HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Oprichting aangekondigd van
een „Deutsche Volkssturm"
Voor all& mannen
van 16-60 jaar
Wilhelmsirasse acht toestand in
Hongarije gestabiliseerd
De fietsende
Hollander
Verbitterde strijd aan de
Scheldemond woedt voort
Geallieerden aan
rand van Aken
„Hulzen uitverkocht"
Sterkere aanvallen op het
bruggenhoofd Breskens
Omsingeling bij
Aken voorkomen
Hongarije zet de strijd voort
Horthy treedt af,
nieuwe regering
onder Szalasi
't Kanariepietje
Meer dan honderd
burgers gedood
Strijd om Schelde
BERLIJN, 18 Oct. Stabsleiter
Helmut Suendermann. de plaatsver
vangende Reichspv essechefheeft de
oprichting aangekondigd van de
„Deutsche Volkssturm" als militaire
organisatie van alle in het vaderland
voor het behalen van de overwinning
•werkende Duitse mannen.
De organisatie van de „Volks
sturm" zal plaats hebben volgens de
bepalingen van de Haagse conventie
voor de la: x>rlog. Hij zal alle Duit
se mannen <ji het vaderland van 16
tot. 60 jaar militair organiseren en
opleiden. Daardoor wordt een doel
treffende versterking van de Duitse
weermacht verkregen, waarheen de
vijandelijke strijdkrachten de ge
vechtshandelingen op Duitse bodem
ook zullen probéren te brengen.
Suendermann wees er op. dat het
hier betreft een „levée en masse" te
gen de gevaren van de moderne oor
log met zijn mogelijkheden der lan
dingen uit de luoht en doorbraken
van gemechaniseerde eenheden.
Van welingelichte ziide wordt hier
over nog vernomen, dat de „Volks
sturm" een regelmatig bestanddeel
van de Duitse weermacht vormt,
jvelks uiterlijk kenteken overeen-
njsatie,. de opleiders bewapening en
uitrusting van de Duitse Volksstuim,
7. Het in de strijd brengen van de
Duitse Volkssturm volgt op mijn
.•aanwijzingen door den Reichsführer
ff ff alsb evelhebber van het reserve-
leger.
8. De militaire uitvoeringsbepalin
gen vaardigt de bevelhebber van het
reserveleger, reichsführer ff ff Himm-
ler uit, de politieke uitvoeringsbepa
lingen Reichsleiter ormannB.
9. De Nationaal-Socialistische Par
tij vervult voor het Duitse volk de
hoogste ereplicht, door in eerste in
stantie haar organisaties als voor
naamste draagsters van deze strijd
in te zetten.
Generaal Miklós overgelopen
BOEDAPEST. 17 Cct. Naar thans
bekend wordt, is kolonel-generaal
Miklós, tot dusver opperbevelhebber
van 'het eerste Hongaarse leger, met
enige dames uit het vrouwelijke ge
volg van 2ïjn hoofdkwartier en met
meeneming van de gehele kas van zijn
leger, naar de Sowjet Russen .overge
lopen.
BIJ e encontróle werd geconstateerd,
dat hij zich bovendien maandenlang-
de gelden voor het onderhoud van
zijn leger heeft toegeëigend. Met hem
ls ook de chef van zijn staf. kolonel
Kerl. die eveneens bij de vcrdulste?
Ie JAARGANS No. 246 DONDERDAG 19 OCTOBER 1944
Uitgave: N-V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abohnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN. 17 Oct, In de Wil
helmsirasse werd heden een uiteen
zetting gegeven van de gebeurtenis
sen die Hongarije een ogenblik aan
de rand van de afgrond dreigden te
brengen.
De woordvoerder van het Auswar-
tige Amt verklaarde, dat de toestand
thans volkomen duidelijk is en zowel
politiek als militair als stabiel be
schouwd kan worden. De nieuwe re
gering heeft het gehele Hongaarse
volk en de Hongaarse weermacht
achter zioh.
De nieuwe Hongaarse minister van
buitenlandse zaken, baron Gabor Ka-
vorm voorschrijft tk spreek rnli uit
voor de lots- en levensgemeenschap der
Zuidoost-Europese volken, waarvoor de
Hongarlstlsche beweging de weg heeft
betreden en voor welker verwerving ik
alle volken, die ten zuiden van de
Karpathen wonen, oproep voor de'ge
vechtsgemeenschap van de oorlog. Ik
spreek mil uit voor de Duits-Hon-
gaafse lotsgemeensdhap, voor het
denkbeeld der Europese gemeenschap.
Het buitenlandse politiek© program
van Szalasi. ls de strild om de over
winning van het nationalistische en
socialistische leven. In het teken der
achting, der dankbaarheid en van de
trouw, groet lk den Führer, Adolf
Hitler, den groten leider van het na-
tlonaal-soclallstlsche Duitse volk. die
ceroenan. Is om de nieuwe Euronese
Een mier reryt op zes poten, een
Nederlander op twee wielen.
Daar wordt hij mee geboren, daar
gaat hij mee naar school en uit
vrijen, daar vervoert hij zijn groeiend
gezin op. daar wil hij mee dood
gaan. Zijn fiets kwijt raken, vindt
hij het ergste en hij zoekt alle we-
tgen, die er zijn om toch nog maar
'een stukje fiets te behouden. Bellen
en lampen mogen hem afvallen op
zijn levenspad. Hij fietst door. Zijn
banden mogen springen, hij fietst,
tot er meer gat dan heel aan zit,
verslijt dan een houten ratelslang,
een stuk jnassieve band van een auto
of kinderwagen of tuinslang en dan
fietst hij verder op de velgen...
Zo trekt hu onder oorverdovend
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 18 Oct. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Aan de Scheldemond wordt ver
bitterd om elke duimbreedte grond
gestreden. Ten oosten van Helmond
gingen de Engelsen met sterke strijd
krachten en ondersteuning van bom
menwerpers tot de aanval over. Onze
troepen vingen de vijandelijke aan
vallen op en wonnen terrein terug,
dat tijdelijk verloren was gegaan. De
vijand leed zware verliezen aan
doden en gewonden en verloor 47
tanks.
In de materiaalslag om Aken ge
lukte het den overmachtigen Ame-
rikaansen en Engelsen infanterie- en
pantsertroepen na een bloedige strijd
van vijftien dagen hun omsinge
lingsvleugels ten zuidwesten van
Würselen te verenigen en van het
zuidoosten uit tot de rand der stad
door. te dringen. De verbitterde strijd
gaat verder.
Versterkte aanvallen van de Ameri
kanen ten oosten van Eplual en ten
zuidoosten van Remiremont bleven
felle gevechten verijdeld. De beid©
laatste dagen verloren de bolsjewieken
180 vliegtuigen, waarvan 156 ln lucht
gevechten. de overige door luchtdoel
artillerie van de luchtmacht alsmede
door bevelligingsvaartulgen van d©
marine en marlneluchtdoelartlllerie.
Amerikaanse terreurvllegers vielen
Keulen. Wenen en Opper-Sllezlsch ge
bied aan. Luchtdoelartlllerle van de
luchtmacht schoot hierbij 34 vliegtui
gen. bijna uitsluitend viermotorige
bommenwerpers, omlaag
Sinds kort heeft de sigarenwinke
lier een nieuw artikel vermeld op
het lijstje, waarop hij pleegt aan te
geven wat hij „heden niet voorradig"
heeft.
Wij lezen thans: hulzen uitverkocht
en deze woorden duiden een nieuw
stadium aan in het bestaan van den
sigarettenroker. Ook hij heeft ont
wikkelingsstadia meegemaakt, die
hem van de ene verandering naar de
andere voerden en die via eenheids-
shag en eenheidssigaretten naar de
periode der hulzen leidden.
Er kwam een nieuw apparaatje
voor het vervaardigen van sigaretten
aan de markt. Het huldigde een een
voudig schulf-principe en bestond
uit een gebogen stukje metaal en een
nn» hnll> UTal
Straatgevechten
in Belgrado
UIT HET «OOFDKWARTIER VAN
DEN FUHRER. 1G Oct. Het opper
bevel van de Weermacht maakt be
kend:
De vijand versterkt zijn pogingen,
het bruggenhoofd Breskens ten Zui
den van de Scheldemond ln te nemen.
Door gebruikmaking van talrijke
tanks en door bijna onverpoosde lucht-
eanvallen ln scheervluchr' kon hij
enige plaatselijke penetraties behalen,
maar verloor hierbij 14 tanks. Tijdens
een eigen tegenaanval aan de land
tong naar Zuld-Beveland werd de
commandant van een Canadese briga
de gevangen genomen.
In de zware stellinggevechten van
de tweede slag cm Aken. die voor
belde partijen met gróte verliezen ge
paard gaan. wierpen pantsergrenadiers
de vijandelijke omslngelmgsvleugels.
die zich ten Noorden van Aken dreig
den te verenigen. In een tegenaanval
terug en brachten verscheidene ver
loren gegane plaatsen weer in eigen
bezit. Ten Noorden van Wuerselen
werden talrijke Amerikaanse gevechts
wagens vernietigd.
Vijandelijke aanvallen ten Oosten
van Eplnal en ten Oosten van Remi
remont bleven zonder tastbaar suc
ces. In het Moezeldal, ten Zuidoosten
daarvan, heeft de vijand, na de zware
verliezen van de vorige dagen, zjjn
aanvallen niet hervat
De garnizoen-; van St. Nazalre. Lo-
rient. La Rochelle en Glronde-Nord
s.oorden de vijandelijke voorbereidin
gen door talrijke verkennings- en
stoottroeponderncmlngen
Het V. 1-vuur op Londen duurt
voort.
In de Etrusklsche Apennijnen, waar
de gevechten Iets naar het Oosten zijn
verplaatst, ondernam de vijand op
nieuw vrij sterke doch vruchteloze
aanvallen, die door hevige luchtaan
vallen werden ondersteund. Afzonder
lijke penetraties aan de hoofdweg Bo
lognaFlorence en ln de bergen ten
Noordoosten van Loiano werden afge
grendeld.
Aan het Adriatlsche front hebben
onze grenadiers Britse aanjj^llen voor
nieuwe stellingen ten Zuidoosten van
Cesena opgevangen.
Op de Balkan zijn vijandelijke aan
vallen op het bruggenhoofd Nisj mis
lukt Aan de Midden- en Beneden-
morawa zijn onze troepen ln gevech
ten gewikkeld met benden en bolsje
wistische formaties. In het Zuidelijk
deel van Belgrado worden hevige
straatgevechten geleverd.
In het gebied van de beneden-Thelss
bleel de toestand* ln hoofdzaak onge
wijzigd. In het gebied i©n zuiden en
zuidwesten van Debreczen gaat de
verbitterde slag voort. Talrijke vijan
delijke aanvallen werden ln felle ge
vechten uiteengeslagen. Onze dlstan-
clërlngsbeweglngen ln het noordelijk
deel van de Dzeklerpunt verliepen on
gestoord. Ten westen van de pas van
het Czirokadal en van Doekia ont
stonden gisteren weer harde atv/eer
gevechten. Afzonderlijke penetraties
werden ln tegenaanvallen opgeheven
of ingekrompen. Alle óverige aanval
len werden afgeslagen.
De zon gaat onder om 17.41 en
morgen op ora 7.09 uur.
.Maan op om 6-57 uur en onder om
18.20 uur.
Heden N.M., 24 Oct. E.K., 31 Oct.
V.M., 7 Nov. L.K.
Ten noorden van Warschau en ln de
belde vijandelijke bruggenhoofden aan
de Naref btj Seroc en Rozan leverden
de zware gevechten van gisteren onze
troepen een nieuw afweersuccss. De
bolsjewieken konden, ondanks zeer
krachtig gébruik van tanks, artillerie en
slagvliegers, nergens de beoogde door
braak bereiken. BIJ Memel ondernam
de vijand, na ziln zware verliezen van
de vorige dag. slechts onsamenhangen
de vruchteloze aanvallen. Een Duitse
vlootformatie mengde zich ook giste
ren doeltreffend ln de'gevechten bij
Memel. In het kader ener frontver-,
korting hebben onze troepen zich on
gehinderd door den vijand van de
Dt'.na gedlstancieerd. met prijsgeving
van het westelijk deel van Riga. For
maties slagvllegtulgen mengden zich
bij Debreczen en Grosswardein. als
mede ten noorden van Warschau en
bij Memel met goed resultaat ln de
gevechten te lan<j Vooral boven de
mlddenfrontsector ontstonden hevige
luchtgevechten. De belde laatste dagen
werden 103 Sowjétrussische vliegtuigen
door Jagers en luchtdoelartillerie van
de luchtmacht neergeschoten. Aan het
IJszeefront werden m harde gevech
ten bolsjewistische aanvallen op onze
achterhoede afgeslagen
Formaties Amerikaanse terreurbom-
menwerpers vielen overdag het stads
gebied van Keulen en enige plaatsen
in het Rijnland aan. In scheervlucht
werden de aanvallen op de burger
bevolking in West- en Zuidwest-Duits-
Tand voortgezet. Door nachtelijke Brit
se aanvallen ontstond ten dele aan
zienlijke schade ln woonwijken van
Wllhelmshaven. Ook Hamburg werd
aangevallen. 42 vijandelijke vliegtui
gen. waaronder 34 bommenwerpers,
werden neergeschoten.
De zeestrijd bij Formosa
TOKIO. 15 Oct. Het Keizerlijke
hoofdkwartier heeft Zondag ln een
extra bericht meegedeeld:
„Het vijandelijke eskader ln de wate
ren ten oosten van Taiwan ls op 14
October ln Oostelijke richting ge
vlucht. De Japanse strijdkrachten on
dernemen thans herhaalde verwoede
aanvallen op den vijand met steeds
toenemend succes. De volgende resul
taten werden behaald: tot zinken ge
bracht tien vllegkampschepen. twee
slagschèpen. drie kruisers, een torpe
dojager. Beschadigd twee vllegkamp
schepen. een slagschip, vier kruisers
en elf oqrlogsbodems van onbekend
type.
Een vijandelijke vlooteenheid. die
op 15 October probeerde Manilla aan
te vallen, werd door Japanse strijd
krachten tot een gevecht uitgedaagd.
De Japanse luchtmacht behaalde daar
bij de volgende resultaten: een vijan
delijk vliegkampschip in de grond ge
boord. drie ahd,ere vllegkampschepen
en een slagschip of kruiser beschadigd.
Bovendien werden 30 vliegtuigen
neergeschoten. Aan Japanse 2ijde
keerden enige machines niet terug.
Verklaring van Koiso
Naar aanleiding van de vernietigen
de nederlaag der vijandelijke slagvloot
bij Formosa heêlt minister-president
Koiso heden een verklaring tot de Ja
panse natie gericht, .vaarln hij mede
deelt. dat het lang verbeide ogenblik
der beslissende gevechten gekomen
HIJ betuigde zlj:i dank aan de ar
beiders ln de oorlogslndustr.e en voor
al aan de vliegtuigbouwers Het Ja
panse kabinet is bl eengekomen. Er
werd verslag ultgebrpeht over de mili
taire toestand.
Ie JAARGANG No. 244
DINSDAG 17 OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Volgens radio Moskou werden lev'
Roemenië 2000 leden van de IJzeren
Garde gearresteerd.
BOEDAPEST. 16 Oct. Rijks
bestuurder Nikolas von Horthy heeft
hedenavond de volgende verklaring
afgelegd voor de zender te Boedapest:
„Aan het Hongaarse volk en aan
hei Honved-leger.
De op 15 October tot de Hongaarse
natig gerichte proclamatie verklaar
ik hiermede voor nietig. Tegelijker
tijd herhaal ik het door den Hon-
gaarsen chef van de generale staf
tot de troepen gerichte bevel, volgens
hetwelk de troepen met enthousiasme
verder moeten strijden, zoals de
ernstige gevechtssituatie eist, ten
einde de roem van het Honvedleger
waardig te zijn. God zal hun weg en
het lot van de Hongaarse natie'be
geleiden.
Boedapest, 16 October 1944. Nikolas
von Horthy".
De verklaring van Zondag, die
Horthy door deze proclamatie van
Maandagavond heeft herroepen,
noopte de Duitse regering reeds
Maandag in de loop van de dag tot
een officiële verklaring, waarin o.a.
gezegd werd:
Rijksbestuurder Horthy heeft voor
de Hongaarse omroep een verklaring
afgelegd, waaruit blijkt, dat hij bui
ten het parlement om en zonder de
mening van het Hongaarse volk te
vragen bij de bolsjewisten te Moskou
om een wapenstilstand heeft ver
zocht.
De bedoelde proclamatie van
Horthy is dus nu door Horthy zelf
herroepen en de^Rijksbestuurder
heeft zich duidelijk aangesloten bij
het parool „doorvechten", dat de
chef van de Hongaarse generale staf
reeds direct1 na het bekend worden
van de eerste proclamatie van
Horthy uitgaf.
De officiële Duitse verklaring van
Maandag eindigde met de vaststelling:
„De Duitse regering weet. dat het
Hongaarse volk en zijn soldaten be
reid zijn. aan de zijde van Duits
land tegen den binnengedrongen
van het Hongaarse volk verzekerd ls."
Geen invloed op weermacht
De politieke gebeurtenissen (de
inmiddels herroepen verklaring) had
den trouwens op de Hongaarse weer
macht niet de geringste invloed ge
had. zo verklaarde men heden in
bevoegde militaire kringen van de
Rijkshoofdstad.
In de Wilhelmstrasse- werd Maandag
al ln de loop van de dag mede
gedeeld. dat er nog geen volle
dige ulteehzetlLng gegeven kan wor-
wikkellng het verloop. waarop
wikkeling het verloop, waarop Churchill
schijnt te hebben gerekend.
Deze voorspelling is binnen enkele
uren wel volkomen bevestigd.
Horihy treedt af
Een derde verklaring van Horthy
behelst inmiddels zijn aftreden:
„Aan de presidenten van beide
huizen. Hiermede verklaar ik, dat ik
besloten heb op dit moeilijke ogen
blik der Hongaarse geschiedenis als
voorwaarde voor een succesvolle oor
logvoering ten behoeve van de inner
lijke eenheid en aaneengeslotenheid
der natie af te treden uit mijn func
tie van rijksbestuurder en afstand
te doen van alle daaimede verbon
den wettige rechten. Ik heb dr.
Szalasi belast met de vorming van
een nieuwe regering der nationale
eenheid."
Szalasi leidt de staat
Franz Szalasi heeft daarop een de
creet uitgevaardigd waarin gezegd
wordt
De Rijksbestuurder is afgetreden
uit de leiding der Staatszaken en
heeft het ontslag van minister-presi
dent Lakatos en zijn\ regering aan
vaard. Met het oog op ae buitenge
wone omstandigheden en de maat
regelen die voor deze toestand moe
ten worden genomen, heb ik beslo
ten een regentschapsraad te vormen
bestaande uit drie leden. Tot de vor
ming van de regentschapsraad en
tot de indiening van het wetsvoorstel
over de gerechtigdheid tot leiding
der Staatszaken in opdracht van den
koninklijk Hongaarsen ministerpresi
dent. leid ik voorlopig de Staats
zaken opdat door een vertraging in
ons vaderland en de natie geen ern
stige schade en gevaren ontstaan.
Nieuwe regering
Maandagochtend is al een nieuwe
Hongaarse regering gevormd:
Minister-president en plaatsver
vangend Rijksbestuurder is Franz
Szalasi. plaatsvervangend minister
president Eugen Szoelloesi. minister
van buitenlandse zaken baron Ga
briel Kemeny, minister van binnen
landse zaken Gabriel Vajna. Honved-
minister en tevens chef van de gene
rale staf kolpnel-generaal Beregfay.
minister van justitie, Ladislaus
Budinsky, minister van eredienst
Franz Rajnisa. minister van finan
ciën Remenyi-Schneller (zoals tot dus
Szasz, minister van landbouw Graaf
ver tminister van handel Ludwig
Fidel Palffy, minister van nijverheid
Emil Szakvary, minister voor de
ravitaillering Bela Jurcsek (zoals
tot dusverre).
Bovendien hebben in het kabinet
Hoogmoed komt voor de valOok
die van ons, lezer! Ook die van
de mensen,-die kranten maken en die
kranten lezen. Hoe hebben wij, in die
verre vredestijd, niet vaak medelij
dend geglimlacht om het arme oude
vrouwtje, dat uit hei „brandende
ipandniets anders wist te redden dan
haar kooitje met een kanariepietje.
Wat zielig, dat zo'n jnensje nu niets
nuttigers wist te redden dan het ka
narievogeltje! Natuurlijk zouden
wij
Daaraan dacht ik. nu het Amster
damse Concertgebouw is begonnen
met een dagelijkse reeks „één uur
muziek". Het klinkt als „elke dag één
lepel", als het recept voor een zieke.
Het mag, in een plek van windstilte
m het aanzwellend oorlogsrumoer,
niet meer zijn dan de zang van 'een
kanariepiet het is een vleug poë
zie, het is een uur van bezinning en
van trouw aan onze beste ogenblik
ken. En wij erkennen, dat het oude
jirouiotje, dat haar kanarie redde en
de rest moest zien verbranden, wèl
erg onpractisch tuas, maar dat haar
daad getuigde van instinctieve wijs
heid en van trouw aan het leven
naast haar. TIJL.
nog zitting drie ministers zonder por
tefeuille met speciale, in verband
met de oorlog staande taken. Dit
zijn Emil Kovarcz voor het totale
gebruik van arbeidskrachten voor de
èorlog. generaal Hellebronth voor de
oorlogsindustrie en Kassay voor de
propaganda.
Dit nieuwe kabinet moet een coali
tie-kabinet genoemd worden met een
uitgesproken pijlkruisers-karakter.
Behalve ae minister-president en
zijn plaatsvervanger zijn lid dei-
partij van de pijlkruisers vijf minis
ters: de minister van landbouw
Palffy is leider van de Hongaarse
nationaal-socialistische partij, d«
ministers van nijverheid en financiën
zijn uitgesproken oude vaklieden.
Het ministerie van eredienst dat in
handen is van den bekenden publi
cist Franz Rajnisa is het enige mi
nisterie, waarover de partij van
Imredy in het nieuwe kabinet be
schikt.
Tot leden van de regentschaps
raad zijn benoemd: de minister van
defensie Beregfay, de minister voor
eredienst dr. Rajniss en dr. Sandor
Csia.
In de nacht van 10 op 11 October
Is Verona opnieuw het doelwit ge
weest van een vijandelijken luchtaan
val^ Verscheidene kerken en vele woon
huizen in alle delen der stad werden
vernield. Tot dusverre zijn 23 doden
en 15 gewonden geteld. Een andere
zware terreuraanval was gericht op
Bologna.
De Gaulle schetst de
toestand in Frankrijk
STOCKHOLM. 15 Oct. Naar
Reuter meldt heeft generaal De Gaulle
Zaterdag een réde gehouden, die door
alle Franse zenders werd verspreid. HIJ
elcie, dat menig Fransman wel ver
steld zou zijn over de verwaarlozing
van Frankrijk door de grote mogend
heden met betrekking tot de oorlog
voering en de voorbereiding voor de
vrede. Velen hadden gedacht, dat de
hulp der geallieerden voor het herstel
van de Franse productie snel en doel
treffend zou zijn. Zij hebben zlCh
vergist. De eerste taak der oorlogvoe
renden ls de vraatzuchtige oorlog te
voederen, een taak; die ook Frankrijk
zware lasten oplegt en het voor grote
problemen plaatst. De geallieerden zijn
staten, waarvan een elk zijn eigen be
langen nastreeft en zijn eigen politiek
voert. De Franse Jaavens, met uitzonde
ring van Bordeat»;. zijn bulten dienst,
het transportverkeer en de spoorwegen
IJn practlsch lamgelegd., vierduizend
bruggen zijn vernield. De fabrieken zijn
zonder kolen of electrlcltelt. de mijnen
verkeren ln een verschrikkelijke toe
stand. Het landbouwgereedschap ls ver
sleten. de voorraden benzine en grond
stoffen zijn geheel op. Wat er arpi rol
lend materiaal, aan schepen en voor
raden aanwezig ls moet merendeels ter
beschikking gesteld worden van het
geallieerde hoofdkwartier voor mili
taire doeleinden. De Gaulle zelde ten
slotte. dat het niet beter zal worden,
wanneer niet ledereen medehelpt.
Oude beestjes van stal
In Amsterdam speelde Jan Bos
kamp in het Centraal Theater „De
firma Pukkel en Pukkel" (Gebr.
Kalkoen) van Gekard Nielen.
In Den Haag gaf Willem Goos-
sens in Scala nieuwe voorstellingen
van „Rooie Sien" van wijlen Marius
Spree. Dit goedkope „volksstuk" met
een „dramatische" rol van Willem
Goossens, werd voor sommige lief
hebbers nog enigszins dragelijk ge
maakt door Jacques van Bylevelt.
die met vele situaties glad de gek
had en bijv. zijn mes direct, nadat
hij er den pleegvader van zijn meisje
mee bedreigd had. kalm aan zijn
zolen ging zitten slijpen, 't Is ook
•beter te lachen, dan te huilen om
zulk „volkstoneel"!
Nieuwe aardappelbon één kilo
DEN HAAG. 16 Oct. Aangezien
enig misverstand blijkt te bestaan
oVer de nieuwe aardappelbon. vesti
gen wij er de aandacht op. dat voor
het tijdvak van 15 t.e.m. 21 October
in de provincies Noord-Holland,
Zuid-Holland en Utrecht één kg.
aardappelen beschikbaar wordt ge
steld op elk der bonnen 1-60, 1-61,
2-60, 2-61, 3-60, 3-61 en 4-60. voor
zover men deze bonnen althans niet
voor het gebruik van maaltijden tut
de Centrale keuken heeft ingeleverd.
Bon 18 jam en stroop verlengd
DEN HAAG. 16 Oct. De geldig
heidsduur van de bonnen 18 van de
noodkaart, voor 250 gram jam of
stroop, is verlengd tot en met 28
October a.s.
Eten in België
STOCKHOLM, 16 pet. De Belgi
sche minister voor het Voedingswezen.
Delsinne, heeft, volgens een Reuterbe-
rlcht uit Brussel, op de persconferen
tie verklaard, dat de geallieerden niet
in staat zijn scheepsrulmte of een
haven ter beschikking van België te
stellen. De geallieerden zullen België
op zijn vroegst vap Januari 1945 af
helpen met tie Invoer van graan.
Luchtaanvallen in het
oosten des lands
DEN HAAG, 10 Oct. Zaterdag
)4 Oct. J.l. was het Oosten dee lands
weer het doelwit van bomaanvallen
door Engelse en Amerikaanse vliegers.
Vooral ln twee steden werden, zonder
dat zich militaire Inrichtingen ln de
nabijheid bevonden, zinneloze ver
woestingen aangericht en honderden
woonhuizen vernield. Volgens de voor
lopige berichten zijn daarbij meer dan
honderd Nederlandse burgers gedood
of liggen nog onder de puinhopen. Het
aantal gewonden loopt ln de honder
den, zodat verwacht, moet worden, dat
het aantal doden nog zal toenemen
ERWTEMEEL. te krijgen op de
peulvruchtenbon, is in vijf minuten
gaar. Voor hongerige en brandstof-
arme burgers een uitkomst. Soep,
pannekoeken, saus en natuurlijk
stamppot is er van te maken. Snert
maakt men met 8 a 10 lepels erwte-
meel op 1 liter water. Indien voor
radig zout. aroma, peterselie, tomaat,
ul of peen toevoegen. De worst kan
men er bij denken.
Andersson weer sneller
dan Hagg
STOCKHOLM. 16 Oct. De Zweed
se hardlopers en recordhouders Gun-
der Hagg en Arne Andersson starten
nog vlijtig Sedert de Zweedse kam
pioenschappen hadden Andersson en
Hagg elkaar niet meer op de sintel-
baan ontmoet. Onlangs echter kwamen
zij te Stockholm op de 2000 meter
tegen elkaar uit.
Hügg was favoriet en hoopte zijn
eigen wereldrecord, dat op 5 min.
11.8 staat, te verbeteren. De eerste
1000 meter werd ln het te langzame
tc-mpo van 2 min. 37,8 al gelegd. Ver
volgens nam Hügg de kop. doch An
dersson kon gemakkelijk het tempo
volgen, zelfs toen Hagg bij de 13C0
me:er het tempo opvoerde. Twintig
meter voor de laatste ronde ging An
dersson onweerstaanbaar Hagg voorbij
en won in 5 min 12.6. De tild van
Hagg was 5 min. 13.2 Zelfs over 3000
meter, de speciale afstand van Hagg,
toonde Andersson zich de meerdere.
In Malmö zegevierde Andersson op
deze arstand ln 8 min. 20,8 en liet
Hügg 10 meter achter zich Afldersson
heeft hiermede dit Jaar 7 over.wln-
nlngén op Hagg behaald, waartegen
over Hügg er slechts één kon stellen.
Wellicht ls de Fin Vlljo Helno nog
een snellere loper dan belde Zweden.
Zoals wij reeds hebben gemeld, ver
beterde hij het wereldrecord van zijn
landgenoot Makl op de 10.000 meter
met niet minder dan 17,2 sec. en
bracht het op 29 min. 35,4. Ondanks
deze prachtige prestatie ls het wereld
record op de 10.000 meter nog een
van de zwakste. Insiders geloven, dat
het record op 29 min. 10 sec. is t©
brengen.
De thans destlgjarige Helno is ook
op de kortere afstanden zeer goed
thuis. Onlangs liep hij de 2000 meter
ln 5 min. 20.87, de 3000 meter in
8 min 14.2 en hij hoopt eerstdaags
tezamen met Hügg en Andersson het
wereldrecord op de 5000 meter, dat
op naan: staat ven Hügg met 13 min.
58,2, op 13 zhin. 50 sec. te brengen.
Directeur: H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt,
Amsterdam: plv. hoofdredacteur; ir. -A.
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v. Grieken; illustratie
en opmaak: R. Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M. Wolters; muziek:
G. K. Krop; sport: J. J. Llber; adver
tenties: A H. T-ammers. allen te Am-
sterdam. K 11?
•- r> «- fl m-V l/l UgdCIUI\A)lU
Metz onderneemt de vijand sinds ver
scheidene weken afzonderlijke aanval
len, die slechts gering succes opleve
ren. Het fort Drlant aan de Moezel
ten zuidwesten van de stad ls na een.
penetratie van den vijand weer ge
heel ln onze handen.
In het bos van Parroy ten oosten
van Eplnal en aan weerskanten, van
het Moselottedal ten zuidoosten van
Remiremont duren de gevechten om
stukken bos en bergstelllngen voort, i
De hardnekkig aanvallende vijand
bleef ook gisteren na geringe aanvan
kelijke successen steken
Aan het .westelijk front werden in
de eerste helft vaq October 3259 ge
vangenen gemaakt. 765 tanks en ge
pantserde verkenningswagens, 49 stuk
ken geschut van allerlei aard. alsmede
talloze andere wapens en oorlogstuig
buitgemaakt of vernietigd.
Onze kuststeunpunten melden het
voortduren van het vijandelijk artil
lerievuur.
De V 1-beschietlng op Londen werd
voortgezet.
Bij het afweren van herhaalde vij
andelijke aanvallen van torpedomotor
boten en vliegtuigen op Duitse con-
voolen voor de kust van noordelijk
Noorwegen werden vier vijandelijke
torpedomotorboten zwaar beschadigd.
Twee daarvan zijn waarschijnlijk ge
zonken. Tien der aanvallende vliegtui
gen werden neergeschoten. Een eigen
vaartuig ging verloren.
Sterke Amerikaanse strijdkrachten
drongen ook .gisteren, na voorafgegaan
trommelvuur, naar onze stellingen ln
Mldden-Italië op. Onze pantsergrena
diers deden aanvallen ln het gebied
ten oosten van Vergato mislukken.
Ten noorden en noordoosten van
Loiano maakte de vijand enige vorde
ringen. maar werd ln tegenaanvallen
opgevangen. Britse aanvallen in het
gebied ten zuidoosten van Cesena ble
ven zonder succes.
Van de Balkan worden uit het ge
bied van Nisj en ten westen van de
Mldden-Morawa gevechten gemeld met
Bulgaarse en Sowjet Russische ge
vechtsgroepen. Bij Belgrado is de toe
stand gestabiliseerd. Aan de beneden
Theiss maakte een beproefde Hon
gaarse gevechtsgroep bij een aanval
talrijke zware wapens bult en maakte
bovendien gevangenen. De slag in het
gebied ten zuiden en zuidwesten van
aigesiagen ui opgevangen. Voigëns'de
voorlopige berichten heeft de vijand
daar 37 tanks verloren.
Aan het front van de IJszee hib-
ben onze bergjagers aanvallen van ten
ten dele scherp volgenden Viland afte
slagen.
Amerikaanse terreurvllegers wierpen
overdag - bommen op verschillende
plaatsen in Zuldóost-Duitsland. wèir-
onder ook op hel stadscentrum Mn
Salzburg. Jagers en luchtdpelartfïe-
rie van de luchtmacht schoten negtn-
tlen Anglo-Amerlkaanse vllegtulgm
omlaag. In de afgelopen nacht wérd
Gumblnnen door bolsjewistische vlieg
tuigen aangevallen.
BERLIJN 17 Oct. Het Inten.
Informatiebureau meldt van de
Scheldemond: de gehele dag s:om-
den de Canadezen met tanks
vlammenwerpers van het Oosteni
Zuiden op het. Duitse bruggenh< >fd
ten Zuiden van Breskens los. zoi l<
meer dan twee kleine' penetratie te
bereiken. Alle andere aanvallen er-
den afgeslagen of opgevangen De
zware gevechten om de land mg
naar Zuld-Beveland duurden v< rt.
Ondanks talrijke Britse luchtaar al
len hebben de Duitse troepen |ler
hun stellingen behouden.
Naar het D.N.B. verneemt .probetde
het eerste Canadese leger ln iet
Vlaams-Nederlandse gebied met st ke
tankformatles ln het overstroomd^**
bied terreinwinst te behalen. De
val kon afgeslagen worden. Bijna
gehele dag ls met de grootste verb
ring om het volledig verwoeste, pli
Je Wóensdrecht gevochten.Na
scheldene aanvallen gelukte het
Canadezen, ondersteund door stfke
formaties vliegtuigen, tijdelijk
plaatsje binnen te dringen. De
middellijk Ingeleide tegenaanval k
evenwel zo verrassend, dat de C
dezen de stad niet alleen weer moe
prijsgeven, maar zelfs hun voorul
zonden strijdkrachten niet meer kn-
döt terugnemen. Behalve 134 gevfi
nën vielen talrijke wapens ln Dtjfee
handen.
leven en dood ln gevaar werd gebracht
en de eer van de natie werd geschon
den, bracht zij hem er toe de trouw
aan den bondgenoot te breken en de
kaméraadschap met den Duitsen wa
penbroeder. die met ons gemeenschap
pelijk de grenzen verdedigt, ln gevaar
te brengen. De rijksbestuurder duldde
ook. dat er ln de rug van de vech
tende Hongaarse en Duitse troepen
arglistige en moorddadige machina
ties ontstonden, die streefden naar
een militaire ineenstorting.
Sinds October 1936 heb lk herhaalJB
delijk de aandacht van den rijksbe
stuurder er op gevestigd, dat hll in
gemeenschappelijk overleg met de na
tie die levenskwesties naar een oplos
sing moest brengen, die alle volken
van Europa uit eigen Initiatief en
volgens hun natuurlijke levenswetten
moeten oplossen. Mijn streven was
vergeefs. Ik moest kiezen tussen na
tie en grondwet, tussen gerechtigheid
en rechtsnorm, tussen leven en wet.
Ik koos de natie, de gerechtigheid en
het leven.
Wij voeren een vrijheidsstrijd. Die
strijd eist. dat elkeen onbeperkt, on
verwijld en zonder aarzelen, vastbera
den zich daaraan wijdt Een verrader
en moordenaar Jegens zijn volk ls hij.
die de hoogste krachtsontplooiing van
onze natie belemmert en haar eenpa
rige wil verstoort. Fundament van
deze strijd -is. wij vernietigen of wij
worden vernietigd. Ons leger ls de
ijzerharde vuist van de natie. Het
leger eist van het vaderland, dat het
gesloten achter haar staat, opdat het
den strijd snel en zegevierend kan vol
tooien. Het vaderland eist van het
leger, dat het zijn plicht dapper en
trouw tot den dood vervult. Tussen
vaderland en leger moet eenUevens-
en lotsgemeenschap ontstaan.
Voor ons staat als duidelijk doel
de nationale en sociale vrijheid, zelf
standigheid en onafhankelijkheid van
onze natie in de gemeenschap der
Europe-se volken Miih geloof en mijn
overtuiging ls. dai onze natie haar
historische plicht zal vervullen, dat
wij aan de zijde van Duitsland. Italië
en Japan en hun bondgenoten de
zekere overwinning tegemoet gaan."
Duifs commentaar
De diplomatieke correspondent van
het D.N.B.Horn, schrllft o.a In Hon
garije ls het gekomen tot de ophelde-
-jnctisacir is argecreaen, ?un zekere
misverstanden uit de weggeruimd. Er
blijkt uit, dat de Zondag door de zen
der Boedapest verspreide oproept van
Horthy tegen zijn wil door vreemde
hand ls voorbereid, en wel door een
misdadige kliek, die de politiek van
den rijksbestuurder trachtte te onder
mijnen. De samenstelling der nieuwe
regering biedt de waarborg, dat thans
een politiek wordt ingeleid, die uit
sluitend de strijd om vrijheid en zelf
standigheid beoogt, waarbij het Groot-
Duitse rijk met alle middelen het be-
vrlènde en verbonden volk wenst te
helpen.
Militajr proces in Slowakije
PRESBURG. 17 Oct. Voor het
militaire gerechtshof ls een proces
wegens hoogverraad en desertie aan
hangig gemaakt tegen den oud-minis
ter van defensie generaal Catlos, tegen
drie. kolonels, een luitenant-kolonel,
een aalmoezenier met de rang van
kolonel en een majoor. Deze officieren
hebben volgens de officiële medede
ling deelgenomen aan de voorberei
dingen van een putsch ln Slowakije
en zijn naar de benden overgelopen.
Ook ls een proces aanhangig gemaakt
tegen twee kolonels der gendarmerie.
Nieuwe strijd bij Formosa
TOKIO. 17 Oct. Het keizerlijke
hoofdkwartier .maakte heden bekend:
Japanse luchtstrijdkrachten vielen ln
de nacht van 15 op 16 Oct. In de
wateren ten oosten van Formosa een
nieuwe vijandelijke vloot aan en be
schadigden een vliegkampschip en een
slagschip. Het slagschip bleef stuur
loos liggen, terwijl *op het vliegkamp
schip een zware explosie ontstond.
U maakt brandbommen toch on
schadelijk. maar blijft van alle
andere onbekende projectielen af
en leert dat ook aan uw kinde
ren?
Voorlichtingsactie hoofdin
spectie luchtbescherming
wordt dubel betast met de waaieren
de sprieten. Pas als het in in orde, is,
mag hij door
Zo'n mierenhoop is nu de grote stad.
Er heeft een stok in geroeid, die
heet Honger en er heeft een stok
naar gewezen, die heet Koude en de
mieren rennen, rennen voor hun le
ven en slepen, slepen...
Was daar van de zomer niet de
Tarwelaan? Liep daar niet de Aard-
appelweg? De mieren rennen. Maar
de tarwe is de laan uit en de Aard-
appelweg is weg. Verkeer gestremd.
Gesperrt. Dan zoeken ze maar het
Groentepad. En dat mag en er is. En
dan zoeken ze maar de Perenstraat
en de Appelenkade en ze laden, sle
pen en lossenof hun leven er van
afhangt.
En bij de ingang van dé steden
staan de controlerende, mieren en
tasten en voelen en pas als het in
orde is, mag de mier door... TIJL.
Britse vertegenwoordiger
in Finland benoemd
STOCKHOLM. 17 Oct. De Britse
ministeries van buitenlandse zaken en
oorlog delen mede. dat Shepherd ls
benoemd tot Brits politiek vertegen
woordiger ln Finland Hij zal zich bin
nenkort daarheen begeven met een
kleine staf. ln gezelschap van de Brit
se leden der geallieerde contrólecom-
mlssle voor Finland.
Shepherd neemt een overeenkomsti
ge positie m als de Britse politieke
vertegenwoordiger in Roemenië. Het
zal zijn taak zijn, ln alle politieke
aangelegenheden een direct contact
tussen de Britse en de Finse regering
te handhaven.
Het Parijse blad ..Solr" jneldt.
dat admiraal Platon, oud-onderstaats
secretaris aan het ministerie van ko
loniën, te Limoges ls doodgeschoten
na een onderzoek door een krljgsge-
recht Voorts is Darquler de Pallepolx.
oud-commissaris voor Joodse aangele
genheden, terechtgesteld.
c~..ü5ost*iei>m.3inn uiegaai ub
wettelijke bevoegdheden berusten bij
den maarschalk en bij hen op wie hij
ze heeft overgedragen
Post niet via Rode Kruis
DEN HAAG. 17 Oct. Door de
koeriers van het Nederlandse Rode
Kruis mogen alleen worden meegeno
men ambtelijke dlenststukken van hs*
Nederlandse Rode Kruis
Postzakken van de P.T.T. en losse
particuliere brieven mogen ln geen ge
val door het Nederlandse Rode Kruis
worden vervoerd. Dit verbod geldt ook
voor ambtelilke stukken van depar
tementen of andere officiële bureaux.
VOOR DE KINDEREN
Tijdelijk afscheid
Beste meisjes en Jongens.
Ik heb tot mijn spijt mijn kinder
hoekje moeten staken, omdat door de
verkleining van de krant geen ruim
te meer voor ons heekje overbleef.
Daarbij kwam nog. dat lk op mijn laat
ste twee raadsels nog maar zo weinig
oplossingen binnen kreeg, dat zelfs
geen prijzen meer verloot konden wor
den. De laatste keer waren er in het
geheel maar drie goede oplossingen.
Ik weet wel. dat komt natuurlijk, om
dat jullie de brieven niet meer op
tijd ln Amsterdam kunnen krijgen.
WIJ moeten dus nu maar wachten
met de voortzetting van ons hoekje,
tot dat er weer volop papier ls en tot
dat de post haar werk weer gewoon
kan doen. Daarom neem lk voor deze
tijd afscheid van Jullie Help vader
en moeder maar flink ln deze moei
lijke tijd. Dat doe Je het best door
opgewekt te zijn. trouw Je wérk voor
de school te doen en niet te klagen,
als eens Iets anders gaat dan Je zelf
wel graag zou willen. Weest in deze
tijd ferme Jongens en lieve meisjes,
waarop vader en moeder trots kunnen
zijn. dan Ls Oom Jan dat ook. De har
telijke groeten van Jullie
OOM JAN
De zon gaat heden onder te 17.39
en morgen op om 7.11 uur.
Maan op om 8.05 uur en onder om
18.39 uur.
24 Oct. E.K., 31 Oct. V.M., 7 Nov.
L,K., 15 Nov. N.M.
soes "jotfixiu m pf>n uur. ma?r z'i
hebben vele minuten nodig om die
oapr rentiiyefer te vah<4>. W°orr>m
zo ]?n?7a°m? Omdat in de nQtmir de
wind dia lichte sporen een e'ndweegs
meeneemt, zodat de ve*cnro,d<«'» won
soort gewaarborgd is. En omdat
de wind onberekenbaar is en mls-
scb'en duizenden s»x>ren het water
'n blaest of op verkeerde terretpeo
brengt (een paddenstoel die on klei
grond hoort, kan in het zend niet
groeien) produceert de paddenstoel
du'zenden en duizenden sporen. Uit
dte sporen groeit een mycelium,
daaruit volgende herfst een padden
stoel.
Dat weten wij, moderne mensen.
M«"r onze voorouders zagen die zaak
°nders...
Mussert bij de Landwacht
UTÏtECHT, 17 Oct. De persdienst
der N.S.B. deelt mede:
Op Maandag 16 Oct. J.l. heeft de
Leider formaties van de Landwacht ln
Soestduinen. BUthoven en Utrecht ge
ïnspecteerd en vervolgens de man
schappen toegesproken. In zijn rede
sprak de Leider over de toekomst van
ons volk en gaf uiting aan zijn on
wrikbaar geloof ln de overwinning. In
aansluiting op deze inspectie bracht
de Leider een bezoek aan een hospitaal.
Rijkspostspaarbank in Augustus
DEN HAAG. 16 Oct In Augustus
ls bij de Rijkspostspaarbank rond 31
mlllloen gulden Ingelegd <v.J. 32 mll-
lloen) en rond 9 mlllloen terugbetaald
(v.J. 14 mlllloen).
Over Januari t.m. Augustus 1944 be
draagt het saldo van inleggingen en
terugbetaling ruim 154 mlllloen gul
den (ruim 163 mlllloen ln 1943).
Directeur. H J Kerkmeester. Bus-
sum; hoordredacteür: Hendrik Llndt.
Amsterdam, plv. hoofdredacteur; lr. A.
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland- J. v Grieken, illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M Wolters. muziek:
G K Krop; sport: J J Llber; adver
tenties A H. I .a mm era, 'allen te Am
sterdam. g
