HET DAGBLAD
Mislukte aanvallen der Sowjets
aan bovenloop der Oder
Opge-licht!
Eerste golf van f
offensief
et grote Sov/jet-
is voorbij
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Voorbereidingen
tot offensief
Grote slag in 't Westen
in beginstadium
Bijeenkomst van het Intern,
vakverenigingscongres
Robert Watt contra de Sowjets
Hevige gevechten bij
Pyritz en Jastrow
Wordt conferentie van Drie
te Constanza gehouden?
Zware straf op ongeoorloofd
onttrekken van stroom
Voedselvoorziening op nieuwe
basis in Duitsland
Amerikaans overwicht in de
lucht bedreigt Luzon
Duitse tegenstand heft
acuut gevaar op
Ie JAARGANG No. 338 DINSDAG 6 FEBRUARI 1945
Uitg. N.V. De Arbeiderspers - Bureaux voor red. en adm.: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Giro 184120 - Prijs 21 ct. p. w. of 2.73 p. kw. - Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 4 Febr. Terwijl de door
braakpogingen der Amerikanen in het
voorterrein van de versterkingen in het
westen ten oosten van Monschau en oos
telijk van St. Vith hardnekkig worden
voortgezet, aldus meldt Interinf, is het
tempo van de Amerikaanse opmars in het
penetratiegebied van Aken in de afge
lopen dagen belangrijk versneld. Met in
begrip van de strijdkrachten, die thans
geconcentreerd worden, beschikken de
Amerikaanse legers, die voor het nieuwe
grote offensief zijn uitgekozen, over min
stens twintig grote formaties, waartoe
acht tot negen pantserdivisies behoren.
Hoewel de opmarsbewegingen nog niet
beëindigd zijn, kan iedere dag het begin
van de grote beslissende slag verwacht
worden, daar de geallieerden door het
algemene Sowjetoffensief gedwongen zijn
snel te handelen.
Parallel met de opmars der Amerikaan
se legers komen versterkingen en reserves
van het tweede Engelse leger in de na
burige sectoren in het mondingsgebied
van de Roer alsmede aan het Maasfront
tussen Roermond en Nijmegen aan. Aan
genomen kan worden, dat de operaties
der Engelsen en Amerikanen op elkaar
afgesteld zijn. Zwaar artillerievuur op de
Duitse stellingen in het Reichswald, ten
zuidoosten van Nijmegen, op de Roersec
tor, bij Heinsberg alsmede aan het front
tussen Jiilich en Düren, waar de Ameri
kanen hun bewegingen door nevelgrana
ten proberen te camoufleren, kan be
schouwd worden als het begin van de
grote strijd.
STOCKHOLM, 4 Febr. Naar de Lon-
dense correspondent van Morgon Tidnin-
gen meldt is de vergadering van het be
stuur der vakverenigingsinternationale
reeds Vrijdag en dus een dag eerder dan
oorspronkelijk berekend, gesloten. Men
heeft besloten de regels en statuten van de
huidige vakverenigingsinternationale te
wijzigen om een internationale op nieuwe
grondslag op te richten. Elke principiële
hinderpaal voor de aansluiting van de
Sowj pet-Russische vakverenigingsbeweging
bij de nieuwe internationale werd uit de
weg geruimd. Robert Watt, de afgevaardig
de van de Amerikaanse A. F. L. richtte
zich scherp tegen het uitnod'gen van de
Sowjet-ünle tot het wereldcongres van vak
verenigingen. Als gevolg van deze tot de
Sowjet-Unie gerichte uitnodiging heeft de
A. F. L. haar deelneming aan dit wereld
congres geweigerd met de motivering, dat
de Sowj et-Russische vakverenigingsbewe
ging 9een vrije organisatie is.
Tass meldt uit Londen, dat in de bij
eenkomst van de vakverenigingsinternatio
nale een voorstel Is ingediend door een lid
der Sowj et-Russische delegatie om een de
legatie der vakbeweging van Engelse me
taalarbeiders naar de Sowjet-Unie te sturen.
Tevens verklaarde hij, dat ook de Sowjet-
Russische metaalbewerkers bereid zijn
hunnerzijds een delegatie naar Engeland
te sturen. De voorzitter der Engelse vak
organisatie van metaalbewerkers verklaar
de, dat het bestuur de mogelijijkheden voor
de reis ener delegatie naar de Sowjet-Unie
en van een Sowjet-Russische delegatie naar
Engeland, zal bespreken.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH-
RER, 4 Febr. Het opperbevel van de
weermacht deelt mede:
In Hongarije probeerde de vijand ons
front tussen het Plattenmeer en het Ve-
lencemeer met steun van talrijke tanks in
te drukken. De aanvallende bolsjewisten
werden door tegenaanvallen in de verde
diging gedrongen en verloren 26 tanks. In
Boedapest verdedigt het heroiek strijden
de garnizoen de Burcht en de zuidelijk en
zuidwestelijk daarvan gelegen delen der
stad hardnekkig tegen de veel overmach-
tigere vijand.
Tussen de West-Beskiden en de boven
loop van de Oder mislukten heftige aan
vallen der bolsjewisten. Aan het Oder-
front tussen Ratibor en de bocht in de
Oder werden alle pogingen van den vijand
om zijn bruggenhoofden uit te breiden,
verijdeld. Verscheidene van deze bruggen
hoofden werden door onze tegenaanvallen
verkleind, bij Glogau werden 21 tanks,
voor het merendeel door strijdmiddelen
voor de korte afstand, vernietigd. Aan
vallen der bolsjewisten op onze stellingen
ten zuidoosten van Frankfort aan de Oder
en voor Küstrin bleven zonder resultaat.
De garnizoenen van Schneidemühl en Po
sen leverden ook gisteren verbitterde af-
weergevechten.
Ook aan het front in Pommeren ontston
den hevige gevechten bij Pyritz, Arnswalde
en ten noordoosten van Jastrow. Het gar
nizoen van Thorn baande zich overeenkom
stig het bevel al strijdende een weg naar
de eigen linies. Ten westen van Schwetz
drongen tanks en grenadiers diep in de
flank van den vijand en brachten hem
zware verliezen toe. De verdedigers van Ma-
riënburg en de stad Elbing sloegen talrijke
Sowjetaanvallen af.
Aan het zuidelijke front in Oost-Pruisen
ging de vijand tussen Wormditt en Bar-
tenstein tot de aanval over. In een zware
worsteling verhinderden onze divisies de
door den vijand voorgenomen doorbraak.
Ten noordwesten van Koningsbergen kon
den de Sowjets terrein winnen in de rich
ting van de Danziger bocht. Tegenaanvallen
zijn gaande.
Onze vlootstrijdkrachten steunden ook op
2 en 3 Februari de zware gevechten van
het leger aan de kust van Noord-Samland.
In Koerland zette de vijand zijn aanval
len in de richting van Llbau met nieuw
aangevoerde infanterie- en tankformaties
voort, terwijl ten zuiden van Frauenburg
zijn aanvalskracht verminderde. In beide
gevechtsgebieden stortte de vijandelijke
stormloop, nadat veertig tanks waren stuk
geschoten als gevolg van het hardnekkig
verzet van onze divisies ineen.
De luchtmacht viel met sterke strijd
krachten aan het centrale deel van het
oostelijke front de Sowjetvoorhoeden en
het aanvoerverkeer aan. De vijand leed
zware, bloedige verliezen en verloor vol
gens de tot dusver ontvangen rapporten
26 tanks, zestien stukken geschut en meer
dan 500 voertuigen. In luchtgevechten wer-
uen veertien Sowjetvliegtuigen neergescho
ten.
In het westen sloeg onze artillerie En
gelse tankstrijdkrachten, die ten zuiden
van Roermond onze hoofdgevechtslinie
probeerden te doorstoten, uiteen. Aan de
miüdenloop van de Roer houden levendige
vijandelijke bewegingen aan. Ook het ar
tillerievuur wordt heviger, zodat in deze
sector binnenkort een nieuw begin van
grote vijandelijke aanvallen verwacht kan
worden.
Ten noordoosten van Monschau bleven
vijandelij ij ke aanvallen zonder resultaat, de
vijand kon echter ten oosten van de stad
na hevige gevechten onze troepen in het ge
bied van Schleiden en ten noorden daar
van terugdringen. Ook aan de versterkingen
in het westen verder zuidelijk ontstonden
verbitterde gevechten met aanvallende
Amerikaanse formaties, die na geringe suc
cessen tot staan gebracht werdeu.
In het gevechtsgebied van Bischweiler
sloegen onze troepen in een tegenaanval
den opgedrongen vijand weer terug, zij
maakten daarbij gevangenen en vernietig
den een vrij groot aantal vijandelijke tanks.
Aanvallen der Amerikanen in de sector van
Kolmar werden afgeslagen. Ten noorden
van Neu-Breisach alsmede in het gebied ten
noorden en noordwesten van Mülhausen le
veren onze divisies hevige afweergevechten.
In de Boven-Elzas werden gisteren 27
tanks en gepantserde verkenningswagens
vernietigd.
In de maand Januari maakten onze troe
pen aan het westelijke front 8327 gevan
genen en maakten zij 1197 tanks en 55 ge
pantserde verkenningswagens, alsmede 98
stukken geschut buit of vernietigden deze.
Voor Duinkerken dwong ons vuur vijan
delijke tanks van koers te veranderen. Vrij
zwakke aanvallen op het voorterrein van
St. Nazaire werden uiteengeslagen. Het
vijandelijke aanvoerspunt Antwerpen ligt
voortdurend onder ons lange afstandsvuur.
De Rijkshoofdstad was gisteren overdag
het doel van een terreuraanval der Ame
rikanen. Er ontstond voornamelijk in het
centrum der stad schade aan woonhuizen
en cultuurmonumenten, alsmede verliezen
onder de burgerbevolking. Ook in het wes
telijke en zuidwestelijke rijksgebied troffen
de aanvallen der laagvliegende Anglo-
Amerikaanse vliegtuigen en kleinere forma
ties bommenwerpers voornamelijk de bur
gerbevolking. Britse terreurvliegtuigen wier
pen in de avonduren bommen neer op
plaatsen in het Rijnlands-Westfaalse gebied.
Luchtverdedigingsstrijdkrachten schoten 49
Anglo-Amerikaanse vliegtuigen, waaronder
43 viermotorige bommenwerpers, neer.
Het vergeldingsvuur op Londen duurt
met slechts korte onderbrekingen voort.
STOCKHOLM, 4 Febr. „Svenska
Dagbladet" beweert in een bericht uit
Londen, dat de conferentie tussen Stalin,
Roosevelt en Churchill plaats vindt in de
Roemeense havenstad Constanza. Het blad
zegt. dat dit in overeenstemming is met
de vroegere geruchten, dat de conferentie
gehouden zou worden in een plaats, van
waar uit Stalin contact met zijn generaals
kan hebben.
Exchange Telegraph meldt uit Londen,
naar het D.N.B. mededeelt, dat volgens be
richten, waarover het agentschap beschikt,
de plaats van bijeenkomst een haven aan
de Zwarte Zee is. Uit Caïro wordt gemeld,
dat een deel van de belangrijke besprekin
gen op een oorlogsschip plaats vinden.
Thans verluidt, dat alle partijen aanmerke
lijk grotere delegaties hebben meegenomen
dan naar de conferentie van Teheran,
waaruit zou blijken, dat men van plan is
zoveel mogelijk problemen in de besprekin
gen te betrekken.
Van bevoegde zijde wordt erop gewe
zen, dat het ongeoorloofde onttrekken van
electrische stroom aan afgesloten leidin
gen op grond van de beschikking van
den Rijkscommissaris over de uitzonde
ringstoestand als het in gevaar brengen
van de verzorging vervolgd zal worden.
Slechts de autoriteiten, bureau's, in
richtingen, bedrijven en personen, die
daartoe van bevoegde zijde uitdrukkelijk
gemachtigd zijn. mogen stroom gebruiken.
Ieder optreden, dat de voorziening in
gevaar brengt, wordt op grond van het
decreet van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandse gebied betreffen
de de uitzonderingstoestand van 12 Mei
1944 met de dood gestraft. Poging en
deelneming zijn op gelijke wijze straf
baar als het voltooide strafbare feit.
De oranje reclame schreeuwde me het
schril in de vale duisternis tegemoet:
„Licht!!!" Met drie uitroeptekens. „In
alle kamers en de keuken!"
Nu moet u toevallig iemand zijn, die in
geen van al uio kamers noch in uw keu
ken licht heeft, bijvoorbeeld doordat ze
bij u de stroom hebben afgesneden. Wel,
zoiets komt tegenwoordig wel eens voor...
Wat doet u dan? U drukt uio neus
tegen de vensterruit en leest verder in
het schemerduister van de winterse kou:
„Afdoend. Geen verdere kosten aan ver
lichting." Prachtig denkt u, dat is nog
veel voordeliger dan die ouderwetse elec
trische verlichting, waarvoor ze elke
maand maar weer met een rekening aan
de deur kivamen. Wat een gezanik! Of
bijv. als je gulden op ivas en je had geen
muntje meer om er in te gooien. Nee, dat
electrische licht was eigenlijk niks. Dit is
veel beter: geen verdere kosten. Alleen
het boekje en de wondermacliine en dan
basta.
„U kunt lezen, gaat de reclame verder,
kousenstoppen of bridgen in iedere hoek
Kijk uit, bridgen kun je, zie je nu waar
de mens het meest behoefte aan heeft?
Bridgen in iedere hoekbridge niet, zo
heb je niet. God zei niet voor niets: „Er
zij licht" je kunt er bij bridgen.
Prachtig!
„Iedereen aldus vervolgt de oranje
verlokking iedereen heeft het materi
aal of kan het gemakkelijk bekomen."
Ziedaar iets zeer aantrekkelijks. Eindelijk
iets, waarvoor je niet in de rij behoeft
te staan.
Toch, wantrouwig, gij aarzelt. Men
heeft u in deze tijd wel eens eerder tuk
genomen. Zou het wel goed zijn?
„Verzekerd resultaat schreeuwt het in
oranje. Proefapparaat maakte feilloos
meer dan tivee en een half millioen om
wentelingen en draait nog steeds."
Gij stapt de winkel binnen en vraagt
de prijs van het werkje des edelen men
senvriend. Maar voor licht in alle kamers
en zonder verdere kosten is dat niet duur,
denkt gij.
Gij koopt en gij leest wat benodigd is
„hoofdzakelijk hout en carton" staat voor
op, kastplanken desnoods. Verder carton,
lijm, een paar schroeven, twee scharnie
ren en gij lacht al, want dat hebt ge
nog juist.
Dan slaat gij de bladzij om en ge leest
verder: „de dynamo van uw fiets." En ge
gevoelt u lichtelijk opgelicht met dat
licht in alle kamers, want uw fiets is toe
vallig meegenomen door iemand, die
meende, dat hij haar meer nodig had dan
gij. En hoe maakt gij van „hoofdzakelijk
hout en^carton", het materiaal dat ieder
een heeft" nu een fietsdynamo!
Ach ingenieus ingenieursbureau! Deze
f 2.40 zijn in het water gesmeten. Of
komt gij nu straks met een handleiding,
hoe gij van een kastplank en een schar
nier een dynamo kunt maken? TIJL.
P.S. Dit stukje wil slechts een pleidooi
zijn voor waarheid in adverteren. Van de
uitvinding wil hiermee niets kwaads ge
zegd zijn. T.
BERLIJN. 4 Febr. In Duitsland is de
voedselrantsoenering op nieuwe basis inge
steld. daar honderdduizenden mannen,
vrouwen en kinderen uit het oosten thans
in het overige deel des rijks verzorgd moe
ten worden. Men zal voortaan met de
rantsoenen, die voor een tijdvak van acht
weken waren aangewezen, thans negen we
ken moeten doen.
TOKIO, 4 Febr. De gevechten op Luzon
staan nog steeds in het middelpunt van de
belangstelling der gehele Japanse pers. In
een commentaar merkt de Asahi Sjimboen
op, dat de Japanse verdediging op Luzon
zich heeft ingesteld op een langdurige
strijd en er naar streeft den viiand zo groot
mogelijke verliezen toe te brengen. On
danks de opmars van den tegenstander naar
Manila is, naar het blad verder opmerkt, de
toestand aldaar niet zozeer wegens de vijan
delijke grondstrijdkrachten als wegens het
optreden der Amerikaanse luchtstrijdkrach
ten ernstig. De Amerikanen hebben op
Luzon zelf, aldus het blad, bij Lingayen,
Cagupan en Manaoag ongeveer 200 tot 300
kleine vliegtuigen ter beschikking. Daarbij
komen de toestellen op Leyte en Mindoro,
zodat de vijand in totaal ongeveer 1000
landvliegtuigen op de Philippiinen tot zijn
beschikking heeft.
-Volgens een bericht van de Franse be
richtendienst is het eiland Elba weer onder
Franse souvereiniteit geplaatst.
De zon gaat op 6 Febr. onder om 17.35
uur en op 7 Febr. op om 8.12 uur.
Maan op 6 Febr. op om 2.28 en onder
om 11.59 uur.
N.M. 12 Febr., E.K. 19 Febr., V.M. 27
Febr., L.K. 6 Maart.
Directeur: a J Kerkmeester, Bussum,
hoofdredacteur: Hendrik Lindt. Amsterdam,
plv hoofdredacteur: lr A H de Haas van
Dorsser. Haarlem: binnenland: J. v. Grie
ken; illustratie en opmaak: R Kampstra;
volkscultuur en kunst: M Wolters: sport:
J. J. Llber: advertenties: A H. Lammers,
allen te Amsterdam. K 113
BERLIJN; 4 Febr. De militaire mede
werker van het D.N.B. schrijft over de toe
stand aan de fronten:
De eerste golf van het grote Sowjet-offen-
sief is voorbij. Zij is opgevangen aan de
Oder-linie, langs welke van Ratibor tot
Griinberg een verdere versterking van de
tegenstand valt waar te nemen. De brug
genhoofden van den vijand, van waar uit
hij een nieuwe opmars had kunnen begin
nen om de Rijkshoofdstad te overvleugelen,
zijn door vrij sterke Duitse gevechtsgroepen
met 'succes bestookt, uit de weg geruimd
of verkleind, zodat zij op het ogenblik
geen acuut gevaar meer vormen.
Aan de spoorweg PosenFrankfort is de
vijand tot Reppen doorgedrongen, terwijl
in de rug van den aanvaller de vestingen
Posen en Schneidemühl nog steeds door de
garnizoenen worden verdedigd.. Wanneer
het na 12 Januari de voornaamste taak der
Duitse leiding was de Sowjets op een stra
tegisch gunstige Unie tot staan te brengen,
dan is dit haar ook in Zuid-Pommeren ge
lukt, waar in tegenaanvallen op een linie
SchloppeDeutschKronaJastrow de
Duitse linies in zuidelijke richting naar
voren verplaatst konden worden.
De gevechten bij Schwetz, Mariënburg
eh Elbing, waar de vijand ondanks felle
strijd geen resultaat behaalde, leidden ver
volgens tot het huidige brandpunt van de
wmterslag, n.l. Oost-Pruisen. Hier zijn de
gevechten om het bezit van de provincie
in een beslissend stadium gekomen.
Het gebied ten oorden van Elsberg aan
weerszijden van Koningsbergen zijn tonelen
van dramatische gevechten, waarin de Sow
jets overeenkomstig de geweldige omvang
van hun massaal optreden zware verliezen
aan mensen en materiaal lijden.
Naar het D.N.B. verder verneemt hebben
de bolsjewisten gisteren aan biina alle
frontsectoren hun druk versterkt, nadt zij
uit de opstellingsgebieden nieuwe strijd
krachten hadden aangevoerd. Zii zagen zich
evenwel tegenover een toenemende Duitse
tegendruk geplaatst, zodat zii aan de brand
punten geen noemenswaardige successen
konden behalen. Op talrijke plaatsen gin
gen de Duitse troepen tot succesvolle tegen
aanvallen over. OpmerkeliiK was het ge
ringe gebruik van vijandeliike tanks, het
geen ongetwijfeld verband hield met de
grote verliezen van de laatste tijd.
Bij Ohlau en Steinau leidden Duitse
tegenaanvallen tot een vernauwing van de
vijandelijke bruggenhoofden. Vrii sterke
gereedstaande bolsjewistische troepen in
het gebied van Raudten werden door Duitse
batterijen uiteengeslagen, zodat de daar in
het voornemen liggende viiandeliike aanval
niet kon worden uitgevoerd.
Verscheidene aanvallen der bolsjewisten
op Duitse stellingen op de oosteliike oever
van de Oder bij Neusalz, Frankfurt en
Küstrin mislukt enmet aanzienliike ver
liezen. Ten noordwesten van Schwetz aan
de zuidelijke rand van de Tucheler-heide
stieten Duitse tanks en pantsergrenadiers
diep in de flank van den viiand. sloegen
verscheidene bolsjewistische groepen strijd
krachten uiteen en brachten den aanvanke
lijk volkomen verrasten vijand grote ver
liezen toe.
