Bergtroepen boeken succes
in de Beneden-Vogezen
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Weerzien na
jaren
der Leiders
Versterkte druk ten
Z.O. van B^stogne
Nieuw offensief der
Sowietrussen
Göring 52 jaar geworden
Keuringen Waffen-f/ enz.
Stalins plannen voor de nieuwe conferentie
De Dardanellen open
voor geallieerden
Nieuwe aardappelenbon
Amerikaanse verliezen bij
de landing op Luzon
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜRRER, 12 Jan. Het opperbevel
der weermacht' maakt bekend:
In de winterslag in de Ardennen
heboe» onze uappere divisies ook gis
teren stand gehouden tegenover hard-
-iji nekkig voordgezette Amerikaanse aan
vallen. Aan net noordelijke front der
stellingsbocht bleven de vijandelijke
formaties infanterie en tanks reeds
kort na het begin van de aanval weer
in ons vuur liggen. Aan het zuidelijke
front heeft de tegenstander zijn druk
versterkt ten zuidoosten van Bastogne
en is daar niet arie sterk geconcen
treerde divisies in ons front gepene
treerd. De gevechten zijn nog aan de
gang.
in de Beneden-Vogezen staan berg
troepen bij Reiptersweiler in succes
volle aanval, len zuiden van Weis-
senbuig hebben tanks en pantsergre
nadiers nieuwe bunkergroepen uit de
Maginotiinie gebroken en zijn diep
het versterKingsveld binnengedron
gen. Het steunpunt Rittérsholen werd
veroverd, tegenaanvallen van Ame
rikaanse reserves werden uiteenge
slagen.
op net bruggenhoofd ten noorden
van Straatsburg heeft de door zijn
tankverliezen verzwakte vijand giste
ren zijn aanvallen niet voortgezet. In
het gevechcsgebied van de Midden-
Elzas zijn de bij Ovenheim' ingesloten
vijandelijke strijdkrabhten uiteenge
slagen. Het aantal gevangenen is ge
stegen tot ruim 10UU, veie kanonnen
en zware en ilbhte infanteriewapens
werden buitgemaakt. Nadat een ont
zettingspoging uit het Westeh was
mislukt, begint ook de tegenstand van
de tweede ingesloten gevechtsgroep, te
verlammen.
Aan de fronten in Midden-Italië is
het slechts tot wederzijdse verken-
nlngsaanvallen gekomen. In het ach
terwaartse gebied werden bii zuive
ringsacties 250Q bandieten gevangen
genomen.
In Hongarije hebbéh onze troepen
ten noorden van Stuhl-Weissenburg
hardnekkige tegenstand der bolsje-
wieken gebroken, de plaats Zamoly
Ingenomen en vijandelitke tegenaan-
BERLIJN, 12 Jan. (Interlnf.). In
het Weichseltoruggenhooi'd ten wes
ten van Baranof is het Sowjet-offen-
sicf dat enkele dagen geleden met
plaatselijke aanvallen was Ingeleid,
hedenochtend over een breed front
begonnen. De- Duitse artillerie beant
woordde het Sowj et-trommelvuur,
.racht talrijke batterijijen tot zwijgen
s. n bedolf de gebieden waarin de
Ie v - »ssen zich cnoceritreerden onder
tlgd. Vjii lang aanhoudende hagel van gra-
ien pciaten. De eerste aanvalsgolven wer
den door het versperrlngsvuur -der
kanonnen, nevelwerpers en infante
riewapens totaal vernietigd en de vol
gende colonnes, voor zover zij de
Duitse gevechtslinie bereikten, wer
den in ulters tvërbitterde worstelingen
teruggeslagen of vernietigd. Om on-
Vele penetratieplekken wordt verbit
terd gestreden. De verliezen der Sow-
jets waren reeds m de eerste uren
van de slag buitengewoon boog.
vallen afgeweerd. 31 tanks en stukken
stormgeschut, 35 kanonnen en drie
volle vrachtzweeftoestellen van den
vijand werden vernietigd of buitge
maakt.
Tussen het Vestesgebergte en de
Donau zijn talrijke bolsjewistische
aanvallen mislukt. In het Pilisgeberg-
te, aan de bocht' van de Donau, zijn
onze formaties, ondanks moeilijke
weers- en terreinomstandigheden, ver
der opgerukt.
Het dappere DuitsHongaarse gar
nizoen van Boedapest heeft in het
oostelijke -deel van de stad felle door
braakpogingen van den tegenstander
verijdeld in verbitterde straatgevech
ten. Ten noorden van de Donau duren
de aanvals- en afweergevechten voort.
Aan de rest van het oosteliike front
is de gevechtsactiviteit in enkele sec
toren weer opgeleefd.
Britse terreurvliegers hebben giste-
ren Krefeld aangevallen. Aan de Noor
se kust hebben jagers en afweerge
schut van het lucht wapen uit een 'for
matie van 30 tweemotorige bommen
werpers er negen -neergeschoten en
daarmede devoorgenomen aanval ver
ijdeld.
Londen ligt nog steeds onder ons
storingsvuur.
Michael onder Sowjet-bewaking
WENEN, 12 Jan. Naar Nationaal-
Roemeense kringen ln Boekarest ver
nemen, wordt koning Michael I op
bijzonder bevel van Wysjinskl door
een afdelling der Sowjet-politle be
waakt, waarbij den koning een zoge
naamde pogiing tot vfuchten ins de
schoenen wordt geschoven. De Sowjet-
polltie heeft derhalve bevel gekregen
om Iedere bewegiing van den koning
gade te sladn en op het ogenblik,
waarop zijn voornemen om Roemenië
te verlaten,, vastgesteld wordt, den
koning te arresteren.
BERLIJN, 12 Jan.. Midden in de
harde worsteling van de oorlog Is
Rijksmaarschalk Hermann Göriing
heden' 52 Jaar geworden. Van de eerstë"
strijddagen af staat hij aan de zijde
van den Pührer. Hermann Göring. de
laatste commandant van het roem
rijke Richth'ofeneskader in de wereld
oorlog, is de schepper en opperbevel
hebber van het Duitse luchtwapen,
dat oonvergankelijke roem heeft ver
worven en dagelijks nieuwe helden
daden volbrengt.
Flinke, gezonde Nederlandse Jongens
kunnen zich melden voor de Waf-
fen-ff: artillerie,flak, panzer, fall-
schirmjager, gemotoriseerde troepen,
infanterie, enz. enz Donderdag en
Vrijdag de 18de en de 10de Januari
1945, om 10 uur, vindt in het gebouw
van het n -Ersatzkommando „Nleder-
lande", Nebenstelle, Dam 4, Amster
dam een keuring, plaats.
Flinke, gezonde, Nederlandse meis
jes en vrouwen van 18 tot 30 jaar
'kunen zich melden voor het Deut
sche Rote Kreuz. Voor dezen ls er
Donderdag en Vrijdag de ,18de en 19de
Januari om 13 uur in het genoemde
gebouw eeh keuring.
De z.g. Poolse regering te Loeblin
heeft, volgens de zender van New York,
bekend gemaakt, dat zij een begin
heef gemaakt met de verdeling van
het Poolse grootgrondbezit. Het ver
deeld wordt onder bezitters van kleine
boerenbedrijven ln het „bevrijde"
polen.
HET DAGBLAD
Ie JAARGANG No. 319
MAANDAG 15 JANUARI 1945
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 3lj Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
GENÈVE, 12 Jan. Het D.N.B.
meldt Uit Londen: Ih verband met
de a.s. ontmetoing tussen Churchill,
Stalin en Roosevelt, beweert het Brit
se tijdschrift Cavalcade op grond van
betrouwbare inlichtingen, dat de poli
tieke adviseurs van Stalin de laatste
vijf dagen een memorandum hebben
uitgewerkt ter oplossing van alle han
gende kwesties. Ten aanzien van de
militaire plannen heerst volkomen
overeenstemming. In politiek opzicht
berusten de plannen van Stalin op
de vorming van invloedszönes, - die re
kening zouden houden met Enge-
lands belangen bij Griekenland en op
D e nood dertijden dreef hem en
zo stond hij dan plotseling voor
onso vriend uit heter en gelukkiger
verleden.
Een weerzien na vijftien, zestien
jaren
Getrouwd inmiddels en thans met
vrouw en drie kinderen op zoek naar
veiliger oorden. H ij nog steeds de
zelfde, misschien wat ouder gewor
den. Wanneer wij een half uur heb
ben zitten praten, verdwijnt die trek
Van vermoeidheid, vervluchtigt voor
een wijl de zorg, die zijn gezicht
heeft vertekend.
Destijds waren wij vrijgezel en on
bekommerd. Thans allebei vader'vdn
drie kinders. Van kinders, die honger
hebben en naar wat varm's verlan
gen
Wij behoeven geen half uur te
praten om te weten, dat onze idealen
onaangetast zijn gebleven. Hij heeft
zijn muziek en wij dromen nog
steeds van grote journalistiek.
Een gemest kalf valt er niet te
slachten, maar een stijl van de toch
reeds gesloopte linnenkast valt ten
offer aan de vraatzucht van de ge
halveerde kachel. En ivij delen het
restant van de te kleine voorraad
tuinbonen en zetten een pannetje
moeizaam verworven piepers te kook.
Onderwijl wordt het gesprek voort
gezet, Hervat/- waar het zoveel jaren
geleden werd afgebroken. En dan is
er méér warmte1 in het vertrek dan
de armzalige brand ons lean ver
schaffen.
Hij mist ons spinet en onze fagot,
die wij al lang vergeten waren. Maar
allepei hervinden wij een vriend
schap, die de scheiding trotseerde.
Vandaag zetten zij hun verre voet
reis voort. Hij, zijn vrouw en de
kinderen. In een verkild huis zijn de
duigen van een vat volherinnerin
gen uiteengesprongen. En in de
sneeuw voor ons venster zijn rode
rozen opgebloeid.
de Middellandse Zee; evenals met de
Amerikaanse belangen op de Stille
Oceaan.
Als tegenprestatie eist Stalin de er
kenning der Russische invloedssfeer
en de vervulling van de eis, dat een
pro-Sowjet-Russische Poolse regering
moet worden gevormd. Tevens Is Sta
lin bereid in te stemrhen met het
plan van Churchill en Riposevelt voor
veiligheid op de ewreld," dat Inhoudt,
dat de kleine staten zouden staan on
der polltie-contröle der grote mogend
heden. Churchill en Roosevelt zouden
intussen hun eigen plannen hebben
gemaakt voor de ontmoeting en hst
is niet zeer waarschijnlijk,, dat beiden
elkander nog voor de bijeenkomst
zouden spreken, aangezien „zo'n be
spreking het wantrouwen van Stalln"
zou kunnen wekken.
STOCKHOLM, 13 Jan. De Ame
rikaanse berichtendienst in Europa
beweert, dat Turkije de Dardenellen
voor de geallieerde scheepvaart open
gesteld heeft. Ook Exchange Tele
graph meldt volgens Morgontidnin-
gen, dat Turkije zich accoord ver
klaard heeft met het oorlogsmate
riaal. Exchange Telegraph zegt dit
uit welingelichte kringen in Was
hington te hebben vernomen. Voorts
zouden officiële Britse kringen deze
berichten hebben bevestigd.
De onderhandelingen over deze aan
gelegenheid zijn waarschijnlijk langs
militaire kanalen gegaan.
DEN HAAG, 12 Jan. In de pro
vincies Noord-Holland, Zuid-Holland
en Utrecht zijn voor de week van
21 tot en emt 27 Januari a.s. dè bon
nen 300 van de derde noociaakrt geldig
verklaard voor het kopen van 1 kg.
aardappelen per bon. Deze aardap
pelbonnen meotën, voorzover niet van
de Centrale Keuken of dé diëetkeuken
gebruik zal worden gemaakt, vóér
Donderdag }8 Januari a.s. worden in
geleverd bij den aardappelhandelaar,
desgewenst tegen ontvangstbewijs.
Degenen, die op 17 Januari a.s. nog
niet ln het bezit zijn van de derde
j.oouakart, kunnen hun bonnen als
nog uiterlijk 24 Januari bij den han
delaar inleveren. Nadat de handela
ren hierop zijn bevoorraad zal zonder
nadere aankondiging tot aflevering
worden overgegaan, doch uitsluitend
in de week van 21 tot en met 27
Januari.
De zon gaat op 15 Jan. onder om
16.56 uur én op 16 Jan. op om 8.42
uur.
Maan op 15 Jan. op om 9.47 uur en
onder om 18.30 uur.
E.K. 21 Jan., V.M. 28 Jan., L.K.
5 Febr., N.M. 12 Febr.
TOKIO, 12 Jan. Het keizerlijk-
Japanse hoofdkwartier heeft heden
bekend gemaakt:
De vijandelijke Strijdkrachten, die
bij Lingayen geland zijn, bestaan uit
twee divisies infanterie en een dlvisio
tapktroepen. Zij/ zijn bij San Fabian
enigszins opgerukt en trachten him
posities door hergroepering' te ver
sterken. Japanse grondtroepen be
strijden den vijand in stoutmoedige
actie.
Het Japanse luchtwapen blijft ener
giek aanvallen en heeft den vijand op
9 en 10 J&nuari de volgende verliezen
toegebracht: twee kruisers, één
transportschip werden terstond in de
grond geboord. Eén vliegdekschip, één
kruiser en twee andere kruisers of
torpedobootjagers en twee transport
schepen werden tot zinken gebracht,
één vliegdekschip, twee andere vlieg
dekschepen of slagschepen, een slag
schip, twee kruisers en zeven trans
portschepen werden beschadigd.
Niet fietsen op autowegen
DEN HAAG, 13 Jap. Het verkeer
op de autowegen en ook op de ver
keerswegen wordt stedert kort ln toe
nemende mate door fietsers in gevaar
gebracht. Het rijden van fietsers' op
autowegen is verboden; op andere
wegens, waarlangs speciale rijwielpaden
zijn aangelegd, moeten deze gebruikt
worden Artikel 23 van. het Verkeers
reglement 193/41).
Daar ondanks herhaalde waarschu
wingen dit voorschrift steeds weer
overtreden wordt, bepaal ik, teneinde
de openbare veiligheid en orde te
handhaven, op grond van artikel 8
van de Verordening 15/44 inzake de
uitzonderingstoestand, dat de organen
van politie en weermacht, belast met
de contröle op het wegverkeer, de bij
een overtreding van genoemde aard ge
bruikte rijwielen ln beslag kunnen
nemen.
Der Höhere u- und Polizeiführer
„Nordwest" der Generalkommissar für
das Slcherheitswesen (w.g.) Rauter.
^-Ogruf. und Gen. d. Waffen-jj und
Oproep jongens en meisjes
Een groot aantal van de Hollandse
jongens en meisjes ls reeds als helper
bij het Duitse luchtwapen. Zij kennen
het noodlot van Europa Zii zlin in de
grote kameraadschap van de Europese
jeugd opgenomen. Nu roepen zij* hun
kameraden op, zich eveneens aan te
sluiten en mee te vechten voor een
gelukkige toekomst van Europa. Doch
slechts zij zullen zich melden, die ge
zond en onderliing vast besloten gijn
aan de opbouw van het nieuwe Europa
mee te helpen. Het gaat ons piet om
het aantal, doch om de besten.
Hollandse jongens en meisjes in de
leeftijd van 1521 Jaar meld Je bij
het Aussenkommando des H.J. Krlegs-
einsatz-kommando Niederlande. Aan
melden: fj-Ersatzkommando, Dam 4,
Amsterdam.
Naar Reuter uit Washington
meldt, hééft president Roosevelt de be
noeming van een Amerikaans vertegen
woordiger ln Finland met de rang van
een gezant gfc^dgekeurd. Hiermede 'is
Maxwell Hamilton belast.
Nog nimmer in het Nederlandse
volksbestaan riep de geschiedenis
zo luid om een verlossende, bevrijden
de, reddende daad. Wij weten het,
wij schrijven, wij spreken er over. En
het woord van den Rijkscommissaris,
een woord, dat heel het brandende
en actuele levensprobleem van ons
volk dezer dagen met grote openhar
tigheid aan de orde stelde,'heeft wak
ker geschud die nog dommelden:
Nederland is in nood!
Nederland bevindt zich in een nood
toestand, waarin elke week uitstel
ondergang kan betekenei], waarin
alleen onmiddellijk en feilloos ingrij
pen Daad heten mag.
Dit is in wezen het. grote, alles be
heersende feit: de Daad, die het
Nederlandse volk thans behoeft is
duidelijker dan welke andere ook, een
patriottische Daad. In de verwarring
van begrippen, in de tegenstelling van
ideologieën zijn plicht en liefde tegen
over volk en grond niet imhier door
iedereen op gelijke wijze uitgelegd.
Bij de problemen der voedselvoorzie
ning, die thans met zoveel Hem om
een oplossing vragen, is voor verschil
in uitleg geen mogelijkheid aanwezig.
De Rijkscommissaris heeft het in zijn
radiorede evepeens gezegd: Het gaat
hier om het biologische voortbestaan
van een volk, om dood of leven, om
zijn of niet-zijn. Geen patriottische
daad kan ooit uitreiken boven de ele
mentaire daad^ die dit, volksbestaan
verzekeren moet. Om de eenvoudige
reden, dat elke, ündere daad zonder
die éne haar zin verliest.
•Men zou aan de bij uitstek gedocu
menteerde, op concrete feiten inge
stelde, woorden van den Rijkscom
missaris onrecht doen, wanneer men
er slechts meer of minder fraai klin
kende woorden tegenover stelde. In
het aangezicht van de honger schijnt
het overbodig zulks vast te stéllen.
En toch was de grootste en pijnlijkste
les van de spoorwegstaking wellicht
deze, dat tienduizenden Nederlanders
een misgreep kunnen inzien, zonder
met dit inzicht hun lijdelijk afwach
ten 'te doorbreken.
Zomin als de staking der spoorweg-
mannen alleen een zaak van die
spoorwegmannen zelf is, maar ter
dege een zaak van millioenen Neder
landse magen, en een vernietigend
vonnis over honderdduizenden zieken
en zwakken, zomin is de vraag of
thans dè binnenschippers in groten
getale varen zullen, een vraag vopr
de binnenschippers alléén. En of er
mannen zullen zijn om het graan
voor ons brood te rechter tijd te dor
sen, is geen vraag van die mannen
alleen. Het Nederlandse volk is bij
die vragen in zijn volle omvang on
middellijk geïnteresseerd.
Het is geen geheim, dat de spoor
wegstaking veel meer haar wortel
vond in het hogere spoorwegpersoneel
dan bij den eenvoudigen arbeider.
Daarin reeds geldt een aanwijzing,
dat ook de activering van de binnen
scheepvaart niet alleen een zaak der
binnenschippers is. Wat de Rijkscom
missaris in zijn rede over den onder-
duikènden leider van de afdeling
„Vervoerswezen" van het departement
van Waterstaat heeft medegedeeld;
was even leerzaam als verrassend.
Ook hier blijkt de chaos, die het Ne
derlandse volk met de hongerdood
bedreigt, van boven en niet van
onder te rijn gegroeid. Ook hier is
het vraagstuk der leiding acuut.
Dat de schippers in deze dagen van
hoogste nood willen varen, dat de
dorsers zullen dorsen, het Neder
landse volk wil er niet afin twijfelen,
nu het Nederlandse volksbestaan zich
in onmiddellijk gevaar bevindt. Men
mag verwachten, dat andermaal zij
tegenover de noden van ons Volk de
daad van hun arbeid zullen stellen,
die zich aan volk en, aan de nood het
dichtst verwant weten. Maar niet zon
der onrust vraagt men zich af, welke
waarborgen er zijn, dat niet ander
maal, juist op het beslissende ogen
blik z ij verdwijnen, wier leiding de
arbeid van binnenschippers coördi
neren het werk -der dorsers ten
slotte ^tot het reddende brood maken
moet.
Want leiders van diensten en be
drijven, die niet bleven omdat zij niet
wilden, of die niet wilden hoewel zij
bleven, zijn in werkelijkheid de schul
digen aan de dreigende ondergang
van ons volk. Wanneer zij andermaal
ongestoord de kans krijgen, varen
andermaal de schiplpers vergeefs, dor
sen de dorsers kaf.
Met recht heeft de Rijkscommis
saris vastgesteld, dat het voorzien in
de voedselschaarste voor alles een
Nederlandse aangelegenheid' is. Wie
twijfelt er aan, dat deze aangelegen
heid* Ütederlandsè majinen vraagt voor
wie de last der leiding heilige plicht
is? Wie twijfelt er aan, dat Neder
landse overtuigden de plaatsen zullen
moeten vullen, die Nederlandse graf
delvers en kreupelen openlieten? Wie
twijfelt er aan, dat ook, de Duitse be
zettingsautoriteiten, die de vaargeul
willen vrijmaken voor varende Neder
landse schippers en de dorsvloer voor
Nederlandse dorsers, op de ladder der
maaschappelijke structuur -de sporten
zullen helpen vrijmaken voor Neder
landers, die werkelijk klimmen wil
len?
Dat de schipper vare, dé dorser
dorsé, „dat de last der—leiders ruste
op de schouders, die voor zulke lasten
bekwaam zijn en dat het Nederlandse
volk in zijn geheel ervan getuige, voor
eigen lot niet onverschillig te zijn.
Het is een schrijnende waarheid,'
dat er voor zulk een getuigenis nog
maar bitter weinig tijd rest.
De schade in Griekenland
GENÈVE, 12 Jan. Uit Athene
wordt gemeld, dat de Griekse rege
ring de materiële verliezen tijdens de
burgeroorlog op 200 millloen dollar
raamt.
Jean Chauvel, een prominent lid
van de Franse verzetbewéging, is
volgens bericht van Reuter uit Pa
rijs, benoemd tot secretaris-generaal
Van het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken.
Het doodvonnis dat -het Pay ij se
gerechtshof heeft geveld tegen Henri
Beraud, is door De Gaulle gewijzigd
in levenslange gevangenisstraf.
Een reusachtige brand ls. naar
"„Svenska Morgonbladet" meldt, in de
haven' van Rio de Janeiro uitgebroken.
De schade wordt op ruim een millioen
escudos geraamd. Men vreest, dat het
veertiën, dagen zal duren voordat het
vuur geblust-is, aangezien het voort
durend nieuw voedsel vindt in de op
gestapelde goederen.
Directeur: H J Kerkmeester, Bus-
sum, hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam, plv hoofdredacteur; ir.
A. H. de Haas van Dorsser. Haarlem;
binnenland: J v Grieken; illustratie
en opmaak: R. Kampstra: volkscul
tuur en kunst: M. Woiters; sport: J. J.
Llber; advertenties: A. H. Lammers.
allen te Amsterdam. K 113