HET DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Verwacht offensief z.o. Helmond begonnen Bruggenhoofd Dieden hofen uiteengeslagen Franco interneert de blauwe divisie Britse activiteit, in Limburg Bruggenhoofden bij Ell en Heel Vri jlieidsvragein Een halve liter spiisolie Nederland en Lotharing HET DAGBLAD Britten bij Weert in de aanval Andorra door Franse gendarmes bezet Politieke onrust in België neemt toe Rembrandt Offensief over een breed front tegen het Maasbruggenhoofd HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER, 15 Nov. Het opperbevel der weermacht maakt bekend: ,.De Engelsen zijn gisteren in het gebied ten Zuidoosten van Helmond overgegaan tot de verdachte aanval. Hun voorbereidingen daartoe waren reeds geruime tijd door ons waar genomen en beschoten. Op vrij breed front zijn felle gevechten ontbrand. Ten zuiden van Diedenhofen heb ben onze grenadiers het vijandelijke bruggenhoofd geheel uiteengeslagen en verscheidene honderden gevange nen gemaakt, Eij Gravelotte en ter weerszijden van de Seille zijn zij in felle afweergevechten gewikkeld. Duitse tankformaties hebben in het gebied tussen de Nied en Moerchin- gen nieuwe omsingelingspogingen van den vijand verijdeld. 22 Ameri kaanse tanks werden vernietigd. Ondanks hardnekkige afweer van onze stellingstroepen is de tegenstan der er bil nieuwe aanvallen tussenbet RijnMarnekanaal en Baccarat ln ge slaagd terrein te winnen. Ter weers zijden van de bovenloop van de Doubs heeft de vijand zijn aanvallen ten westen van Montbellard hervat. Er kwamen felle stellingsgevechten tot ontwikkeling. Van onze vestingen en steunpunten ln het westen komt verder bericht over artilleriestrljd en bedrijvigheid van stoottroepen. Het stedelijk gebied van Londen en het gebied van Antwerpen hebben op nieuw het doelwit gevormd van ver sterkt lange-alstandsvuur. In Midden-Itallë hebben onze grena diers tussen Modlgllana ëh de Romag- na. ten noordoosten van Forll, de voortgezette Britse aanvallen voor nieuwe stellingen algeslagen. Ondanks slecht weer en grote ter- relnmoellijkheden verlopen onze mars bewegingen op de Balkan en ln het FinsNoorse grensgebied volgens de plannen. Onder, de bescherming van zware Britse zeestrijdkrachten heeft de vij and opnieuw getracht te landen op het eiland Mllos ln de Ege'ische Zee. Het dappere garnizoen sloeg hem weer terug. In het gebied ten oosten van Boe dapest zetten de bolsjewieken op breed front hun doorbraakaanvallen voort met sterke infanterie- en pantser- strijdkrachten. Tegenover de ln het zwaarste vuur volhardende tanks en grenadiers konden zij geen beslissende terreinwinst behalen. Op enkele pene- tratleplaatsen werd het front door tegenaanvallen vol elan weer gesloten. Bij ophelderend weer hebben de bols jewieken ten zuiden van Ungvar tal rijke aanvallen met troepen ter sterkte tot een regiment uitgevoerd. ZIJ wer den, ondanks sterke steun van artille rie en slagvliegers, voor onze 6telllngen uiteengeslagen, 20 tanks der bolsje wieken werden daarbij vernietigd. Aan de rest van het oostelijk front ls het niet tot gevechten van grotere omvang gekomen. ZURICH, 15 Nov. Volgens een bericht van Exchange uit Madrid verluidt, dat generaal Infantes, de chef van de Spaanse blauwe divisie die tegen de Sowjet-Unie heeft ge^ streden en de broeder van den gene raal, kolonel Infantes, door Franco in de gevangenis zijn geworpen en dat de soldaten van de'blauwe divi sie in concentratiekampen zijn ge ïnterneerd. Het bericht van Exchange voegt hieraan toe, dat dit een ken merkend licht werpt op de ontwikke ling in Spanje. De actie is klaar blijkelijk een tegemoetkomen van de republikeinen. Departement van* Sociale Zaken DEN HAAG. 14 Nov. In verband met de brandstoffenschaarste wordt de hoofdzetel van het departément van Sociale Zaken met Ingang van 15 November 1944 gedurende de winter maanden overgebracht naar het ge bouw van de Rijksverzekeringsbank (Apollolaan 15) te Amsterdam (tel. 95151). Daar werden gevestigd de secretaris-generaal. de afde ling arbeid I, de afdeling algemeen secretariaat en een gedeelte van het Rijksarbeidsbureau. Van dit laatste worden namelijk de afdelingen vak ontwikkeling en sociale Jeugdzorg, ge bouwen en materialen, personeelsza ken en sociaal-economische documen tatie en statistiek gehuisvest ln het gebouw van de N.I. Handelsbank (Sin gel 250, tel. 47771). De afd. arbeid II. de afd. sociale bijstand en de aldeling comptabili teit van het departement van Sociale Zaken blijven gevestigd ln het Bunge- huis. Spulstraat 198 te Amsterdam, terwijl het staatstoezicht op de zie kenfondsen en de afdeling arbeidsver- zekèrlne in het gebouw Singel 250 te Amsterdam gehuisvest blijven. De afdeling wachtgeldregelingen wordt-thans ln haar geheel gevestigd Emmapark 6, te Den Haag. Staatsplechtigheid voor Nowotny WENEN, 15 Nov. Óp bevel van tien Führer heeft een staatsplechtig heid plaatsgevonden voor den gesneu velden Duitsen Jachtvlleger Walter Nowotny, drager van de hoogste Duit se onderscheiding voor dapperheid: het eikenloof met de zwaarden en briljan ten behorende bij het Ridderkruis van het IJzeren' Kruis en overwinnaar in 258 luchtgevechten. De Gaulle naar Moscou STOCKHOLM, 15 Nov. Naar uit Parijs gemeld wordt, heeft De Gaulle een uitnodiging van Stalin voor een bezoek aan Moscou aanvaard. Algemene verkiezingen in Egypte STOCKHOLM. 15 Nov. Woensdag ls het Egyptische parlement ontbon den. zo meldt Reuter ült Caïro. In December zullen algemene verkiezin gen worden gehouden. Voor stal- en voertuigyerlichting geen kaarsenbonnen DEN HAAG, 15 Nov. Geduren de de tweede periode, lopende van 1 December 1944 tot en met 31 Januari 1945, zullen de distributie diensten geen bonnen voor kaarsen ten behoeve van stal- en voertuig- verlichting verstrekken, Ie JAARGANS No. 120 VRIJDAG, 17 NOVEMBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 3t, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of/f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. BERLIJN, 15 Nov. In de middag uren van gisteren, aldus meldt Inter- inf, is het tweede Britse leger in Zuid oost-Nederland, na een trommelvuur, dat verscheidene uren duurde, over een breed front het offensief begon nen, dat zich reeds sedert lange tijd had afgetekend. Er ontstonden reeds spoedig zeer zware gevechten in het gebied van Meijel, alsmede bij Britse pogingen de ten westen van Venlo liggende kanalen over te .steken. Ook 's nachts zetten de Britten hun hevige aanvallen, onder het verlichten van het slagveld met schijnwerpers, voort De Duitse troepen hadden doeltref fende maatregelen genomen om ener zijds het trommelvQur uit verschei dene honderden kanonnen zonder al té grote verliezen te doorstaan en anderzijds de aanvallers tot grote offers te dwingen. De Britten wisten verscheidene kleine bruggenhoofden Dr. H. Colijn overleden DEN HAAG. 16 Nov. Dr. H Colijn is onlangs aan de gevolgen van een ernstige ziekte overleden. Hij heeft ln het Nederland voor de oorlog een belangrijke rol gespeeld, zoals ook wel blijkt uit zijn levens loop, die wij hier in het kort laten volgen. Geboren 22 Juni 1869, opgeleid voor onderwijzer, daarna te Kampen voor officier. In 1892 als tweede lui tenant naar Indië, expeditie naar Lombok (Willemsorde 4de kl.), be stuurder in Atjeh (eresabel, Willems orde 3e kl.)„ adjudant van Van Heutsz. 1907 uit militaire dienst, ver schillende bestuursfuncties in Indië. Van 1909 tot 1914 in de binnenlandse politiek, lid der Tweede Kamer, mi nister van Oorlog en van Marine. In 1914 diretteur der Bataafse Petro- leum-Mlj., lid der Eerste Kamer. Na 1922 weer in de binnenlandse poli tiek, opvolger van dr. Kuyper als voorzitter der A.-R. Partij en hoofd redacteur van „De Standaard". In 1923 minister van Financiën. 1925 kabinetsformateur, daarna nog vier malen "(1933, 1935. 1937, 1939). Dr. Colijn was een overtuigd aan hanger van de liberale economische principes met een neiging tot het aanvaarden van het patriarchale leidersbeginsel. Zijn persoonlijk op treden bezorgde hem gezag op dp in ternationale kapitalistische conferen ties, waar hij vaak Nederland ver tegenwoordigde. te vormen bij El en Heel, waarom op het ogenblik nog fel wordt gestreden. Behalve wederzijds stoorvuur der ar tillerie, wordt uit het gebied van Aken niets bijzonders gemeld. Op de zevende dag van de slag ln Lotharingen hebben de Amerikanen onder het in de strijd werpen van sterke pantserformaties thans ook frontaal van het Zuiden en het Westen uit het bruggenhoofd van Metz aan gevallen. Buitengewoon fel waren de gevechten op de Zuidelijke flank van dit operatiegebied, ln het bijzonder bij de plaats Jouy aan de Moezel. Hier ontstond onder voortdurende aanvoer van nieuwe strijdkrachten een afwls- selènde strijd, die nog steeds voort duurt. Ook ten Zuiden en tert. Zuid oosten van dit bruggenhoofd onderna men. de Amerikanen talrijke aanvallen, waarbij zij ondersteund werden door sterke pantserstrijdkrachten. In het middelpunt van deze gevechten ston den de plaatsen Landroff en- Baron- vllle. Na hevige gevechten om de ruïnes werd Baronvllle ln de late mid daguren prijsgegeven. Een aanval uit Zuidwestelijke richting op Mörchlngen bleef óf in het spervuur der Duitse batterijen steken óf werd volkomen door de pantserafweerkanonnen uit eengeslagen. Na een lange gevechts pauze ontstonden ook ln het gebied van Eaccarat wederom felle gevechten. Alle aanvallen stortten op de Duitse hoofdverdedigingslinie ineen. In Finland veWopen de Duitse bewe gingen volgens de plannen. De eerste sneeuwstormen kondigen het naderen1, van de winter aan, die grote operaties onmogelijk mankt. Ten Oosten van Boedapest hebben de Duitse troepen zich op tevoren in gerichte stellingen gedlstancieerd Ver scheidene aanvallen bij Gyoemroe. de westelijke hoekpijler van het verdedi gingssysteem, werden afgeslagen. Na dat het de Sowjet-Russische troepen niet gelukt was de stad Jaszbereny ln een frontale aanval te nemen, wierpen zij ter weerszijden van de spoorweg verse formaties ln de strijd. De Duitse troepen dlstancieerden rich hier op "de SiSÏÏIn hoordr,rrde11sliiBslli)le en de verdedigers der stad. die reeds drie maal ton bezetter had gewisseld, wa- mlï™ gedwongen de brandende geven Van l),aa,s °P te NE S?rrfsP°h'!ent van het Westen, Haltensleben, fia i gebied van Venlo zUn ge'rokktn60 0ver. een breed front op- ff 1 br°beren. nadat de Dult- i uitwljkbeweglng vilt zuidelijk Ne derland tot achter de Maasmond het van hPfVOOr teen Pult£e Uankaanval van het westen uit op hun tot Nij megen vooruitgeschoven corridor heeft doen verdwijnen, een doorbraak te on dernemen naar het Roergebied Daar een dergelijke actie te verwachten was, moet het resultaat daarvan reeds thans meer dan dubieus geacht wor den. De wet op de Arbeidsplicht ls ln Finland met Ingang van 5 Nov. opgë- heven. Langébaerdtis een andere merk waardige figuur uit het Edamse mu seum. Hij leefde van 1528 tot 1606 en ivas 0.772. weesmeester van de stad. De bevolking vond een bestaan in de scheepvaart, velen bleven op zee en het ambt van weesmeester had dien tengevolge wel ietste betekenen. Pieter Dirksz was vermaard om zijn lange, rossige baarddie twee en een half maal zijn lichaamslengte had. Evenals de Grote Meydt was hij ge woon zijn merkwaardige sieraad op de kermissen te laten kijken. Hij was een goedaardig man: het geld, dat hij op de kermissen ontving droeg hij trouw af aan het weeshuis. Men zegt, dat eens in Haarlem een nieuwsgie rige vrouw zo hardhandig aan de baard getrokken heeft dat „dezelve inkromp, hetgeen hem zware pijn veroorzaakte". Tot vreugde van de Edammer meisjes is 's mans kinver siering later weer tot de oude leiigte aangegroeid. (Foto 'A.P.-Breyerj. Regering-Bonomi zou zijn afgetreden MILAAN, 16 Nov. De correspon dent van United Press te Rome deelt mede. dat de regering Eonomi in de deze week gehouden minister raadszitting het besluit zou hebben genomen om in haar geheel af te treden. De zon gaat heden onder om 16.45 uur en morgen op om 8.07 uur. Maan op om 9.22 en onder om 18.01' uur. E.K. 23 Nov., V.M. 30 Nov., L.K. 7 Dec.* N.M. 15 Dec. Niet 20 heel lang geleden heeft de Belgische premier Pierlot „aan gedrongen" op nauwe samenwerking tussen Engeland. Frankrijk, België en Nederland. Hij deed het in een onder houd met Eric Wlggon, een corres pondent van de Britse „Observer", en R^dio-Oranje vond niet geheel ten onrechte de zaak belangrijk genoeg voor een bericht. Belangwekkender dan allerlei vage gemeenplaatsen over ideële samenwerking zijn intussen de gegevens, die over de aard van het door Pieriot bedoelde contact bekend werden. Daartoe behoort de „uitwis seling" van steunpunten. Zelfs de meest optimistische Neder lander zal niet in redelijkheid ver wachten, dat hij, wanneer hij aan het Britse rijk Hoek van Holland en Den Helder voor strategische doelein den afstaat, daarvoor Dover en Ply mouth terug ontvangt. De strate gische „uitwisseling" moet dan ook kort en goed betekenen, dat de West- Europese landen tot Brits of Anglo- Amerikaans bruggenhoofd worden ge maakt. En in dit verband is het bij zonder leerzaam, dat Pierlot een Nederlands-Belgisch accoord' reeds als voldongen feit bekend maakte. Sindsdien is in de Engelse „Times" een hoofdartikel verschenen, dat alle twijfel over het auteurschap van het veelbelovende militaire contact weg vaagt.. Dit hoofdartikel knoopt name lijk bij Pierlofc's klaarblijkelijk door Londen geïnspireerd^ mededelingen aan en betoogt vervolgens, dat ook Nederland en Noorwegen, wanneer ze eenmaal zijn „bevrijd", wat de samen werking met Engeland betreft, „onge twijfeld soortgelijke opvattingen zul len hebben". Het is opvallend, dat daarbij de in ternationale veiligheid weer eens als argument dienst doet en dat de Times met veel vuur pleit voor „een bastion ter bescherming van het wes telijk halfrond", dat aldus onder En- geland's leiding tot stand moet ko men. Men vraagt zich af, waartegen het westelijk halfrond dan' zo drin gend beschermd moet worden, wan- neer Duitsland aanstonds verslagen en voorgoed versplinterd is. terwijl de brave Sowjet-Unie zich sedert de vol strekte overeenstemming met- haar bondgenoten natuurlijk aan geen demcoratiscne eigendommen ver grijpt. Met of zoftder noodzaak laat die bescherming echter voor een Ne derlandse zelfstandigheid in geen ge val ruimte. „Het zal (aldus de Times) niet. langer een kwestie zijn van Engelse garanties aan andere volken, maar van een gemeenschappelijk be leid en gemeenschappelijke voorberei ding tot dat beleid". Zou dan wellicht het onwaarschijn lijke geschieden en het kleine Neder land naast het grote Engeland in die „voorbereiding tot een gemeenschap pelijk beleid" de rol van gelijkberech tigde spelen? De Times is openhar tig genoeg om daarover geen illusies te laten. Ook de economie der betrok ken landen zal volgens het blad na melijk „gemeenschappelijk" moeten zijn. Dit. geschiedt volgens de Times onmiddellijk na de bevrijding op grond van het volgende program: Engeland stelt- vast wat de andere landen van het „Westeuropese bas tion" nodig hebben en wat Engeland daarvan kan leveren, Engeland stelt vast wat de andere landen kun nen produceren en van het geprodu ceerde verbruiken kunnen. „De En gelse regering moet daarbij een lei dende rol spelen. Het bezoek van mi nister Churchill en minister Eden aan Parijs zal misschien een aanspo ring zijn tot een actie, die al te lang is uitgesteld". Hoeveel Nederlanders, die in vrees leven voor het „Duitse juk" in een toekomstig Europa, hebben oren om de vrijheidsvragen te verstaan, die de innes hier (de namen van Churchill, Eden en Pierlot bewijzen het) in of- riclele opdracht aan de orde stelt en die volgens een Reuter-bericht inmid dels binnenskamers reeds met de emigrantem-egeringen blijken te zijn beantwoord, vóór de betrokken vol- kuanen vieren? "bevri^dinghebben De laatste vetbon van dit jaar DEN HAAG, 16 Nov. In de dis' tributiekringen Den Haag <317, 670. 671. 672. 314). Rijswijk (385), Voor burg (-409). Waasenaar (414). Celtt (303), G.ouda (312), Vlaardingen (407), Maassluis (351), Leiden (340), Hillegom (331), Katwijk (333), Noord- wijk (364), Oegstgeest (367). Amster dam (174), Bussum (181), Hilversum (194), Laren (197), Weesp (209), 's-Graveland (186), Haarlem (187), Heemstede (190), Zaandam (214) en Wormerveer (213) ls met ingang van Vrijdag 17 November bon 295 van de tweede noodkaart geldig verklaard voor het kopen van 450 gram of een halve liter spijsolie. Deze olie kan bij bepaalde daartoe aangewezen winke liers worden betrokken; desverlangd zullen de distributiediensten een op- save verstrekken van de adressen Men dient voor het afhalen van deze olie goed gereinigde Hessen of ander verpakkingsmateriaal mede te bren- V gen, daar deze ln.de winkel gevuld zullen worden. De aandacht van het publiek wordt ,°P gevestigd, dat, behalve voor kleine kinderen, vóór liet einde van net jaar geen andere bonnen voor net kopen van boter, margarine, ve»l of olie kunnen worden aangewezen, zodat men hiermede met de verdelia van zijn rantsoen over deze rekening dient te houden. ln het voornemen te liggen het Griekse leger onder Engelse leiding weer op te bouwen. Dit blijkt uit een- bericht van Reuter, volgens net welk de opperbevelhebber van de Britse troepen Ju Griekenland reeds deelneemt aan de zittingen van het Griekse ministerie van oorlog. Naar Reuter meldt, ls te Cardiff een staking uitgebroken van 1400 havenarbeiders, waardoor belangrijke werkzaamheden stil kwamen te liggen. 'tJlTecteurt H. J. Kerkmeester, Buv Bum; hoofdredacteur: Hendrik Lindt, Amsterdam; plv, hoofdredacteur; lr. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem: binnenland: J. v. Grieken; illustratie en opmaak: R. Kampstra; volkscul tuur en kunst: M. Wolters; muziek: G. K. Krop; eport: J. J. LIber; adverw tentjes: A, H, hammers» allen te Am. ■teraam. HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER. 16 Nov. Het opper bevel der weermacht maakt bekend: Aan heb westelijke front zijn onze troepen in zuidoostelijk Nederlónd en in het grensgebied van Lotharin gen in verbitterde afweergevechten gewikkeld met de aanvallende vijan delijke divisies. Tusschen het Noor derkanaal bij Weert en de Belgische grens hebben zich uit de aanvallen van sterke Engelsche tankformaties zware gevechten ontwikkeld. Ten noordoosten en oosten van Diedenhofen is de slag na een korte pauze opnieuw ontbrand. Pas na zware, wisselvallige gevechten ge lukte het aan vers aangevoerde Amerikaanse pantserstrijdkrachten terrein te winnen en het bruggen hoofd op de ojstelijke oever varr de Moezel uit te breiden. In het gebied van Metz duren felle afweergevech ten met de concentrisch aanvallende vijandelijke strijdkrachten Voort. Ten oosten van Gravelotte werd de vijand weer uit een penetratieplek verdreven. Onze grenadiers en tanks wisten ondanks sterke vijandelijke druk het strijdgebied tussen de bovenloop vAn de Nied op Frans ge bied en Dieuze te behouden. In Mörchlngen konden de Amerika nen na verbitterde gevechten binnen dringen. Ten zuiden van Dleóze wer den door onze tegenaanvallen belang rijke heuvels heroverd, waarbij vijan delijke tanks ln vrij groten getale wer den vernietigd. In het gebied tussen het RijnMarnekanaal en de boven loop van de Meurthe. alsook aan weerszijden van de bovenloop van de Doubs duren de plaatselijk begrensde gevechten om vijandelijke penetratie- plekken voort. Wederom lag het vuur van onze ver geldingswapens op Londen en Ant werpen. ln Mldden-Italië ls de Britse aan valsgolf voorlopig uitgeput. Noch ln de Romagna noch ln de bergen tussen Forll en Modlgllana is de vijand weer tot de aanval overgegaan. Op de Balkan '-ebben onze mars- groepen de gebieden ten noorden van de lLnle Elbasanl-Skoplje bereikt. In het gebied ten oosten van Boe dapest zijn hernieuwde grote aanval len der bolsjewieken na geringe aan vankelijke successen mislukt. Negen vijandelijke tanks werden vernietigd. Aan de gehele rest yan het ooste lijke front bleef de gevechtsactiviteit ook gisteren gering. Verdere vernieling aan Moerdijkbrug BERLIJN, 17 Nov. De grote brug over de Moerdijk, die reeds enigetijd geleden door de .Duitse troepen onbruikbaar werd gemaakt, ls thans door een „Sprengkommando" der oorlogsmarine zo grondig ver nield. dat «een herstel binnen afzien bare tijd onmogelijk is. De reeds be staande opening is tot 3 70 meter ver breed en een brugpijler is volkomen uit elkaar gereten. Delen der brug liggen in de-vaargeul, zodat het scheepvaartverkeer in het Hollands Diep voorloDis onderbroken is. Voor de westkust van Noorwegen deed een sterke formatie Britse krui sers en torpedojagers een aanval op een Duits convooi. Onze lichte be- velllgingsstrljdkrachten aanvaardden de strijd ondanks een meer dan 25- voudige overmaoht la artillerie van den vijand en bonden .in even held haftige als opofferende gevechten de vijandelijke formatie zo lang, totdat belangrijke delen van ons convooi de haven van bestemming hadden be- ie Anglo-Amerikaanse terreurvllegers wierpen overdag verspreid bommen op westelijk en zuidelijk rijksgebied Des nachts werden de rijkshoofdstad en plaatsen ln westelijk Duitsland door Britse stoorvliegtulgen aangevallen. STOCKHOLM. 17 Nov. Volgens een Reuterbericht heeft het ministe rie van Buitenlandse Zaken van De Gaulle vandaag medegedeeld, dat Dinsdag honderd Franse gendarmes de staat Andorra ln de Pyreneeen hebben bezet. De woordvoerder van het Gaullis tische ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde, dat de chef van de voorlopige Franse regering, op grond van zijn volmachten als mederegent van Andorra, tot do bezetting heeft besloten om de orde te handhaven en omdat de veiligheid ln de dalen der Pyreneeën bedreigd wordt. Het besluit tot het binnentrekken van de gen darmes ln Andorra werd genomen op grond van het relt. dat eind November de Pyreneeëndalen aan de Franse zijcie gewoonlijk door sneeuw geblokkeerd zijn. De andere mederegent, de bis schop van Urgel. werd van de maatre gel in kennLs gesteld. De zone voor de Spaans-republikeinse troepen aan de Frons-Spaanse grens is van twintig tot veertig kilometer uit gebreid. m Generaal Marlo 'Roatta. die chef van de Italiaanse generale staf was. toen maarschalk Badoglio de wapen stilstand ondertekende, ls op bevel van de met de zuivering belaste commissie gearresteerd. Dinsdag ls het stoffelijk over schot van Lord Moyne pér vliegtuig uit Caïro te Londen aangekomen. Volgens een bericht van Radio New York heeft Roosevelt de uitnodi ging naar Parijs te komen aanvaard. Een nauwkeurige datum werd nog niet bekend gemaakt. In de nabijheid van de Frarjse grens bij Damvant zijn Zwitserse offi cieren met een automatisch wapen be schoten, waarbij een Zwitserse kapi tein werd-gedood. In de Wilhelmstrasse ls op een desbetreffende vraag bevestigend ge antwoord. dat de Duitse gezant te Stockholm. Thomsen, voor enige dagen te Berlijn ls om rapport uit te bren gen. Vrijwilligersbataljon Jeugdstorm DEN HAAG. 16 Nov, ln een bij eenkomst van Jeugdatormlelders te Berlijn ls besloten tot oprichting van een vrijwilligersbataljon van de jeugd storm. Vrijwilligers voor dit bataljon, die de 16-jarlge leeftijd hebben be reikt. kunnen zich mondeling dan wel schriftelijk aanmelden: Duymaer van Twlststraat 42. Deventer. Voor Duits land luidt het adres: „Elnsatzatab ger- manlsche Jugend-Nlederlande"\Kalser- dftmm 45, Berlln-CJ|arlottenburg. I, JAARGANG - No. 272 ZATERDAG 18 NOVEMBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht .31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per weok of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. Communisten treden uit de regering STOCKHOLM, 17 Nosu Naar Reuter uit Brussel meldt.^ljn in ver band met de communistische eis öe verzetbeweging en haar organisaties' geheel in het leger op té nemen, thans de drie communistische minis ters der regering Pierlot afgetreden. Dit aftreden, alsmede het heen gaan van den minister voor lands verdediging. wordt door alle politieke waarnemers als de ernstigste ont wikkeling beschouwd waarvoor zich de regering" Pierlot zich tot dusver geplaatst heeft gezien. In welinge lichte 'kringen meent men. dat de nieuwe ministers gekozen zullen wor den uit de partijen van de rechter vleugel. Volgens de Britse Berichtendienst is men ln bevoegde politieke kringen te Brussel van mening, dat Pierlot niet zal willen toegeven aan de eisen van de linkervleugel tot intrekking van de wetsvoorstellen betreffende de verzetsbeweging. Radiorede Pierlot Donderdagavond heeft Pierlot ln een rede voor de Brusselse zender o m. ge zegd: „Verscheidene weken geleden heeft de regering de voorwaarden be kend gemaakt, waaronder dt} leden der verzetsbeweging tot en met 18 Novem ber boven alle andere vrijwilligers voor rang zullen hebben, als zll ln het leger willen gaan. ZIJ, die niet tot het leger willen toetreden, moeten tot het burgerlijke leven terugkeren. Degene van hen. die nu nog wapens draagt, zal kennis maken met de gestrengheid van de wet. Ik verklaar, dat- de maatregelen be treffende de Inlevering der wapenen en de opneming van de verzetsbewe ging ln het'leger genomen zitn ln vol ledige overeenstemming met het ge allieerde opperbevel Nu wordt er een campagne gevoerd Er wordt gepraat, geschreven, aangeplakt en opgehitst. De bedoelingen der regeringen worden ln een onjuist licht gesteld. De waar heid ls deze: Er is een politieke groep, die voor zich alleen de verdiensten van verzets beweging en vaderlandsliefde opeist om daaruit politieke munt te slaan Engeland en Frankrijk zijn het eens over Spanje BERN, 17 Nov. Exchange Tele graph meldt uit Londen: Van diplomatieke zijde wordt de aandacht er op gevestigd, dat in de loop der conferentie tussen De Gaulle. Churchill en Eden ook volledige over eenstemming ls bereikt over het Stand punt van Frankrijk en Engeland tegen over het Spanje van FrapCo. Deze ont wikkeling wordt te Londen des te har telijker toegejuicht, daar het er tot dusver naar uitzag, dat juist het Spaanse probleem aanleiding tot „meningsverschillen tussen ParUs en Londen" kon geven. en onder bedreiging met gewapende benden haar wil aan de regering op te dringen. Dat laten wij niet toe. Wij willen legaliteit. De huidige, abnor male toestand kan niet blijven voort duren. De regering heeft bevolen en men zal moeten gehoorzamen.". ,Na deze verklaring van Pierlot las. »tle omroeper de volgende mededeling vaii den bevelhebber van het geallieer de legercorps ln België voor: „De maatregelen betreffende de op neming van de verzetsbeweging ln het leger en betreffende de Inlevering van wapenen zijn door bet geallieerde op-' perbevel goedgekeurd. De geallieerde troepen zullen de Eelglsche regering bij de handhaving van orde en rust terzijde staan. Het opperbevel spreekt de verwachting-uit, dat het niet tot onrust zal komen. Zou dat toch het geval zijn, dan zal het energieke maat regelen nemen voor de handhaving van de 'rust," Politie krijgt volmachten Naar Reuter verder meldt, heeft de Belgische regering den politle-auiorl- telten in alle gebieden, met uitzonde ring van de hoofdstad, speciale vol machten verleend om met Ingang van Zondag huiszoekingen te verrichten en verdachte personen te onderzoeken op wapenen, munitie en militaire uitrus tingsstukken. Het komende week-einde wordt te Brussel beschouwd als de vuurproef voor de regering. In Brussel voert de verzetsbeweging een paibilet- tenoorlog en. de algemene politieke crisis zal de komenae dagen nog scher per worden. Donderdagmiddag poogden honderd leden der Brusselse verzetsbeweging in uniform nabij het parlementsgebouw een demonstratie op touw te zetten. Er v/as een tgrote politiemacht op de been. Boodschap van Roosevelt aan de Sowjet-Unie STOCKHOLM. 17 Nov. Naar Radio New York meldt heeft president Roo sevelt een boodschap gezonden aan een vergadering, die te New York ge-, houden werd. ter gelegenheid van de elfde verjaardag der totstandkoming van diplomatieke betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Sowjet- Unle. In deze boodschap zelde Roose velt, dat de voortzetting der taak om ln volkomen overeenstemming een blijvende vrede te scheppen, de beste bijdrage ls. die men den Sowjet- Russlschen bondgenoot kan leveren. De Brit-se ambassadeur Hallfax zelde bij deze gelegenheid, dat slechts een nauw contact tussen de Ver. Staten, de Sowjet-Unie en Groot-Brlttannië een herhaling der „tragedie" van dit ogenblik kan belemmeren. Stettlnlus. de waarnemende Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, hield een rede, waarin hij zei- de: „Het Is mil een grote eer-te spre ken over de langdurige vriendschap tussen de Ver. Staten en de Sowjet- Uni^. De vriendschap tussen onze bel de landen vormt de nalatenschap van moeizaam opgebouwde betrekkingen tussen onze volken. Die betrekkingen zijn in de beproevingen van deze oor log versterkt, nu wil onze Inspannin gen verenigd hebben ln het belang der gemeenschappelijke zaak.". De kunst staat wéér eens in het brandpunt. Er was wat aan te verdienen. Een stuk linnen met verf van 137 bij 110 om. bracht op 15 No- vember te Amsterdam f 225.000.op, d.w.z, f 15.— per vierkante centimeter. Enkele bekwame experts of deskun digen, die er siyiós jaren hun werk van maken te ontdekken welke hand tekeningen beroemde meesters op hun werken hebben vergeten te zetten, respectievelijk welke beroemde hand tekeningen op ongetekende werken zouden hebben kunnen slaan, indien voormelde meesters niet zo achteloos met hun naam waren omgegaan, heb ben n.l. vastgesteld, dat deze 15.000 vierkante centimeter op naam van Rembrandt zouden moeten worden gesteld. Vandaar, dat speculanten en kunstkenners „zeer veel belangstel ling tonen voor deze veiling „Wij- moeten blij zijn", suggereert een krant, „dat dit onwaardeerbare en ongesigneerde stuk bezit in ons land blijft en wel in particulier be zit". Waarom eigenlijk begrijpt wellicht menige lezer niet. En Rembrandt zou hij het be grijpen? TIJL. Franco en de vredesconferentie STOCKHOLM. 17 Nov. Richard Law, de Britse minister zonder porte feuille bij £et ministerie van buiten landse zaken, heeft heden, volgens Reuter, ln het Lagerhuis ln antwoord op een vraag betreffende generaal Franco en de vredesconferentie de vol gende verklaring afgelegd: De Britse regering ls van mening, dat er geen reden voor ls. dat welk land ook. dat geen positieve bijdrage heeft geleverd tot de oorlogsinspanningen der vere nigde naties, bij de vredesconferentie of bij welke andere beraadslagingen ook over het vredesverdrag zou zijn vertegenwoordigd. De Nationale Jeugdstorm ASSEN, 17 Nov. Het etafkwarller van de Nationale Jeugdstorm deelt mede, dat het ls gevestigd te Assen. Torenlaan 4, telefoon >113 (na 18 uur 2504). Ieder lid van de N.J.S. dient zich per omgaande schriftellik of per soonlijk met de volgende gegevens aan genoemd adres te melden: naam, voor namen, geboortedatum, geboorteplaats, rang, functie^ stamboeknummer Jeugd storm, datumvan inschrijving, voor malig adres, huldig adres en v/aar en hoe Ingezet. BERLIJN, 17 Nov In Zuidoost- Nederland neeft het tweede Britse leger bij betere weersomstandigheden 7/1 jn offensief tegen het Maasbriaggen- hoofd over een breed front voortge zet. Van beide kanten werd met de grootste verbittering om kleine ter reinstroken gevochten. Ofschoon de Britten met grote taaiheid en onder het inzie strijd werpen van alle hun ter beschikking staande strijdmidde len de Duitse stellingen bestormden, konden zij slechts geringe vorderin gen maken. Op ae achtste dag vnn het offen sief ln Lotharingen lag het zwaarte^ punt bil Sicrck Diccicnholen en ln het gebied van Mörchlngen. Op belde plaatsen heed generaal Patton bijzon der sterke pantserstrlldk:achten ln de strijd geworpen. Dooi de aanval van een tunkdlvlsie van tul Moezelbrug- genhoofd ten noorden van Metz uit slaagden de Amerikanen erin zich na wisselvallige gevecljtcn m het bezit te stellen van het dorp Inglange. Op de noordelijke flank van het bruggen hoofd bij Metz 'gelukte het de Ameri kanen met een andere pantserdivisie door het Moezeldal tot Voippy door te dringen. Andere sterke Amerikaanse tankaan- vallen op de westelilke flank van de vesting mislukten even wel door het élan van de Duitse tegenaanvallen. Ter weerszijden van het fert Jeanne d'Arc werden de Amerikanen jna overal op hun uitgangsstellingen ruggeworpen. Na het prijsgeven van net dorpje Mör chlngen werden alle pogingen der Amerikanen van hier naar het noord oosten terrein te winnen, verlldeld. In dezelfde sector bestormden Duitse volksgrenadiers de plaats GUblingen. die de laatste dagen meermalen van bezetter gewisseld had en wisten zich legen herhaalde tankaanvallen der Amerikanen te handhaven. Aan de Bourgondische Poort, ontwik kelden zlcli eveneens t-r weerszijden van de Doubs verbitterde gevechten met gekleurde Franse hulpvolkeren Hierbij gingen enige dorpen \erlorc... De beoogde doorbraak werd echter door het ln de strijd werpen van plaatse lijke Duitse reserves met succes ver ijdeld. Op de zuidelijke flank van het front ln Koerland worden de teke nen, die erop wijzen, dat de Sowjet- Russen spoedig weer tot een offen sief zullen overgaan, talrijker. Vooral ln het oude penetratiegebled ten noorden van Valnode concentreren de De zon gaat heden onder om 16.43 uur en morgen op om 8.08 uur. Maan op om 10.31 en onder om 18.41 uur. E.K. 23 Nov., VJVf. 30 Nov. L.K. 7 Dec., N.M. 15 Dec. Oproep aan de jeugd van Nederland Het Rijkscommissariaat meldt: Dulzentlpn Jongens „en meisjes gin gen u reeds voor, \Z1J vormen de Avantgarde voor de wederopbouw van ons vaderland in het Nieuwe Europa. Waar - anderen lanterfanten en af wachten, stelden zij de moedige daad De Luchtmacht en de Marine bie den plaats aan de Nederlandse Jon gens van 15 tot 21 Jaar'en meisjes tot 25 Jaar als helpers ln de berichten dienst of bij de afdeling schijnwer pers. Aarzelt niet, waar het gaat om het lot van Nederland! Helpt mede, het lot van on.s vaderland voor eeuwen vellLg te stellen. Mooie uniformen, uitstekende ver zorging en hulsvesting en">een goed salaris zijn do voordelen. Na vol brachte dienst voorkeur en steun bij vrije beroepskeuze ln alle openbare ambten en arbeid op elk gebied. Tweemaal per Jaar veertien dagen ver lof. Opleiding en behandeling geheel gelijk aan die der Duitse makkers. Aanmelding en nadere bijzonderheden ln. Amsterdam, Utr-jchtsestraat 127. bolsjewieken talrijke divisies en bat terijen. In dit gebied heerst een le vendige wederzijdse verkenningsacti viteit Ook uit Oost-Pruisen wordt slechts melding gemaakt van bedrij vigheid door do verkennlngsafdelln- eCAls gevolg van dc Duitse weerstand is het bolsjewistische offensief ln Hongarije met als doel het baanvak van Boedapest naar Miskolcz. na do geringe terreinwinst van de vorig© dag, ovef het geliole front gestokt. Na cle ontruiming van Jaszarokszalla» riepen Duitse on* Honvcdtroepen do Sowjet-Russische tankformaties door met élan uitgevoerde -tegonaanvallen een halt toe. Een ln Füzcs-Abony binnengedrongen bolsjewistisch© strijdformatle word uit deze plaat© verdreven en ohtglng maar nauwe lijks een omsingeling. De gevechten wérden wederom bemoeilijkt door aanhoudende regen en sneeuwstor men. In Macedonië verlopen de Duitse operaties ongestoord en de Bulgaren hebben h'ier de oostelijke Duitse ver dedigingslinie niet meer aangevallen. Noodkreet uit België Jan Moedwil, een- bekend spreker voor Radio-België, die vier jaar lang voor de Londense microfoon op Duitsland heeft gescholden, heeft dezer dagen in ongezouten bewoor dingen Zijn t:p' t van zijn vaderland openbaar ge maakt. „De vrijheid en de bevrijding zijn voor de Betgen afschuwelijke wer kelijkheid geworden", aldus Jan Moedwil. Letterlijk vervolgde hij: „De geallieerde legers vreten ons elen op. de bevolking lijdt gebrek. Ik heb steeds de waarheid gezegd en zal dat blijven doen. En die Ls: de rantsoenen worden 'steeds meer ingekrompen, er is arbeidscrisls en grondstoffencrisis. Een mijnwerkers staking is uitgebroken, omdat de mijnwerkers haast geen eten krij gen. Maar in de nachtclubs en ln de danslokalen zwelgen de Ameri kaanse en Engelse officieren in overvloed daar is feest. Maar de ware Belgen wonen in de dichtbe volkte arbeiderswijken en daar heer sen honger en -ellende. Hoe lang nog? De Belgen wachten op daden." Verstrekking van insulins De directeur van het rijksbureau voor genees- en verbandmiddelen te Amsterdam maakt bekend, dat aan diabetes-patiënten met een insullne- stamkaart genummerd 8000 en hoger, dLO van dit bureau tot nog toe lnsuli- ne-bonnen hebben ontvangen, voor de nieuwe periode aanvangende 10 De cember a.s. geen nieuwe bonnen zullen worden toegezonden, lagen overleg ging van een aantekening op de ln- sullne-stamkaart kan Insuline zonder bon ln ontvangst worden genomen bij apothekers of apoihiekhouüende artsen, die hiervan nauwkeurig aan tekening zullen houden. Deze regeling ls slechts geldig voor patiënten, bul ten Amsterdam woonachtig. directeur: H. J. Kerkmeester, Buv •urn; hoofdredacteur: Hendrik Lindt, Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A. H. de Haas van Dorsser, Haarlem; binnenland: J. v. Grieken; lllustratl» en opmaak: R. Kampstra; volkscul tuur en kunst; M. Wolters; muziek; G. K Krop; eport: J. J. LIber; adver tenties: A. EL Lammere, allen te Am- eteidom. a nj

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1