HET DAGBLAD HET DAGBLAD HET DAGBLAD /erbifterde tegenstand op Walcheren en aan de Maas Felle strijd op Walcheren VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Vijandelijke landingen in g,ebied van*Vlissingen VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Duitss successen voor de kust Er is nog genoeg te krijgen, maar. Verhittere! gevecht om Vlissingen Strijd bij Brugge loopt ten einde Menselijke lucht- torpedo's Schuld eii schande Correspondentie Hevige strijd om stad en haven Berlijn over de rede van Churchill Veel werk bij het Arbeidsfront Ontslagprobleem de grootste zorg Ongekende tijd Vlootverioon voor Walcheren HOOFDKWARTIER VAN DEN FUKRER. 2 Nov. Het opperbevel van de weermacht deelt mede: j.n Nederland strijden onze troepen ter weerszijden van het buitendeel der Westerschelde verbitterd om iedere duimbreed gronds. In het bruggen hoofd ten noordoosten van Brugge biedt het ineengeschrompelde garni zoen op smal terrein nog steeds ver beten tegenstand. Op het voor een groot deel overstroomde eiland Wal cheren zijn onze grenadiers in felle gevechten gewikkeld met den vijand. die ook op het westelijk deel van het eiland is geland. Nieuwe pogingen van de Canadezen om uit Zuid-Beve land de toegang naar Walcheren te forceren, werden uiteengeslagen. Aan de benedenloop van de Maas is de gevechtsactiviteit iets vermin derd. In hun bruggenhoofdstellingen hebben onze divisies vijandelijke tankaanvallen afgeslagen. Ten Wes ten van Breda werd een vijandelijke gToep strijdkrachten afgesneden. Zij gaat haar vernietiging tegemoet. Motortorpedoboten hebben in de afgelopen nacht in de wateren voor Ostende twee Britse ravitaillerings- schepen met tezamen een inhoud van 5000 brt. getorpedeerd. Verwacht kan worden, dat ean van deze schepen is vergaan. Door patrouilleboten eh mij nenvegers zijn bovendien voor de Nederlandse kust opnieuw twee Brit se motortorpedoboten tot zinken ge bracht. een derde werd in brand ge schoten en twee andere werden be schadigd. In de monding van de Schelde hebben onze ontploffingsbo- ten een munitieschip van 2000 brt. en nog twee vijandelijke oorlogsbodems tot zinken gebracht. Ter weerszijden ven Stolberg zijn aanvallen van Amerikaanse bataillons In ons vuur Ineengestort. Ten oosten van Pont a Mousson en ln de wouden ter weerszijden van Baccarat hebben zich op een breed front felle" gevech ten ontwikkeld. Eerst na wisselvallige strijd en na aanzienlijke pantservcr- llezen kon de vlland enige terreinwinst behalen. In het woud van Mortagne Wbrden zijn aanvallen uiteengeslagen. Uit MIdden-Itallë komen slechts be richten over wederzijdse verkennlngs- actlvitelfc vooral ln de kustsectoren. Het garnizoen van Plscopl ten westen van Rhodos heeft het eiland van vij anden gezuiverd. Op Milos duren de gevechten voort. Na de landing van Engelse troepen en communistische bendenstrl-jdkrachten op d© westkust van Dalmatlë bij Split. Metkovic en Dubrowilk, hebben onze beveiligings formaties zich volgens de bevelen op voorbereide stellingen in de bergen ln !de kuststrook gedistanc'.eerd. In het centrale deel van de Balkan hebben on-e troepen opnieuw Bulgaarse aan vallen ten oosten van het Vardardal en ln het cebled van Pristina uit eengeslagen. De Bulgaren leden bloe dige verliezen. Ook bolsjewistische aanvallen ln. het dal der westelijke Morawa bleven zonder succes. Tussen Donau en Thelss werden van belde zij den nieuwe formaties ln de wisselval lige met voortdurende verbittering ge voerde gevechten geworpen. Slagvlle- gers vielen met succes vijandelijke tanks en concentraties aan. Door Duit se en Hongaarse lagers werden boven deze gevechtssector zeventien Sowjet- Russlsche vliegtuigen neergeschoten. Aan-de middenloop van de Thelss distancieerden wij ons naar de noor- z© bewegingen vermocht te storen. Door succesvolle aanvallen in het ge bied van Ungvar werd een bres ln het front gesloten. Ten westen v^i de Doeklapas stort ten nieuwe bolsjewistische aanvallen in ons afweervuur Ineen. Aan het front van de Naref hebben de onder bevel van kolonel-generaal Weiss staande formaties in de loop der laat ste weken ln samenwerking met vlie gende formaties en luchtdoelartillerie van het luchtwapen met succes harde afweerslagen doorstaan. ZIJ -verijdelden herhaalde doorbraakpogingen van ver scheidene Sowjetlegers ln taaie volhar ding, wierpen den binnengedrongen vijand ln energieke tegenaanvallen op zijn uitgangsstellingen terug en ver nietigden daarbij 609 bolsjewistische tanks. Troep en leiding hebben daar mede de groots opgezett-e uit het zuid oosten tegen Oost-Pruisen gerichte operatie der bolsjewieken teniet ge daan. Ten oosten van Llbau en ln het ge bied van Autz zijn ook gisteren alle vijandelijke doorbraakpogingen mis lukt tengevolge van de heldhaftige weerstand van onze divisies. Waar de vijand op smal front kon binnendrin gen. kon hii worden opgevangen of in tegenaanvallen worden teruggeworpen. Aan het oostelijk front zijn door troepen van het leger In October 4329. door formaties van het luchtwapen nog 367 pantsers vernietigd. Bovendien verloren de bolsjewieken 1562 vliegtui gen. Anglo-Amerikaanse terreurvlleeers hebben bommen geworpen op Rijn lands gebied, op Wenen en Graz. In de afgelopen nacht hebben de Britten steden ln het Rijnland en de Rijks hoofdstad aangevallen. De Anglo-Ame- rlkanen verloren bij deze aanvallen zestien vliegtuigen, hoofdzakellik vier motorige bommenwerpers. In totaal zijn ln de maand October, ondanks vaak voor de afweer ongun stige weersomstandigheden, door Jagers en afweergeschut van het luchtwapen 739 Anglo-Amerikaanse vliegtuigen, waarvan 377 viermotorige bommenwer pers, neergeschoten. De botsingert bij de Pyreneeifrn STOCKHOLM, 2 Nov. Volgens Svenska Morgenbladet heeft generaal Castejou. commandant der Spaanse leglonnairs, verklaard, dat men van Spaanse zilde niet voornemens is. de republiek Andorra te bezetten. Het zwaartepunt der gevechten ligt na de zuivering van het Arandal thans aan de Spaanse noordgrens bil Urgel, aldus Castejou. Er ls geen grote scha de aangericht, doordat de regerings troepen de toestand weldra meester waren. In Spaanse militaire kringen betwijfelt men echter, of de Franse generaal Collet, die door de Gaulle tot commandant van Toulouse ls be noemd. zo spoedig met de Spaanse guerillatroepen zal klaar komen, als hij in besprekingen met Spaanse auto riteiten beloofd heeft. Nieuwe Canadese minister van defensie STOCKHOLM, 2 Nov. Naar de Britss berichtendienst uit Ottawa meldt, is de Canadese minister van de fensie. Ralston, afgetreden ZUn aftre den ls een gevolg van de onenigheid tussen regering en parlement over de versterking der overzeese troepen. - De vroegere commandant van de Ca nadese overzeese troepen generaal Mac Naughton ls als opvolger van kolonel Ralston benoemd. De zon gaat heden onder om 17.08 en morgen op om 7.41 uur. Maan onder 10.56 en op 19.27 uur. L.K. 7 Nov., NT.M. 15 Nov., E.K. 23 Bittere klacht van een Arbeidersvrouw stap kun Je doen of het ls: Boter bonnen. suiker, brood, melk. aard appelen en nu als nieuwste: zout 4.5Q per pak, bleekpoeder 1 per half ons. Ie JAARGANG No. 259 VRIJDAG 3 NOVEMBER 1944 Uifgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 cf. per week ot f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. BERLIJN. 2 Nov. Het Interna tionale Informationsbüro meldt uit Nederland In de slag om de monding van de Maas hebben de Duitse troepen gis teren alle Canadese aanvallen ten zuidwesten van de riviermonding af geslagen. Een vrij diepe penetratie ten zuiden van Steenbergen werd in een tegenaanval opgeheven. Bij Standaarbuiten gelukte het een vrij grote groep te omsingelen en af te snijden. D© gevechten om het bruggen hoofd ten noordwesten van Brugge lopen ten einde. Bijna vier weken heeft de uit enkele'duizenden man bestaande bezetting tegen een grote overmacht stand gehouden. Dagen lang trommelvuur, waarbij in een nacht 40.000 granaten iedere vlerkante meter van het bruggenhoofd omwoel den. alsmede onophoudelijke aanvallen door jachtbommenwerpers en bom bardementsvliegtuigen, hebben de weerstandskracht van de Duitse troe pen niet kunnen breken. Alleen de laatste dagen reeds hebben de hier strijdende troepen, uitsluitend ln ge vechten op korte afstand, met de nieuwe wapens ter bestrijding van tanks, 83 pantserwagens, waaronder 18 tanks, met vlammenwerpers vernietigd. Op Walcheren vormden de Britten, zoals verwacht, onder de bescherming van hun zwaar scheepsgeschut, bij Westkapelle een nieuw bruggenhoofd, waaruit zij ln zuid-oostelijke en noord-oostelijke richting proberen aan t© vallen. Van Zuid-Beveland uit heb ben zij eveneens pogingen gedaan Walcheren te bereiken, teneinde op de oostelijke zijde van het eiland een bruggenhoofd te vormen. Jn de avond uren van gisteren werden zij evenwel ir. een tegenaanval wederom over het Sloe teruggeworpen. De strijd om de stad en de haven van "Vlissingen duurt met onverminderde hevigheid voort. Met buitengewone verbittering wordt hier aan belde zijden om ieder huls en om lederen uitstekenden muur ge vochten. In de loop van de dag wa ren de Britten gedwongen versterkin- Ineunoe over Turkije's politiek WENEN, 2 Nov. In een rede ter gelegenheid van de opening der nieuwe parlementszitting heeft de president van Turkije. Ismet Ineunoe o.a. ge zegd, dat de politiek van het Turkse volk zich van de eerste dag van de oorlog af heeft gehoed voor een dub belzinnige oriëntering en het zal er zich ook verder voor hoeden. Ten aan zien van de Turks-Sowjet-Russlsche be trekkingen zelde hü. dat deze binnen het kader van het vriendschapsverdrag bleven. Turkije hoopt, dat de komen de Jaren steeds hetzelfde beeld zullen gen aan te voeren. Hierbij leden zij zware verliezen, daar het haven hoofd nog steeds onder het vuur van de zware Duitse batterijen ligt. Deze batterijen zetten hun activi teit vaak slechts met geïmproviseerde hulpmiddelen voort. Zo heeft een Duitse batterij vastberaden een ver nielde kanonloop afgesneden en is blijven voortschleten met de verkorte loop, zolang er nog munitie was. Dank zij deze voorbeeldige en offervaardige maatregelen leed de vijand ook ver der zware verliezen. TOKIO. 2 Nov. In de commenta ren op de „menseltlke luchttorpedo's", die met vernielende uitwerking zijn gebruikt tegen de Amerikaanse sche pen voor de Phlllppljnen, wll6t men er ln militaire kringen hier op. dat deze operaties ongetwijfeld bewijzen, dat geestelijke kracht over materiële macht kan zegevieren. Op dezelfde wijze, waarop Duitsland de V 1 heeft toegepast, opereert Japan thans op ongekende schaal met zijn overwinningswapen, dat een „levende ziel" bezit. Naar do mening van deze kringen ls dit wapen des te doeltref fender. daar de bestuurder van dit ramvliegtulg zijn tot de rand met ont plofbare stoffen gevulde machine op de meest kwetsbare plek van het vij andelijke schip kan richten. De Ame rikanen kunnen wellicht een onge kend aantal oorlogsschepen hebben: de Japanners zxillen over hetzelfde weer galoze aantal menselijke luchttorpedo's beschikken waarmede zij de Ameri kaanse oorlogsschepen tot zinken zul len brengen, aldus deze militaire krin gen. Toenemende spanning in België STOCKHOLM. 2 Nov. Svenska Dagbladet schrijft: Iemand, die uit België kwam, beschrijft de toestand aldaar als tragisch. De bevolking lijdt grote ontberingen. De verschillende verzetsgroepen zijn in politiek opzicht van geen belang gebleken en dit heeft de binnenlandse politieke toestand verder verscherpt. Doorslaggevend voor de stemming zijn het tekort aan le vensmiddelen en de clandestiene han del. Het volk gaat een langzame demo ralisatie tegemoet. De grootste tegen stellingen komen tot uiting tussen dc arbeiders en de boeren. Behalve do schaarste aan levensmiddelen drukt ook de Inflatie zwaar en hét resultaat Is een voortdurend toenemende poli tieke spanning. De communisten ma ken van do toestand sterk gebruik. Zij hebben veel 6ucces en ontplooien grote activiteit, welke die van de andere po litieke partijen verre overtreft. Radio New York meldt, dat Char les Sawyer, de gezant der Verenigde Staten, vandaac te Brussel ls aaneé- Hoe weinig verantwoordelijkheids gevoel sommige stedelingen bij hun jacht op brandhout hebben, toont deze foto van een bruggetje aan de Zuidelijke Wandelweg te Amsterdam. Ontdaan van de leuning, is deze brug een levensgevaarlijke plek ge worden, vooral in de duisternis. (Foto A.P.-Breyer) Japanse aanval op Morotai TOKIO, 2 Nov. Het Japanse hoofdkwartier meldt: Japanse lucht strijdkrachten hebben op 1 November de vijandelijke vlootstrijdkrachten ln de golf van Leyte opnieuw aangevallen en een slagschip of een kruiser als mede drie kruisers tot zinken ge bracht. Drie slagschepen werden be schadigd. Het Japanse hoofdkwartier meldt verder, dat Japanse luchtstrijdkrach ten op 31'October bLj verrassing een aanval heben gedaan op het eiland Morotai ln de Molukken. Vier vlleg'oo- ten werden tot zinken gebracht, tal rijke andere vliegtuigen ln brand ge schoten. Op het vliegveld ontstonden grote branden. Drie Japanse toestel len worden vermist. Leiding op een afstand PARIJS, 2 Nov Prins Bernhard van Llppe-Blesterfeld, het hoofd van de Nederlandse verzetbeweglng. heeft zich na ,een verbluf van anderhalve dag op Nederlands grondgebied, terug getrokken naar Parijs om op veilige af stand verder leiding te geven. Volgens een United Press-be- rlcht ls het ln de r.acht van Dinsdag op Woensdag te Athene wederom tot gevechten tussen de verschillende par- tisanen-groepen gekomen De minister president heeft thans bevolen, dat alle verzeisoreariita tl Afi mrutnn wirclan „Gélukkig hij. die zonder schuld en fout de reinheid van de kinder ziel behoudt", zo ongeveer heeft Schiller eens gedicht. In deze dagen, nu vooral „bevrijders" en adspirant- bevrijders ijverig de schuldvraag hanteren, zullen reine kinderzielen wel met een kaarsje gezocht moeten worden. Het is echter niet het be langrijkste. na te gaan, of veel men sen wellicht vele en menselijke fou ten maakten. Het is opmerkelijker, dat mensen ter ene zijde met zo veel nadruk naar schuld aan de andere zijde zoeken, dat zij her inneren aan. dien klassieken inbre ker, die „houdt den dief!" riep om de aandacht van zichzelf af te lei den. Heel de ellende van het oorlogsge beuren is thans over ons land en over ons volk gekomen. De bliksem- oorlog, die velen verwachtten, bleek een illusie de bliksembevrijding, waarop zovele gehoopt hadden, werd een waanvoorstelling. Nog in de afgelopen zomer bracht in ons kleine vacantiehotèl ergens tussen Wagenlngen en Arnhem de aange kondigde vermindering van het ta baksrantsoen een braven Nederlan der tot de verzuchting: „Het wordt tijd, dat wij aan de andere kant van het front komen". En zijn vrouw voegde er luid aan toe, wat voor dézen braven man reeds vanzelf sprak: „Ja, maar dan zonder knok ken". Wat dit kleine vacantiehotel er gens tussen Wapeningen en Arnhem thans uit eigen ervaring vertellen kan over een oorlogstol. die... zelfs geen vermeerdering van het tabaks rantsoen bracht? Wij vertellen het Hein-menselijke voorval slechts om aan de klove tus sen kortzichtige verwaohtlngen en eindeloos leed de schuld af te meten dergenen die in feite voor heel deze bevrijd!i.-gs-catastrophe de .verant woordelijkheid op zich namen. Want terwijl de Nederlandse emigranten regering in Londen haar bliksem niet spaart aan de mannen, die in de afgelopen oorlogsjaren in dit land het eigen volk naar beste in zicht dienden, spreekt zij met op vallende schuchterheid over de schuld en de groeiende hongers nood in onze grote steden, delgt zij de medeverantwoordelijkheid aan de verwoesting van gehele provincies door de vermeende bliksem-£>evrijding met bidstonden en gewaagt zij bij voorkeur geheel niet van de onder gang van Walcheren. Over de prijs, die het Nederlandse volk voor zijn beweerde bevrijding betaalt, is het thans stellig niet in het onzekere. Het voorvoelt ook pijn lijk. dat die prijs nog lang niet ten volle betaald werd. Maar welke zijn dan de waarden, die tegen dit ma teloze leed opwegen? De Nederlandse regering in Londen verenigt ze in het begrip „vrijheid" en het Neder landse volk. dat dichter dan zijn uitgeweken regering bij de realiteit der bezetting leefde, juicht Laat ons er rüet over in twijfel zijn: elke militaire bezetting, ook de redelijkste en soepelste, blijft voor een volk met karakter een pijnlijke ervaring. Maar laten wij ook nuch ter erkennen, dat zelfs deze pijnlijke ervaring overdreven kan worden. Wij hebben heel wat gejammerd en geklaagd in deze bezettingstijd. We hadden er soms zelfs reden toe. Hoe goed de meesten het desondanks nog altijd hadden, ei-varen we eerst thans ln het aange: H van de „bevrij ding". Vele ma^en moesten van huis, maar dat nuis zelf en wat het voor hun gezinnen betekende, scheen onbedreigd. Vele beperkingen waren ons opge legd, maar voor hongersnood bleven wij gespaard. De noden van de eerste wereld-oorlog, die toch een neutraal gebleven Nederland zag, bewerkten van 1914 tot 1918 nog een -lichte da ling van het geboortecijfer. Van 1940 tot 1944 echter is het cijfer der ge boorten als geheel sterk gestegen. Al leen daaruit reeds" laat zich afleiden, dat zacht gezegd de ellende hier in Nederland niet ondragelijk was. Want het schone en minder schone weer in de historie van een volk laat zich nauwelijks zuiverder afle zen dan aan zijn bevolkingscijfers. De uitgeweken Nederlandse rege ring in Londen heeft er met nadruk kelijke ijver toe medegewerkt, dat voor ons land het draaglijke oorlogs kwaad werd afgewisseld door een oorlogsleed, dat ons volk nu te gron de dreigt te richten. Zover het leed scheen op te wegen tegen de vruchten der „bevrijding", laadde de regering reeds een zware verant woordelijkheid op zich. Zover dat be rekende overwicht niet met de trieste werkelijkheid bleek te kloppen, werd die verantwoordelijkheid tot schuld. Zover echter, gelijk in de misdaad Jegens Walcheren, elke redelijkheid verre bleef, werd de schuld tot schande. Het is niet helemaal overbodig, deze feiten met enige nadruk aan de orde te stellen, nü men in Lon den zo verdacht veel belangstelling aan de dag legt voor de beweerde schuld van anderen. J. K., zonder brandstof, wenst een hèrverdeling. Ov-.ogélljk. Er is niet alleen brandstof rr.rir ook transport te weinig. Wc; tevreden met het mud! Verder: samenwonen! De cvi- gewaaide bomen verdelen? Die zijn al g. Vanzelf. Dan zouden er nog nieuwe om moeten, maar dan offi cieel. J. H. V. heeft haantjes en konijnen op het dak en aldus last met de bu ren en den huisbaas, d'e hem „er af" willen hébben als de haantjes niet evacueren. Samen praten, des noods samen haantjes eten. Het me kaar zo weinig mogelijk lastig ma ken. Vandaag hee.it u iun buren P. v. D. die nog nooit schoenen met leren zolen op de bon kreeg, wenst leren zolen of verhaal. Het laatste is te krijgen bij het Rijksbureau voor Huiden en Leder, in Amsterdam: Keizersgracht 277. Utrechtse lezers met klachten over schoenmakers moeten zijn: Malie singel 2, K. v. K., Informatiebureau Detailverkoop, T1JL. urrecivur. H J Kerkmeester, Buv »wn: hoofdredacteur: Hendrik Llndt, Amsterdam: plv hoofdredacteur; lr A. H. de Haas van Dorsser. Haarlem; binnenland J v Griekcr.; illüstrau» en opmaak: R Kampstra, volkscul tuur en kunst M Wolters. muziek: G. K Krop; sport: J. J LIber; adver- Verbitterde tegenstand in Brabant HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 1 Nov. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: Het garnizoen van ons bruggen hoofd ten noordoosten van Brugge heeft zich met uiterste taaiheid ver- ti Ügd tegen de met tanks aanval lende Canadezen, In de ochtenduren van heden is d^ vijand, gesteund door zeestrijdkrachteii, geland in het ge bied van Vlissingen. Om stad en haven wordt hevig gestreden, In Noord-Brabant heeft de vijand op het gehele front tussen het eiland Tholen en het gebied ten oosten van Oosterhout zijn krachtige tankaan vallen voortgezet. Zij stuitten op de verbitterde weerstand van onze troe pen. Alleen in het gebied van Geer- tiuidenberg kon de vijand enige kilo meters naar het noorden opdringen. Patrouilleboten hebben voor de Nederlandse kust een Britse motor torpedoboot tot zinken gebracht en een tweede beschadigd. Sinds bijna twee maanden trachtep de Amerikanen en bun Franse hulp troepen door ons front ln het westen der vogezen. heen te stoten. Ook gis teren vielen zij concentrisch aan ten noorden van. Baccarat en ten oosten van Rambersvillers, ten einde een vooruitspringende stelling bocht uit ons front weg te breken. i\ïet krachtig ge bruik van tanks gelukte het Franse troepen ln Baccarat binnen te dringen. Zij verloren daarbij echter door onze vastberaden alweer volgens vöorloplge berichten z4 tanks en gepantserde ver kenningswagens. In de Dossen ten oos ten van Rambersvillers bleven de Vijandelijke aanvallen steken. Ook de ln het penetratlegebied ten westen van Si Die aanvallende Amerikanen wer den aigesiagen. Het garnizoen van de vesting Lorlent heelt vijandelijke aanvallen uiteenge slagen en .door tegenaanvallen zijn voorterrein verbreed tot voorbij de stad Ste Hélène naar het noorden en naar het oosten. Het maakte daarbij gevangenen en een aanzienlijke bult. Italiaanse aipml hebben ln midden- Italie een penetratie ln het gebied van Gastel Nuovo opgeheven en bij een succesvolle stoottroepactie talrijke Brazilianen als gevangenen binnenge- bracnt. Ten westen van Imola ls de vijand uit een belangrijk heuvelter- rein geworpen.' Britse aanvallen ten noordoosten van Forli bleven reeds ln het vuur van onze voorposten stuiten. Binnen het bestek van onze distan- cléringsoewegingen op de Balkan werd Salonlki, .zonder hinder van vijande lijke zijde, ontruimd. In de belde hoordgevechtsgebleden - Pristina en Kraijewo zijn talrijke Bulgaarse en bolsjewistische aanvallen gestrand. Tegenover onze tegenaanvallen verlie ten Bulgaarse formaties ln allerijl het gevechtsterrein en lieten een bergbat- terlj ln onze handen achter. In Kroatië werd het gebied tussen de n^lddenloop van de Drave en de Save door Kroati sche formaties van benden gezuiverd. De zon gaat heden onder om 17.0J en morgen op om 7.39 uur. Maan onder 9.40 en op 18.47 uur. L.K. 7 Nov.. N.M. 15 Nov., E.K. 23 Nov., V.M. 30 Nov. In het gebied van Kecskemet zijn harde gevechten aan de gang met den tussen Donau en Thelss opdrlngenden vijand. Slagvllegers hebben de troepen van het leger gesteund en de bolsje wieken zware verliezen aan tanks en voertuigen toegebracht. Aan de oost grens van Slowakije en ln de ooste lijke Beskiden hebben Duitse en Hon gaarse troepen talrijke afzonderlijke Sowjet-Russlsche aanvallen afgeslagen. Ten noorden van Warschau hebben onze troepen verscheidene vijandelijke aanvallen en concentraties uiteenge slagen. De gevechten van de vorige dag aan weerszijden van Ostenbuvg lever den voor de bolsjewieken bijzonder grote verliezen op: De stormloop van zes divisies infanterie en talrilke tank formaties mislukte 81 Sowjet-Russi- sche tanks en 96 stukken geschut wer den vernietigd. Daarop verminderde gisteren de vijandelijke aanvalsactlvl- teit. De gevechten ln Koerland zijn In hardheid nog toegenomen. Onze troe pen plaatsten tegenover de voortduren de bestorming der bolsjewieken ten zuid-oosten vanLibau en ln het ge bied van Autz taaie tegenstand en ver hinderden ln verbitterde afweer ook gisteren alle doorbraakpogingen De laatste drie dagen ziln ln dit gebied ln luchtgevechten en door afweerge schut van het luchtwapen 142 Sowjet- Russlsche vliegtuigen neergeschoten. In Finland zijn onze mars- en dlstan- riëringsbeweglngen volgens de planrfèn verlopen. Een bolsjewistisch bataljon, dat óp de IJszeeweg ten noordoosten van Ivalo aanviel, werd uiteengeslagen. Britse terreurvllegers hebben over dag bommen geworpen op Rijnlands gebied en des nachts Keulen en Ham burg aangevallen. BERLIJN, 31 Oct. In politieke kringen verklaart men ten aanzien van de rede. door Churchill Dinsdag ln het Lagerhuis gehouden. Met zijn verklaring, dat ean poli tieke reactie ln Duitsland niet te ver wachten valt. bevestigt Churchill, dat men thans ook ln het vijandelijke buitenland begint in te zien hoe sterk de nationale eeeheld ln het Duitse rijk ls. die door de gebeurte nissen van de 29ste Juli nog aan kracht heeft gewonnen. Zeer opmerkelijk acht men te Ber lijn de wijziging In Churchill's voor spellingen omtrent het einde van de oorlog. Het ls nog niet zo lang ge leden dat hij op zeer korte termijn de zogenaamde aanstaande Ineenstor ting van Duitsland voorspelde. Kerst mis ls wel een der laatste termijnen geweest. Thans moet hij deze voor spellingen belangrijk herzien en ter mijnen noemen, die ln de kringen, welke hem vroeger geloofd hebben, waarschijnlijk grote teleurstelling zul len veroorzaken. Doch Churchill zal zich. zo verklaart men te Berlijn, op nieuw verrekenen. Het zal nog blij ken. wie in de Jaren. 1944 en 1945 Ineen zullen storten: Duitsland en Japan of de Anglo-Amerikaanse in dringers op het vasteland Het valt ook op. zo verklaart men tenslotte in de Rijkshoofdstad, hoe duidelijk Churchill titans de weer standskracht van het Duitse leger toe geeft. Zijn verklaringen bewijzen ver der, dat de Duitse berekening der ra- vltalllerLngsmoeiliJkheden van den vijand van" de aanvang af Juist ge weest ls. De Britse minister van buiten landse zaken, Anthony Eden. Is in Rome aangekomen. Hij bracht een be zoek aan. generaal Alexander aan het 1 front. Ie JAARGANG No. 258 DONDERDAG 2 NOVEMBER 1944 Uifgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of j 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. AMSTERDAM. 31 Oct. De moei lijkheden van de laatste maanden hebben ook op het werk van het Arbeidsfront haar invloed doen gel den. Zo kwamen de vergaderingen en bedrijfsbijeenkomsten met het oog op de uitzonderingstoestand voor lopig te vervallen, terwijl in het al gemeen die afdelingen, die zich bezig hielden met het propageren en ont wikkelen van de idee van de be- drijfsgemeensohap, sterk in haar actie werden geremd. Daarnaast ver oorzaakte echter de ontwrichting van het economische leven een stroom van dagelijkse problemen, waarmee de plaatselijke kantoren en de kringkantoren van het Arbeids front handen vol werk hebben. Daarbij nemen de vragen over loon- en ontslagkwesties wel de belangrijkste olaats ln. Reeds de eerste week, waar in het ontslagvraagstuk aan de orde kwam. kreeg het Arbeidsfront er bij het Departement van Sóciale Zaken een aantal maatregelen door. die sinds dien de basis vormen, wèarop ontslag wordt tegengegaan en de werkgever wordt gestuwd ln de richting van een wachtgeldregeling. Met talloze moeilijkheden, die des ondanks blijven bestaan en die tel kens. wanneer een regeling behoorlijk schijnt te zullen gaan werken, door nieuwe complicaties ln versterkte mate rij/en. houdt het Arbeidsfront zich dagelijks bezig. Het behoeft daü. ook niet te verwonderen, dat bv. alleen in Amsterdam gemiddeld per dag een honderdtal vragenstellers de nodige Inlichtingen krijgen over de wegen, die open staan, om zich tegen onver antwoord ontslag te beschermen. Oak de sociale voormannen, die vrij wel allen hun functie in het bedrijf normaal bleven uitoefenen, doen voor treffelijk werk en vormen mede een machtige steunpilaar waardoor het Arbeidsfront zijn grote taak, ook ln deze moeilijke maanden, binnen de grenzen van het mogelllke kan blijven vervullen. Juist ln een tild van crisis als deze, ls het goed functionnerefi van het Arbeidsfront een levensbelang voor ons volk. De door de overheid ontworpen regelingen dringen uit de aard van de zaak pas geleidelijk door naar de uitvoerende organen en dit wreekt zich op het ogenblik temeer, omdat de situatie zich tengevolge van weer machtsmaatregelen soms met de dag wijzigt. Ook moet het Arbeidsfront, dat de realiteit ziet, zoals die zich aan den arbeider opdringt, steeds met nieuwe voorstellen bij de Overheid komen om de gapingen, die ontstaan tussen het zoeken en krijgen van ••echt te overbruggen en de harde kan ten. die,aan bepaalde regelingen kle ven. te verzachten en zelfs dan blij ven er nog klippen, die ook het Ar beidsfront niet altijd vermag te om zeilen. Het Ls intussen verheugend te zien. dat ook de leden blijk geven te be seffen. hoezeer hun belangen ln het Arbeidsfront verankerd zijn. Het over grote deel van de contributies komt dan ook zeer regelmatig binnen. Een uitzondering vormen soms de evacué's, die verzuimden zich direct "bil het plaatselijk kantoor in hun nieuwe ge meente te laten overschrijven, waar door zij achterar contributie over acht of twaalf weken Ineens moesten be talen. Ook nieuwe leden worden regelmatig ingeschreven. Dit vormt voor de sterk belaste functionarissen een begrijpe lijke voldoening en het ls voor he% een aansporing te meer, om aan de grote sociale taak, die door de organi satie der werkers wordt vervuld en die door geen enkele Instelling zou kunnen worden overgenomen, al hun kracht te blijven geven. Nieuwe Roemeense regering BERN, 1 Nov. United Press meldt uit Boekarest, dat Sanatescoe. die tot- dusver Roemeens minister-president was, een nleu.ve regering heeft ge vormd. Deze bestaat uit vier liberalen, vijf natlonaal-Zaranisten en zes leden van het èfogeiiaamde democratische front, d.w.z. de communistische orga nisatie. Onder hen bevindt zich de communlstenlekler Patrascanoe, die door zijn aftreden de crisis der eerste regerlng-Sanatescoe heeft veroorzaakt. Met zes ministers zijn de communisten thans het sterkst ln de regering ver tegenwoordigd. Manioe en Bratianoe, de leiders der natlonaal-Zaranisten en liberalen, kon den geen belangrijke posities verkrij gen. doch moesten zich tevreden stel len met de functies van minister zon der portefeuille. Het ontslag van Stillwell BERLIJN, 1 Nov. Het terugroepen van den Amerlkaansen generaal Still well uit China, heeft president Roose velt aanleiding gegeven tot het afleg gen van een verklaring ln de perscon ferentie. volgens welke Stillwell om per soonlijke meningsverschillen met de regering te Tsjoengklng Ls teruggeroe pen. Uitdrukkelijk verklaarde Roose velt. dat deze feiten geen politieke achtergrond hebben. Reuter meldt daarentegen uit Tsjoengklng. dat Stillwell zich te 2eer gemengd heeft ln binnenlandse Chine se aangelegenheden van Tsjoengklng en gestreefd heeft naar een overeen stemming tussen het regime van Tsjoengklng en de communistische be weging. Tsjang Kal SJek was daar ver toornd over en heeft voorgesteld, dat Stillwell zou worden teruggeroepen. U steekt toch de handen uit de mouwen, wanneer u zelf niet ge troffen is en uw huis niet be schadigd? U helpt toch uw mede mens? (Voorlichtingsactle hoofdinspectie luchtbescherming) Eergisteren heb ik het eerste levensmiddelenconvoöi voor de Amsterdamse wal mogen begroe ten en ik heb uit de volheid des harten en uit de leegheid mijns buiks daar een geestdriftig stukje over geschreven. Een land, dat zichzelf helpt, helpt God en beter één schip in de haven dan tien in de lucht, ook al is het dan maar de bescheiden „Vlijt" uit Texel. Maar naar huis gaande heb ik me toch afgevraagd, wat de Texelaars van onze „hongerende hoofdstad", zoals ze schrijven, moeten denken. Hoe ziet een £tad, die hongert, er uit? Ik heb het nooit geweten, maar nu kom ik er dageQijks door. Het is een ongekende tijd. Er zijn krap aardappels. Warm-L eten een halve liter, nauwelijks één bord. per dag. Maar op elke hoek van de Leidse straat kunt u zoveel clandestiene druiven kopen als u wilt, o medelijdende Texelaar, ƒ2.50 tot 3,— per pond. Appels, dito, ze komen er ook' mee aan de deur. Voor paling moet u in de Jordaan zijn. Hele vette fijne, 20— per pond. Naar het gewicht moet u niet precies kijken, want ze worden op elke hoek van de Jordaan en de Haarlemmerstraat uit de hand verkocht. In de deftige buurten komen ze met boter van 40. per pond langs de deur. En heel de Nieuwendljk, die zich daar slingert als een gordel als sma ragd langs de evenaar van on tucht en dofboemboemende café- chantants met slagwerk en har monica's, staat mannetje aan mannetje vol met Chineesjes en vrouwen met blikjes en overal kunt u rolletjes pepermunt, repen chocola en nougat en bij ont stentenis van chocola thans vooral stroopbollen kopen. Dat is een soort eigengeknoeide bonbons van een kwartje per stuk. De rolletjés kosten ƒ2.50 De stroopbollen wil ik niemand aandoen, maar toen ik van het Texelse schip terugkwam dacht ik: misschien hebben ze in Texel dit jaar geen druiven en zou ..hongerend" Amsterdam, dat, voorzover het per dag en per hoofd 100 kan stukslaan, nog alles in overvloed heeft, niet eens één dag de clandestiene druiven en paling en appels en pepermunt van de straat kunnen vegen en alles in een schip laden als tegen geschenk voor goedgeefs Texel? TUL. BERLIJN, 1 Nov. Interlnf meldt van het Westelijk front: In de morgenschemering van Woensdag kondigde een artillerie-be schieting uit zee, die ongeveer een uur duurde, de reeds verwachte lan dingspoging van de Brits-Amerikaanse strijdkrachten aan op het eiland Wal cheren. teneinde de daar staande uultse zware batterijen, die zij on danks de talloze bonitapijten niet hadden kunnen uitschakelen, te eli mineren. Onder gebruikmaking van de nevel werden voor deze onder neming ongeveer 50 tot 60 landlngs- ixjten ln de strijd geworpen, waarvan een groot deel- aan het geconcen treerde vuur der zware Duitse bat terijen ten offer viel. De eerste golf van de bij 'het Vlls- slngse havenhoofd gelande strijdkrach ten werd ln het afweervuur van de automatische wapens neergemaald. Ondanks de zware verliezen voerden de Britten voortdurend versterkingen aan, waarmede de verdedigers zich op het ogenblik aan de stadsrand van Vlissingen ln zware strijd bevin den. Ten Westen van Walcheren zijn door verkenning een slagschip van de Kiiig-Georgeklasse, vier kruisers, ver scheidene monitors en talrijke lan- dingsboten waargenomen, zodat met nog een landingspoging aan de West kust van Walcheren moet worden rekening gehouden. In het bruggenhoofd aan de Schel de ten Noordoosten van Brugge zette het numeriek ln de meerderheid zijn de eerste Canadese leger zijn aanval len voort. De Duitse verdedigers weer den zich tegen de overmacht door tegenaanvallen te ondernemen, han dig uit te wijken en op de weer- standspunten taal stand te houden. Verbitterde gevechten van man tegen man ontstonden vooral bij het fort Hazegras. waarvan de bezetting zich tot de laatste kogel en de laatste granaat verdedigde. Het ln het Wes telijke gedeelte van Zuid-Beveland door de Duifse troepen gevormde bruggenhoofd werd ln de loop van de dag teruggenomen, nadat de voor bereidingen tot het doen springen van de verblndlngsdam tussen Zuid- Beveland en Walcheren met alle gron digheid waren getroffen. Het opblazen Behalve de burgerwachten ls In Finland ook de bekende Lotta-orgaal- satle ontbonden. Noorwegen en de bolsjewieken STOCKHOLM. 1 Nov. „Stoelt- holms Tldnlngen" schrijft, dat het ver blijf van den uitgeweken Noorse minis ter Lie, die zich op uitnodiging van den Zweedsen minister van Buiten landse Zaken, Guenther, naar Stock holm heeft begeven, waarschijnlijk ge ruime tijd zal duren. Het ls gebleken, dat er zoveel vraagstukken te bespre ken zijn, dat het einde der besprekin gen ln geen geval ln de loop van deze week verwacht kan worden. Volgens de „Dagens Nyheter" acht men het ln Noorse kringen te Stock holm niet uitgesloten, dat Lie ook een bezoek aan Moscou zal brengen. Ook „Svenska Morgonbladet" acht dit waarschijnlijk en ziet verband met het verblijf te Stockholm van den Noorsen gezant te Moscou, Andword. Andword had zich met de medewerkers van Churchill van Moscou naar Londen be geven en verblijft thans op de terug reis naar de Sowjet-Unie ln dè Zweedse hoofdstad, waar hij besprekingen heeft gehad met Lie. Oliekwestie brengt Iraanse regering ten val ZURICH, 1 Nov. Uit Teheran wordt gemeld, dat de regering van Iran wegens haar weigering de Sow jet-Unie onverwijld petroleumconces- sies te verlenen in de Noordelijke provincies des lands door de uit Moscou geïnspireerde kringen tot af treden is genoodzaakt. van de dam geschiedde pas op het ogenblik, dat de Canadezen reeds met sterke strijdkrachten de dam hadden betreden. Aan het Maasfront hebben de hier ln zware gevechten gewikkelde Duitse troepen een zekere stabilisering van de toestand bereikt. BIJ de gevech ten van gisteren slaagden zij erin alle aanvallen op de monding van de Maas te verijdelen. De Canadec-s-Britse strijdkrachten zijn thans bezig hun gehavende formaties te verversen en hun artillerie op te stellen. Ook op de rechtervleugel van het Maasfront zijn de Britten bezig hun strijdkrach ten aan te vullen. In de omgeving van Helmond pro beerden de Britten het door de Duit sers in de afgelopen dagen veroverde gebied ten Zuidoosten van deze stad terug te krijgen. Na een voor beide zijden verliezen opleverende strijdt gelukte het den vijand tenslotte op twee plaatsen de Duitse linies terug te dringen en het dorpje Llessel te heroveren. De strijd duurt hier nog voort. Beëdiging W-Grenadiers „In de loopgraven van de vorige oorlog groeide de natlonaal-soclalis- tische wereldbeschouwing, daar wer den de eigenschappen: gehoorzaam heid. plichtsbetrachting, trouw en dapperheid tot nieuw leven gewekt, die den Germaansen mens eigen waren, en altijd eigen zullen zijn. Tegen dit ontwaken van en Germaansen mens ls de eeuwige Ahasveros thans, na vijf en twintig Jaar, opnieuw aange treden. Alles wat goed en edel ls, ver dedigen wil met een vast geloof m den man, Adolf Hitler, die ons weder de weg naar ons zelf deed hervinden", aldus sprak een «-Obersturmfilhrer dezer dagen ln een klein stadje ln het noorden des lands tot enige honderden -grenadiers van de #-vr:jwllllgers- brigade Landstorm Nederland, die stonden aangetreden om op den Fvlhrer beëdigd te worden. Na de plechtigheid sprak de com mandeur, een #-SturmbannIÜhrer tot hen. Hij zelde o.a.: „GIJ hebt de eed op den Führer afgelegd, blijft trouw aan deze eed, daardoor blijft gij trouw aan uzelf, daardoor blijft gij ook trouw aan uw bloed, want trouw aan dw bloed ls de hoogste eer van een (f- grenadier. Slechts hu. die eer heelt, kan sterk zijn. Met deze eed zljt gij getreden ln de rijen van de strijders voor Germanje." Bombardementsaanval op Tokio TOKIO. 1 Nov. Na een pauze van 2i Jaar heeft Tokio Woensdagmiddag de tweede aanval van Amerikaanse bommenwerpers beleefd, zo meldt een bericht uit het hoofdkwartier van het Oost Japanse verdedlglngsleger. Ver scheidene vijandelijke bommenwerpers verschenen boven het gebied tussen de steden Tokio en Yokohama. Twee bom menwerpers slaagden er in op een hoogte van 6000 m. tot het oostelllke gebied van Tokio door te dringen. ZIJ werden echter door de Japanse afweer afgeslagen voor zij één enkele bom hadden kunnen neerwerpen. Eén ma chine werd neergeschoten. Naar „Exchange Telegraph" uit Grenoble meldt ls generaal Dentz ln de stedelijke gevangenis aldaar cellu lair opgesloten De 75-Jarlge graaf Chasten t de Puysegure is ter dood ver oordeeld. «>irecteur: H. J. Kerkmeester, Bv%. rum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt, Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A H. de Haas van Dorsser. Haarlem; binnenland: J. v. Grieken; illustratie en opmaak: R. Kampstra; Volkscul tuur en kunst: M. Wolters; muziek: G. K Krop; sport: J. J. LIber; adver tenties: A H. Lammere, allen te Am- u ei dam. UI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1