HET DAGBLAD
Turkije kiest
de zijde der
geallieerden
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Amerikanen aan de Roer tot de
grote aanval
Oorlog in beslissend stadium?
overgegaan
Oorlogsverklaring aan
Duitsland en Japan
Het nieuwe "kabinet
van Gerbrandy
Hevige Sowjetdruk in
Silezië en bij Konitz
Roergebied strategisch
doel der Amerikanen
Roofoverval bij clandes+ienen
slachter
Kindertransport beschoten
Signaal voor het grote
Sowjet-offensief
Nieuwe landingen op
hef Zwaveleiland
Doriot om het leven gekomen
WENEN, 23 Febr. Naar Radio Ankara
meldt, heeft de Turkse minister van bui
tenlandse zaken, Saka Hasan, heden voor
het parlement. een rede gehouden over de
buitenlandse politieke toestand, waarin hij,
onder verwijzing naar de vertroebeling
der Duits-Turkse betrekkingen, die geleid
hebben tot het verbreken der diplomatieke
betrekkingen met Duitsland en later ook
met Japan, o.a. verklaarde, dat Turkije,
met aanvaarding van het voorstel van den
ambassadeur der Verenigde Staten van
20 Februari, alsmede van den Britsen
ambassadeur, aan de zijde van de ge
allieerden in de oorlog treedt tegen Duits
land en Japan.
In aansluiting op de debatten over de
verklaring van minister Saka Hasan, be
sloot het parlement met 401 stemmen, het
voorstel der regering goed te keuren, vol
gens hetwelk Turkije zich met ingang van
1 Maart a.s. in staat van oorlog acht te
bevinden met Duitsland en Japan.
Duits commentaar
De oorlogsverklaring van Turkije, wordt
In welingelichte Berlijnse kringen, be
schouwd als in geen enkel opzicht verras
send en als van weinig betekenis voor het
verloop van de oorlog. In deze kringen ver
klaart men, dat Turkije reeds verleden jaar
zomer, toen het zich door Engeland en de
Sowjet-Unie liet verleiden tot het verbre
ken der diplomatieke betrekkingen met
Duitsland, zijn vrijheid van politiek hande
len verloren heeft en automatisch op de weg is
geraakt waar het zich thans bevindt. Toen
heeft de Turkse mln.-presïdent verklaard,
dat Turkije hoopte, op die manier de deel
neming aan de oorlog te ontgaan. Wat toen
van Duitse zijde reeds gezegd werd, is
thans ontstaan, nu bewezen is, dat juist
de toenmalige maatregel van Turkije dit
land tenslotte wel in de oorlog moest sle
pen. die het vermijden wilde.
De motivering van de Turkse regering
voor de oorlogsverklaring aan Duitsland, zo
verklaart men in Berlijn verder, is bijzon
der kenmerkend. Daaruit blijkt, dat Enge
land aan Turkije heeft meegedeeld, dat als
gevolg van een besluit der Krimconferentie
Turkije slechts dan aan toekomstige vre
desregelingen kan deelnemen, wanneer het
vóór 1 Maart aan Duitsland en Japan de
oorlog heeft verklaard. Deze stap van Tur
kije zal voor de toekomst van het land en
van het Turkse volk ernstige gevolgen heb
ben.
DEN HAAG, 24 Febi". Naar Reuter
uit Londen meldt, heeft prof. Gerbrandy
een nieuw kabinet gevormd.
Prof. Gerbrandy neemt zelf de alge
mene oorlogsvoering. Verder is de verde
ling van de functies: Buitenlandse Za
ken: mr. E. N. van Klef fens; Justitie;
A. I. Gerbrandy; Binnenlandse Zaken:
dr. L. W. M. Beel; Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen; dr. G. Bolkestein;
Financiën: dr. G. W. M. Huysmans; Oor
log a.i.J. M. de Booy; Marine: J. M.
de Booy; Sociale Zaken en a.i. Water
staat: ir. F. C. M. Wijffels; Handel, Nij
verheid en Landbouw: drs. J. H. Gispen;
Scheepvaart en Visserij: J. M. de Booy;
Overzese Gebiedsdelen: prof. dr. ir. J. I.
M. N. Schmutzer; zonder portefeuillejhr.
mr. Michiels van Verduynen.
AAN ONZE ABONNÉ'S
Door eenjtechnische storing kort ons
blad van gisteren niet op tijd onze
dbonné's bereiken.
DE DIRECTIE
2e JAARGANG Nr. 354
MAANDAG 26 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of f 2.73 pi few. - Losse nummers 5 cf.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 23 Febr. Het opperbevel der weer
macht deelt mede:
Onze aanval op de rest van het bolsje
wistische bruggenhoofd aan de Gran heeft,
in weerwil van hardnekkige vijandelijke
tegenstand, nieuwe vorderingen gemaakt.
Aan het Silezische front, tussen Zcbten
en Lauban, oefent de vijand hevige druk
in zuidelijke richting uit. Oostelijk van
Zobten en aan weerszijden van Goldberg
kon hij plaatselijke penetraties forceren.
Bij Lauban sloegen onze troepen hevige
vijandelijke tankaanvallen af.
De poging der Sowjets, ons front aan
de Neisse naar het westen, te doorbreken,
mislukte met zware verliezen aan doden
en gewonden voor den vijand. Westelijk
van de Neisse werd tijdelijk verloren ge
gaan terrein ln tegenaanvallen heroverd.
Met bijzondere nadruk zette de vijand
zijn aanvallen in de sector tussen Konitz
en de Weichsel bij Mewe voort. In weer
wil van enkele penetraties handhaafden
onze troepen in verbitterde gevechten de
samenhang van het front. In de strijd
om de oostelijke vesting binden onze dap
pere garnizoenen sterke vijandelijke
strijdkrachten. De vijand kon een geringe
penetratie bewerkstelligen in het zuidelijke
front van Breslau. In de binnenste ver
sterkingen van Posen en in het zuiden van
Graudenz woeden zware gevechten.
In Oost-Pruisen verhinderden onze divi
sies noordelijk van Mehlssaek en in het
gebied van Zinten opnieuw alle doorbraak
pogingen der Sowjets. Ook zuidoostelijk
van Libau en zuidelijk van Tuckum sloe
gen onze beproefde Koerlandse formaties
gisteren hevige geconcentreerde aanvallen
der bolsjewisten uiteen, vernielden talrijke
vijandelijke tanks en ontnamen den
vijand in energieke tegenaanvallen tijde
lijk verloren gegaan teriein.
Nederlandse vrijwilligers der Waffen-#
zuiverden in een verrassende aanval in
Midden-Nederland een vijandelijk steun
punt en brachten talrijke gevangenen
der 49ste Engelse infanteriedivisie binnen.
In het gevechtsgebied van Gogh bedwon
gen onze tegenaanvallen den vijand-, die
opnieuw met geconcentreerde krachten
aanviel.
Na zeer zwaar artillerievuur zijn in de
ochtenduren van heden het negende en
delen van het eerste Amerikaanse leger,
aan de Roer over een breed front tot de
verwachte grote aanval overgegaan.
Aan de flanken van onze naar de Oure
vooruitspringende stellingssaillant duren de
hevige gevechten om plaatsen en bunkers
zuidwestelijk van Prüm en oostelijk van
Vianden voort. In enkele sectoren konden
de over een breed front aanvallende Ameri
kanen onze troepen terugdringen. In ver
scheidene steunpunten bieden eigen ge
vechtsgroepen den van alle kanten aan
stormenden vijand verbitterde tegenstand.
De straatgevechten in Forbach duren voort.
Op de Spicherer hoogten en op het voor
terrein van de Westwall oostelijk daarvan
wordt om enkele groepen bunkers gevoch
ten.
Torpedomotorbaten vielen in de nacht
van 21 op 22 Februari voor de Engelse oost
kust een krachtig beschermd vijandelijk
convooi aan en brachten daarvan zeven
schepen met een gezamenliike inhoud van
21.500 ton tot zinken. Vier schepen met een
gezamenlijke inhoud van 11000 ton werden
door torpedo's getroffen. Aangenomen kan
worden, dat ook zij zijn gezonken. Tijdens
zware artilleriegevechten werden bovendien
BERLIJN, 23 Febr. (Interinf.) In de
vroege ochtenduren is het negende Ame
rikaanse leger met sterke strijdkrachten
n hc'i gewone grote gebruik van artillerie
n luchtstrijdkrachten in het gebied tussen
eermond en Düren tot de sedert weken
oorbereide nieuwe massa-aanval overge-
aan. IJ" zwaartepunten van het vierde
fensief in dit gtrtried lagen bij Linnich,
iilich en Diiren, waar het overal tot onge-
oo n zware gevecMen kwam.
Met het deelnemen van het negende
erikaanse leger aan het algemene offen-
f tegen het Duitse rijk kondigt zich een
oogtepunt van de strijd aan. zoals tot
Usver nog nooit in deze oorlog voor de
jï is getreden. Aan Duitse zijde zullen
ie krachten en middelen dienen te wor-
a beproefd, om dit hoogtepunt te door-
aan. Aldus schrijft de militaire corres-
ndent van het DJST.B., Martin Hallensle-
a en hij vervolgt;
Reeds thans moet dit offensief be
schouwd worden als de aankondiging van
een grote aanvalsactie, waarvan het doel
Is, niet alleen de gehele ontwikkeling op
het westelijke strijdgebied weer volop op
gang te brengen, doch den Duitsen tegen
stander in het oosten, waar hij in een
zware strijd is gewikkeld in de rug beet
te pakken, hem nu definitief uit te scha
kelen en daarmede te geraken tot het ein
de van de oorlog in de geest van de ge
allieerde oorlogvoering. Het geallieerde op
perbevel heeft hetzelfde voor ogen als de
Sowjetrussen: doorstoten, splitsen vernie
tigen. Men zal derhalve in de komendé" we
ken aan de Europese fronten een omvang
der gevechten beleven, zoals tot dusver nog
niet werd waargenomen
De zichtbare resultaten van het Ameri
kaanse offensief zijn tot dusver slechts
drie betrekkelijk kleine bruggenhoofden op
de oostelijke oever van de Roer bij
Gevenich, Selgersdorf en Birkesdorf. Van
Birkesdorf uit hebben voorhoeden der aan-
valsformaties het sportterrein voor de
poorten der stad Düren bereikt, ongeveer
halverwege Aken en Keulen. Reeds zijn de
len van het eerste Amerikaanse leger ook
bij het offensief betrokken. Ongetwijfeld
staat den geallieerden als het dichtstbij
zijnde strategische doel het Roergebied
voor ogen.
LEIDSOHENDAM, 23 Febr. In een huis
je aan de Kniplaan, bewoond door den clan-
destienen slachter en zwarthandelaar N. H.
-drongen In de nacht van Maandag op Dins
dag omstreeks half twaalf negen gewapende
mannen binnen. Zij hielden de beide be
woners met revolvers in bedwang en intus
sen brachen zij de inventaris naar een in
de vliet liggend vaartuig.
Voor de dag kwamen, Perzische tapijten,
keukeninstallaties, stofzuigers, grote par
tijen vlees, boter, vet, aardappelen en
^ndere levensmiddelen, enz.
De bewoner was in het bezit van veel
geld en ook van effecten, alles op clan
destiene wijze en door zwarte handel ver
kregen. Ook dit geld hebben de overvallers
medegenomen.
DEN HAAG, 24 Febr. Op de verkeers
weg Den HaagUtrecht is in de namid
dag van 22 Februari een kindertransport
door Britse jachtbommenwerpers aangeval
len. Hoewel de chauffeur tekens met een
witte doek gaf, hieven de vliegers met hun
boorwapens schieten. Vier kinderen en
twee volwassenen werden gedood, vijf kin
deren en zes volwassenen werden gewond.
BERLIJN, 23 Febr. De militaire
woordvoerder van de Wiihelmstrasse zei-
de heden, dat de grote Anglo-Amerikaan-
se aanval in het westen waarschijnlijk
het signaal voor de hervatting van het
grote Sowjetoffensief zal zijn. Hij voegde
hieraan toe, dat het Duitse commando
in ieder geval rekening houdt met een
dergelijke gecoördineerde algemene aan
val. De thans begonnen aanval in de
Roersector leidt ongetwijfeld het grote
geallieerde offensief in het westen in.
twee vrachtschepen met een gezamenlijke
innoud van 4000 ton beschadigd. De eigen
boten keerden voltallig op hun steunpunten
terug.
In Mïdden-Itallë bleef het succes der
Amerikaanse formaties, die wederom de ge
hele dag onze bergstellingen ten noordwes
ten van Poretto aanvielen, beperkt tot enige
kleine penetraties.
In hevige luchtgevechten werden boven
Westduits gebied 18 Anglo-Amerika-anse
scheervllegers neergeschoten. Vijandelijke
terreurviiegtulgen lieten gisteren overd2g
bommen vallen op talrijke plaatsen ln
West- en Noordwest-Duitsland, alsmede ln
Zuid-Beieren, Tirol en Vorarlberg. Britse
bommenwerpers vielen in de afgelopen
nacht de Rijkshoofdstad aan. Luchtverdedi
gingsstrijdkrachten schoten hierbij weder
om 38 Anglo-Amerikaanse vliegtuigen neer.
TOKIO. 24 Febr. De invasiegevechten
op het Zwavel-eiland worden volgens de
laatste berichten van het front gekenmerkt
door uiterst heftig wederzijds artillerievuur,
waarbij van Japanse zijde ook raketwapens
in de stritd ziin gebracht, en verdere lan
dingen van den vijand.
Het vijandelijke bruggenhoofd bevindt
zich op de zuidwestelijke kant van het
eiland. Uit onafgebroken beschieting der
Japanse kuststellingen door de vijandelijke
scheepsartillerie concludeert men, dat ook
op andere punten landingen in het voor
nemen liggen. Het Japanse garnizoen strijdt
uit solide verdedigingsstellingen, die zich in
het binnenland en op de vulcanische ber
gen op het noorden 'van "het eiland bevin
den.
Ofschoon de verdedigers van het eiland
voortdurend uit de lucht en uit zee worden
beschoten, hebben zi1 volgens de berichten
den tegenstander tot 22 Februari reeds ver
liezen berokkend tot 12000 man aan doden
en gewonden. Aan de andere kant wordt er
hier op gewezen, dat de tegenstander vast
besloten schijnt het eiland tot Iedere prijs
te nemen en ziin zware verliezen aan doden
en gewonden door nieuwe landingen aan te
vullen. Zo bevinden zich thans ongeveer 50
oorlogsschepen, waarbij zich voor een deel
zeer zware eerüjeden bevinden, 180 trans
portschepen en 250 landingsvaartuigen ln
de wateren van het Zwavel-eiland.
T") e Britten zijn een vroom volk en hun
geestelijke leiders gaan het in vroom
heid voor. Elke ochtend spreekt een ge
lovige man voor de Londense microfoon
stichtelijke en stichtende woorden. Elke
ochtend verlaat een stroom van wijding -
de Britse radiomasten. De heilige schrift
is onuitputtelijk, de ijver van haar ver
tolkers evenzeer. Geen oorlogsdag is in
het Britse volksbestaan volledig zonder
morgenwijding.
Zes oorlogsjaren tellen 2192 oorlogsda
gen. Daarin laat zich heel wat wijding
gieten daarin kan een schriftgeleerde
heel wat bijbelteksten aanhalen daar
in kunnen heel wat vergelijkingen worden
gemaakt en heel wat stichtelijke lessen
worden gegeven. Misschien kan er niet in
worden verklaard, waarom in het nabije
verleden één volk barbaars' en militaris
tisch heet omdat het dezelfde rechten
wenst als andere volken, terwijl die an
deren zich in alle vroomheid de vrijheid
nemen om de plechtige ontwapeningsbe
loften van Versailles naast zich neer te
leggen. Misschien kan er evenmin in wor
den verklaard, waarom overeenkomstig
het accoord van Jalta in de nabije toe-
komst, dat éne volk moet worden vernie-
J tigd en zijn woongrond versnipperd na
dat zijn haardsteden reeds tot puin zijn
vervallen. Maar ook een vroom mens ver
langt niet alles opeens en de woorden
van Christelijke naastenliefde klinken
schoon. Wanneer er ook geen daad op
volgt komen er toch in de volgende mor
genwijding even vrome -en even schone
woorden achteraan
Er is echter een kleine kleinigheid, die
op de dagelijkse Britsè radio-vroomheid
een vreemd licht werpt. Dat is de
plaats, die het vrome woord in het pro->~
gramma van de Londense zender in
neemt. Het goddelijke woord komt heel
onmiddellijk voor de ochtenduitzending
der nieuwsberichten. En dat geeft tot ver-
wonderlijkê combinaties aanleiding.
Denkt u b.v. in hoe de vrome stem u
nadrukkelijk verzekert, dat God goed is
en dat de rechtvaardigen, die hem aan
roepen, worden verhoord. Denkt u daarbij
in, dat nog heel veel zalvende aanvullin
gen u van goddelijke en menselijke liefde
spreken. En dat daarna de triomfante
lijke stem van den berichtenlezer u ervan
in kennis stelt, dat 1500 viermotorige
bommenwerpers in de afgelopen nacht
een tapijt van brisantbommen en phos-
phosbussen over de Duitse steden Zo-en-
zo legde. Het geval is helaas niet aan de
journalistieke fantasie ontsproten. Het is
schrijnende werkelijkheid.
Toeval? Wij zijn in de onvolmaaktheid
van dit ondermaanse vertrouwd geraakt
met de noodzaak theorie en practijk, ook
in de vorm van felle tegenstellingen, soms
met elkaar te verzoenen. Daarbij kan het
wel eens voorkomen, dat er ongewone en
pijnlijke combinaties ontstaan. Maar wan
neer zulke combinaties in zes oorlogsjaren
met rekenkundige zekerheid 2192 keer tot
stand komen, ligt één bezadigde gevolg
trekking toch minstens voor de hand: dat
er bitter weinig pogingen zijn ondernomen
om die combinatie te vermijden en dat er
de Britse vroomheid weinig aan gelegen
schijnt, de goddelijke liefde uit de buurt
van uiteengereten vrouwen en kinderen en
van als fosforfakkels brandende woon
wijken te houden; onder die -omstandig
heden krijgt dezie vroomheid zelfs een ver
dachte bijsmaak. Zij herinnert er aan, dat
het Britse volk meer dan één of ander volk
in de reuk staat van huichelarij.
Maar denkt- u vervolgens in, hoe de
wiidinggevende stem u voorhoudt; „Wij
zijn schapen in God's kudde." En in aan
sluiting daarop berekent de voorlezer van
nieuwe berichten haarfijn en met kenne
lijke trots, dat de bolsjewisten weer 15 km.
dichter bij Berlijn gekomen zijn. Ook dit
geval is helaas geen vrije fantasie, doch
trieste realiteit. Hier levert de huichelarij
geen passende waardemeter meer. Hier
dringt zich alleen een onherstelbare dom
heid, een grenzeloze verdwazing op! En bij
het naderen van de bolsjewistische wolven,
grazen de schapen in en buiten God's
kudde. Niet alleen te Berlijn. Zij grazen
ook op het Britse eiland en op alle ver
schroeide weiden, die daarheen voeren!
Terwijl de Britten in het Westen elke
nieuwe oorlogsdag bewijzen in vergelijking,
met de horde van Stalin slechts een troep
machteloze kinderen- te zijn, die bij de ver
deling van de bezettingszone zich zelfs het
kleinste part van de appel uit de handen
zouden zien weg-eten, beval Churchill in
Engeland de vlaggen 'te hijsen als hulde
voor het oprukkende Rode Leger.
„Wij zijn schapen", heeft de vrome
Britse stem niet zonder reden gezegd.
God's kudde echter blijft in zulke beschou
wingen maar het beste buiten geding.
Radio Londen meldt, dat Vrijdag In
Rome, ter gelegenheid van de 27e verjaardag
van het Rode leger, twee Sowjetrussische
generaals een parade hebben afgenomen,
waarbij de rode vlag voorop ging. Engelse,
Amerikaanse en Franse officieren vergezel
den het défilé.
BERLIJN, 24 Febr. De president van
het Franse bevTiidingscomité en leider der
Franse Volkspartij, Jacques Doriot. is in
Zuidwest-Duitsland slachtoffer geworden
van een aanval ln scheervlucht. Ziin auto
werd aangevallen en Doriot was op slag
dood. Zijn Chauffeur werd zwaar en zijn
secretaresse ligt gewond.
De zon gaat op 26 Febr. onder om 18.13
uur, op 27 Febr. op om 7.32 uur.
Maan op 27 Febr. onder om 8.12 en
op om 17.32.
V.M. 27 Febr., E.K. 7 Maart, N.M. 14
Maart, E.K. 20 Maart.
