Uitgaven.
Bezoldigingen der docenten 16529
Voor de paralelklasse1075
Schoolbehoeften1730
Vuur en licht1000
Custos, schoonmaaksters enz1025
Totaal ƒ21359
Inkomsten.
ltijkssubsidie7000
Schoolgelden8425
ƒ15425
Nadeelig saldo 5934.
Kan nu eene instelling van middelbaar onderwijs, die 151 leerlingen telt,
eene «kostbare" hecten, wanneer zij aan de gemeente nog geen ƒ6000 kost;
verdient zij zelfs dien naam, wanneer dit cijfer met /3000 of ƒ4000 ver
hoogd wordt P
De Commissie van Financiën beweert, dat wat men hier wil invoeren
voor zoover zij weet, nergens bestaat. «Amsterdam, Botterdam, 's Graven-
hage, Haarlem, Utrecht, Groningen, alle plaatsen waar de hoogere bur
gerscholen meer bevolkt zijn dan hier, voorzien in de behoeften van het
onderwijs zonder een dubbeltal docentenalthans voor het onderricht in de
talenofschoon op de meeste van die plaatseneven als hierde leeraren,
die nu in functie zijn, ook aan de gymnasia les geven. Waarom zal eene
aanvulling welke in al die, en daaronder zooveel machtiger, gemeenten
overbodig werd geacht, alleen hier onmisbaar moeten heeten?" Wij
weten niet wie de berichtgever der Commissie geweest is; wellicht is deze
op oude verslagen afgegaan. Wij kunnen echter de verzekering gevendat het
meeste van hetgeen door de Commissie beweerd wordt, onjuist is. De hoo
gere burgerscholen te Haarlem, Utrecht en Groningen zijn niet meer maar
minder bevolkt dan de onze; de twee laatstgenoemde hebben 137 do eerste
slechts 128 leerlingen. Volgens de Commissie heeft men nergens een dub
beltal althans voor de talenondertusschen heeft men te Botterdam 2
docenten voor het Fransch2 voor het Hoogduitsch en 2 voor het Engelsch,
to Amsterdam 2 voor het Fransch, 2 voor het Hoogduitsch, in den Haag
en Utrecht 2 voor het Fransch. Te Groningen is het onderwijs in de
vreemde talen aan 4 leeraren opgedragen; alleen te Haarlem heeft men
voor elke taal slechts één docent; doch daar ondervindt men er ook
de nadeeligc gevolgen vanenzooals blijkt uit de verslagendie door
de Haarlemsche Courant van het verhandelde in den gemeenteraad gegeven
worden, zullen plannen om daarin verandering te brengen eerlaug in over
weging worden genomen.
Uit de berichtendie wij dezer dagen uit de bovengenoemde steden
hetzij van de voorzitters der Commissiën van toezicht hetzij van de direc
teuren der scholen ontvingen en waaraan wij het bovenstaande hebben ont
leend, is ons overigens gebleken hoe moeilijk het is door vergelijkingen verder te
komen. Te Haarlem, bij voorbeeld, wordt op het gymnasium elke vreemde
taal in elke klasse slechts éénmaal's weeks onderwezen; doch men doet ons op
merken dat men hierin verandering denkt te brengen. Aan de hoogere bur
gerschool te's Hage, waar de drie onderste klassen gesplitst zijn, worden 34
uren besteed aan het Fransch, slechts 18 aan het Hoogduitsch en evenveel
aan liet Engelsch. Zonder ons een oordeel aan te matigen over hetgeen voor
den Haag al dan niet wenschelijk kan zijn, zal men ons toch wel veroor
loven zoodanige verhouding vöor Leiden eene wanverhouding te noemen.
Doch er is nog eene andere reden, waarom het niet opgaat Leiden met
andere stedendie van denzelfden rang zijnte vergelijken. Immers de
welvaart onzer gemeente is voor een groot deel afhankelijk van het meer of
minder aantal gezinnen die zich hier in het belang van de opvoeding hun
ner kinderen komen vestigen. Met het oog hierop hebt gij het gymnasium
alsmede de instellingen voor middelbaar en lager onderwijs, tot zoodanige
hoogte opgevoerd, dat zij zich met de beste in het land kunnen meten.
Gij hebt uw doel bereikt, de algemeene welvaart was in deze eeuw te Leiden
nooit zoo groot als thans. Zult gij nuwat met zooveel moeite i8 opge
bouwd gaan omver halendewijl die meerdere bloei een grooteren toevloed
van leerlingen op onze scholen meebrengtP Wij hebben betere verwach
tingen. De Leidsche traditiën zullen onder uw bestuur niet te loor gaan.
Namens de vereenigde Commissie van toezicht op de gemeente
instellingen voor hooger- en middelbaar onderwijs.
V. d. Brandeler, Voorz.
H. J. Hamaker, Seer.
Aan dcu Gemeenteraad van Leiden.
Te Leiden ter Boekdrukkerij van J. C. DBABBE,
