HIT DAGBLAD
Breslau houdt
nog stand
Sterke Amerikaansë druk aan
noordgrens, van Luxemburg
Wegen over water
Duitsers stabiliseren
de centrale sector
van bet Oostfront
Amerikaanse landing op
het Zwavel-eiland
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duitse vorderingen
aan de Gran
Oude koude kliekjes bederven de smaak
Het leven in Berlijn
Wehrpflichtige Jahrgange
1884—1928
Belgische lichting opgeroepen
BERLIJN, 20 Febr. Uit een balans der
laatste veertien dagen "blijkt ondubbelzin
nig, aldus meldt Interinf uit de centrale
sector van het OotCelijk front, dat het de
Duitse troepen gelukt is aan alle front
sectoren tussen de westelijke Beskiden en
de benedenloop van de Oder de «toestand
in vergaande mate te stabiliseren.
Met uitzondering van de omsingeling van
Breslau is het de Sowjets, dank zij de
manoeuvre der Duitse leiding eii het snelle
en vastberaden in de strijd brengen van
honderden alarm eenheden en Volkssturm-
bataljons, alsmede van snel aangevoerde
tankformaties, nie«t_ gelukt een noemens
waardig tactisch succes .te behalen.
Vooral huh plari om over Görlitz naar
Saksen door4e stoten, werd door de flank-
aanvajlen van Duitse tanktroepen, die ten
westen van Bunzlau gisteren Rothwasser
heroverden, verijdeld. Gepantserde ge
vechtsgroepen. die ten noorden'van Sorau
Una een tangbeweging en versperrings-
grendel vormden, waarom hevig gevochten
werd, trokken belangrijke delen van het
- vierde Sowjet-gardetankleger alsmede enige
andere divisies tot zich en verhinderden
aldus de in het voornemen liggende door
braak naar Cottbus.
De verdedigers van Breslau wezen een
uitnodiging der bolsjewisten, zich over te
geven, van de hand en wierpen na een
zware strijd de in het zuidelijke deel der
stad -binnengedrongen Sowjetbataljons
naar hun uitgangsstellingen terug. Ook het
garnizoen van Glogau heeft in een tegen
aanval een plaatselijke penetratie opge
ruimd.
In Posen heeft de slag om de oude ves
tingwerken in de binnenstad ziin drama
tisch hoogtepunt bereikt. De Sowjets kon
den op een plaats met een stormcolonne
in dit bolwerk -. an het Duitse garnizoen
binnendringen en beschermden de pene-
tratieplek overdag en des nachts met het'
vuur van hun artillerie en voortdurende
bomaanvallen. Desondanks hebben de
Duitse verdedigers de-penetratienlek ver
kleind.
TOKIO, 20 Febr. - Het keizerlijke hoofd
kwartier heeft medegedeeld, dat de Ameri
kanen Maandag begonnen zijn, troepen op
het Zwavel-eiland van de Eonin-eilan'den
aan land te zetten, nadat het eiland drie
dagen was blootgesteld geweest aan het
vuur van scheepsgeschut en luchtbombar
dementen. Hoewel het Japanse garnizoen
van het eiland verbitterde afweergevechten
voerde, slaagde de tegenstander er in. Maan
dagochtend tienduizend man met ongeveer
tweehonderd tanks aan land te brengen.
Er naderen nog meer vijandelijke convooien
de Bonin-groep. -
2e #*\ARGANG Nr. 351
DONDERDAG 22 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 20 Febr. Het opperbe
vel van de weermacht maakt bekend:
Onze aanval op het bruggenhoofd aan de
Gran maakte, ook gisteren goede vorderin
gen. Hardnekkige doorbraakpogingen der
bolsjewieken aan de" weg oostelijk van
Altsohl mislukten. In de strijdgebieden
Schwarzwasser, benoorden Ratibor en be
zuiden Breslau vielen de Sowjetrussen na
onze afweersuccessen der laatste dagen
slechts met vrij zwakke strijdkrachten
aan. Zij werden overal afgeslagen. De be
zetting van Breslau sloeg vijandelijke
aanvallen aan het zuidwestelijke en oos
telijke front af. In het verloop van de
felle strijd in het gebied Lauban, Sorau,
Guben, kon de vijand in enkele sectoren
terrein winnen.
Tussen Pyritz en Kallies in Zuid-Pom-
meren werden de aanvallende bolsje
wieken in wisselvallige gevechten verdre
ven en 26 vijandelijke tanks vernietigd.
Onze troepen bieden den op de Tucheler
heide en ten westen van de Weichsel naar
het noorden opdrinsenden vijand verbit
terde tegenstand. De bezetting van Grau-
denz sloeg hevige aanvallen af.
In de afweerslag om Oost-Pruisen be
haalden onze dappere divisies op den
met sterke strijdkrachten losstormenden
vijand een nieuw afweersucces en vernie
tigden 64 vijandelijke tanks. In Samland
zijn ten westen van Koningsbergen hevige
aanvals- en afweergevechten ontbrand,
waarin zich ook Duitse zeestrijdkrachten
met krachtige uitwerking mengden.
In Koerland zijn de doorbraakpogingen
der bolsjewieken ten noordwesten van
Doblen ondanks uitbreiding tot nieuwe
sectoren ook gisteren gestrand op de weer
standskracht van onze troepen. Door het
optreden van sterke formaties jacht- en
slagvllegers tegen vijandelijke troepen,
tankcolonnes en ravitailleringssteunpunten
verloren de Sowjetrussen behalve vele do
den en gewonden talrijke -tanks, kanonnen
en voertuigen. In luchtgevechten en door
luchtdoelartillerie wérden 46 vijandelijke
vliegtuigen neergehaald.
Na een hevig artillerievuur van vijf uur
heeft het Brits-Canadese leger gistermid
dag zijn grote aanvallen ten zuiden van
de Nederrijn voortgezet. Zij mislukten in
ons geconcentreerd afweervuur. In de sec
tor Goch werden zij in de diepte van het
hoofdgevechtsgebied tot staan gebracht. De
sterke druk van het derde Amerikaanse
leger op de flanken van onze stellings
bocht aan de noordgrens van Luxemburg
duurt voort. In felle afweer hielden cnze
stempeld als een „bibliophiele uitgave in
19de-eeuwse uitvoering van vrienden der
Vrijheid" -vraagt zij 1.25.
Heel deze brave liberale, kinderlijk-natio
nale poëzie, die ons eerst als „vaderlands"
ls Ingestampt op school, die daarna in tal
van uitgaven van de „Nieuwe Orde" is
uitgebuit, wordt ons nu als illegale vrij-
heidstroost gepresenteerd, maar kon ook al
evengoed dienen om het geschokt gemoed
van minister Burger of de nieuwe onder
duikers in bevrijd gebied te zalven. Ach,
dat „kostelijke goed" van de „vrijheid van
spreken", die het eerste liedje bezingt!
Hoeveel „vaadren" zijn er voor géstorvefi,
hoeveel kinderen zullen er nog- voor ver
moord worden!
Ook deze „illegale" poëzie doet geen kip
kwaad, maar brengt helaas ook geen ei
voort. „Ferme jongens, "stoere knapen, foei
hoe suffend staat ge daar!"
Een klop op de schouder, de glimlach
van een vriendelijken ouden heer met bak
kebaardjes:
„Zeg eens! 'k Hoor u altijd dromen
Van den goeden ouden tijd:
Zqu er... denk ik dan met spijt,
Nooit een goede, „nieuwe" komen?...
Maak' te schande, maak' te schande
Al die prijzers van 't Verleen!
Zorgt, dat Vroomheid, Vroedheid, Vlijt,
'f Zwaard zij van den „nieuwen" Tijd.
De argeloze, die het illegaal' koopt om
zich het hart te sterken aan vage toespe
lingen, bekijkt ongetwijfeld na deze woor
den met enig wantrouwen het blozende
bakkebaardengezicht voorin. Let op... wie
goed kijkt, ziet dr. Heye knipogen.
Met heel deze clandestiene herdrukkerij
is alles te bewijzen. En niets. Blijkbaar
komt het toch weer op eigen gedachten
aan. En die zijn blijkbaar zo weinig voor
radig, dat al dit kostelijke „Ossekop" en
„Pannekoek "-papier wordt gebruikt voor
oude strosniiders en negentiënd ëeüwse
hapsnurkers. En de moedige strijders van
heden kletsen elkaar onvervaard om de
oren met de koude kliekjes van eergiste
ren. Maar gewoon eten voor de mensen, die
nü willen leven, brengen ze niet.
M. WOLTERS
Het toppunt van bombast èn voze rhe-
thoriek wordt, in de nieuwe bundels
clandestiene p'oëzte bereikt in „Het liefste
vaderland" van W. Wenk, met de irriteren
de kinderachtige veertienvoudige 'herhaling
van „O neen, o neen, o neen, o neen!'!',
die bovendien regelrecht tegen de bondge
noten zijn gericht en die deze uitgave vol
komen belachelijk maken. Een Duitse pro-
paganda-centrale zou het werk dezer ille
galen niet kunnen verbeteren!
„Wat is het liefste vaderland?
Zou 't Frankrijk zijn of Engeland?
Zij noemen zich beschaafd op aard,
Daar kunstzin zich aan weelde paart?
O neen, o neen, o neen, o neen!
Dat is het niet, zoek'elders heen.
Zij „noemen" zich beschaafd, proeft
U de fijne ironie? •-
Of, ietwat duidelijker:
„Wat is het liefste vaderland?
Het Turkse rijk, der Russen land?
Daar waar slechts willekeur regeert,
Of slavernij den mens onteert?
O neen, o neen, 'o neen, o neen!
Dat is het niet, zoek elders heen!"
Inderdaad, waarde clandestiene vriend,
zoek elders heen, want u bereikt met deze
siotte, verwarde keuze slechts nog grotere
verbijstering in uw gelederen en - wat ik
erger vind gij bederft de smaak voor
goede poëzie bij het argeloze Nederlandse
volk, dat uit medelij
den met de koude
drukkerij en het om
zich „het hart te
verwarmen" wellicht
drie gulden geeft
voor deze kat-in-de-
zak, die een politieke
kater blijkt.
Tot slot een woord
over een „Kleine bloemlezing "uit dé ge
dichten van J. P. Heye" van de „Neder
landse Uitgeversmaatschappij te Amster
dam". Voor acht blaadjes in een school-
schrlftomslag kostelij k-bombastiSch be-
Nieuwe
clandestiene
III
Bo'sj swistsn peg en naar
Stzttin door te stot2n
BERLIJN, 20 Febr. De belangrijke
fro'ntsector CrossenFiirstenbergFrank
fort—KüstrinKienitz zal hoogstwaar
schijnlijk zeer spoedig in het brandpunt
der gebeurtenissen staan, zo verneemt
men te Berlijn van welingelichte zijde.
Tegelijkertijd maakt men er te Berlijn
opmerkzaam op, dat de keten der slagen
in de driehoek PyritzStargardAriïs-
walde niet breekt. De Sowjets voeren hier
nieuwe reserves aan, ten einde hun po
ging naar Stettin door te stoten te for
ceren. De Duitse leiding acht dit gebied
zo belangrijk, dat zij niet slechts door
krachtige afweer, doch ook door voort
durende aanvalsactiviteit haar doelen,
welke zij zich in dit gebied heeft gesteld,
nastreeft.
troepen stand tegen de vijandelijke storm
loop en verhinderden na gering terrein-
verlies in de diepte van het gevechtster
rein de doorbraakvoornemens van den
vijand. De sinds weken in de sector van
Remich voortdurende Amerikaanse aanval
len zijn gisteren in hevigheid en omvang
toegenomen. In Saarlautern hebben onze
troepen- vijandelijke aanvallen uiteenge
slagen en gevangenen gemaakt. In de
sector Forbach werden concentraties van
den vijand door onze artillerie doeltref
fend bestreden. Ten oosten daarvan staan
de Picherer hoogten en enkele plaatsen
ten noorden van Saargemiind in het
brandpunt van nieuwe vijandelijke aanval
len.
D" op het noord- en oostfront van St.
Nazaire aanvallendeAmerikanen werden
doof ons garnizoen in gevechten op korte
afstand of in tegenaanvallen afgeslagen.
Bij heel geringe eigen verliezen waren de
verliezen van den vijand aanzienlijk.
Ten oosten van de Monte Cimone in de
Centrale Etruskische Apennijnen onder
nam de vijand de gehele dag talrijke
plaatselijke aanvallen zonder noemens
waardig resultaat.
Anglo-Amenkaanse terreurformaties vie
len verscheidene plaatsen in Westfalen als
mede de stad Wezel aan de Nederrijn
aan. In het gebied van Zuid-oost-Duits-
land waren vooral Wenen en Graz op
nieuw het doel van vijandelijke terreur-
vliegers. Des nachts waren aanvallen van
Britse formaties gericht op Erfurt en op
enige-plaatsen in het gebied van Saksen.
Het vergeldingsvuur op Londen duurt
met sléchts geringe onderbrekingen voort.
MADRID, 20 Febr. Het Madrileense
blad Ya publiceert een verslag van een
juist naar Spanje teruggekeerden corres
pondent, die tot de volgende conclusies
komtOndanks alle verwoestingen, vooral
van de spoorwegstations, door de Anglo-
Amerikaanse luchtmacht, gaat heft leven
in de Duitse hoofdstad zijn gewone gang,
hetgëen op de neutralen waarnemer een
zeer sterke indruk maakt. De stille en on
bekende helden van de Duitse spoorwegen
zorgen er zelfs tijdens luchtalarm en lucht
aanvallen voor, dat de treinen punctueel
vertrekken. Vis en vlees zijn weliswaar,,
sterk gerantsoeneerd, maar groente is er
in t vloed en op iedere tafel verschijnen
nog Wittebrood en boter. Uiteraard zijn de
maaltijden niet meer overvloedig. Sinds 1
Sept. van het vorige jaar zijn de schouw
burgen en concertzalen gesloten, doch van
de bioscoop wordt nog een druk gebruik
gemaakt. Ook zijn gevoel voor humor heeft
de Berlijner niet verloren. Men vertelt el
kaar actuele grappen, lacht er om en mar
cheert dan, meestal nogal bejaard en vel
licht met een lange grijze baard, dapper
mee in de Volkssturm.
Zur Behebung von zweifeln wird darauf
aufmeiksam gemacht, dass zur Meldung
bei der Aussenstelle Holland des W.B.K.
Ausland auch alle diejenigen Reichsdeut-
schen verpflichtet sind, die bis Ende
August 1944 ihre Meldung schon einmal
abgegeben haben. Femer haben sich zu
melden: alle UK.-Gestellten und Ausge-
musterten. Nichtbefolgung dieses Befehles
zieht Bestrafung nach sich.
Alle wehrpflichtigen Reichsdeutschen,
die jvestlich der IJssellinie wohnen, ha
ben sich beim Meldekopf Amsterdam,
Joh. Vermeerstraat 55, Tel. 95626 oder
über Wehrmachtvermittlung zu melden.
Wehrbezirkskommando Ausland,
Aussenstelle Holland Groningen,
Vismarkt 54, Femruf 26 467.
Januari en Februari waren altijd de
stilste in de oorlogsbedrijvigheid der
Duitse duikboten. Ook in de „grote ja
ren", waarin vele millioenen tonnen
Britse en Amerikaanse scheepsruimten
te gronde gingen, dwong het winterweer
gewoonlijk een scherpe daling in de ver-
liescurve af. En juist in deze zelfde maan
den (o, wonderlijke tegenstelling) duiken
thans de duikboten andermaal op.
Het weermachtsbericht van j.l. Zater
dag was niet het eerste, waarin zij wer
den vermeld.. Het was echter wel bijzon
der kenmerkend. Duikboten en torpedo-
vliegtuigen vervolgden in samenhangende
operaties .een goed beschermd convooi,
dat oorlogsmateriaal naar de Sowjets
Russische haven Moermansk brengen
moest. Op 11 Februari brachten vliegtui
gen in de Noordelijke IJszee vier vracht
schepen uit dit convooi tot zinken. Zij
verzwakten verder de verdediging aan
zienlijk door bovendien vijf der begelei
dende torpedojagers te vernietigen. Let
terlijk in het zicht van de haven Werd
het convooi echter door Duitse duikboten
nog zwaarder getroffen. Toen de laatste
torpedo's hun werk hadden verricht, wa
ren uit dit ene convooi elf zwaar beladen
vrachtschepen met een totaal van 71500
brt. en zeven torpedo-jagers verdwenen,
waarschijnlijk bovendien nog vier an
dere' schepen, waaronder een kruiser.
De oorlogvoering der Britten en Ameri
kanen in het westen is in sterke mate
afhankelijk van wegen over water, waar
langs oorlogsmateriaal en reserves de
frontlijn moeten bereiken. Het is niet
nodig daarbij opnieuw het probleem der
grote havens in herinnering te brengen
of de diepere zin van „V-2" in verband
met Antwerpen te verklaren. Niets heeft
duidelijker aangetoond, dat de Anglo-
Amerikaarise scheepruimte-"voor de krijg
voering op twee wereldfronten nog altijd
op de rand der mogelijkheden balanceert,
dan het verhitte debat in de V. S. over
het gevaarlijk samenvallen van Mac Ar
thur's offensief tegen de Philippijnen met
Von Rundstedt's December-operaties in
België.
Onder deze omstandigheden is het dub
bel kenmerkend, dat omvangrijke scheeps
ruimten en aanzienlijke hoeveelheden
Amerikaans oorlogsmateriaal nog altijd
voor de Sowjet-Unie nodig blijven. De
enorme hoeveelheden krijgstuig, die Stalin
week na week in de Poolse trechter stort,
doen wellicht een ogenblik de gedachte
rijzen, dat alle Bolsjewistische verzoeken
om hulp in het verleden slechts een
nieuwe schijnbeweging betekenden om
Duitsland in slaap te wiegen en de wereld
te mislijden over de werkelijke Sowjet-
Russische krachten. Het is duidelijk, dat
Roosevelt en Churchill nu die Sow jet-Rus
sische kracht op ruime schaal aan de dag;
is getreden, hun overbelaste transportvlcot
niet voor de Sowjet-Unie zouden doen
varen, wanneer dit voortzetten van het
offensief in het oosten niet rijkelijk nodig
was.
Hun eigen militaire mogelijkheden in
Westelijk Europa zowel als in Oost-Azië
zijn immers van dezelfde transportvloot
afhankelijk. Daarmee is aangetoond, dat
de wegen over waten voor de drie grote
fronten van deze oorlogsphase even beslis
send zijn.
Churchill heeft het nodig gevonden zij
nerzijds het duikbootgevaar in herinnering
te brengen, nog vóór van een hernieuwd
optreden op grote schaal kon worden ge
sproken. Hij deed het niet zonder reden.
Nadat aan Britse en Amerikaanse zijde
het duikbootgevaar reeds definitief bezwo
ren heette door afweermiddelen, die inder
daad gedurende vele maanden de verliezen,
tot een minimum deden dalen, blijken
nieuwe Duitse vindingen op hun beurt de
afweermiddelen op een zware proef te
stellen.
Het „Duikboot-oog", een motorloos Heli-
coptère is een uitkijkpost, honderden me
ters boven de waterspiegel. Daarmede
waarborgt de duikboot zich niet alleen
tegen onverwachte aanvallen, zij zoekt
ook van grote afstand haar prooi. De „Die-
se! luchtmast" maakt het mogelijk, met
de Dieselmotor onder water te blijven
varen, waar voorheen accumulatoren een
beperkte duiktijd voorschreven. Daarmede
is de duikboot onafhankelijk in haar be
wegingen geworden. De „water-ezel" is een
op sleeptouw genomen imitatieduikboot,
die de vijandelijke geluidsapparaten mis
leidt en vijandelijke dieptebommen tot
zich trekt.
Het duikboot-seizcen is nog niet goed
begonnen of reeds tekenen zich duidelijk
de nieuwe mogelijkheden af. De water
wegen der geallieerden worden andermaal
bedreigd. Bedriegen de voortekenen niet,
dan zullen zij nog nadrukkelijker van zich
doen spreken in het voorjaar, wanneer ook
de oorlog te land zijn nieuwe gezicht
krijgt.
LISSABON, 20 Febr. De Brusselse om
roep heeft bekend gemaakt, dat het Bel
gische kabinet besloten heeft, lichting
1941 op 20 Maart op te roepen. Het kabi
net besloot verder, dat mijnwerkers niet
zullen worden opgeroepen en dat zij, die
reeds opgeroepen werden, weder naar de
mijnen zullen teruggaan. Ook de thans in
het leger dienende mljnbouw-ingenieulrs
zullen naar de mijnen terugkeren.
De zon gaat op 22 Febr. onder om 18.05
uur en op 23 Febr. op om 7.41 uur.
Maan op 22 Febr. onder om 5.15 uur
en op om 13.19 uur.
V.M. 27 Febr., L.K. 7 Maart, N.M. 24
Maart, E.K. 20 Maart.