HET DAGBLAD HET DAGBLAD HET DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Slag in Oost Pruisen naar het Zuiden overgeslagen Omsingeling bij Nisj mislukt Erg» erger» ergst Geallieerden zijn Breskens binnengedrongen (Toenemende strijd N. van Antwerpen Geallieèrde doorbraak bij Helmond verijdeld F?!le strijd aan O. Pruisische grens Landingsoperaties op de Philippijnen Oorlogsgeweld in de Betuwe Appels Strijd om Aken is zeer bloedig Waarschuwing HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH- RER. 23 Oct. Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Onze troepen deden door tegenaan vallen en taai verzet de aanvallen van de Canadezen lh het gebied ten noor den en noordoosten van Antwerpen In hoofdzaak mislukken. Ook de En gelse. 'divisies, die ten oosten van Den Bosch tot 'de aanval overgin gen. konden slechts weinig terrein winnen. In het gebied van Würselen duren felle .gevechten-in en om kazematstel- lingen voort. Ten oosten van Lunéville en in het gebied van Bruyères ontstonden ook gisteren hevige plaatselijke gevechten, eigen tegenaanvallen brachten den hier en daar doorgedrongen vijand, na geringe aanvankelijke successen, spoe dig weer tot staan. In de Btrusklsche Apennijnen on weergevechten gewikkeld met de vij andelijke divisies. die met sterke strijdkrachten in de aanval zijn. De slag in het grensgebied van Oost-Pruisen is naar het zuiden over geslagen op het gebied van Augustow. Tussen^ Sudauen en Goldap slaagden de bolsjewieken er in vrij diepe pene traties te bereiken. Na zware straat gevechten is Goldap x in vijandelijke handen gevallen. Ten zuiden van Gum- blnnen verbraken onze grenadiers de aanvoerwegen in de rug van de door gedrongen bolsjewieken. Doorbraakpo gingen van de bolsjewieken aan weers zijden van Ebenrode zijn bloedig mis lukt. Slagvliegtulgen en luchtdoelar tillerie van de luchtmacht mengden zich met succes ;n de verbitterde ge vechten ln het Oost-Pruisische grens gebied, sloegen bolsjewistische aanvals- toppen uiteen en vernietigden talrijke tanks. In de zeven dagen durende slag in dit strijdgebied werden totT dusver 616 vijandelijke tanks stukge schoten of buitgemaakt. Aanvallen van de bolsjewieken op het bruggen hoofd Memel bleven vruchteloos. Op de landengte van het schiereiland Ie JAARGANG No. 250 DINSDAG 24 OCTOBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abonnementsprijs 21 ct. per week of 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5. et. Poolse kwestie nog onopgelost GENEVE, 23 Oct, Murrow, een Amerikaans journalist te Londen, seint naar New York: „Op de conferentie te Moscou zijn concrete besluiten, waarop men ge hoopt had, niet genomen. Het voor naamste geschilpunt, de Poolse kwes tie, ls weinig of nlet-s nader toe een oplossing gekomen. Het comité van Lö-- blln heeft een vertegenwoordiger te Londen benoemd, die daar echter geen enkele officiële bevoegdheid zal hebben. Daardoor zal de situatie nog moeilijker worden. De Russen houden vast aan een onverwijlde territoriale regeling, doch* de Polen willen, daarin niet toestemmen, alvorens zli een Lichtvlekken' iri het duister Wanneer wij de grote woorden ver geten-, die zo koud en vochtig zijn als triomfbogen, zien wij ons in deze tijd als huisvader voor ontstellend grote problemen geplaatst. Een pro bleem van deze tijd: zoek in de duis ternis de zonzijde van zes vuile die met beperkte middelen vóór mor genochtend schoon en droog moeten zijn. Pieker niet over taai ongerief, over het ontbreken van licht en warmte, doch stroop de mouwen op. vindt op. de tast een emmer, een straal water en spoel, schroben wring en smaak de vreugde van zes gewassen luiers, die als lichtvlekjes i" da dfriefomic niipr rü> Mfl&liilL- Agitatie in Spanje GENEVE. 23 Oct. Een bericht van United Press uit Barcelona zegt, dat Sowjet-Spanjaarden de contróle op zich genomen hebben over vier grenssteden in noord-oost-Spapje. De Spaanse „Maquisards" hebben de steden Zondag veroverd. Uit Stockholm wordt gemeld, dat diplomatieke waarnemers in Londen een nieuwe revolutieoorlog in Spanje verwachten. Totdusverre is de ont wikkeling geremd, doordat de weste lijke mogendheden Franco steun ver leenden. Dit is echter veranderd, nu Moskou bésloten heeft een nieuwe revolutieonderneming te steunen Waarschijnlijk is de Spaanse kwestie De zegswijze /Beter benijd dan beklaagd" krijgt in deze dagen voor het Nederlandse volk haar wrangste betekenis. Benijden doet ons in de gehele wereld niemand meer. Daarvoor in de plaats organi seert men in Engeland bidstonden, die mogelijk niet vrij zijn van propa gandistische nevenbedoelingen, maar die er geen twijfel over laten dat er alle reden is ons te beklagen. Het is niet zo verrassend, dat deze bidstonden jongstleden Zondag be paaldelijk werden aanbevolen „voor de nog niet bevrijde delen van ons land", 's Mensen neiging om de ver antwoordelijkheid van eigen schou ders af te wentelen, was altijd min stens even groot als zijn neiging, soortgenoten onaangenaam te zijn. Aanmerkelijk verrassender echter is de openhartigheid, waarmee de En gelse bladen de huidige noodtoestand in België bespreken, een noodtoé- stand, die ook voor ons vol diepe zin is. t Over de toestanden in het bevrijde Italië behoeft niemand een Jaar na het verschijnen der Anglo-Ameri- kaanse legers nog veel woorden te verliezen. Een zuigelingensterfte zon der weerga en een door de honger opgelegde prostitutie zijn slechts een paar van de elementen, die Britse te. heerst volstrekte hongersnood. Brood, vlees en boter zijn volledig uit de handel verdwenen, de helft van alle arbeiders is werkloos en zon der inkomsten. Onder deze omstan digheden verzetten zich grote bevol kingsgroepen, naar een verslaggever van de News Chronicle meedeelt, tegen de Engels-Amerikaanse bezet ting. Het neerschieten van geallieer de officieren in het nachtelijk duister en de sabotagedaden tegen militaire installaties zijn minstens even leer zame uitingen van de stemming der Belgische bevolking als de juichl^re- ten bij het binnenrollen der eerste Amerikaanse tanks. Richt men in Londen zijn bid stonden thans niet naar de verkeer de zijde van het front? Wie kennis neemt van de laatste Brits-Ameri kaanse publicaties over de bevrijde gebieden, heeft weinig moeite met het antwoord op deze vraag. Zonder de Brits-Amerikaanse bevrijdings pogingen zouden zovele steden in Zeeland. Brabant en Gelderland thans geen puinhopen zijn. zouden de ongelukkige bewoners ervan niet als haveloze en uitgehongerde vluch telingen noordwaarts zwermen. Zon der dat de overige delen van ons land door de stakingsoproep van de uitgeweken Nederlandse regering in I veSSf?' 22 °Sl voornaamste sterkt* pantserdivisie, die over meer geve,chten °P het dan 200 tanks beschikte. Met zeer waren de sterk gebruik van vliegtuigen en voort- HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 19 Oct. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In Nederland hebben onze troepen ten oosten van Helmond de door braakpogingen -van den vijand.die met zeer krachtige medewerking var. artillerie en slagvliegtuigen werden ondernomen, uiteengeslagen. Tien tanks werden stukgeschoten. In de zware strijd om Aken ver ijdelden onze pantsergrenadiers vijan delijke aanvallen ten zu'dvfesten van Würselen en ontrukten den Amerika nen een reeks tijdelijk verloren ge- gane kazematstëllingen. Huis na huis aan de stadsrand van Aken wordt verbitterd tegen den lüt het noorden oosten en zuiden aanvallen den vijand verdedigd. Snelle Duitse gevechts- en des nachts opererende slagvliegtuigen vielen met waargeno men goede uitwerking vijandelijke ravitailleringssteunpunten in dit strijdgebied aan. In het woud van Rötgen duren de stellinggevechten voort. Ten noordwesten van Eplnal wordt ln het gebied van Bruyères sinds da gen hevig gevocht-én. Tegenaanvallen van onze troepen ten 'zuidoosten van Remiremont wierpen den vijand uit zijn stellingen. Onze artillerie schoot een vijandelijke opslagplaats van ma teriaal m brand.. Het storlngsvuur van de V 1 op Lon den gaat voort. De aanvallen van het vijfde Ameri kaanse leger ln Midden-Itallë namen ln de loop van de dag in hevigheid toe. Vastberaden eigen tegenaanvallen wierpen den vijand uit kleinere pene- tratieplekken en veroverden een be langrijke heuvel. Pas ln de avonduren kon de viland met zware verliezen ge ringe penetraties aan de weg naar Bo logna bereiken» De krachtige Britse druk in,het gebied van Cesena duurt voort. Bij zuiveringen in het achter waartse Italiaanse legergebled" werden onlangs talrijke bendentroepen vernie tigd. Met hun kampen viel een rijke buit ln onze handen. In Midden-Griekenland werd de stad Thebe- in het kader .van onze dlstan- clërln'gsbeweglngen ontruimd. In Servië wordt vooral ln de gebie den ten oosten van Krajevo en Kra- gujevac, alsmede ten zuidoosten van MANILLA 19 Oct. Officieel wordtmedegedeeld dat vijandelijke ■strijdkrachten in de ochtenduren van Dinsdag landingsoperaties heb ben ondernomen tegen het eiland Suluan in het .centrale deel van de Philippijnen. In een mededeling van het Japan se keizerlijke hoofdkwartier wordt gezegd dat op 17 October een vijan delijke vloot tezamen met een vrij groot aantal transportschepen in de baai van Ley te (Philippijnen) ver- scheneA is. Sinds de middag van de 18e October wordt de kust gebom bardeerd en beschoten. Japanse een heden hebben tegenaanvallen onder nomen. Belgrado gevochten. Om Debreczen zijn onze troepen in -een zware strijd ge wikkeld met den naar het noorden op- drlr.genden vijand. Duitse formaties slagvliegtulgen vernietigden meer dan 100 bolsjewistische voertuigen en tal rijke stukken geschut. Aan het front van de Wbudkarpathen ontstonden ten westen van de pas van Vereckel en van het Czlrokadal plaatselijke gevech ten'. Ten westen van de Doeklapas wer den vrij sterke vijandelijke aanvallert- afgeslagen. De slag aan de grens van Oost- ""•-ulsen tussen Sudauen en Schirwindt d lurt met toenemende hevigheid voort ,'dtkau ging verloren, maar onze dapper strijdende troepen verhinder den de door de sowjets beoogde door braak. In de slag. die drie dagen duurde, werden tot dusver 250 vijan delijke tanks vernietigd. Ook ten zuidoosten van Llbau alsmede tussen Doblen en de Golf van Riga zetten de bolsjewieken hun sterke aanvallen- voort. ZIJ werden afgeslagen, waarbij 38 tanks werden stukgeschoten. In Mldden-Finland verlopen onze dlstanciëringsbewegingen naar het noorden en noordwesten volgens de plannen. Nadat bolsjewistische aan vallen op en ten noorden van de weg naar de IJszee waren mislukt, ls de vijand hedenochtend opnieuw tot de aanval overgegaan. De gevechten zijn in volle gang. BIJ een terreuraanval var >nglo- Amerllaaanse bommenwerpers Bonn werd het stadsgebied zwaar t .offen. O.a. vielen de universiteit, vele cul tuurmonumenten en zestien ziekenhui- Zen aan de bommen ten prooi. An dere terreuraanvallen waren gericht op Kassei en Keulen. Afzonderlijke Britse vliegtuigen wierpen in de af gelopen nacht bommen op Hannover en Mannheim. „Volkssturm" luidt de volksoorlog in BERLIJN. 19 Oct D* Duitse pers bespreekt uitvoerig de opfoeping van de Duitse Volkssturm. De „Völkischer Beobachter" schrijft: „Waar de vijand de heilige Duitse grond bedreigt, kan er voor den weer baren man geen ander gebod zijn. dan dat hij huls en hof. fabriek en kan toor en school verlaat, de wapens op neemt en den vijand de greep npar het Duitse vaderland verhindert, met de moed der uiterste vastberadenheid. Weliswaar blijft ieder op de plaats waar hij gesteld is om het front wa penen te leveren en het volk te voe den. maar allen hebben zich reeds geformeerd, zijn bekend geworden met het gebruik der wapenen en hebben zich innerlijk en uiterlijk gericht op het uur. waarop dé Führer de ge wapende tegenstand beveelt ook aan de weerbare volksgemeenschap, die ln hét vaderland is achtergebleven. De oproeping van het volk is niets anders dan de wil en het middel om de tijd met succes te overwinnen, die ons nog scheldt van het keerpunt vcor nieuwe beslissende oorlogsgebeurte nissen." Het „12-Uhr Blatt" schrijft, dat het decreet van dim Führer de laatste leemte sluit, een nieuw leger ln het leven roept, de Duitse weerkracht mobiliseert, mlllloenen mannen wape nen ln de hand geeft en deze oorlog ln de volste zin tot een volksoorlog maakt. De vijand zal zich verbazen: voor hem begint thans de oorlog in zijn hardste vorm. HIJ zal het Duitse volk leren kennen als een onbedwing baar en tot het uiterste vastbesloten volk. Ie JAARGANG No. 247 VRIJDAG .20 OCTOBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abonnementsprijs 21 ct. per weel ot J 2.73 per kwartaal. Lbsse nummers 5 ct. De zon gaat heden onder om 17.35 uur en morgen op om 7.16 uur. Maan op 10.23 onder 19.28 uur. P K. 2-1 Oct. V.M., 31 Oct.. L.K. 7 Nov., N.M. 16 Nov. Von Rundstedt herdenkt Gen. Rommel BERLIJN. 19 Oct. De staatsbe grafenis voor den overleden generaal- veldmaarschalk Rommel vond gisteren in de Württembergse woonplaats van den overledene ln tegenwoordigheid van hoge officieren van alle weer machtsonderdelen., van vertegenwoor digers van de partij en van bevriende mogendheden plaats. Als vertegen woordiger van den Führer was aan wezig de opperbevelhebber West, gene- raal-veldmaarschalk von Rundstedt. Deze schilderde de loopbaan van den groten dode, die van zijn plaats werd weggerukt op het ogenblik, dat de strijd het hoogtepunt naderde. HIJ vervolgde Het Duitse volk heeft op bepaald unieke wijze den generaal-velümaar- schalk Rommel zijn hulde betoond. Het heeft diep gevoeld, dat een zijner trouwste zonen de strijd ln het Zui den en Westen voerde voor de vrijheid en toekomst van zijn volk. Veldmaarschalk von Rundstedt legde een grote krans van den Führer neer aan de voeten van den gevallen veld heer. •In een dagorder van den Führer wordt gezegd, dat met generaal Rom mel een dei- beste Duitse legerleiders ls heengegaan. Zijn naam is in de strijd om het bestaan, die het Duitse volk thans voert, het begrip voor buitengewone prestaties en heldhaf tigheid De gevechten bij Formosa Tokio, 19 Oct. Het keizerlijke hoofdkwartier heeft heden een be knopte uiteenzetting gegeven over de gevechten bU Formosa. De Japanners hebben de vijandelijke vlootstrljd- krachten sinds de 12e October in de wateren oostelijk van Formosa en bij Luzon herhaaldelijk aangevallen en ze verdreven, nadat de vijandelijke vloot met de helft verminderd was. Tot zinken gebracht Avërden elf vllegkampschepen, twee slagschepen, drie kruisers en" nog een kruiser of torpedojager. Voorts werden acht vliegkampschepen, twee slagschepen, vier kruisers, nog een kruiser of tor pedojager en dertien niet nader geï dentificeerde oorlogsbodems bescha digd. Bovendien ontstonden twaalf grote branden op de vijandelijke oor logsschepen. 112 vliegtuigen werden neergeschoten. Aan Japanse zijde worden 312 vliegtuigen vermist.. 30 tot 40 klei nere vaartuigen gingen verloren. Deze gevechten krijgen de benaming: de luchtslag voor Formosa. Car Nicobar aangevallen Op 17 October hebben twintig van vliegdekschepen opgestegen vijande lijke vliegtuigen het eiland Car Nico bar ten noorden van Sumatra aange vallen, zo wordt voorts uit Tokio ge meld. Japanse Jagers wikkelden de vijandelijke vllrgtulgen ln hevige ge vechten en schoten er vlif neer. De volgende dag grepen ook vijandelijke oorlogsschepen ln. In de loop der ge vechten brachten- Japanse vliegtuigen een vllegdekschlp en een torpedoja- 1 ger tot zinken. Cursus huisverlichting HAARLEM, 19 Oct, Op Ini tiatief van de Beoefening voor kunstnijverheid wordt in een der lokalen van de M.T-S. te Haar lem een cursus gehouden voor noodverlichting. Op deze cursus, die telkens een week duurt, wordt geleerd, hoe men van een fiets- dvnamo een apparaat voor huis- vèrlichting kan vervaardigen. Een prijzenswaardig initiatief, dat in vele plaatsen navolging moge vinden! Een bijzondere C.D.-correspondent schrijft ons: Het gaat als een lopend vuurtje door de gehele straat en door de gehele stad: mijnheer X. ls uit zijn huls ge zet! Hij heeft vier en twintig uur om het te ontruimen. En het gaat als een lopend vuurtje door de gehele provincie, door de aan grenzende en tenslotte door het ge hele land: het dorpmoet worden ontruimd. De bewoners hebben vier maal vier en twintig mir gekregen om hun hulzen te ontruimen. Waa voor het eerste geval een enkele verhuiswagen voldoende, ln het tweede kwamen er bakkers- en groente karren aan te pas en helaas ook de inspec teur van de /Prijsbehgerslng. want er zijn nu eenmaal mensen, die nooit werkelijk mens worden. Deze gevallen ejchter schijnen niet belangrijk meer. sinds wij m de om geving van Ommeren, Ochten en Op- heusden honderden, misschien' wel enkele duizenden door het oorlogsge weld overvallen bewoners van stille, vriendelijke Betuwse dorpjes hebben zien trekken. Oude fietsen, kinder wagens en geïmproviseerde trekkarren gingen schuil onder het weinige wat van huis- en voorraad kon worden ge red en meegenomen. Oude vrouwen en mannen, moeders, vaders en kinderen sjouwden en torsten wat een mensen kind op zulk een lijdensweg-vermag te torsen en te sjouwen. Soms werd ergens in het open veld overnacht, soms bleef men er ook een deel van de dag, wijl de krachten het hadden begeven. Geallieerden weigeren voed sel voor bevrijd gebied BERLIJN, 19 Oot Een bericht uit Genéve meldt, dat het Interna tionale Rode Kruis zich tot 'de Anglo Amerikaanse autoriteiten heeft ge wend met het aanbod levensmiddelen beschikbaar te stellen voor de bevol king in de bevrijde Nederlandse pro vinciën Limburg en Noord-Brabant met het oog op de dreigende hongers nood. Het aanbod ls door de gealli eerde autoriteiten zonder opgaaf van redenen afgewezen. Tien, tiuintig dertig kilometer heen en evenveel terug hebben we ge fietst om val-appels en met krakende wielen zijn we teruggekomen, trots op de twintig kilo van zeventig, tach tig cent. En daar horen we... Verdraaid, dat je je niet kunt abon neren op die gesproken krant. Als we dat geweten hadden De volgende morgen staan ook wij om vier uur op en om vijf over vier rate len we door duister Amsterdam naar een voorstad, waar in het donker al een honderd mensen staan langs het water, waar straks de boten moeten komen. We staan en wachten. Eén uur, twee uur. Er staan er nu tweehon derd. Dan begint de twijfel. Eén, die nog al een mooie plaats had, verlaat zijn post en gaat poolshoogte nemen bij den brugwachter. Die voorspelt weinig goeds en de twijfelaar druipt af. Het begint langzaam te regenen en tegelijk beginnen de anderen weg te druppelen. Dan breekt de bui door en in vijf minuten is de kade leeg Alles voor niks. Maar vijf hebben een fiets en pro beren het bij een ander water, drie kilometer verderop. Als ze aankomen, staan er zeker vierhonderd mensen en aan de kop van de queue ligt een boot vol appe len en bewaken vier agenten de orde. Alles gaat keurig refrl en om negen uur zijn ze aan de beurt en ze gaan tevreden naar huis met 25 kilo valappelen voor twaalf en een halve gulden. Eén wil vijftig kilo. „Dat gaat niet, vader! We beginnen hier niet een beetje met de zwarte handel En zo krijgt hier althans elk wat. Let op de gesproken krant! m T1JL. Geen geleidebïljetten voor aardappelvervoer DEN HAAG. 19 Oct. Het Hoofd- bedrijfsschao voor Akkerbouwpro ducten maakt bekend, dat in de pro vincies Noord- en Zuid-Holland voor het 'vervoer van aardappelen, geteeld op bedrijfs- en/of volkstuinen, geen geleidebiljetten meer worden afjè- geven, ook niet door de V.B.N.A. Hoge Commissaris van Zuid- Afrika overleden STOCKHOLM. 19 Oct. Naar de Engelse nieuwsdienst meldt is kolonel Deneys Reltz, de hoge commissaris der Unie van Zuld-Afrika, Donderdag ln de leeftijd van 62 jaar overleden. Volgens een bericht van een Ja panse basis hebben Engelse vliegtuigen Woensdag in drie golven een aanval op Rangoon gedaan. De aangerichte schade is gering. BERLIJN. 19 Oct. De oorlogscor respondent van het D.N.B. in het Wes ten, Alex Schmalliuss. meldt: De slag om Aken behoort tot de bloedigste van deze oorlog. De Duitse verliezen zijn stellig niet gering, maar. gemeten naar die van de Amerikanen, zijn zij nog verbazingwekkend laag. Van 2 tot 11 October hebben de Ame rikanen in het gebied van Aken 70 procent meer aan doden en 30 procent meer aan vermisten verloren dan de Duitsers. Bovendien werden in het zelfde tijdvak ln de slag om Aken tot dusver 128 Amerikaanse tanks vernie tigd. Het aantal gewonden is natuur lijk niet vast te stellen. Ook dit moet echter zeer hoog zijn en moet worden toegevoegd aan het .aantal van 300.000 gewonden, dat volgens een Engels be richt alleen door de lucht sinds het begin der invasie tot 1 October naar Engeland ls vervoerd. Men mag der halve aannemen, dat het totale aan tal der geallieerde verliezen een veel voud van 300.000 vormt. De materiaalslag om Aken, die ge leidelijk een nieuwe phase ingaat, duurt met, onverminderde felheid voort. Hij nadert thans het eigenlijke Duitse verdedigingsgebled. dat de Duit sers met goed uitgeruste strijdinstal- laties. kazematten en versperringen een stevige ruggegraat biedt. In de slag. om de haven van Ant werpen worden de formaties van het eerste Canadese leger nog altijd ge dreven naar het bruggenhoofd van Breskehs. Ook de gevechten om het afsnijden of openhouden ran de land tong naar Zuid-Beveland gaan nog op en neer. Hergroeperingen, die o.a. blij ken uit het drukke verkeer van voer tuigen, duren ln het gebied van het tweede Engelse leger voort en dulden er op, dat de voorbereidingen voor de grote aanval tussen Waal en Maas nog aan de gang zijn. De laatste dagen valt er ln dit gebied een versterkte Britse activiteit met verkenningsvlieg tuigen waar te nemen Ten westen van Andelst aan de Waal. waar de vijand ln toenemende mate artillerie concentreert, dreef een Britse stoottroep een groce kudde koelen naar de Duitse hoofdgevechtsllnle om onder dekking van het ryndvee ongemerkt de Duitse stelling te kunnen naderen. Dit voornemen werd tijdig Ingezien en verijdeld. In het strijdgebied ten zuid oosten van Nijmegen werd bij Groes- beek een vijandelijke aanval afgesla gen. terwijl het den vijand ten zuiden van Overloon gelukte, tot vlak ten noorden van Venray op te dringen. Hier maakte hij weer gebruik van de reeds bij vroegere nachtelijke aanval len beproefde methode om het ge vechtsterrein door het bestralen der laaghangende wolken met zoeklichten Indirect te verlichten. In het gebied van Venray werd een nieuw soort pantsergevechtswagen buitgemaakt, die bijzonder laag gebouwd is en twee kanonnen met lange loop draagt. In de frontsector Metz schijnt een hergroepering^ plaats te hebben met verplaatsing van het zwaartepunt naar het Noorden. In het plaatsje Camps Leduc zijn felle straatgevechten aan de gang. In de streek van Gerardmer zijn onlangs de tweede en vierde Ame rikaanse bergdlvisie opgesteld. Zij vor- Musseri inspecteerde de Landstorm DEN HAAG. 18 Oct. De Leider heeft Woensdagmiddag op een ter rein in het midden des lands de daar verzamelde bataljons van de Land storm Nederland, die in België en bij Arnhem, Nijmegen en Oosterbeek h'ëbben gevochten, geïnspecteerd en toegesproken. Bij de inspectie wenste de Leider de tientallen nieuwe dra gers van het IJzeren Kruis tweede ■klasse geluk. De plechtigheid werd besloten met een driewerf houzee op volk en vader land en den Führer. men elite-formaties, die evenwel bij Cassino. waar zij met Duitse soldaten gevochten hebben, sterk gedeclineerd werden. Deze uiterst taal en met list strijdende gekleurde bergdlvlsles zijn uitgerust met Amerikaans materiaal Het Int. Informatiebureau meldt: De garnlzoens van de stad Aken heb ben Ln bloedige gevechten en in strijd op korte afstand het hoofd geboden aan de uit oostelijke en zuidelijke richting aanvallende Amerikanen en alle doorbraakpogingen verhinderd. In het gebied van Würselen hebben sterke Duitse tankstrijdkrachten in hevige aanvallen verscheidene kazematten van de Westwall heroverd. In Nederland ls de hevigheid van het Britse offensief, dat de Ameri kaanse aanval op Aken moet onder steunen. toegenomen ten oosten van. Helmond, tussen Deurne en Venray, dat na verbitterde straatgevechten des nachts werd prijsgegeven. In de ove rige frontsectoren zijn de aanvallen der Britten reeds voor de Duitse ge vechtslinie mislukt. Vrijdag de dertiende Ïot Vrijdag de dertiende geloof den wij in een bijzondere gena- geloofden wij in de vitale bedrijn ven, die ons hun bescherming ver leenden. Toen de meeste Amsterdam mers al verstoken waren van eleotrl- citeit, brandde bij ons in huis nog vol^op licht. Tot Vrijdag de dertiende! Het gezin zat aan tafel en lepelde stamppot van rode kool. Wij groeven ijverig naar onvindbare stukjes uit gebakken spek en vonden een ver dwaalde aardappelplt. „Floep", zei het licht en een vale schemering spreidde zich over de gedekte tafel. Nog hadden wü ons geloof behou den. „De gulden is op!", concludeerden wij. Wij offerden een lichtpenning en draaiden nieuwe zekeringen in. MaStr het licht deed het niet meer en in onze harten rees twijfel. De twijfel maakte plaats voor een troosteloze zekerheid en zwijgend aten wij onze, koolhap zonder verder naar spek- illusles te zoeken De wereld -zonder licht verplicht tot primitiever leven. Het etensuur wordt vervroegd, de vaat verschoven naar de volgende dag. Na de maaltijd kruipen wij dicht bij elkaar' en wij vertellen de kinderen het sprookje van de fee met de duizend kaarsjes. Op de tast kruipen de kleinen in hun holletje. Op de tast wensen vader en moeder elkaar een welterusten toe. De in de duisternis lichtgroen phosphoriserende wijzeis van de wek ker staan op half acht, In de duis tere wereld rondom ons huis vallen schoten. Wij trekken de dekens ho ger op en wij trachten narigheid en ongerief te vergeten. De kleine wij zer van de wekker keert straks terug naar het cijfer acht en wij zullen ontwaken in een nieuwe dag, een dag zonder kunstmatig licht en zónder kunstmatige warmte. Maar de zon breekt door en wij koesteren ons aan haar warmte. Weet u, dat men fosforbranden blust met een nat verband voor neus en kin (een z.g. neus-kin- verband), leren handschoenen aan en een oude, natgemaakte vilten hoed op het hoofd? (Voorlichtingsactie hoofd inspectie luchtbescherming.) •sctui^pauiicii «Mïii ~ae misc van dc Atlantische Oceaan worden bulten artillerievuur en activiteit van stoottroepen geen bijzondere gebeur tenissen gemeld. Het storfngsvuur van de V 1 op Londen dourt voort. In Midden-Itallë verijdelden onze troepen ook gisteren alle pogingen van de Amerikanen en hun hulptroe pen, door onze bergs tellingen ten zuiden van Bologna te stoten, en daarmede üit het gebergte los tPbre ken. De gevechten breidden zich ook Uit tot de sector van Vergato. Aan de Adriatische kust zetten de Britten hun door talrijke slagvliegtulgen on dersteunde aanvallen over een breed front zonder succes voort. Op de Balkan zijn onze troepen ln en ten zuiden van Belgrado in zware gevechten gewikkeld met de van ver scheidene kanten opdringende bolsje wieken. In Zuld-Longarlje wierpen Duitse troepen tezamen met Hon gaarse formaties c'in viland ten zuid oosten van Szolok terug en drongen door tot Mezoetur. In het gebied van Debreczen heeft ook de, dag van gis teren zware gevechten gebracht. "De De burgerbevolking van Aken BERLIJN. 2 OctO. Radio Daven- try heeft een bericht uitgezonden, volgens hetwelk de burgerbevolking van de door de Amerikanen bezette delen van Aken. die niet meer geëva cueerd kon worden, gevangen werd genomen en naar concenratiekampen overgebracht, waar mannen, vrouwen en kinderen moeten werken. De kampen, die niet veriaten mo gen worden, liggen dicht achter het front en staan dus voortdurend blcot aan de gevaren van de strijd. Uit het bericht blllkt verder, da de me schen- dln gvan he volkenrecht opgesloten Duitse burgers door de hongerdood bedreigd worden. Rommel BERLIJN. 20 Oct. Omtrent de dood van veldmaarschalk Rommel meldt dc Duitse pers o.a.: Op 17 Juli had Rommel voor aan het front een bespreking over de situa tie gehad. De weg. waarlangs,hij naar zlln hoofdkwartier terugkeerde bood geen dekking. Tlldens de rit werd de auto van den maarschalk door vijandelijke vliegtuigen aange-- vallen. waarbij kogels de arm- van den bestuurder, die naast Rommel zat, verbrijzelde. Scherven troffen den maarschalk ln het gezicht. Te- de contróle over de wagen, die naar de kant gleed. Rommel, die op het punt stond op do weg te springen, werd uit de auto geslingerd. Hij bleef liggen, bewusteloos door de tuur. Maarschalk Rommel onderging onverwijld de eerste behandeling ln een Frans ziekenhuis en werd daar na naar een veldlazaret overge bracht. Tien dagen later ontving Rommel Duitse oorolgscorrespondenten. die den maarschalk fris en klaarblijke lijk herstellend aangetroffen. Op een embolle echter zijn dood. Nederlands-Belgische' grens gesloten LONDEN. 20 Oct. Aneta ver neemt uit Brussel dat dc Nederlands- Belgische grens door de geallieerden ls gesloten. Nederlanders, die in Bel gië vertoeven, kunnen niet naar hun land terugkeren. De zon gaat heden onder om 17.33 uur cn morgen op om 7.18 uur. Maan op 11.33 onder 20.01 uur. E.K. 24 Oct. V.M3f Oct., L.K. 7 Nov., N.M. 15 Nov dan het achteréind van 'dè dag te knopen dat minstens 90 procent van die mensen des ochtends nog in zijn bed lagterwijl de zon al meer dan een uur aan de hemel stond. De pensen lopen tegenwoordig de deuren van de boeren plat om alles en nog wat. wat de boeren hun toch niet willen of mogen geven. Waarom vragen ze hun niet het recept van hun practische dagindeling? Dat kost den boer niks. hij geeft het graag en de mensen hebben er. althans nu, nog één of twee uur gratis licht door. Niet aan het eind, maar aan het be gin van de dag. Om half zeven is het licht! Voer deze herfst uw eigen zomertijd in! TIJL. Pessimisme onder de Polen GENEVE. 20 Oct. Op^grond van de Jongste rapporten van den minister president der uitgeweken Poolse rege ring, heerst er in Poolse kringen te Loftden het grootste pessimisme, ja ontsteltenis. De berichten uit Moscou luiden zeer ongunstig, zo 'verklaart men ln deze kringen, daar de onver wijlde erkenning van de Curzonllnic als definitieve grenslijn alsmede de instemming met een gemengd kabinet verlangd wordt, dat voor de ene helft zou bestaan uit leden der Poolse rege ring te Londen en voor de andere helft uit leden van het bevrijdingscomité. In Poolse kringen te Londen acht men deze voorstellen volkomen (^aan vaardbaar en Mlkolajczyk zelf zou ver klaard hebben, dat zijn kabinet te Londen hem ctclllg zou desavoueren, indien met deze eisen accoord ~ou verklaren. Nader t gemeld, dat de mi nister-president van de uitgeweken Poolse regering te Londen, Miko lajczyk, uit Moscou is vertrokken om naar Londen terug te keren. Vanen van sterke Britsé infanterie- eh pantserstrijdkrachten ineen. Ten zui den daarvan konden sterke Britse for maties bij Veulen tijdelijk de Duitse hoofdverdedigingslinie binnendringen. In een tegenaanval werden zij hier evenwel wederom verdreven. De geweldige matcrlaalslag in het gebied van Aken woedde Donderdag met dezelfde hevigheid* voort als dé vorige dagen. In de stad zelf biedt de kleine, uit volksgrenadleren bestaande bezetting nog steeds taaie en succes volle tegenstand. Slag om Oost-Pruisen In de slag om Oost-Pruisen door stieten Duitse tankformaties In het oostelijk deel van de Romlnterner- heide ten zuiden van het Wystleter- meer de flank van een sterke bolsje wistische strljdformatie en riepen hier door aan leder verder opdringen een halt toe. Een belangrijk zwaartepunt werd door de bolsjewisten door mlddri v£m tankformaties ln het gebied van Eydtkuhnen gevormd, waar zij over een breed front ter weerszijden van de straatweg naar Gumbinncn proberen door te breken. In zware gevechten verhinderden divisies volksgrenadleren en tankversterkingen e«n doorbraak en schoten 142 tanks stuk. Langs de weg van Schirwindt naar Schlossberg werd een penetratie afgegrendeld. Het bruggenhoofd Belgrado werd na Nieuwe aardappelbonnen DEN HAAG. 20 Oct. De secre taris-generaal van het departement van Landbouw en Visserij maakt be kend. dat van 22 tot en met 28 October as. op elk der bonnen 1-62/ 1-63. 2-62 2-63. 3-62 3*63 en 4-62 van de nood kaart in de provincies Noord- HoUand en Zuid-Hqlland eën kilo gram aardappelen beschikbaar wordt gesteld. Op deze bonnen mag eerst op Maandag 22 October u. worden gekocht. iog. i utr "bor- Een voorstel, waarin vrijlating van ale politieke gevangenen ln Brlts-Indlë werd verlangd, werd aangenomen. Het bestuur werd opgedragen een delegatie naar Brits-Indlë te zenden voor de be studering van het arbeidersprobleem en de versterking der betrekkingen met de Labour be wegingen daar. Zeestrijd bij Formosa nog niet ten einde TOKIO. 18 Oct. De vernietigende slag bij Formosa zal naar de mening van bevoegde Japanse kringen nog een tot twee dagen aanhouden. Naar de woordvoerder van de regering ver klaarde. kan men verwachten, dat het keizerlijke hoofdkwartier Vrijdag het volledige resultaat van deze slag zal bekend maken. De woordvoerder zelde er van overtuigd te zijn, dat de tot zinken gebrachte Amerikaanse vlleg kampschepen merendeels originele vliegdekschepen zijn en slechts voor een gering deel verbouwde schepen. Verkenners melden, dat de vluchten de resten van het bil Formosa ver slagen 58e Amerikaanse operatiecorps pl.m. 360 km oostelllk van Formosa zich met een eveneens zwaar geteister de hulpvloot verenigt. De schepen, ten dele zwaar beschadigd/vervolgen hun koers onder voortdurende Japanse aanvallen en ln de grootste wanorde. Met name een groot slagschip ls zo zwaar beschadigd, dat het zich door twee andere oorlogsbodems moest la ten slepen. Churchill en Eden uif Moscou Naar Reuter uit Moskou meldt, heb ben minister-president Churchill en de minister van buitenlandse zalMn Eden met hun gevolg Donderdag Moskou verlaten. ontwrichtende gevolgen, die zij toen voor het volksbestaan voorspelde, maken zich thans in een beklemmend tempo merkbaar: voorop de hongers nood, waarvan wij nog slechts het begin zien. Minister Gerbrandy heeft voor Radio-Oranje met enige woorden van rouwbeklag de verantwoordelijkheid aanvaard voor een ontwrichting, die een andere regering 40 jaren geleden met de hardste wetten meende te moeten voorkomen. Maar geen Neder landse arbeider zal daaruit de sociale vooruitstrevendheid van onze emi granten-regering hebben afgeleid. Te genover wie wil minister Gerbrandy aen zy,i> ue kans mag na de trieste, doch leerzame ervaring met de Bcve- ridge-plannen en een dozijn andere papieren projecten, bezwaarlijk groot heten. Dat spreekt ook eigenlijk van zelf. Een sociale omwenteling kan niet door een illegaal blaadje naar believen* in willekeurig decor Du lts of Engels ten tonele worden gebracht. Ja, is op de kapitalistische basis, die de Anglo-Amerikaanse bevrijders krachtens hun lastgevers medebren gen, nu eenmaal onvervulbaar. Daar voor ls een sociale basis nodig en die stelt haar eigen wetten, los van een individueel ontwrichte verantwoorde lijkheidsdrift bij de vurigste bestrij ders van een sociale ordening. Ondersteuning verwanten van Nederlandse vrijwilligers DEN HAAG. 20 Oct. Het Fürsorge- kommando des höheren'//- und Poll- zelführers deelt mede: Voor dc laatste maal lxi dit Jaar zullen aan degenen, die recht hebben op ondersteunirig, of aan hun gemachtigden. onder over legging van de vereiste bewijsstukken, de ondersteuningsgelden worden uit betaald op de Ortskommandanturen. resp. gemeentehuizen, en wel: Maan dag 23 October om 8 uur te Amers foort, Lochem en Meppel en om 14 uur te Hilversum. Doctlnchem en Hoogeveen: Dinsdag 24 October om 8 uur te Alkmaar, Zutphen en Assen en om 14 uur te Haarlem. Apeldoorn en Veendam: Woensdag 25 October om :uur te Leiden. «Deventer en Win schoten en om 14 uur te Gouda. Zwolle en. Groningen. Tot het verzorgingsgebied behoren de voor ondersteuning ln aanmerking komende verwanten der Nederlandse vrijwilligers der Waffen-//zomede van de Landstorm Nederland, de Duitse landmacht, het luchtwapen. de Krlegs- manne, de Pollzei, de Technische Nothllfe en het Deutsche Rote Kreuz Rechthebbende verwanten der vrij willigers, behorende tot de hierboven genoemde groepen, dienen zich voor taan. zo mogelijk onder opgave vrn hun Aktenzelchen. In alle verzorg'tgs- aangelegenhedon te wenden tot de Dlenststelle Feldpostnummer 08995. Aan de ingezetenen Wordt bekend gemaakt dat op 19 October de woning van II. D. van Leeuwen aan de Lam- menschanswcg no.-68 alhier, wegens actieve werkzaamheden van de be woners tegen de bezettende macht, is vernietigd. Afgezien hiervan staan de gevangen genomen deelnemers de strengste straffen te wach'en. De bevolking wordt ernstig op het hart gedrukt zich er voor te wachten het streven van zulke elementen te dulden of te ondersteunen, daar hier tegen streng en onverbiddelijk zal worden opgetreden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1