HET DAGBLAD inleidingen tot nieuw offensief Verbitterde Duitse tegenstand op de Tucheler-heide Amerikaanse landi eilanden en ngen op de Bonin- Zwaveleiland VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN V fertrou.wen zonder troost Grote bedrijvigheid in het Westen Er is geen paniek in Duitsland Sterfhuis van Soethe vernield Saarbrücken doel der Amerikaanse aanvallen Von Manteuffel en Von Rundstedt onderscheiden Nieuwe installaties in Duitse duikboten Nieuwe „clandestiène" Gen. Tsjernjakowski gesneuveld Nieuwe internationale van vakverenigingen BERLIJN, 18 Febr. Het Int. Informa- tionsbüro meldt: Waar de formaties van het eerste Canadese en het tweede Britse leger, in weerwil van gevoelige tegenslagen, die zij de laatste dagen ondervonden, hun doorbraakpogingen versterkten tot een grote aanval, kan thans als vaststaand worden aangenomen, dat zij belast zijn met de taak, het nieuwe grote offensief aan het Westelijk front in te leiden. Even duidelijk is het, dat de hoofdaan val weer in het oude penetratiegebied zal plaats hebben en de voornaamste last zal waarschijnlijk weer gedragen worden door het negende Amerikaanse leger, dat de laatste dagen aanzienlijke versterking heeft gekregen van tanks, zware artillerie, infanterie en speciale formaties, vooral pioniers. Ook in de aangrenzende sectoren links en rechts duren de hergroeperingen, concentraties en aanvoer van versterkingen voort. Het artillerievuur vermindert des daags noch des nachts en even levendig is de bedrijvigheid van verkennings- en stoottroepen aan weerszijden. Voorbereidingen in het Oosten De bij Konitz in West-Pruisen aan de gang zijnde gevechten kunnen slechts be schouwd worden als een soort voorberei ding voor de grote beslissing, die zich aan kondigt aan de Odersector tussen Frank fort en de Oderbruck ten noordwesten van Küstrin. Hier rijden lange Sowjetcolonnes van achter in de Warthegouw naar het con centratiegebied der legers, die bestemd zijn voor de grote doorbraakslag tegen de Rijks hoofdstad. Voorlopig zijn de gevechten in dit gebied slechts van plaatselijke aard, doch het begin van de geweldigste, beslis sende slag van deze oorlog kan reeds in enkele dagen verwacht worden. BERLIJN, 18 Febr. Het D.N.B. is van bevoegde zijde gemachtigd tegenover het door Reuter op 17 Februari verspreide be richt uit Kreuzlingen, volgens hetwelk uit Berlijn aankomende vluchtelingen mel ding hadden gemaakt van een zogenaam de chaos in Duitsland, te verklaren, dat noch te Berlijn noch in het Duitse rijk onrust of paniek heerst. Wat de in het Reuterbericht genoemde overhaaste vlucht van alle ministeriën betreft, ook dit is niet juist, want geen enkel bureau of geen enkele autoriteit heeft de hem aangewezen plaats verlaten op een wijze, die op een vlucht gelijkt. Verder iö" de bewering onwaar, dat het gehele bestuur van de Rijkshoofdstad ge desorganiseerd is en de autoriteiten iedere controle verloren hebben. Het bestuur van alle rijksgebieden is volkomen intact. Ook de verdere bewering van Reuter, dat de openbare diensten niet meer function- neren is niet in overeenstemming met de feiten. BERLIJN,19 Febr. Bij de jongste ter- reuraanval op Weimar werden onvervang bare cultuurmonumenten vernield. Het meest waardevolle daarvan ls het woon- »n sterfhuis van Goethe aan het Frauenplah en diens geboortehuis aan de Frankfurter Hirschgraben. Verder werd de bekende Herderkirche met het graf van den dichter geheel verwoest, evenzo het National-The ater. het Wittumspaleis en het stadhuis, dat uit de middeleeuwen dateert. Bescha digd werden het Schillerhuis en het Cra- nachhnis, het woonhuis van Cranach Sr., den schilder van Maarten Luther. De Britse admiraliteit meldt, dat de Engelse duikboot „Purpose" over tijd is en verloren geacht moet worden. 2e JAARGANG Nr. 349 DINSDAG 20 FEBRUARI 1945 Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct. HOOFDKWARTIER VAN DEN FUH- RER, 18 Febr. Het opperbevel van de Weermacht deelt mede: Onze troepen drongen ten noorden van de Donau tot diep in het vijandelijke bruggenhoofd aan de Gran door en stieten door tot aan de zuidelijke oever van het Parizsky- kanaal. Aan weerskanten van de weg van Losonc naar Altsohl en bij Schwarzwas- ser werden wederom doorbraakpogingen van den tegenstander verhinderd. De sterke druk der bolsjewisten ten noorden van Ratibor alsmede tussen Strehlen en Kanth duurt voort. Onze troepen verijdelden evenwel elk groot suc ces van den vijand. De Sow jets doen nog steeds aanvallen op het front tussen Lau- ban en Crossen a.d. Oder. De het zuide lijke en zuidwestëlijke front van de ves ting Breslauaanvallende tegenstander werd in hevige gevechten afgeslagen. In Zuid-Pommeren werd bii een aanval door vijandelijke stellingen gebroken en werden gevangenen binnengebracht. Op de Tuchelerheide en ten westen van Graudenz bieden onze troepen verbitterde tegenstand tegen de met versterkte strijdkrachten ondernomen vijandelijke doorbraakpogin gen. In het Oost-Pruisische gebied verflauwde de gevechtsactiviteit iets. Pogingen van den vijand om het front op de bestaande brand punten open te splijten werden ook giste ren. nadat 38 tanks waren vernietigd, ver ijdeld. Sterke vijandelij ka aanvallen ten zuid oosten van Libau en en noordwesten van Doblen mislukten. Verscheidene penetraties werden afgegrendeld of in de tegenaanval opgeheven. Na het vastlopen van ziin aanvallen aan weerskanten van de weg van Kleef naar Kalkar verlegde het eerste Canadese leger op de tiende dag van de afweerslag tussen Beneden-Rijn en Maas het zwaartepunt van zijn aanval naar het zuidelijke deel van het Reichswald. Infanterie- en tankforma ties, die onder zeer krachtige bescherming van artillerie aanvielen, stortten ondanks nieuwe versterking ten noordoosten van Goch in het vuur van onze wapens ineen. Ten westen daarvan konden zii na hevige gevechten naderbij de stad komen. Aan de Sauer handhaafden onze troepen het gevechtsterrein tegenover Amerikaanse aanvallen. Delen van het zevende Ameri kaanse leger gingen gisteren over tot de aanval op ons bruggenhoofd -ten zuiden van Saarbrücken. De gevechten met het zwaar tepunt aan weerskanten van Forbach duren voort. Voor La Rochelle wierpen onze troepen den vijand uit een stellingssector. Het gar nizoen van Glronde-zuid sloeg een vijande- HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 18 Febr. De Führer heeft het eikenloof met zwaarden en briljanten verleend aan den generaal der pantsertroepen Hasso von Manteuffel, opperbevelhebber van een pantserleger, als 24sten soldaat der Duitse weermacht. De Führer heeft het eikenloof met de zwaarden bij het ridderkruis van het ijze ren kruis verleend aan generaal-veldmaar- schalk Gerd von Rundstedt, opperbevelheb ber West. als 133sten soldaat der Duitse weermacht. TOKIO, 18 Febr. Naar het keizerlijke hoofdkwartier Zaterdagavond bekend maak te. hebben de Amerikanen Zaterdagochtend een eerste landingspoging gedaan op de Bonin-eilandefi en op het Zwavel-eiland. De Japanse verdediging kon deze eerste poging volkomen veriiöelen en tijdens de gevechten twee troepentransportschepen beschadigen en tien vijandelijke vliegtuigen neerschieten. Voorts werden aanzienlijke resultaten behaald op de vijandelijke oor logsschepen. Tot zinken werden gebracht een slagschip, drie kruisers en drie oor logsbodems van onbekend type, twee mijnen vegers. Amerikaanse troepen begonnen op 16 Febr. met landingen op de in de baai van Manilla gelegen eilandvesting Corregidor. In het zuidelijk deel van het eiland ziin volgens frontberichten hevige gevechten aan de gang, waaraan ook vijandelijke lucht landingstroepen deelnamen. De Amerikanen hebben hun zware aan vallen met op vliegdekschepen gebaseerde vliegtuigen op Japanse doelen voortgezet. Militaire kringen in Tokio verklaren, dat het aantal der Vrijdag boven Japan aan wezige vijandelijke vliegtuigen meer dan duizend heeft bedragen. Aan de landings onderneming op het Zwavel-eiland neemt een Amerikaanse vlootformatie deel. die uit ca. dertig oorlogsbodems, enige vliegdek schepen en slagschepen bestaat. De verhezen der Amerikanen bii de tweede grote aanval op Groot-Tokio onder nomen: 101 vijandeliike vliegtuigen werden neergeschoten en 28 beschadigd. Slechts 17 Japanse toestellen gingen verloren. De correspondent van het D.N.B. schrijft omtrent deze aanvallen en die op de Bonin- eilanden nog: Hoewel men de ontwikkeling der gevechten met vertrouwen tegemoet ziet en op een herhaling van de grote luchtoverwinning bij Formosa hoopt, wordt door alle Japanse bladen op de grote ernst van de toestand gewezen en eraan herin nerd, dat de Bonin-eilanden de allerbinnen ste verdedigingslinie vormen. De vijand heeft een nieuwe stap ondernomen tot invasie van het Japanse moederland. BERLIJN, 18 Febr. De militaire woordvoerder der Wilhelmstrasse ver klaarde hedenmiddag ten aanzien van het nieuwe Duitse duikbootsucces bii Moer- mansk, dat dit succes een bewijs vormt van het succesvolle optreden van de met nieuwe installaties uitgeruste Duitse duik boten. Het bericht van de Britse admirali teit, dat het convooi niets is overkomen, verandert niets aan het harde feit, dat elf diepgelaten transportschepen tot zinken zijn gebracht. lijke stoottroep af en bracht gevangenen binnen. In Kroatië bleven aanvallen van vrii ster ke benden ten noorden van Mostar in ons vuur steken. Pogingen van den viiaiid over de Drau te trekken ten noorden van Viro- vitica werden verijdeld. De aanvalsdoelen der Anglo-Amerikaanse terreurformatiës waren gisteren overdag het Rijn-Maingebied en Zuidoost-Duitsland. Door het werpen van bommen ontstond schade, vooral in woonwiikeii van Frank fort a. d. Main. Londen lag onder vergeldingsvuur. Zeer kleine duikboten brachten op de vijandelijke convooiweg tussen Theems en de mond van de Schelde een ravitaillerings- vrachtschip van 3000 brt. tot zinken en torpedeerden een ander schip, dat waar schijnlijk vergaan is. i. Onlangs moesten wij in een bespreking van een clandestiene herdruk van het oude „Nieu Geusenliedenboecxken" van 1584 de vraag stellen, of de uitgevers hun „zwarte" papier liever in anonieme poëzie van vóór 360 jaar beleggen dan in de hui dige dichtkunst. Deze veronderstelling wordt door een nieuwe reeks clandestiene uitgaven beves tigd. Bij vele bo.khandelaren zijn thans de •boekjes van de „Poolpers" te Gouda te krijgen. Onder de lichtelijk banale titel „Licht puntjes" zijn „tien vrolijke gedichten" sa mengebracht. waarvoor de diohters waarlijk „wel verwonderd zich hier bijeen te vin den" zullen zijn: Hooft, Breeroo, Langen- dijk!, Heye!, Dullaert, Vondel, Potgieter. Poirters, Van Looy! Een lijn of een bedoe ling is in deze bonte bloemlezing niet te vinden. „Vrolijkheid" eigenlijk in de mees te ook niet, opgewektheid wel, schoonheid gelukkig ook. Maar de ordeloosheid van de verzameling is onschoon, evenals de zwarte prijsopdrijving van deze zwarte uitgave (ƒ2.50 voor zestien bladzijden). „Daar moet veel strijds gestreden zijn" is de aan Camphuyzen ontleende titel van een tweede bundeltje, volgens de colophoon (drukkersverantwoording achterin) uitge geven „in het najaar van 1944 teneinde te dienen ais spiegel voor degenen, die uit het verleden kracht willen putten om de moeilijkheden te draegen van deze tlid. Bij ontstentenis van gas, electriciteit of een andere krachtbron, geheel uit de hand ge zet en op de handpers gedrukt op „Osse- kop"-papier, in een onverwarmde, onver lichte drukkerij, waar men zich slechts kon warmen aan de vlam van het vertrouwen, dat de toekomst lichtere dagen in haar schoot verborgen zou houden." Amen, zegt de recensent en hij zoekt daar hij weliswaar in een legale, maar eveneens onverwarmde, onverlichte van de electrische stroom afgesneden drukkerij zijn plicht meente te doen op Donderdag 8 Februari 1945 naar de vlam. Vroomheid! zegt Camphuyzen: daar moet „veel kruis en leeds geleden zijn", „een nauwen weg betreden zijn". Is de weg, die hij gaat de brede van het zich laten gaan met de massa of de nauwe, die gezocht moet worden, van stap tot stap? Zelfbeschuldiging en ootmoed! zegt Revius in ,,'t En zijn de Joden niet, Heer Jesu, die u cruysten, lek ben 't. o Heer, ick bent die u dat heb gedaen!" Met dit vers in de handen, met dit woord in de ziel kan geen enkele groep, die wraak wil en bestraffing, ook maar één stap verzet ten. De tribunalen van Gerbrandy zullen moeten beginnen met de drukkers ën ver spreiders van dit vers onschadelijk te ma ken. Gelegenheidsgedichten van Vondel en Revius, wijsheid van Vader Cats, uit de Lucifer een vroom gebed om vergiffenis voor den opstandige, die tegen het wettige gezag in open oorlog optrekt, een gebed, waarin erkend wordt, dat deze opstandige eigenlijk „de schoonste ziel" is (alweer „fout" onbekende bloemlezer, volkomen „fout!") en een gebed van Hugo de Groot voor hen. die lijden, voltooien de irhoud. M. W. De zon gaat op 20 Febr. c"4cr om 18.01 'uur en op 21 Febr. on orV 7 15 uur. Maan op 20 Febr. onder e n 8.01 uur cn on om 11.49 uuf. "V.M. 27 Fevr„ I .K. 7 Maart, N.DI. 14 Maart, E.K. 20 Mri, De tijd, waarin het woord „bevrijding" de eenvoudigen van geest Britse en Amerikaanse schepen vol lekkernijen voor ogen toverde, is voorbij. Nog is deze be vrijding voor geen vierkante meter Neder landse bodem cok maar een half jaar oud, of het beste deel der krachtsinspanning gaat noodgedwongen reeds uit naar het bezwerende woord, naar de bijna sme kende vraag om vertrouwen. Onder de bevrijdingszon in het Zuiden verschijnt een blad. dat zich „Maas- en Roerbode" noemt. Daarin stond dezer dagen te lezen: „Wij behoeven ons oor niet eens zo heel dicht te luisteren te leggen om te weten, dat bij veel mensen het vertrouwen is ver loren gegaan en dat zij in het bijzonder niet veel vertrouwen hebben in de naaste toekomst. Wij kunnen niet ontkennen, dab er veel is, dat ons het vertrouwen in de toekomst dreigt te ontnemen. Wij moeten echter blijven vertrouwen, niet omdat er in het nog bezette gebied propaganda ge maakt wordt met de soms niet al te hoge stemming hier. Nee, daarom niet. Wij hebben betere en hogere beweegredenen om het vertrouwen te bewaren en te ver sterken". Aan de vlotheid, waarmee hier het woord „vertrouwen" wordt gehanteerd, mankeert het stellig niet: vijf keer in nau welijks vijftien regels druk. Klaarblijkelijk is er in het bevrijde Zuiden inderdaad reden, zich over de devaluatie van het ver- trouwensbegrip zorgen te maken. Klaar blijkelijk is het ook niet helemaal zonder grond, dat er „in het nog bezette gebied propaganda wordt gemaakt met de soms nieU al te hoge stemming" bezuiden de frontlijn. Ware het anders, de feiten zou den in het Zuiden voor zichzelf spreken en geen vergoelijkende woorden behoeven. Maar in plaats van schepen met graan en schepen met versnaperingen, is er slechts mateloze ellende van overzee hierheen ge komen. Die ellende drukt niet slechts door haar eigen gewicht. Zij botst ook dagelijks op de herinnering aan de zovele schone beloften, die minder dan zes maanden ge leden nog hoge koersen noteerden. Wat onder zulke omstandigheden dan wel de „betere en hogere beweegredenen" zijn, waarmede het bevrijde Nederland zijn vertrouwen tegen die boosaardige pro paganda van het bezette Noorden in, moet trachten te bewaren en versterken? Het blad formuleert ze woordelijk als volgt: „Wij wilen vertrouwen op God, maar ook op de mensen, die op de een of an dere wijze betrokken zijn bij het staats bestuur en bij de volkshuishouding. Al leen deze hoge opvattingen van het gezag kunnen ons bewaren voor het allerergste, n.l. dat ons volk het vertrouwen in het gezag gaat verliezen." Er zit een leerzaam element in deze roep om eerbied voor het gezag. Luttele maanden nadat alle wezenlijk gezag nog als dictatuur en onvrijheid verdacht werd gemaakt. Maar voor het overige is de ge- dachtengang helaas tamelijk kreupel. Op de kortste noemer teruggebracht verlangt hij, dat het misleide zuiden zou willen vertrouwen, teneinde het vertrouwen niet te verliezen. Gelijk in de tachtiger jaren de „Kunst om de kunst" werd beoefend, zo moet het bevrijde Nederland thans „het vertrouwen om het vertrouwen" be oefenen. Wie in tijden van betrekkelijke over vloed zijn kracht zocht in het voorspie gelen van bij uitstek stoffelijke lekker nijen, heeft het echter niet gemakkelijk, wanneer hij zijn volgelingen in tijden van materiële nood met weinig voedzame drog redenen tracht lekker te maken. Hij krijgt het du'bbel moeilijk, wanneer hij aan vaardbaar moet maken, dat dit „vertrou wen om het vertrouwen" geschonken dient te worden aan hetzelfde gezag, dat juist door het onvervuld laten van zijn melk-en-honing-belofte voor de vertrou wenscrisis aansprakelijk werd. STOCKHOLM, 19 Febr. Volgens de zender Moscou deelt Tass officieel mede, dat de commandant van het derde Wlt- russische front, generaal Tsjernjakowski, bij de gevechten in Oost-Pruisen is ge sneuveld. In het bericht wordt gezegd, dat de Sowjetunie in Tsjernjakowski een harer talentvolste jonge veldheren verliest. STOCKHOLM, 18 Febr. Het wereld congres van vakverenigingen heeft de laat ste dag der conferentie te Londen besloten tot insteling van een nieuwe internationale met zetel te Parijs. Er is een commissie benoemd, die tot taak heeft, alle nog be staande tegenstellingen te overbruggen. Deze commissie bestaat uit 41 leden en I most fungeren als voorlopig bestuur der nieuwe internationale, tot aan een nieuwe vakverenigingsconferentie, dig nog vóór het einde van het jaar zal worden gehouden. Volgens het ingediende plan zullen de vijf hsutrale staten, Zwitserland. Zweden, Spanje, lenend en IJsland in deze com missie elk cioar één lid vertegenwoordigd zijn eve"°'s r Vtand. Italië, Bulgarije en Roemenië. Het irootste deel der 41 gedele- gesrdan beslaat uit vertegenwoordigers der ve—r.iede rv'ss waarbij Engeland, de Ver en:'" Ja' or :r>. Rusland en F-inkriJk elk i drie vertegenwoordigers hebben.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1945 | | pagina 1