HET DAGBLAD jr DAG LAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN :elle strijd ontbrand in België en Luxemburg Duitse doorbraak bij Gallicano Rede van dr. Göbbel< Churchill over de Britse plannen in Griekenland Bekendmaking Vergeten spreekwoord >laj ia het westen nadert zijn hoogtepunt levige gevechten om Budapest Resultaten van het offensief Eikenloof voor Jürgen Wagner Beslissende veldslag in de hoek v$n de Maas verwacht „Sturm-Wikinge" Houding van boer en stedeling dient aanzienlijk gewijzigd te worden H.Lindeman overleden hoofdkwartier van den ÜHRER. 27 Dec. Het opperbevel >t weermacht deelt mede: De grote strijd in het Zuidoosten in België en Midden-Luxemburg ■emt verder in hevigheid toe. In het bied ten noorden van Laroche heeft ;h gisteren een tankslag van grote avang ontwikkeld. Bij geringe eigen •rliezen wei-den daarbij 70 tanks der ■-de en zevende Amerikaanse tank visie vernietigd of buitgemaakt. Uit -t Zuidwesten en Zuiden aanvallen- trachtten de'Amerikanen verder raeefs hun rondom Bastogne op uiw gebied samengedrongen forma ts te ontzetten. Ook in Midden- ïxemburg mislukten nieuwe vijan- lijke aanvallen. Alleen In het gebied, nwesten van 'Echtemach kon de zenstander plaatselijk terrein win- •h Het grote aantal van In totaal 8vijandelijke tanks, dat gisteren het Westen stukgeschoten of buit- maakt werd, bewijst de hardheid ■r zevechten en de overmacht van is tankwapen. Aan de noordelijke grens van Elzas- itharingon drongen onze troepen •n vijand in verscheidene sectoren rder terug. Ten noordoosten» van eissenburg werd het voorterrein van Westwall' gezuiverd en een reeks aatsen bevrijd. Duitse jagers- schoten bpven het >stelijke gevechtsterrein in felle, de •héle dag door voortdurende, lucht veel) ten 35 vijandelijke vliegtuigen •er. Met sterke strijdkrachten be- Dokten in de afgelopen' nacht eigen vechts- en slagvliegtuigen het vijan- •lijke ravitailleringsverkeer. met mmen. Het vuur van onze langeafstands- echtswapens op Lull:. Antwerpen onden werd voortgezet Mldden-Italië zijn Duitse en troepen bij een verrassen- nval n\het gebied van Gallicano de Am^-tkaanse stellingen heen- ■roken en. ht-bben formaties van de ste Amcrlkaar.se divisie Infanterie rscbeldene kllo.-neters .naar het zul- n teruggeworpen. Talrijke gevange- n, in hoofdzaak negers, werden arblj binnengebracht;. Ten noord eten van Faenza henv-efde de plaat- l>ke gevechtsactiviteit Vrij sterke Duitse strijdkrachten dden tot begin December in het'ge- ïd van Podgorlco, ten nooraba van t meer van Skoetarl, de westeirjke ,nk der uit Griekenland terügm&r- erende eigen troepen Vbevelligd. In- jssen hadden overmachtige benden rljdkrachten de terugtochtswegen ar het noorden versperd. In harde, rscheldene weken voortdurende, ge- chlen gelukte het de Duitse ge- rhtfgroep de benden terug te wer- c en de doorbraak door de Monte- arrljnse bergen te forceren. Ondanks terst moeilijke toestanden der we- n in het eerst overstroomde en rvolgens met lJs bedekte bergter- in hebben zij thans de aansluiting onze ln het noorden van Monte- - gro staande hoofdstrijdkrachten In Hongarije hebben onze dekklngs- jepen een .poging van den vijand het Plattenmeer over te steken geslagen. De uit het gebied van hlwelssenburg uitgevoerde aanval- der Sowjets mislukten. Ten'wes- van Boedapest slaagde de vijand rndanks dapper verzet van onze troepen ln zijn pen^tratlegebieden naar het noordwesten en noorden uit te breiden. Aan de westelijke rand der stad wordt verbitterd gestreden. Ten noorden van de Donaubocht zijn wisselvallige gevechten aan de gang. In het gevechtsgebled van Salgotarjan wordt ln afzonderlijke penetratie- plekken gestreden. Aanvallen der bol sjewieken bij (^ross-Steffelsdorf en ten oosten Van Kaschau bleven ln het afweervuur liggen. Voor ons front ln Koerland stort ten de grote vijandelijke aanvallen wederom Ineen. Onze dapper strijden de divisies, schitterend gesteund door vliegende formaties en afweergeschut van het luchtwapen brachten de aanvallende bolsjewieken wederom een bloedige nederlaag toe en vernietig den 111 tanks. Daarmede verloren de bolsjewieken sedert het begin van de derde afweerslag ln Koerland in. to taal 334 tanks. Op de tweede Kerstdag waren plaatsen "Sn het West-Duitse gebied, vooral aan de Midden-Rijn het aan valsdoel van Anglo-Amerikaanse ter- reurbömmenwerpers en toestellen ln scheervlucht. Amerikaanse formaties wierpen bovendien bommen ln Opper- .Sllezlë. Door Jagers en afweergeschut van het luchtwapen verloor de vijand gisteren in totaal 61 vliegtuigen. Duitse duikboten hebben twee krachtig beveiligde schepen met te zamen' een inhoud 'van -12.000 brt. tot zinken gebracht en een derde ge torpedeerd. voorts werd voor Cher bourg een 14.000 brt. metend passa giersschip door 'torpedotreffers zo 2waar beschadigd, dat aangenomen kan worden,- dat het ls vergaan. Uit groepen beschermende schepen en duikbootjagers zijn bovendien acht torpedobootjagers en convoolschepen tot zinken gebracht. BERLIJN, 28 Dec. Rijksminister dr. Göbbels heeft aan de vooravond van Kerstmis een radiorede gehouden, waarin hij zich tot woordvoerder maakte van alle gevoelens en zorgen, die een gevolg zijn van de lucht ter reur en herdacht ln het bijzonder de mlllloenen dappere Duitse soldaten aan alle fronten. „Well? Duits hart zou niet van trots en ontroering l'eller kloppen, zo zelde hij, wanneer lk hier onze soldaten gedenk, die nu sedert meer dan eeri week ln het Westen weer in het offensief zijn en door _hun heldendom en hun door niets gebro ken en door niets te breken aanvals- kracht de gehele wereld ln verbazing en bewondering hebben gebracht? Dat. ln de geest met hen het gehele Duitse volk meemarcheert, weten zij en dat moeten zij voelen. Onze? innig ste wensen vergezellen hen bij hun winteraanvalsslag, waarvan,' 'de eerste belangrijke resultaten reeds aan de dag zijn getreden. Niemand zal ver- Vachten. dat lk behalve de gepubli ceerde officiële berichten van het op- perbevèl der weermacht nadere bijzon derheden zal mededelen over de aan de gang zijnde operaties ln het Wes ten, riaar voorbereiding, haar ontwerp en doelstelling. Daarvoor komt een gunstige^ tijd c-n gelegenheid." Over den Pdhrer zelde dr. Göbbels, dat diens gezondheid prima is. De Füprer ziet rhet een onwrikbaar ge loof en standvastigheid de verdere ont wikkeling van ide ooriog tegemoet. De overwinning Van onze wapens wordt gemotiveerd dèor zijn' onwrikbaar be sluit, nooit voor den vijand te knie len," van iedere* gelegenheid te profi teren om hem slagen toe te brengen en blindelings op zijn volk te vertrou wen, dat ln dez(è wilde en veelbewogen tijd de beste en trouwste bondge-r noot la. Ie JAARGANG No. 306 VRIJDAG 29 DECEMBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en edministratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwertaal. Losse nummers 5 ct. STOCKHOLM, 28 Dec. Reuter meldt, dat volgens berichten, die Don- r derüagochtend vroeg to Londen wer den ontvangen, de conferentie te Athene voor onbepaalde tlid uiteen ls gegaan. Verscheidene gedelegeerden hebben Woensdag, toen de Elas haar voorstellen indiende, de vergaderzaal verlaten.' Volgens deze berichten heett Churchill tegenover persvertegenwoor digers verklaard, dat de Britten vast besloten zlin Athene en het naburige geoled te zuiveren. De daartoe nodige strijdkrachten hebben zij. Volgens een niet-officieel bericht uit Athene heeft Cliurchlll verklaard, dat de toestand ln Griekenland aan een herziening zou worden onderworpen, wanneer Roosevelt; Stallh en hll „bin nen niet al te lange tijd, van nu al te rekenen", bijeen zouden komen. Ver der zou Cliurchlll -gezegd hebben, dat de Britten Griekenland niet zouden verlaten, alvorens een behoorlijke Griekse regering gevormd zou zlln. Wanneer de Grieken,.zelf geen oplos sing zouden vinden, zou eventueel een „Internationale trust voor Grieken land" gevormd moeten worden. Voorts heeft Cliurchlll tegenover de persvertegenwoordigers verklaard, dat er geen sprake van kan zijn, dat de Griekse koning naar Griekenland te rugkeert. alvorens een vrije beslissing door het Volk ls genomen. Overigens ls men ln de Griekse hoofdstad van mening, dat er -weinig kans bestaat. datvsp de huidige con ferentie beslissingen kunnen worden genomen. De leider der Griekse liberale partij Sophoulos, verliet de conferentie met de opmerking, dat hij „misselijk" was van de argumenten, die de communis ten aanvoerden. Over de opgewonden scènes, die zich hebben voorgedaan, toen Churchill de conferentie verlaten had. wordt nog gemeld, dat de pauzes tijdens de rede voeringen zo veelvuldig voorkwamen, dat een woordelijk protocol niet kon worden vervaardigd. De leider der com munisten. Slantos Partsalldis, beweer de. dat het conflict tussen de Engelsen aan de ene en de gehele Griekse natie aan de andere kant bestaat. Generaal •Piastiras heeft aan de Earn en de Elas het recht ontzegd zich te beschouwen als de bevrijders van Griekenland* De Elas eist, naar voorts ln de berichten uit Athene wordt gezegd, de portefeuille van binnenlandse zaken en Justitie voor zich op. alsmede de onderstaatssecretariaten van het minis- Luchtaanval op Tokio TOKIO, 28 Deo. Het keizerlijke Japanse hoofdkwartier deelt mede: „Tokio werd Woensdagmiddag door ca. 50 vijandelijke vliegtuigen aangeval len, die op de Marlanen gestationneerd zijn. Volgens de voorlopige berichten werden veertien machines neerge schoten en 27 beschadigd. Aan Ja panse zijde gingen vier toestellen ver loren. Schot gelost op Churchill ZURICH, 28 Dec. Associated ^ress meldt uit Athene, dat een scherp schutter van de Elas bulten de Britse ambassade Woensdag een schot op Churchill heeft gelost. De kogel trof een Jonge vrouw op enige honderden meters afstand. terle van oorlog en buitenlandse za ken. Hierdoor zou de, Elas een aandeel van vijftig procent hebben ln de ge- eiste nieuwe 'regering. Do Elas zou voorts geëist hebben, dat op de eerste ZoAdag ln Februari een volksstemming over de terugkeer van den koning gehouden wordt. De algemene verkiezingen voor de natio nale vergadering moeten ulterlllk ln April gehouden worden. De Elas ver klaart zich bereid, tijdens de volks stemming Internationale gedelegeerden toe te laten, om een juiste, gang van zaken bU de verkiezingen tè waarbor gen. De Griekse premier, Papandreoei heeft verklaard, bereid te zLln aan de conferentie het aftreden van zljh regering voor te leggen, wanneer dit ertoe zou kunnen bijdragen de vrede ln Griekenland te herstellen. Op grond van art. 1 der verorde ning nr. 42/1941 betreffende de ver plichting tot het verrichten van diensten en betreffendede beper king ten aanzien van het veranderen van betrekking, zóals gewijzigd en aangevuld door de verordening nr. 48/1942 en op grond van een bijzon dere machtiging wordt bepaald: Alle mannelijke Nederlanders en staatlozen, behorende tot de lichtin gen 1905 tot en met 1928, die thans hun woonplaats of vaste verblijf plaats hebben ln de provincies Noord-4 Holland, Zuid-Holland en Utrecht, zijn verplicht te werken ln het kader van de arbeidsinzet. De inschakeling ln de arbeidsinzet geschiedt door een bijzóndere oproep. Tot het tijdstip van de Inschakeling ln de arbeidsinzet zijn de bovengenoemde personen ver plicht. met inachtneming van de be staande vdorschrlften betreffende het veranderen van betrekking, hun te genwoordige betrekking te blijven uit oefenen en m hun woonplaats of vaste verblijfplaats te blijven. Alle arbeidskrachten, die noodzake lijk zijn voor het in stand houden van het openbaar bestuur, alsmede voor het voortzetten van de werk zaamheden van inrichtingen, land bouw-, veeteelt- en tuinbouwbedrij ven en bedrijven, waarin een tak van nijverheid wordt uitgeoefend, alsmede andere bedrijven, waarin een belang rijke taak1 wordt vervuld, dan wel voor de cprlog belangrijke opdrachten moeten worden uitgevoerd, worden vrijgesteld en worden niet opgeroe pen voor de tewerkstelling ln het ka- Wielrijders op de rijwielpaden! De Höhere ff-und Pollzeiführer en commissaris-generaal voor de veiligheid wijst er op, dat de laatste tijd veelvuldig is waarge nomen, dat wielrijders ook op wegen, die van fietspaden zijn vooriien, gebruik maken van de rijweg en daardoor het verkeer storen, terwijl zij tevens zichzelf en anderen in gevaar brengen. Voor aover er op openbare wegen fietspaden aanwezig zijn, zijn wielrijders verplicht uitsluitend daarvan gebruik «ie maken. Aan de politie is opgedragen tegen over treders op te treden. der van de arbeidsinzet elders. Alle personen, die op grond mervan moe ten worden, vrijgesteld, verkrijgen een bijzonder, algemeen geldig bewijs van vrijstelling. Op het tijdstip van de Invoering van dit bewijs van vrijstel ling worden alle bewijzen, welke tot det tijdstip tor zake van vrijstelling zijn afgegeven, ongeldig In geval van inschakeling ln de ar beidsinzet wordt de verzorging van de tewerkgestelde personen alsmede van hunne gezinsleden, ln ruim voldoende mate gewaarborgd. HIJ. die ln strijd handelt met de bepalingen van deze bekendmaking of van de ter uitvoering daarvan uit te vaardigen voorschriften, dan wel deze tracht te ontduiken, wordt ge straft met gevangenisstraf op grond van art. '4 der verordening nr. 42/ 1941, voor zover niet op grond van andere bepalingen een zwaardere-straf kan worden opgelegd. Ultlokkers. me deplegers en medeplichtigen worden als daders gestraft. Het nemen van maatregelen op het .gebied van do Sicherheltspollzel blijft onaangetast. Hulzen of gronden, waarin of waarop zich een opgeroepen man verstopt, worden met Inbegrip van de meubi lering verbeurd verklaard. De bepalingen van deze bekendma king treden onmiddellijke ln werking. .De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied; De algemeen gemachtigde voor de totale oorlogsinspanning; Liese. Den Haag. 14 Dec. 1944. Frankrijk treedt toe tot de „verenigde naties" LISSABON, 28 Dec Het Amerl- kaanse ministerie van buitenlandse zaken heelt medegedeeld, dat Frank rijk Nieuwjaarsdag tot de vereiflgde naties zal 'toetreden. De nieuwe Fran se ambassadeur, Henrl Eonnct, zal tile dag namens Frankrijk op het mini sterie .van buitenlandse zaken een verklaring inzake de toetreding en dertekenen. De Belgische, regering heeft een herbewapening der strijdkrachten van de verzetbeweglng geweigerd. Spreekwoorden gelden niet hele maal zonder reden als bewijs voor de gedachten-rijkdom van een volk. Het Nederlandse Volk heeft vele en kleurige spreekwoorden. Maar gelijk in het algemeen de erfgenaam de (rijkdom van dan erflater al echts voortzet, wanneer zijn beheer even voorzichtig en even doeltreffend is. zo is overgeleverde gedachtenrijk- dom slechts waardevol, wanneer zij door volgende generaties telkens op nieuw gedacht, dóórdacht en begre pen wordt. En soms ziet het'er naar uit, dat de Nederlanders hun spreek woorden weinig repeteren. In het westen des lands met name zijn in de afgelopen weken door de bezettende macht maatregelen geno men, die door vorm en wezen voor de betrokkenen zeer onaangenaam waren. Mannen beneden de veertig jaar moesten op korte termijn hun woonplaats verlaten en werden daar door onttrokken aan hun vertrouwde arbeid en aan hun gézin. Of zij het geloven willen of niet: het pijnlijke van die maatregelen heeft ook vele Duitse autoriteiten bezig gehouden. En daarmee is reeds voor een deel geantwoord op dé ironische commen taren. die hier en daar hebben ge klonken: dat „dit nu zeker een uit vloeisel van die veelbesproken Ger maanse saamhorigheid is". Men kan er vollediger op antwoorden met de goed-Nederlandse, naar alle schijn echter dn het vergeetboek geraakte zegswijze, dat de liefde niet van één kant komen1 kan. In Mei 1940 capituleerde generaal Winkelman en aan die capitulatie waren voorwaarden verbonden ten aanzien van de houding van Neder landse weermacht en Nederlandse be volking. die hier plet uitvoerig om schreven behoeven te worden omdat iedereen ze hier meer dan vier jaar intuïtief heeft aangevoeld. Winkel man ging tot de capitulatie eerst over na nadrukkelijke machtiging door de toenmalige Nederlandse rege ring. De Nederlandse regering zelve echter verliet het land en deed daar mee afstand van.haar bevoegdheden, overeenkomsig het artikel van onze grondwet, volgens hetwelk „in geen geval de zetel der regering buiten het rijk kan worden verplaatst", Nu. is een capitulatie volken rechtelijk definitief, —zulks bijvoor beeld in tegenstelling tot een wapen stilstand die door één der par tijen of door beide ook na vele jaren (men denke aan het Twaalfjarig Be stand) nog kan worden opgeheven. De capitulatie voorwaarden ble ven bindend. In geen geval konden zij hun kracht verliezen, omdat de uitgewelten Nederlandse regering uit Londen er zich van los wenste- te maken: in strijd met de aangegane verplichtingen, in strijd met haar eigen bevoegdheden en (gelijk thans heel duidelijk blijkt) in strijd met de onmiddellijke belangen van het Nederlandse volk. *De spoorwegstaking was onmisken baar een poging, tot een georgani seerd verzet tegen de bezettende macht te komen, tegen letter en geest der eenmaal aanvaarde capitulatie voorwaarden in. En het Nederlandse volk zelf kan er zich over beraden, of het daarvoor de prijs van de hon ger tot in zijn bitterste consequentie wil betalen. Een nog duidelijker poging, de weerbare bevolking in strijd met de capitulatievoorwaarden te doen ingrijpen ih het militaire ge beuren leverden de uitgeweken rege ringen echter door het organiseren van de ondergrondse verzetbeweging. 1 En openlijk spreekt, men in Londen thans van een mobiliseren van de weerbare mannen in de „bevrijde" gebieden, als ware dat na de eenmaal aanvaarde capitulatie de gewoonste zaak van de wereld. Met een verwijzing naar de ironie van sommigen zou men hier kunnen vragen; iSi deze nieuwe, drievoudige oorlogsverklaring èen bewijs, dat men prijs stélt op Germaanse saamhorig heid? Van den Duitsen' bezetter in elk geval kan niemand ernstig ven- wachten, dat hij zich zal blijven uit putten in welwillendheid, alleen om het daardoor de verzetsbeweging ge makkelijk te itiaken. Zeker niet nu inmiddels kwam vast te staan, dat in België Amerikaanse en Britse tanks bij him opmars door leden van de verzetsorganisaties werden begeleid, waar de Anglo-Amerikaanse infan terie nog niet ter plaatse was. Van den Duitsen bezetter kan evenmin iemand verwachten, dat hij rustig het risico neemt, de weerbare Neder landse bevolking uit de vesting Hol land opnieuw *£gen zich gemobili seerd te zien. wanneer de frontlijn zich ooit weer daarheen zou ver plaatsen. Om deze redenen werden vele weer bare mannen uit streken, die, onder bepaalde omstandigheden als oorlogs gebied opder vijandelijke contróle zouden kunnen komen, weggevoerd en elders te werk gesteld. De-nieuwe ver ordening, die men thans in dagbladen en op aanplakbiljetten lezen kan, is als het ware de juridische neerslag der reeds bekende maatregelen. Een en ander is in het bijzonder voor vele betrokkenen, die'aan nieuwe oorlogsverklaringen niet de geringste behoefte hadden, schrijnend en hard. Het vergeten spreekwoord echter zal ook hen moeten doen begrijpen, wat door de ontwikkeling der dingen logisch komc-n moest. Voor het Neder landse volk als geheel blijft bij deze bittere ervaringen althans de steun, dat een reeks vrijstellingen het ook volgens de nieuwe verordening' de vitale bedrijven mogelijk zal maken, noodzakelijke diensten te blijven ver vullen. Do Franse consultatieve vergade ring heeft haar geheime vergadering geëindigd met een eenstemmig- ver trouwensvotum voor de regering-De Gaulle. - In een ziekenhuis in de buurt van Berlijn ls de Franse minister van productie Blchelonne aan de gevolgen van een operatie overleden. iLoyd George, de „vader" van het Lagerhuis ls voornemens zich na 54 Jaar voortdurend ln het Parlement ge werkt te hebben, terug te trekken Lloyd George, die bijna 82 Jaar ls. heeft dTt besluit genomen op advies van zijn geneesheren. De zon gaat op 29 Dec. onder om 16.33 uur en op 30 Dec. op <>m 8.51 uur. Maan op 30 Dec. onder om 9.29 uur en op om 17.36 uur. V.M. 29 Dcc., L K. 5 Jan., N.M. 12 Jan., t.K. 19 Jan. Directeur: H. 3. Kerkmeester, Bus- sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt, Amsterdam; plv. hoofdredacteur;. Ir. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem; binnenland: J. y. Grieken; Illustratie en opmaak: R. Kampstra; volkscul tuur en kunst: M. Wolters; muziek: G. K. Krop; sport: J. J. Llber; adver tenties: A. 'H. Lamoaers. allen te Am sterdam. K 118 HOOFDKWARTIER VAN DEN THRER, 28 Dec. Het opperbevel n de Weermacht deelt mede: IrDg ?pe penetratie van onze aanvals- rjnaties in het Belgisch-Luxem- rgse gebied heeft behalve tot een .tl&sting Van het gehele overige estelijke front geleid tot een ont- >etingsslag van de grootste omvang at de intussen aan andere sectoren trokken vijandelijke divisies. Aan t Noordwestelijke front van het ge- ehtsgebled vordert onze aanval .der taaie vijandelijke tegenstand ngzaam. Aan het gehele Zuidelijke ont handhaaft de tegenstander zijn erke druk. Gister werden wederom vijandelijke tanks stukgeschoten, e buit aan geschut en anti-tank- monnen is volgens de tellingen van t dusver sedert 16 December tot eer dan 300 gestegen. Lf-ngs het Elzas-Lotharlngse front aten onze troepen de zuivering van J^rifrreln derver$terklngswerken i het Westén voort. Uit de Boven- '"ls worQt melding gemaakt van ^ndige stellingsgevechten aan erskanten van Kaysersberg. In hevige luchtgevechten boven het estelijk front vernietigden Duitse eers gisteren 23 vijandelijke Jacht- 'egtulgen. Luik en Antwerpen lagen ook de Belopen d«g onder zeer sterk vuur. in Mldden-Italië versterkten de ultse en Italiaanse troepen ln het invalsgcbled van Gallicano hun pas •roverde stellingen en handhaafden '»Tte«en vijandelijke tegenaanval- n. in het gevechtsgebled van Faenza !i»l Romagna ondernamen de ïtten 6lechts enkele vruchteloze nvalien. In Noordoost Kroatië kwam het de itste dagen tot hevige gevechten ;t oe tussen Donau en Save aanval- ide be. den en Bulgaren. De vijand, s ln het gebied van de stad Otok was orgedrongen, werd ln een tegenagn- 1 daar uit geworpen en leed daarbij •are verliezen. In Hongarije nam de slag tussen latten-meer. èn de Zuidgrens van Slo- a.K'je uog toe in omvang en hevig- 5jd. Uü het gebied Stuhlwelssenburg- tlsoegalla en teh Noorden daarvan. ^5°^® "be vijand met versterkte rljdkrachten naar het Westen en viel j>vendlen Boedapest hevig aan uit Zuid-oosten en Noord-oosten, et Dults-Hongaarso garnizoen biedt roltterde tegenstand tegen de storm- lJ5nS? .^sJewlsten aan de binnenste rdedlglng6ring. Ten "oorden yan de Donau ba- onder afweer van irke vijandelijke aanvallen al strlj- *nd een terugweg naar de Westelijke •ver van de Gran. Tussen de Flpel .3 het brongebied van de Sajo wer- *n talrijke aanvallen der bolsjewls- -ndefd g€n' 6nl8e penetratles af&e" n Koerland zetten de Sowjets ln de taande zwaartepunten hun aanval- 3a het aanvoeten van versterkln- roort. Afgezien van gering terreln- ee ten Noorden van Doblen bleef .ogfdgevechtsllnle ook gisteren ste- S m onze handen. In de zware af- ^ergevechtën. van 26 en 27 December moten vijandelijke tanks stukge- wtfpunt der AMlo-Ameri- ■ï^«S'ÏÏnSl!n Ia* 8«"ren op Arr»51ï en Westeu van de Rijn. ovendien vormde Fulda het doel van fü tf£Teur*anval. Amerikaanse forma- ies wierpen bommen op plaatsen ln BERLIJN, 28 Dec. De militaire woordvoerder van de Wtlhelmstrasse noemde vandaag het afbreken van het grote 'Anglo-Amerikaanse offen sief in het gebied van Aken en aan het Saarfront. alsmede het verijdelen van de beoogde doorbraak naar Ruhr- en Saargebied het belangrijkste suc ces van de Duitse aanval tot dusverre. Naai- aanleiding van een vraag zeide hij nog. dat men de Duitse operatie zeer wel als een ontlastingsoffensief kan beschouwen. In ieder geval heeft zij het initiatief weer in handen van het Duitse commando' gebracht. Zuid-oost Duitsland. Na enkele nach telijke stoorvluchten boven Noordwest- Duits gebied, vielen de Erltten ln de vroege ochtenduren West-Duits gebied aan". BERLIJN, 28 Dec. De Flihrer heeft het Eikenloof bij het Rid derkruis van het IJzeren Kruis verleend aan den ff -brigade! ührer. jürgen Wagner, kemmandeur der" ft -vrijwillige pantsergienadlerbri- gade „Nederland", als 680en sol daat van de Duitse weermacht. Régentschapsraad in Griekenland? STOCKHOLM, 28 Dec. Volgens de Londense zender zijn Churchill en Eden wederom naar Londen terugge keerd. Zij zouden den Grieksen koning hebben aanbevolen, onmiddellijk zijn goedkeuring te hechten aan de instel ling van een regentschap. Naar Reuter uit Athene meldt, heeft de Griekse premier Papand reoe in een telegram aan den Grieksen koning zijn ontslag ingediend en tegelijker tijd de vorming van een uit drie leden bestaande regentschapsraad gead viseerd. Churchill heeft in zijn rede te Athene nog verklaard, dat, wanneer geen overeenkomst met de Elas tot stand zou komen, de kanonnen verder zouden spreken, zoals zij hét ook thans doen De burgeroorlog gaat ver der. Onder de Griekse leiders heerst groot pessimisme. Zij zijn van mening dat de voorstellen, die de Elas op de conferentie heeft gedaan, in die vorm onaanvaardbaar zijn. Het enige tast bar e resultaat is tot dusverre de een stemmige principiële aanvaarding van het regenschap, die Damaskinos waar schijnlijk reeds telegrafisch aan den Grieksen koning heeft overgebracht. Bonkaarten Duitse weermacht DEN HAAG. 28 Dec. De geldig heidsduur der levensmiddelenkaarten van de Duitse Weermacht (tot dusver 31.12.1944) ls tot nader order verlengd. Ie JAARGAN© No. 307 ZATERDAG 30 DECEMBER 1944 Uitgave: N.V. fee Arbeiderspers - Bureaux voor redactie en edministratie: Hooigracht 31 Leiden Tel. 24996 - Posjtgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kyvarteal. Losse nummers.5 ct.' Het geallieerde opperbevel heeft, aldus meldt Interinfin totaal 24 tankdivisies ën zware aanvalsforma- tles geconcentreerd, waarmede Elsen- howïr het Initiatief weer in handen hoopt te krijgen. Daaronder bevindt zich de 51e> Engelse divisie Infanerle die doorgaat voor een ellteformatle. Alle overige divisies zijn Amerikaans. Tien daarvan zijn evenwel zo zwaar geteisterd, tiat het izamenlljke poten tieel der geallieerden, ln de Ardennen- slag geraamd kan worden op ca. vijf tien tot acst-len divisies, waaronder verscheidene goed uitgeruste tankdi visies. Daai1, Elsenhower bovendien de laatste 48 uur de volle kracht van zijn vllegen.de formaties heeft kunnen laten gelden. Is de slag in het westen gisteren meer stationnalr geworden. Aan de langgestrekte zuidelijke flank ontwikkelde zich een verbitter de strijd, ln welks verloop de Duitse formaties in Midden- en Oost- Luxemburg enig terrein mdesten prijs geven BIJ Bastogne gelukte het den Amerikanen, de Duitse grendelstel- llngen tijdelijk open te breken en met gepantserde voertuigen door te stoten tot de strijdkrachten, die ln de stad waren opgesloten. Steeds duidelijker treedt, aldus Schmalfuss. aan het licht, dat de zware Duitse tanks "beter zlln dan de Amerikaasne. De tankverllezen der Amerikanen, dLe de Duitse verliezen ver overtreffen, tonen aan, dat veld maarschalk von Rundstedt niet alleen over de beste tanks, doch ook over de handigste bentannlngen beschikt. Steeds meer Amerikaanse formaties worden aan andere frontsectoren ont trokken en op de zuidelijke flank van de Duitse aanvalswig opgesteld. Het laat zich aanzien, dat de gevechten tot een-massale botsing in de vorm van een beslissende veldslag in de hoek van de Maas zullen leiden. Sfrijd in Budapest De strijd om Boedapest ls thans volgens Interlnf ln volle hevigheid otnibrand. De binnenstad is door de Sowj et-Russische artillerie in puLn gelegd. Voor zov^r tot nu toe bekend is. konden de Sowjet-Russen nog slechts de buitenwijken -van de weste lijke oever der stad binnendringen. Om de zuidelijke spoorwegbrug ont stonden hevige gevechten. De Duitse en Hongaarse soldaten wisten zich hier te handhaven. De vijand is thans bezig zijn artillerie naar voren te brengen. De - burgerbevolking heeft haar intrek genomen ln de kelders. De zon gaat yan 30 Dec. tot 2 Jan. op tussen 8.51 en 8.50 uur en onder tussen 16.34 en 16.38. Maan op 30 Dec. onder om 9.29 uur en op om 17.36 uur; 31 Dec. onder 10.15 uur cn op 18.40 uur; 1 Jan. onder 10.51 uur en op 1JL47 uur. L.K. 5 Jan,. N.M. 12" Jan, EJt. 19 Jan, V.M. 27 Jam Na hevige straatgevechten ls een bolsjewistische gevechtsgroep erin ge slaagd. de stad Esztergom (Gran) ten westen van de Donauknie- te ver overen. In Koerland ls de enige diepe pe netratie, die de Sowj et-Russen hier 1 nde afgelopen acht dagen tot stand hebben weten te brengen, n.l. die bij het baanvak van Mitau naar Frauen- burg, afgegrendeld. vx«KKRLiJN,T-,2^ Dec- operbevel- hebber der Duitse Marine, grort-adml- raal Dönltz. heefpt Je soldaten erer speciale formatie van een commando onder bevel van vlce-admiraal Heye de benaming „Sturm-Wiklnge" verleend en hun het volgende; telegram gezon den: „Met vreugde en trots denk ik aan u Sinds dagen z»jt ge ln bewuste zelfopoffering ln de aanval tegen de aanvoer voor de Schel'demond, die voor de- Engels-Amerikaanse oorlogvoering van zo beslissende betekenis is. Dé hoogste erkcntelljkh4ld en onsterfe- lljke roem zijn uw deel. Ik prijs uw G<L -Stunn- wlklnge een lichtend voorbeeld voor alle mannen der marine. Heil onzen Führer. Dönltz. groot-admiraal". Duitse troepen uit Finland op Noorse bodem m?SSÏÏPK.1iTA5TIEB VAN DEN FUHRER. 28 Dec. Het opperbevel der Weermacht deelt verder mede: ..Door het verraad-der Finse regering was het ln September noodzakelijk ge- worden, de Duitse divisies, die zich ln Midden- en Noord-Finland bevonden, op Noors gebied terug te nemen. Hét Sowjet-commando. gesteund door de voriaadplegende Flnjo troepen, tracht te deze cUetanclëringsbeweging over vele honderden kilometers langs wei nige wegen te verhinderen. Al deze pogingen zijn teniet gedaan door de dapperheid onzer troepen en de voor- treffelijke Duitse leiding onder Gene- ral-Oberst Rendullc. Het vijandelijke oogmerk, de terugtocht der ervaren en door de natuur geharde Duitse woud en toendrastrijders kf te snijden, mls- ljjkte met-zeer zware verliezen voor de Sowj et- en d,e Finse troepen. Het uit Finland teruggekeerde Duit se leger staat thans met volledige ge vechtskracht ln het Noord-Noorse ge bied gereed voor elke taak die het ge steld wordt". Wijzigingen verwacht in Eisenhower's staf STOCKHOLM, 28 Dec. Associa ted Press meldt, dat binnenkort als gevolg van het Duitse overrompe lingsoffensief in het Westen belang rijke wijzigingen te verwachten zijn in de geoierale- staf van Eisenhower. In officiële kringen te Washington verklaart men, dat de geallieerde be richtendienst ernstige fouten heeft gemaakt. Deels heeft hij de mening gehuldigd, dat de Duitse legers bij de gevechten in Frankrijk 'volkomen uit eengeslagen waren en hun kracht verloren hadden, deels heeft men te kennen gegeven op de hoogte te zijn geweest van de sterkte der Duitse reserves. In Amerikaanse militaire kringen noemt, men volgens Associa ted Press de strategische berekenin gen en de keuze van het tijdstip van het Duitse offensief schitterend". De afdelingen der HUnkagerde. die zich reeds in de strijd tegen de benden hebben onderscheiden; zlln ln de Slowaakse weermacht opgenomen, opperbevelhebber dezer eenheden is de chef van de mink a-garde Kabaja. Verlaging melkranfsoen DEN HAAG, 28 Dec. De bonnen van gestandaardiseerde melk, welke ln de provincies Noord-Holland, Zuid- Holland en Utrecht zijn uitgegeven tegen inneming van de bonnen E 413 van de Inlegvellen, waren oorspronke lijk bestemd voor het gebruik ln het tijdvak van "10 December 1944 tot en met 6 Januari 1945. Met Ingang van 1 Januari 1945 wordt het rantsoen teruggebracht tot 1| liter per week. In verband hiermede worden voor het tijdvak van 6 tot en met 20 Januari geen nieuwe melkbonnen uitgereikt, doch moeten de drlë bonnen, oor spronkelijk bestemd voor de week van 31 December tot en met 6 Januari a.s. dienst doen voor het tijdvak van 31 Dec. tot en met 20 Januari a.s. Een uitzondering wordt hierbij ge maakt voor kinderen, geboren ln 1944. Voor dezen wordt het rantsoen van 54 liter per week gehandhaafd. Tegen aantekening van het getal 501 ln het vakje CE op de stamkaart dezer kin deren en Inneming van- een ontvangst bewijs-zullen de distributiediensten voor elk dezer kinderen zes noodrant soenbonnen ..melk 1" uitreiken voor het tijdvak van 7 tot en met 20 Januari as. Plaats en tijd dezer uit reiking zullen door de plaatselijke dis tributiediensten worden 'bekend maakt. In verband met het bovenstaande ls de geldigheid der rantsoenbonnen „melk 1", waarop het kringnummer van de uitreikende dlstrlbutledlenst als opdruk voorkomt, verlengd tot 20 Januari 1945. Prof. Overdiep overleden GRONINGEN. 27 Dec. Alhier overleed. 59 jaar oud. prof. dr. G. S. Overdipp. hoogleraar in de Neder landse taal en letterkunde aan de rijksuniversiteit, sinds 1929 als op volger van prof. Kluyver. De begra fenis had in alle stilte plaats in Nordhom. Ervaringen langs „de weg der zuchten" De weg naar Hoorn is geplaveid met goede verwachtingen. Hij is gestoffeerd met zwoegende mensen, met fietsen van alle jaargangen en kwaliteiten, fietsen zonder.met houten of massieve of tot op het canvas ver sleten, maar altijd bijna kerkhofrijpe banden. Het is een triest gezicht, deze stoet van bleke, zwoegende mensen, die over de wegen trekt met lege zakken en de honger op het gelaat. Geen V.V.V. is er ooit ln geslaagd, dë mensen zo naar buiten te drijven als de honger dat doet. Het klinkt wat cynisch, maar het, is dan ook reet een flinke dosis cynisme en typisch Am sterdamse galgenhumor, dat de hoofd stedelingen de trieste weg naar Hoorn aanvaarden. Maar het zijn niet alleen Amster dammers. die deze trieste weg aan vaarden. Van Lelden en zelfs Den Haag uit komen zij, en deze voedscl- reizlgers zlin er nog erger aan toe dan de Amsterdammers Een arts te Alk maar vertelde, dat er wekelijks dertig tot veertig volkomen uitgeputte men sen bU hem worden gebracht, die niet meer in staat zijn, hun weg te ver volgen. Gevallen met dodelijke afloop zijn reeds voorgekomen. In Venetië 16 de brug der zuchten. Van Amsterdam naar Hoorn loopt de weg der zuchten. BoerdcriJ-erf op. boerderlj-crf af „Niets te koop". „Niets te rullen". „Qond... van mijn erf af!" „Ik k&'a je niet helpen, man." „Denk Je. dat lk niks anders' te doen heb?" „Ik wil wel rullen, drie gouden tientjes voor een half mud tarwe anders niets." „Heb Je tafelzilver? Dan kunnen we ruilen." Ach, de etenv/ensers hebben goud noch tafelzilver en yoor geld. zelfs voor wollen truien of kinderkleren ls bijna niets meer te krijgen. Een nieuw spreekwoord ontstaat onder de stede lingen: „Geen boer zo lang of'er ls een boom voor." Misdragingen Maar ten andere, er ontstaateen spreekwoord onder de boeren: ..Geen Amsterdammer, of hll sleelt." E3i belde partijen komen steeds agres siever tegenover elkaar te staan en helaas, beide partUen hebben onge lijk., Inderdaad er zijn boeren schat rijk geworden ln deze tijd door het vragen van woekerprijzen, maar de goeden krllgen de slechte naam der woekeraars mee. Inderdaad. Amster- dammcrs.hebben zich niet ontzien, het gastvrije aak. dat zij vonden als zij des avonds niet meer hulstoe konden, des morgens te verlaten met mede neming van een paar konilnen. een flets of het drogende wasgoed. Er zijn stedelingen, die kerken als closet ge bruikt- hebben, die de aardappelen van •het land gestolen hebben. Een garagehouder ln een der Zui derzeestadjes stelde twee nachten lang zijn garage ter beschikking van Overschrijden van de grens DEN HAAG, 28 Dec. In toene men-' mate komen echtgenoten en ande familieleden\van Nederlandse arbeiders, die in Duitsland werken, naar Enschede om van de Ein- und Ausreisestelle papieren voor het over schrijden van "de grens naar Duitsland te verkrijgen. Van Duitse zijde wordt dringend gewaarschuwd tegen derge lijke reizen en pogingen, daar papie ren voor het overschrijden yan de grens of visa op het ogenblik niet kunnen worden verstrekt. vermoeide vocdselhalers. Na de twee de nacht had hij er genoeg van. Zijn. garage was totaal vervuild, zijn ge reedschappen waren gestolen, de kus sens uit zijn auto's meegenomen Is het wonder, dat de plattelanders de Amsterdammers wantrouwig aan zien? Is het wonder, dat de stedelin gen do boeren haten? Het wordt hoog tijd, dat belcle partijen tot bezinning komen en Inzien, dat hun beider hou ding aanzienlijk gewijzigd moet wor den. Niet ln de eerste plaats opdat ste delingen en boeren weer vlotter za ken" zullen kunnen doen. Wél echter omdat deze tijd geen verscheurdheid, maar opperste saamhorigheid van een \olk vraagt, zal volslagen ondergang niet het eindresultaat zijn. Wat de voedselvoorz'enlng ln het westen des lands betrr die ls in het huidige stadium van de bemoeiingen der „Centrale Rederij Voedselvoorziening" door een minimum aan wilde trans porten maximaal gediend. Het totaal der krachtsinspanningen echter vraagt de wil tot onderling begrijpen en on derling samenwerken, niet ln de laatste plaats tussen boer en stede- - ling. AMSTERDAM, 29 Dec. Uit Haar lem bereikt ons het bericht van over lijden van den heer H. Lindeman, lid - van de voormalige raad van commis sarissen van de N.V. „De Arbeiders pers". 1 In de Nederlandse arbeidersbewe ging heeft de he&r Lindeman een be langrijke rol vervuld. Opgeleid als lithograaf, ijverde hij voor de belan gen van de werkers in de litho- foto- en chemigrafie. Bijna twintig jaar was hij secretaris van de toenmalige Ned. Litho-, Foto- en Chemigrafen- bond. Als jongeman van 28 jaar werd hij benoemd tot voorzitter van de Dordtse Bestuurdersbond en enige Jaren maakte hij deel uit van de Dordtse gemeenteraad. In 1918 volgde pjn benoeming tot bezoldigd secre taris van de Rotterdamse Bestuur dersbond. in welke periode hij deel uitmaakte van de Rotterdamse ge meenteraad. Metterwoon vestigde hij zich in Haarlem, waar hij eveneens tot gemeenteraadslid werd gekozen Als voorzitter van het Instituut voor (Arbeidersontwikkeling heeft hij in de Spaarnestad veel bijgedragen tot geestelijke verheffing van de wer kende stand. Op journalistiek gebied verleende Lindeman zijn medewer king aan de grafische pers en aan tal van vakbewegingsbladen. In 1932 nam hij afscheid van de N.L.F.CB. om als hoofdbestuurder van het toenmalige d<3 belangen vah.de Nederiandse werkers te dienen nirvvirfo 2P^coöperatief terroin- onb- S/2SÏ 0t?ei thans overledene veel acti- h iG Jarj? achtereen maakte de Coöperatieve Raad, laatstelijk als voorzitter. hartverlamming heeft op 59- jarige leeftijd een einde gemaakt aan dit werkzame leven. x eu': fl J Kerkmeester. Bus- nim, noofdreaacteur. Hendrik Llndt. Amsterdam, plv hoofdredacteur, li A a. de Haas van Dorsser. Haarlem; binnenland. J. y Grieken. Ulüstratle en opmaak: R. Kamps::.', volkscul- *uur en kunst: M. Wol 5. muziek: «I»": J. J Llber; adver- tentjes. A. H. Lammere, allen te Am sterdam. g 112

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1