VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Winterslag in de Ardennen
laait fel op
Grootscheeps strategisch plan der
Amerikanen in Oost-Azië
Dr. Jac. P. Thijsse in hét Hollandse duin
ter ruste gelegd
Sowjets werpen een grote troepen
macht in de strijd
Ook in Oost-Pruisen
qrote Sowjetaanval
Canadezen ontruimen
aantal plaatsen
Betogingen tegen Peter
Doodstraf geëist in het
proces-Lord Moyne
Sobere, maar treffende
plechtigheid
Aankomst van Lemmer
boot in Amsterdam
Nog strijd in Atticu
Duitse tegenaanval ten
zuidoosten van Kielce
Jan de Roode overleden
„Taiataristrijder"
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 14 Jan. Het opperbevel
von de-weermacht maakt bekend:
De winterslag in de Ardennen ls
tot nieuwe hevigheid verscherpt.
Onze formaties tanks en infanterie
waren de gehele dag in felle gevech
ten gewikkeld met de Amerikaanse
divisies, die tegen de gehele front
bocht stormliepen. Vijandelijke aan
vallen, zuidelijk van Malmedy mis
lukten. Ten zuidwesten van Vielsalm
werd de poging van sterke vijande
lijke formaties, naar Houffalize door
te breken, door onze tegenaanvallen
verijdeld. Ook in het gebied ooste
lijk van Eastogne heeft de vijand,
ondanks sterke concentratie van
strijdkrachten, slechts onbelangrijke
terreinwinst gemaakt.
In het strijdgebied van Hatten en
Rittershofen in de Elzas probeerden
de Amerikanen opnieuw, tot acht
maal toe overdag aanvallende, onze
troepen uit de veroverde Maginot-
linie te verdringen. Hun aanvallen
stortten bloedig ineen. Van Rheinau
tot Erstein is het gehele gebied tus
sen Rijn en 111 van den. vijand ge
zuiverd.
Sinds de le Januari werden aan
het Westelijke front 520 vijandelijke
tanks stukgeschoten of buitgemaakt
en meer dan 5.000 gevangenen ge
maakt.
Uit Midden-Itallë en van de Balkan
worden geen gevechten van betekenis
gemeld.
In Hongarije, bleef de gevechtsacti
viteit tussen Plattenmeer en Donau
nog steeds gering, Pogingep der bol
sjewieken, onder bescherming van het
nachtelijke duister van het oosten
uit tot het stadscentrum van Boeda
pest door te breken, werden door on
ze taal vechtende bezetting verijdeld.
Ten noorden van de Donau hebben
verscheidene van orfze aanvalsspitsen
zich verenigd en d&armede het vijan
delijke penetratlegebled verder inge
krompen.
In het Hongaars-Slowaakse grensge
bied zette de vijand tussen Blauen-
stein en de Hernad-rivicr zijn aanval
len met talrijke divisies, die op de
oude brandpunten waren geconcen
treerd, voort. Zij werden met uitzon
dering van enige betrekkelijk kleine
penetraties afgeslagen, waarom nog
hevig gevochten wordt.
Uit het Bar.anof-bruggenpunt heb
ben de brandpunten van de afweer-
slag tegen het nieuwe grote offensief
der bolsjewieken zich verplaatst naar
het gebied tuSsen Weichsel, Nida en
de zuidelijke uitlopers van de Lysa-
gora. In de diepte van het hoofdge
vechtsterrein hebben sterke Duitse ge
vechtsgroepen verbitterde tegenstand
geboden aan de stormloop der vijan
delijke infanterie en tanks. Volgens
de voorlopige, nog onvolledige berich
ten, werden op de twee eerste dagen
van de slag 245 vijandelijke .tanks
vernietigd, waarvan 134 op een dag
door een pantsercorps.
In het Oost-Pruisische grensgebied
ls de vijand in het gebied Ebenrode-
Schlossberg, na een zeer krachtige ar
tillerievoorbereiding 'van twee uur, be
gonnen met de verwachte grote aan
val. Gecor centreerde tegenactie van
onze artillerie, gericht op opmarsge-
bieden en batterljstelllngen van de
bolsjewieken, verlamden de vijande
lijke aanval «krachten. In felle zevech-
BERLIJN, 15 Jan. Ten zuid
oosten van Nijmegen hebben de
Canadezen op 13 Januari verschei-
dfene plaatsen moeten prijsgeven.
ten hebben onze troepen de stormloop
van verscheidene door talrijke tank
brigades ondersteunde corpsen infan
terie in het hoofdgevechtsterrein op
gevangen en daarbij volgens de voor
lopige berichten 56 vijandelijke tanks
vernietigd. In het noordelijke deel van
het Memel-bruggenhoofd heeft het
garnizoen sterke aanvallen der bolsje
wieken in energieke tegenaanvallen
algeslagen.
Steden aan de Rijn en de gebieden
nabij het front in het Westen wer
den gisteren door Anglo-Amerikaanse
terreurvliegers met bommen aange
vallen. Des nachts vlogen de Britten
het gebied van de Pommerse Bocht
binnen. Nachtjagers en luchtdoelartil
lerie van de luchtmacht schoten 21
viermotorige bommenwerpers omlaag.
Londen lag dag en nacht onder, ons
vergeldingsvuur.
Voor de westkust van Noorwegen
heeft een Duits convooi gevechtscon
tact gehad met een formatie Britse'
zeestrijdkrachten. De ter bescherming
van het konvooi 'aanwezige strijdmid
delen der Duitse marine hebben hier
bij een kruiser en een torpedojager in
de grond geboord.
BERN, 15 Jan. Reuter ver
spreidt een bericht, volgens het
welk in verband met de weigering
van koning Peter van Zuid-Slavië de
overeenkomst tussen Tito en Sjoe-
basjitsj te aanvaarden, Zaterdag
avond betogingen zijn ontstaan in de
straten van Belgrado, die Zondag
ochtend werden voortgezet. Er wer
den borden meegedragen met op
schriften als: „Wij willen geen ko
ning, wij willen Tito".
V
In een commentaar van de Londen-
se radio wordt verklaard, dat konmg
Peter het veto tegen de dringende
raad der Brjtie regering i.i heeft ge
publiceerd. Hij schijnt adviseurs te
hebben, aldus het oommentaar, die
„de toestand in de bevrijde landen
niet geheel kunnen begrijpen".
Voorts wordt in een bericht uit
Londen verklaard, dat Sjoebasjitsj
weldra een bespreking met Churchill
en Eden zal hebben. Eventuele Britse
voorstellen zouden worden opgesteld
In overleg met de regeringen van de
Ver. Staten en de Sowjet-Unle.
HET DAGBLAD
Ie JAARGANG No. 320
DINSDAG 16 JANUARI 1945
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
LISSABON, 14 Jan. Reuter meldt,
dat de openbare aanklager in het pro
ces tegen de joodse moordenaars van
Lord Moyne de doodstraf heeft geëist.
De verdediging trachtte de moord
te verontschuldigen door te verklaren,
dat de publicatie van het witboek
over Palestina een ernstige slag voor
het jodendom was geweest en gedeel
telijk heeft bijgedragen tot de moord
op Lord Moyne.
(Van onzen Haarlemsen redacteur.)
BLOEMENDAAL, 13 Jan. In het
Holland$e duin, waar hij zo gaarne
heeft vertoefd, niet ver van de stille
hof met plant en bloem, die zijn naam
droeg en zijn trots was, is dr. Jac. P.
Thijsse ter ruste gelegd. De ongunst
van de tijd heeft belet, dat een grote
schaar vereerders en vrienden den
groten natuurvriend naar zijn laatste
rustplaats op het rustieke kerkhof
aan de Bergweg heeft begeleid. Sober
en van grote eenvoud is de begrafenis
van dr. Thijsse geweest. De warme
woorden van waardering en erkente
lijkheid van hen, die aan zijn baar
hebben gesproken, werden echter
tevens geuit namens geheel natuur-
minnend Nederland.
De oudste zoon van den overledene,
prof. Ir. J. Thijsse, schetste als eer
ste spreker het leven van zijn vader,
roemde diens goedheid en gewaagde
van de liefde, die dr. Thijsse voor Ne
derland heeft gehad. „Reeds vroeg is
hij begonnen met te strijden voor het
behoud van ons natuurschoon. 'J :el
heeft hij ontdekt, toen hij er als de
„Franse meester" kwam. Zijn belang
stelling was algemeen; niets vond hij
onbelangrijk. Hij zocht steeds de zon
nige kant van het leven. Zijn leven ls
gelukkig geweest. Veel waardering heeft
hij ondervonden. Zijn ere-doctoraat
van de Amsterdamse Universiteit ver
vulde hem met trots Het is goed, dat
zijn graf in de duinen ligt, waar hij
zo vaak heeft gezworven". Spreker ein
digde zijn rede met er op te wijzen,
hoe eenvoud steeds het leven van
zijn vader heeft gekenmerkt, welke
eenvoud gesymboliseerd werd door het
kleine bloemstuk ,dat op de kist lag
en mede bestond uit bessen, die de
vrucht van het leven In zich dragen,
uit katjes, die toekomstbloemen zijn
en uit kardinaalshoedjes, die op het
einde wijzen.
De heer A. v. d. Most van Spijk
bracht' uit naam van hen, die op het
gebied der Natuurbescherming werk
zaam zijn en uit naam van het depar
tement van Opvoeding en Cultuurbe
scherming een laatste groet. „Wij
brengen U dank voor Uw vele advie
zen, die steunden op een ontzaglijke
theoretische en practische ervaring.
Wij zullen U missen, doch zullen
voortbouwen in Uw geest".
Namens de gemeente Bloemendaal
nam burgemeester J. W. Ziegler af
scheid.
De heer Went, secretaris van het
bestuur van het Kennemer Lyceum
noemde dr. Thijsse een der mar
kantste persoonlijkheden, die aan de
ze school werkzaam is geweest.
Prof. Stomps, die de hoofdstedelijke
Universiteit vertegenwoordigde, herin
nerde aan hThijsse's pionierswerk.
Mr. P. G. van Tienhoven,, die als
vriend sprak, bracht dank namens de
tienduizenden, die niet in de aula wa
ren, voor hetgeen dr. Thijsse voor ons
volk heeft gedaan.
De heer J. W. Wichers, voorzitter
van de stichting Thijsse's Hof te Bloe
mendaal wees op het plan van den nu
overledene om ln vele plsatsen van
ons land soortgelijke, hoven In
structieve plantsoenen heeft dr.
Thijsse ze genoemd te doen ver
rijzen.
Uit naam van de Ned. Natuur Histo
rische Vereniging en de afdeling Haar
lem en Omstreken zegde de heer C.
Sipkes, dat de natuurvrienden het
werk van dr. Thijsse zullen voortzet
ten.
De heer R. Kultert, die het woord
voerde namens het Kennenyr Lyceum
en oud-leerlingen der Ge neentelijke
Kweekschool te Amsterdam, getuigde
hoe dr. Thijsse steeds een v. \tm vriend
ls geweest van de jeugd.
Jaap Salm bracht een afs;heldsgroet
namens de gehele Nederlandse jeugd
en beloofde, dat de Jonge <en op het
pad, dat dr. Thijsse voor hen heeft
geëffend, zullen voortgaan
Langzaam viel de. schemering over'
het vale duinlandschap, teen de kist
in de groeve daalde. De oudste zoon
bracht dank voor de belangstelling.
AMSTERDAM, 13,Jan. Naar wij
van de rederij vernemen is de terug
reis van de Lemmerboot „Jan Nie-
veen", die normaal Vrijdag jJ. te
Amsterdam' had moeten aankomen,
uitgesteld. Waarschijnlijk zal de
boot in de loop van Maandag in de
hoofdstad aankomen. Zij brengt
tevens de geredde passagiers van de
Groningen IV mee, voorzover deze
althans niet aan een andere reis
route de voorkeur hebben gegeven.
Het juiste aantal slachtoffers ls
nog steeds niet vastgesteld. Wel staat
reeds vast, dat geen van de leden
der bemanning om het leven is ge
komen.
LISSABON, 15 Jan. Naar Reuter
uit Athene meldt duren de gevechten
in delen van het schiereiland Attica
na het sluiten van de wapenstilstand
voort. In Salcniki bestaat nog steeds
een gespannen toestand.
In een officiële verklaring van de
Griekse regering wordt naar Radio
Londen meldt, gezegd, dat de wapen
stilstand niet duurzaam kan zijn- of
de weg naar de vrede openen, tenzij de
door de Elas gearresteerde gijzelaars
doeltreffend beschermd en in vrijheid
gesteld worden.
BERLIJN, 15 Jan. De bolsjewis
ten hebben ip de geweldige slag aan
het Weichselbmggenhoofd, ten wes
ten van Baranof, thans vier legers,
een pantserleger en drie zelfstandige
pantsercorpsen in de strijd gebracht.
Zij schijnen er naar te streven aan
vankelijke successen te behalen, zelfs
ten koste van zeer grote verliezen aan
mensen en materiaal. Hun zuidelijke
vleugel stiet in de diepte van het,
Duitse hoofdgevechtsterrein op .zeer
hevig verzet en kon slechts weinig
terrein winnen.
Uit het gebied ten zuidoosten van
Kielce zlin Duitse tankfoiynaties tot
de tegenaanval overgegaan. Zii hebben
elf dorpen stormenderhand veroverd
en de naar het westen oprukkende
Sowjetrussische tankcolonnes ln de
flank gegrepen en teruggeworpen.
Aan de zuldoostgreqs gerichte uit
lopers van de Lysegora, waar de Sow-
Jetdruk eveneens sterker is geworden,
woedden afwisselende gevechten, tij
dens welke de Duitse strijdkrachten
zich met succes staande hielden.
In Oost-Pruisen lag het zwaartepunt
van het Sowjet-offensief nog steeds
tussen Ebenrode en Schlossberg, waar
vijltien Sowjet-divisies en verscheidene
tankafdelingen, na een' trommelvuur
van twee uur door 350 batterijen te
vergeefs een doorbraak poogden te for
ceren. De Duitse troepen hielden overal
stand, handhaafden de samenhang van
het front en sloegen het grootste deel
van de stormlopende bolsjewistische
formaties af. Gereedstaande tankcolön-
nes werden uiteengeslagen.
Alleen bij, Schlossberg kon een ster
ke Sowjetrüssische groep strijdkrach
ten de Duitse hoofdgevechtslinie bin
nendringen en de zuidrand van het
stadje bereiken, waar zij tot staan ge
bracht werd.
Aan weerskanten van Schlossberg
hebben Duitse reserves zich op den
doorgedrongen tegenstander geworpen
en hem weer naar het oosten gedron
gen. Zodoende bleven de Duitse troe-
peh de eerste dag van de slag meester
van de toestand.
SL f f1. nastreven met
s ef op Luzon- schrijft de
D.N.B.-correspondent in Tokio;
Volgens frontberichten ls biina de
gehele Amerikaanse vloot samen met
enige Engelse eenheden tegen het
hoofdeiland der Fhilippijnen (Luzon)
opgesteld. Zoals ook van vliaudelijke
zijde herhaaldelijk is toegegeven, moet
de landing in de baal van Lingayen
slechts beschouwd worden als een eer
ste stap van een geweldige onder
neming, die in de naaste toekomst ge
vechten van beslissende betekenis voor
de gehele oorlog in Oost-Azië kan doen
ontstaan.
Via de „Pacific-corridor" probeert de
vijand vaste vóet te kriigen op het
Chinese continent, .om daar de lucht-
bases op te richten, die nodig zijn voor
een invasie van Japan en tevens Ja
pans toevoerwegen naar de zuidelijke
gebieden, die zo rijk aan grondstoffen
zijn, af te grendelen.
In Japan ls men zich wel bewust
van de betékenis van de slag om Lu
zon, een Inzicht, dat tot uiting is ge
komen in de benoeming van generaal
Yamasjita, een der bekwaamste kop
pen van het Japanse leger. Bevoegde
kringen in Tokio hebben dezer dagen
herhaaldelijk betoogd, dat Japan alle
AMSTERDAM, 15 Jan. Kort voor
zijn 79ste verjaadag ls Zondagmiddag
hier ter stede de'Journalist Justus
Johannes de Roode ove rieden. Jan de
Roode werd op 3 Februari' 1866 te
Hoogkarspel geboren. Hij doorliep de
H.B.S. te Enkhuizèn, stiïdeerde theo
logie aan de Leidse Universiteit en be
gaf zich na zijn candid- -.ts-examen in
de Journalistiek. Na van 1890 tot 1894
als redacteur en als hoofdredacteur
aan het toenmalige vrijzinnige dag
blad „Gelria" te hebben gewerkt ver
legde hij zijn arbeidsveld naar de
hoofdstad, waar hii zijn eerste sterke
jounialistieke impulsen kreeg van den
radicalen Journalist De Iïoo. Onder tal
van schuilnamen schreef De Roode in
die jaren ln de toen bloeiende burger
lijk-democratische pers. Als jongeman
van dertig jaar kwam hij bij de socia
listische pers, met name bij het op
initiatief der vakorganisaties opge
richte „Volksdagblad", dat voor de
sociaal-democratie in Nederland veel
voorbereidend werk heeft verricht. Jan
de Roode schreef buitenlandse over
zichten en kamerverslagen. -Hij trad
tot de nog jonge SD.A.S. toe en werd
een der naaste medewerkers van
Troelstra („De Baanbreker" en „De
Sociaal-Democraat").
Bij de oprichting van „Het Volk"
in 190O was Jan de Roode één van
de vijf redacteuren. In Je oorlogsla
ren voerde hij de hoofdredaotie en in
1920, „toen hij van twijfel bevangen
werd, of de lijn der partij wel geheel
de Jüiste was en hij die wel met volle
overtuiging in de pers kon vertegen
woordigen", ging hij naar het Interna
tionaal Arbeidsbureau te Genève,
waar hij tot zijn 60ste jcar hoge func
ties vervulde.
Tenslotte keerde hij toch weer tot
de journalistiek terug. Van 1926 tot
1934 was hij redacteur-Buitenland van
„Het Volk", daarna scllriiver van de
buitenlandse overzichten.
Jan de Roode is door vriend en
tegenstander vaak in hè*, upenbaar ge
roemd als. één van de alierbesten van
de toenmalige Nederlandse journalis
tent Zijn werk heeft vp de sociaal
democratische pers in Nederland een
bijzonder stempel gedrukt. Zijn arbeid
zaam leven stelde hij in dienst van
de arbeidersbeweging, wier pers hij
veertig jaar leiding heeft gegeven.
TOKIO, 15 Jan. Sedert de
vijandelijke landing op Luzon is
de Japanse luchtmacht er toe
overgegaan eiken vlieger als
„Taiataristrijder", ter vernieti
ging van den vijand door zelf
vernietiging, in de strijd te bren
gen. Zelfs de verkenners hebben
thans ontplofbare stoffen aan
boord, teneinde vijandelijke doe
len.'die zij eventueel op hun weg
ontmoeten, te rammen.
Dit feit wordt door bevoegde
Japanse militaire kringen als een
bewijs voor de ernst van de. toe
stand op de Philippijnenbe
schouwd en voor het feit, dat het
Japanse opperbevel met alle mid
delen een vijandelijk succes wil
verijdelen.
voorbereidingen heeft getroffen om
den viiand aan dit front op beslissen
de wijze het hoofd te bieden
Japanse tegen aanvallen
Uit New York wordt vernomen, dat
de Amerikanen op Luzon thans do
tegenstand van zeer sterke Japanse
formaties hebben ontmoet. De gevech
ten zijn zwaarder geworden en van.
vele plaatsen wordt melding gemaakt
van zeer hevige Japanse aanvallen, die
met de grootste stoutmoedigheid wor
den uitgevoerd.
In Birma
In Birma valt sinds kort een ver
sterkte Anglo-Amerikaanse activiteit
in het noorden en het uiterste zuiden
des lands te bemerken. Bij Bhamo en
nabij Shewebo zijn de Japanse strijd
krachten met ca. tien tot vijftien
divisies Tsjoengkinese troepen ln
strijd gewikkeld, die door de Ameri
kanen zijn opgeleid.
De secretaris van Roosevelt, Ste
phen Early, zal zich begin Februari
naar het hoofdkwart.rir van Eisen
hower begeven, waar hii „in adviseren
de functie" werkzaam zal zijn. In
Washington huldigt men de opvatting,
dat daardoor een bezoek van Roose
velt aan Parits aan waarschijnlijkheid
wint.
Sinds enige tijd bevindt zich ln
de Karpatho-Oekrajine een speciale
Sowjèt-commissle, die tot taak heeft
de aansluiting van dit landje bij de
Sowjet-Unie, resp. bij de Sowjet-
Oekrajine voor te bereiden en uit te
voeren.
In Frankrijk wordt voorlopig met
ingang van Dinsdag, het gehele ver
keer van stoomtreinen voor passagiers
opgeheven. Alleen de electrische trei
nen, alsmede arbelderstreinen, op kor
te afstand, zullen gehandhaafd blij
ven.
Dc zon gaat op 16 Jan. onder om
16.58 uur en op 17 Jan. op om 8.41
uur. Maan op 16 Jan. op om 10.21,
onder om 19.51 uur.
E.K. 21 Jan., V.M. 28 Jan., L.K
5 Fcbr., N.M. 12 Fébr.
Directeur; H. J Kerkmeester, Bus-
sum. hoofdredacteur; Hendrik Llndt.
Amsterdam; plv hoofdredacteur; lr.
A. B. de Haas van Dorsser. Haarlem:
binnenland; J v Grieken; Illustratie
en opmaak R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst; M. Wolters; sport: J J.
Llber; advertenties: A. H Lammers.
allen te Amsterdam K 113
