Wolvenjachten in het Sticht
AU B0MG0UT.
Om de militaire en geestelijke zege
Crote slag ten z.o. van Bastogne
AN6STVRIJ EN GOED SPREKEN
INSTITUUT „REDEVO"
PARLEVLIET'S producten
Artikel van Göbbels
KOOK MET WEINIG WATER
Radiodistributie weer
in werking^
Nog geen rantsoenverhoging
levensmiddelen
Suikerbieten op
bon 301
Handelar beroofd
Dames-wintermantel
Verloren
Winter-Lathyrus
TH. A. HIJDRA
REPAREREN
en VULCANISEREN
in 't openbaar
ÏÏftotrniL
WINKELGALERIJiANGETJE 8 LEIDEN
voor hlte seizoenen
STUDEERT SCHRIFTELIJK ENGELS'
volgens onze nieuwe methode
Inst. „HomersAdmin. Vliet Z.Z. 53, Rijnsburg
BERLIJN, 12 Jan. Het natio-
naal-socialistische Duitsland zal niet
alleen de militaire, maar ook de
geestelijke overwinnaar zijn in de
huidige volkenworsteling. Tot deze
conclusie komt rijksminister dr. Göb
bels in zijn artikel van deze week in
„Das Reich".
Onder het opschrift: .De Idee als
fundament der oorlogvoering" schrijft
hij o.a.Meer dan aan de meeste
vorige oorlogen liggen aan deze oorlog
politieke denkbeelden, opvattingen en
begrippen ten grondslag. En hoezeer
zij soms ook worden overschaduwd
door zijn militaire gebeurtenissen, zij
handhaven toch steeds en zonder af
dwalen hun dynamische kracht. Onze
eigen oorlogvoerende kant kan voor
zich l^et voordeel boeken een volkomen
eenheid te hebben in ziin doelstelling
en daarom nauwelijks meningsverschil
len aan de dag te leggen, ja in het
geheel niet te bezitten. Dat is'in het
obrlogskamp van den vijand geenszins
het geval.
Dit blijkt uit vele politlek-milltalre
gebeurtenissen in het vijandelijke
kamp, die anders in het geheel niet
te verklaren zouden ziin. Men mag
deze tegenstellingen natuurlijk -niet
overschatten, aangezien de wil tot ver
woesting van Duitsland en tot vernie
tiging van ons volk bii onze vijanden
zo overheersend is, dat hi1 alle andere
doelstellingen volkomen overschaduwt.
Maar voorhanden zijn deze tegenstel
lingen.
Niemand zal geloven, dat bilv. de
politieke gebeurtenissen In de door
den vijand bezette westelijke gebieden
of in de door de bolsjewieken verover
de landen van het zuidoosten geen
ontwikkelingsmogelijkheden meer zou
den hebben. Zij zijn slechts tijdelijk
gestuit, maar uitstel betékent hier
geen afstel. De botsing in deze landen
tussen de revolutionnalre en de con
servatieve krachten heeft nog tot geen
beslissing geleid. Maar deze beslissing
heeft zijn vervaltermijn en zal der
halve steeds w%er nagestreefd en ten
slotte ook gevonden worden.
Niets is naïever dan wanneer de
Anglo-Amerlkaanse oorlogvoering ge
looft, dat zij deze beslissing met
wapengeweld zou kunnen verhinderen.
Zoveel wapenen zijn er op de gehele
wereld niet, dat zij een werelddeel er
van zouden kunnen afhouden zich op
eeh of andere wijze een uitweg te zoe
ken uit het dilemma van de oorlog.
Dat achter al deze activiteit het bols
jewisme als drijvende factor staat,
maakt de toestand nog slechts gecom
pliceerder.
De komende vrede zal in de- landen,
welker volken geen duidelijke politieke
wereldopvatting bezitten en daarom
in deze reusachtige worstelingen het
geheel geen zin meer kunnen Zien,
een ware aardverschuiving met zich
medebrengen van de politieke menings-
en wilsvorming. Het tijdperk der plu
tocratie is definitief voorbil, ook in
de staten, die- volgeris haar klassieke
model zijn opgebouwd en worden ge
regeerd. De trek naar de socialistische
gemeenschap binnen de volken gaat
door de gehele wereld. Hij zal na <je
oorlog met oergeweld in alle landen
uitbreken, het sterkst in de landen,
welker leiding hem het langst heeft
onderdrukt.
Wij zullen dan niets meer erbij be
hoeven te /leren. Want tenslotte heb
ben wij ons in deze Oorlog begeven ter
bescherming van al de idealen, die
thans in zijn bloedige veldslagen lang
zaam maar zeker naar boven dringen.
Dat wij niet alleen de militaire, maar
ook de geesteliike overwinnaars van
deze volkenworsteling zullen ziin, zal
liggen aan het feit, dat wU in deze
oorlog geen wereldbeschouwing te ver
overen, maar een wereldbeschouwing
te verdedigen hebben.
Wij zijn verscheidene stappen op de
overige wereld vooruit. Hier ligt ook
de reden voor de bewonderenswaardige
standvastigheid en het politieke mo
reel van het Duitse volk in deze oor
log.
tLEIDS NIEUWS
Het was Vrijdag een goede dag voor
de Leidse radiodistributieluisteraars.
Na twee maanden gezwegen te heb
ben, begonnen des middags om vier
uur de luidsprekers, aangesloten op
het distributienet, weer tie spelen en
eerst om twaalf uur, de tijd, waarop
de Nederlandse Omroep zijn uitzen
dingen staakt, zwegen ook de radio's
in de huiskamer. Naar wij thans ver
nemen, betekent deze aansluiting het
begin van hernieuwde werkzaam
heden van de Leidse radiodistributie,
welke tot nader order zal worden
voortgezet. De uitzending-is dagelijks
van des morgens 6.45 uur tot des
avonds 12 uur,; waarbij men echter
slechts één station, n.l. dat van de
Nederlandse Omroep, heeft ingescha
keld.
De aanvoer van het eerste convooi
levensmiddelen zal voor de Leide-
naars nog niet tot een directe rant
soenverhoging kunnen leiden. Eerst
wanneer de weersgesteldheden enige
tijd zo blijven, zodat de Centrale
Rederij Maatschappij haar werk
DEN HAAG, 12 Jan. In de pro
vincies Noord-Holland en Zuid-Hol
land zal op de bonnen 301 van de
derde noodkaart 3 kg. suikerbieten (3
rantsoenen) tèr beschikking gesteld
worden.
Deze bonnen moeten vóór Donder
dag 18 Januari bij den groentenhan-
delaar worden ingeleverd, desgewenst
tegen ontvangstbewijs. Degenen, die
op 17 Januari nog niet in het bezit
zijn van de derde noodkaart, kunnen
hun bonnen alsnog uiterlijk 24 Jan.
bij den handelaar inleveren. Nadat
de handelaren op de bonnen bevoor
raad zijn, zal zonder nadere aankon
diging tot aflevering worden overge
gaan. v
Vroeger, toen het platteland van
dit géweSt veel minder dicht be
volkt was dan thans, werd de bevol
king van het Sticht vaak' verontrust
door wolven, vossen en ander schade
lijk groot-wild.
In harde en langdurige winters
werd vooral de landman door de wol
ven gekweld, die niet alleen het vee
en de beesten, paarden,- koeiep, kal
veren en schapen verscheurden,
maar in hun razende honger zelfs
de mensen; in het bijzonder de kin
deren, verslonden. Ongeacht nog de
schade, welke zij aan de wildstand
berokkenden. Dit schijnt vooral in
het jaar 1481 het geval geweest te
zijn. althans de Raad van de stad
Utrecht richtte in de maand Maart
van dat jaar oproepen tot de edelen
van dit gewest om „den wolff te
jagen".
De lastige en gevaarlijke dieren
hielden zich destijds op in de bossen
en in het struikgewas en vonden
voornamelijk een schuilplaats in het
beruchte bos, eertijds het „Jonkers
hout" genaamd, bij het dorp Loenen
gelegen. De klachten over de schade,
welke deze dieren toen aanrichtten,
waren zo ernstig, dat er-- van over
heidswege premlën op het vangen van
wolven gesteld werden. Dat gebeurde
nadien nog wel .eens meer. Zo lezen
wij in oude kronieken, dat de graaf
van Neyennaar en Menza, Stadhouder
van Utrecht, bij placaat van 31 Mei
1588 een premie van f30 stelde op
het vangen van dergelijke roofdieren.
Vier jaren later, op 29 Maart 1592,
vaardigde 'prins Maurits to overleg
met Gedeputeerde Staten van dit ge
west een publicatie uit, waarbij een,
algemene wolvenjacht in dit gewest
werd verordend, teneinde het land
„promptelick" - te zuiveren van wol
ven „dy emen verstaat van dage tot
dage te vermeerderen". Bij genoemd
placaat werden alle landslieden van
dit gewest eii tevens alle bewoners
van de stad Utrecht opgeroepen om
zich tot het houden ener razzia op
14 April te verzamelen onder hun
respectievelijke schouten en rotmees
ters. ZIJ, die niet opkwamen, dan wel
ontijdig de gelederen verlieten of de
bevelen der Jaehtlelders niet opvolg
den, zouden een boete van 26 ver
beuren. Men kon zich echter wel
door een weerbaar man laten ver
vangen. Alleen behoeftige personen
boven de zestig jaar en kinderen be
neden de veertien waren van deze
wolvenjacht vrijgesteld. Bovendien wa
ren ook de molenaars van de daad
werkelijke Jacht uitgesloten; hun was
echter de taak toegewezen de wacht
te houden en toe te zien waarheen de
voortgedreven wolven hunloop na
men om de jagers van hpn hoge
uitkijkpost af het spoor te wijzen.
De wapens, welke de Jagers voerden,
bestonden uit kaatsbalgen, verreja
gers, vorken (gaffels) en verdere in
strumenten, tot de wolvenjacht dien
stig. Het was hun echter uitdrukke
lijk verboden „vuurroeren" (Jachtge
weren) te gebruiken; „ten eynde
daardoor onder de huysluyden gheen
ongelucken (souden) gebeuren". Het
was dan ook niet zozeer de bedoeling
dat de Jagers de wolven zelf doodden,
maar om ze In drijfjacht op te jagen
naar bepaalde plaatsen, waar ze in
netten werden opgevangen en door
speciaal voor dit doel aangewezen
personen meestal edellieden wer
den afgemaakt. Het gebeurde dan ook
dikwijls, dat zo'n wolvenjacht het
Sticht Wel van roofdieren zuiverde,
maar de aangrenzende provincies,
vooral Gelderland, metde verdreven
vrijbuiters belast werden. Dan orga
niseerde men daar ook maar weer zo'n
klopjacht om de lastige logé's kwijt
te raken.
Om enig denkbeeld te geven van de
stoutmoedigheid van deze door de
honger gedreven dieren zij hier nog
vermeld, dat zij 1 zelfs tot aan de
stadspoorten van Utrecht doordron
gen. Op 23 December 1598 werd n.l,
door zekeren Claes Sweersz en zijn
makker onder de brug van de Catha-
rijnepooft een wolf levend gevangen,
waarvoor hij een premie van 30
genoot.
De toename van de bevolking to.de
provincie deed de wolven allengs
'verminderen; na 1680 zijn er geen
meer in dit gewest waargenomen. Wel
had men nadien nogal eens last van
vossen, maar deze sluwe viervoeters
komen tegenwoordig In net Sticht nog
slechts sporadisch voor.
voorlopig kan voortzetten, zal dit
waarschijnlijk aanleiding kunnen
zijn tot een herziening van de rant
soenen.
HAARLEM
Bakkerskarren geplunderd
Verschillende bakkersbedrijven zijn
zo verstandig de wagens der brood-
bezorgérs van stevige sloten te voor
zien. Dat dit nodig is, blijkt uit de
brooddiefstallen, die zijn gepleegd.
Uit een broodwagen in de Wioher-
straat zijn 90 broden weggehaald. Uit
een wagen, die op de Hazepaterslaan
stond, verdwenen 12 broden. Bij een
broodwinkel in de Brouwerstraat heeft
men de Winkelruit ingedrukt en 9
broden gestolen.
In de Thorbeckestraat heeft een
aantal vrouwen een georganiseerde
overval gepleegd op eenbakkers
wagen. Er werden negen broden ge
stolen. Twintig personen waren be
trokken bij een overval op een bak
kerskar in de Teylerstraat, waar 19
broden zijn ontvreemd.
Dertig, personen overvielen een
broodwagen in de Kinkerstraat. Er
werden 45 broden gestolen. Een
recheircheur slaagde er in een der
daders aan te houden. Bij een over
val op een bakkerswagen nabij de"
Amsterdamse Poort werden 70 broden
weggenomen. Tenslotte hebben onbe
kenden uit een bakkerskar in de Sant
poorterstraat acht broden gestolen.
De recherché wijst er op, dat tegen
dit soort diefstallen zeer streng wordt
opgetreden. De daders zullen bij aan
houding voor den officier van justitie
worden geleid.
Een dezer avonden vervoegden zich
drie personen bij een handelaar in
tweede-hands artikelen in de Lange
Veerstraat. Toen de eigenaar de deur
had geopend, gelastten zij hem zijn
zaklantaarn te doven, waarna zij het
huis binnendrongen. De handelaar
werd onder bewaking van een man,
die met een pistool gewapend was,
gesteld, waarna de overigen de woning
doorzochten. Zij verdwenen met een
portefeuille, inhoudende 8000, en epn
aantal goederen ter waarde van
f 5000.
BERLIJN, 12 Jan. De winterslag
in de Ardennen, aldus Interlnf, nam
op 11 Januari ln het gebied ten zuid
oosten van Bastogne in hevigheid toe
en werd weer een grote slag. Het
Zwaartepunt ligt nog steeds op ondub
belzinnige wijze aan de zuidelijke
flank van de Ardennen-driehoek, waar
de Amerikanen opnieuw met nieuw
aangevoerde pantserinfanteriestri j d-
krachten ter sterkte van meer dan drie
divisies op een betrekkelijk smal ge-,
bied een beslissende doorbraak poog
den te verkrijgen. Na een voorbereiding
van verscheidene uren door de zwaar
ste artillerie liepen hun vooruitgescho
ven pantserafdelingen weer op de Duit
se stellingen in en hielden dit ondanks
aanzienlijke verliezen vol. Zij drongen
tenslotte ook pp verscheidene plaatsen
de Duitse lmies binnen. Hun pogingen
echter om door het laten oprukken
van hun infanterieformatles de pene
traties te verdiepen, mislukten. De
Dultsestellingstroepen boden buiten
gewoon taai verzet. De verliezen van
den viiand, die ongeacht alle moeilijk
heden, die de lage temperatuur en de
hoge sneeuw met zich mede brachten,
meedogenloos in de strüd geworpen
werd, waren buitengewoon zwaar. Over
het geheel genomen kon het plan der
Amerikanen om het op een zak ge
lijkende vooruitspringende deel van
het Duitse front af te snijden, op
nieuw verijdeld worden, waarbij vol
gens de totdusver ontvangen onvol
ledige rapporten reeds 29 Sherman-
tanks vernietigd werden.
Aan de noordelijke flank ontstonden
weliswaar op verscheidene plaatsen
hevige gevechten, doch deze zijn, ver
geleken met de worsteling bii Bas
togne, slechts Als gevechtshandelingen
van plaatselijke betekenis te beschou
wen. Alle pogingen om de Duitse Unies
binnen te dringen of te doorstoten,
mislukten opnieuw, waarbij een onbe
tekenende oppervlakte werd ontruimd.
Zo werd o.a. het plaatsje Langllere,^5ï>-
waarom sedert verscheidene dagerv
hevig gevochten is, ontruimd.
Van welke betekenis de gevechten
ln de Ardennen-driehoek voor de Ame
rikanen zijn en hoe weinig de nieuwe
opperbevelhebber ln dit gebied, Mont
gomery, er voor voelt om ook maar
enige risico te nemen, blijkt uit het
feit, dat het Britse stootleger ln het
'centrum van de westelijke flank nog
een Canadese ankbrigade er bli heeft
gekregen.
Heden overleed door een
noodlottig ongeval onze"
Man en zorgzame Vader,
Zoon, Behuwdbroeder en
Oom
menno hoexum,
Un de leeftijd van 37 jr.
M. M. A. HOEXUM—
WARNAR.
ARNOLD.
FERDINAND..
BERNHARD.
MARGARETHA.
Leiden, 9 Jan. 1945.
Hooigracht 111.
Geen bezoek.
De begrafenis heeft plaats
gehad Vrijdag 12 Jan. op
de begraafplaats „Rhijn-
hof".
Heden overleed tot onze
diepe droefheid nog vrij
onverwachts onze lieve
Vrouw, Moeder, Behuwd-
en Grootmoeder, Zuster,
Behuwdzuster en Tante
jacoba brugman
Geboren VERHOEVEN
in de ouderdom van 61 j.
Leiden:
J. BRUGMAN
E. J. LOEDER
BRUGMAN
Duitsland
A. LOEBER
Lelden:
J. BRUGMAN
J. G. BRUGMAN—
KOP
Kleinkinderen en' ver
dere familie.
Lelden, 10 Jan. 1946.
Timorstraat 20A.
Geen bloemen.
De begrafenis heeft plaats
gehad Maandag op de -be
graafplaats „Rhijnhóf".
Heden overleed tot mijn
diepe droefheid geheel
onverwachts mijn lieve en
beste zorgzame Man, de
Heer
Johannes jacobus
van bostelen,
ln de ouderdom van bijna
72 Jaar.
CH. VAN BOSTELEN—
KANAAiR.
Lelden, 9 Jan. 1945.
Uiterstegracht 161.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid onze lieve
Man, Vader, Behuwd- en
Grootvader, Broeder,Be-
huwdhroede* en Oom
simon johannes
anneeze,
in de leeftijd van ruim
80 jaar.
Uit aller naam:
Wed. M. ANNEEZE—
TEGELAAR.
Lelden, 9 Jan. 1945.
Sophiastraat 16.
De begrafenis heeft plaats
gehad op Zaterdag 13 Jan.
op de begraafplaats
„Rhijnhóf".
Voor de vele blijken van be
langstelling ons betuigd na
het overlijden van onzen:
besten Broeder, Behuwdbroe
der, Oom en Neef
'JACOBUS GEENJAAR
betuigen wij onz.e hartelijke)
dank ln het- bijzonder aan de
Directie en het Personeel der
T.B.N.A., Herengracht.
Namens dé iamille:
WrfJ. GEENJAAR.
Lelden, 15 Jan. 1945.
Herman Costerstraat 1.
Langs deze weg betuigen wij
onze hartelijke dank voor de
deelneming ons betoond
tijdens de ziekte en bij het
overlijden van onzen lieven
Man, Vader, Behuwdbroeder
en Oom
GERRIT HEMER1K,
ln het bijzonder aan den
WelEdel. Zeergeleerden Heer.
Dr. P. M. de Plangue en dl
begrafenisassociatie Gebrs. v.
d. Lult voor de onder moei
lijke omstandigheden uitge
voerde begrafenis.
Uit aller naam:
We'd. C. HEMERIK—
WAGEMANS.
Lelden, 15 Jan. 1945.
Janvossensteeg 36,^
van prima Engelse wollen stof
met grote Chenotte-bont-
kraag te, koop aangeboden,
slechts enkele malen gedra
gen f 260. Te bevragen bij
F. J. v. OVOST, Rapenburg 47
nabij Hazerswoude (Rijn
dijk), een bruine porte
feuille, inhoudende onge
veer 400 en Bescheini-
gung voor fiets, ten name
van P. J. van Katwijk te
Lun teren. Tegen ruime
beloning terug te bezor
gen' bij J. van Katwijk,
Leliestraat 57, Leiden.
Wederom kunnen wij O aan
bieden Winter Lathyrus-zaden
in de beste handelssoorten en
gemengd. Beleefd aanbevelend
Tel. 34. Langeraar
Ver. Firma A. Zwaan Jnz.
Voor het
van overschoenen en
gummi-waterlaarzen. „DE
CONCURRENT", Voorhout
IMPORTEUR FRANS ROPBE
BREDA
kunt II leren door het volgen van een cursus in
WELSPREKENDHEID.
De cursus behandelt o.a.: Overwinning van spreek
angst. De vorming van het geheugen. Instelling
op het publiek. Goede uitspraak en de hoofd
punten der voordracht. De spraaktechnische les
sen zijn op de praktijk ingesteld. Aanmelden dagel.
JOHAN DE WITTSTRAAT 34 - LEIDEN
Verbetering van alle spraakstoringen.
Voor directe levering: prima N.-H. strogele sjalotten,
door de NAKG, klasse A.
Reuzenbl. Excelsior zomerviolierenzaad, elite ras, wit en
rood.
Voor levering begin Maart: geprepareerde plantuitjes
Primeur,beneden 10 m.m. doorsnee en grotere maten.
Sedert de "inundatie in Zeeland de meest lonende uien-
cultuur.
Ëïfie* Inlichtingen over cultuur en opbrengst gaarne
doör dhr. J. Heemskerk, Cz.. Kanaalstraat 39, Rijnsburg.
In de Bollenstreek vertegenwoordigd door: C. v. Pijpen,
Sassenheim. Telefoon 7182.
Parlevllet's Exporthandel Sandtlaan 22 Rijnsburg
Ar
onder leiding van bevoegde leraren.
PROSPECTUS OP AANVRAAG.
,£R ge
t>, w. Me
9
