlijk, dat eene school, die gedurende vijf
achtereenvolgende jaren in zoodanige mate heeft gebloeid, dat er drie
parallel-klassen noodig waren, in de eerstvolgende jaren, ja in een reeks
van volgende jaren, zoodanig zal achteruitgaan en in aantal leerlingen
verminderen, dat die parallel-klassen daardoor vervallen en de leeraren
dus niet meer genoodzaakt zijn een uur per week méér les te geven dan
het zoogenaamde maximum van 24 uren, een maximum dit zij in het
voorbijgaan gezegd niet van uren, boven hetwelk een leeraar volgens
de verordening geen les meer mag geven, maar een maximum, gedu
rende hetwelk hij zonder verhooging van traktement verplicht is les te
geven, terwijl de verordening wel degelijk aanneemt, dat hij somtijds
meer uren zal moeten geven, daar zij voor elk uur boven dat maximum
extra-vergoeding vaststelt. De voorgestelde maatregel zal dus eerst dan
blijken eene tijdelijke te zijn, wanneer zich het hoogstonwaarschijnlijk
geval mocht voordoen, dat de bloei der school in zoodanige mate afnam,
als ik daar zoo even zeide; iets wat waarlijk niet te hopen is. Eerst
dan, maar ook eerst dan alleen, zou er aanleiding bestaan op den tijde
lijken maatregel terug te komen.
Maar zelfs in dat, zooals ik zeide uiterst onwaarschijnlijke geval, zou
mijns inziens de Raad er toch niet zoo heel gemakkelijk toe overgaan
om de leeraren, na hun jaren lang hulp gegeven te hebben, zoodat zij
er aan gewoon zijn geraakt slechts 17 uren per week les te geven, weder
in den ouden toestand terug te brengen.
Ik ben het dan ook met den heer Was volkomen eens, dat men met
vrij groote zekerheid mag aannemen dat de thans voorgestelde maatregel,
al draagt zij ook een geheel tijdelijk karakter, inderdaad een definitieve
zal blijken te zijn.
Ik zal mij dus tot mijn leedwezen gedrongen gevoelen tegen het voor
stel te stemmen, hoe ongaarne ik ook aan eene voordracht, die van eene
Commissie uitgaat, mijn stem onthoud. In dit geval ga ik daartoe des
te eerder over, met het oog op de geheele wijze, waarop de Commissie
voor het Middelbaar Onderwijs deze zaak verdedigd heeft, eerstens door
zich reeds bij de indiening ter aanbeveling te bepalen tot het overleggen,
zonder veel meer, van het advies van den Directeur der Hoogere Burger
school, en verder door het voorstel na de aanvankelijke oppositie, die het
in Augustus 11. ondervond, aan de orde te laten komen zonder andere
nadere ofïiciëele toelichting, dan de zeer gewaardeerde woorden, zooeven
door de heeren Zaaijer en Bool gesproken.
Het komt mij dan ook voor, dat de Commissie het niet zoo heel
kwalijk zal nemen, wanneer haar verzoek ditmaal niet ingewilligd wordt.
Ik gevoel daarom te meer vrijheid mijne stem tegen het voorstel uit te
brengen.
De heer Zaaijer. Een enkel woord slechts, M. de V., om te waar
schuwen tegen de gevaarlijke en tevens wanneer ik het zoo mag
zeggen oppervlakkige conclusie van den heer Cock, ten opzichte van
de Commissie van Toezicht, waar deze van meening is, dat de argumen
ten, door den Directeur aangevoerd, alleszins voldoende zijn.
Uit het feit dat de Commissie van Toezicht geen nadere stukken
heeft ingediend, mag de conclusie niet worden afgeleid dat deze „het
wel niet zoo erg kwalijk nemen zal", wanneer dit voorstel verworpen
wordt; daartoe heeft niemand, ook niet de heer Cock, het recht, even
min om die conclusie hier half railleerend aan de vergadering mede te
deelen en daardoor wellicht aan het voorstel een gevoeligen slag toe
te brengen.
De heer Cock. Daarop kan ik niets anders antwoorden, M. de V. dan
dat ik natuurlijk slechts mijn indruk heb weergegeven, dus den indruk,
dien de behandeling der zaak op mij heeft gemaakt. Ik voor mij immers
zou het voorstel, indien het door mij was gedaan, na het gebeurde in
Augustus krachtiger hebben aangedrongen en het a guerre et a outrance
hebben verdedigd.
De Voorzitter. Het schijnt ook mij toe dat een der grootste bezwaren
tegen de voordracht de vrees is dat de benoeming van een tijdelijken leeraar,
eene definitieve ten gevolge zal hebben. De mogelijkheid spreek ik niet tegen;
maar wordt dit eenmaal voorgesteld, dan zou ik een nuttigen en wensche-
lijken maatregel nu niet willen tegenhouden uit twijfel aan de zelfstandig
heid van den Raad, die dan naar omstandigheden zal moeten oordeelen.
Het gesprokene vanden heer Cock is eigenlijk wanneer ik dit zoo noe
men mag eene bangmakerij. Wanneer de gunstige omstandigheden, die
nu vermeerdering van personeel met geringe geldelijke opoffering mogelijk
maken, ophouden, dan zal op nieuw eene beslissing moeten vallen en de
Raad voor het vraagstuk gesteld worden of het voordeel der vermeerde
ring van het onderwijzend personeel groot genoeg is om ook de grootere
uitgaven te rechtvaardigen, evenals wij nu staan voor de quaestie of het
voordeel groot genoeg is om de kleinere uitgaaf te wettigen.
De beraadslagingen worden gesloten en het voorstel, in stemming ge
bracht, verworpen met 12 tegen 9 stemmen.
Tegen stemden de heerenGroll, Bredius, Juta, Damsté, Land, Le Poole,
Verster, Van der Hoeven, Cock, Was, Knappert en Zaalberg.
Vóór stemden de heeren De Fremery, Hartevelt, Bool, Zaaijer, De Goeje,
Driessen, Van Wensen, Van Dissel en de Voorzitter.
De Voorzitter. Verlangt nog een der leden het woord?
De heer Le Poole. Ja, M. de V. 1 Dezer dagen vond ik in de plaatselijke
bladen eene advertentie van zich noemende „stedelijk aangestelde noodi-
gers ter begrafenis." Aangezien echter deze lieden noch door den Raad,
noch door het Dagelijksch Bestuur benoemd worden, zou ik Burg. en Weth.
wel in overweging willen geven, maatregelen te nemen, opdat van die
woorden „stedelijk aangesteld" niet langer misbruik worde gemaakt.
De Voorzitter. Ik kan de vraag van den heer Le Poole dadelijk be
antwoorden. Dit punt heeft ook reeds de aandacht van Burg. en Weth.
getrokken. De zaak is in onderzoek. Vroeger bestonden werkelijk stedelijk
aangestelde noodigers ter begrafenis. Nu wordt onderzocht wanneer dit
opgehouden heeft en of er nog noodigers zijn, die eene aanstelling hebben
gekregenna dit onderzoek zal er natuurlijk óf geheel öf gedeeltelijk een
einde aan gemaakt worden, naar de mate der verkregen inlichtingen.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt de vergadering gesloten.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van A. W. SIJTHOFF.
