HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Zware gevechten ten Zuiden
van de Wester Schelde
De landengte naar
Zuid-Beveland
weer vrij
Hardnekkige strijd om Aken
Grote tankslag
bij Debreczen
Een dagorder van
Von Rundstedt
Strijd met versterkte landingsformaties
Toelichting op de
bonnenlijst
Ongezond optimisme
Geallieerden willen Scheldemond
snel in hun bezit hebben
Nieuwe landingen
bij Hoofdplaat
Zwaartepunt der gevechten
nabij de Wester-Schelde
Verbeterde situatie Landing bij Breskens
nabij Aken
Lt.-gen. Dittmar over het noordelijk Bekendmaking
en zuidelijk Sowjet-offensief
Babbelaars
Churchill en Eden te Moskou
Meer politieke ballast
over boord
Alleen in de avond
drie uur stroom
UIT HET HOOFDKWARTIER
VAN DEN FUHRER. 12 Oct. Het
opperbevel van de Duitse weermacht
maakt bekend:
lp Nederland zijn de laatste dagen
nieuwe zware gevechten ontstaan in
het bruggenhoofd ten zuiden van de
Wester Schelde. De ten Oosten van
Ereskens gelande vijand leed door
artillerievuur en tegenaanvallen
zware verliezen. De naar Zuid-Beve
land leidende landengte, die door
zware Canadese aanvallen tijdelijk
afgesneden was, werd weer vrijge
vochten.
In de slag om Aken drongen onze
tegenaanvallen de Amerikaanse for
maties ten Noorden van de stad in
de verdediging. Ten Oosten van de
stad heeft de vijand na zware stTijd
enig terrein kunnen winnen. Onze
grenadiers sloegen in het woud van
Roetgen den met sterke strijdkrachten
herhaaldelijk aanvallenden vijand
Waffen behaalden ten Noorden van
Warschau een volledig afweersucces op
de aanvallénde bolsjewieken, Ook
ten ZuLden van Rozan en bij Wllko-
wïsjken bleven, vrij sterke vijandelijke
aanvallen vruchteloos. De zware ge
vechten ten Noorden van Tilsit en In
het Memelgebied duren nog steeds
voort. 42 vijandelijke tanks werden
vernietigd. Pogingen van den vijand
ons bruggenhoofd om Memel ln te
drukken, mislukten door de taaie
tegenstand van de bezetting.
•BIJ. Riga gingen de bolsjewieken met
talrijke formaties infanterie en tanks
tot de aanval over. De stormloop
stortte ineen. De op het schiereiland
Sworbe aanvallends bolsjewieken wer
den afgeslagen. Een landingspoging
van het Westen uit werd Verijdeld.
Aan het. IJszeefront sloegen on2e
bergjagers ln zware gevechten de om
singel lngsaan vallen van overmachtige.
sowjetrussische, strijdkrachten af en
vernietigden daarbij een bolsjewistisch
regiment. De op het Vlssersschier-
elland gelande' vijandelijke strijd
krachten werden opgevangen. BIJ
luchtgevechten boven Petsamo op 9
en 11 October verloren de sowjetr-us-
sen 110 vliegtuigen, waarvan 89 door
Jagers
Amerikaanse terreurvlle_gers wier
pen bommen op Weenen, Keulen en
Koblenz. Afzonderlijke Britse stoor-
vliegtiugen vielen ln de afgelopen
nacht de Rijkshoofdstad aan. Ondanks
moeilijke omstandigheden voor de af-
Ie JAARGANG No. 241
VRIJDAG 13 OCTOBER 1944
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FüHRER,'11 Oct. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
..In het gebied van Aken zetten de
Amerikanen, ondanks de gedurende
de voorafgaande dagen geleden grote,
bloedige verliezen, him pogingen om
de stad te omsingelen, hardnekkig
voort. Onze troepen bieden verbitter
de tegenstand tegen de sterke vijan
delijke strijdkrachten. Ook ten zuid
oosten der stad wordt in het bos van
Roetgen hevig gestreden.
Aan het overige westelijke front
kwam het wederom ten noordoosten
van Nancy, in het bos van Parroy
en aan weerskanten van Remiremont
tbt hevige gevechten.
Uit de steunpunten en vestingen
aan de kust van het Kanaal en van de
Atlantische Oceaan worden geen be
langrijke wijzigingen gemeld.
Patrouillevaartuigen der marine heb
ben ln de afgelopen nacht voor de
Nederlandse kust wederom twee Britse
torpedomotorboten tot zinken ge
bracht en drie andere zwaar bescha
digd.
Onder de Indruk van hun tegensla
gen en verliezen hebben zowel de
Amerikanen als de Britten ln de Et-
ruskisclie Apennilnen en aan de Adrl-
atische kust gisteren slechts vrij
2wakke, over het geheel vruchteloze,
aanvallen ondernomen.
Op de Balkan zijn onze grenadiers
en bergjagers in voortdurende gevech
ten gewikkeld met Sowjet-formaties
aan de beneden Morawa en ln het ge
bied van de beneden Theiss.
In Zuld-Hongarije sloegen Duitse en
Hongaarse troepen vijandelijke pogin
gen over de Theiss te trekken af. De
zuivering van de westelijke oevei' der
rivier ten zuidep van Scongrad maakt
goede vorderingen. Ten zuidwesten van
Debreczen heeft jzich een grote tank
slag ontwikkeld ln het verloop, waar
van op 8 en 9 October 162 vijandelijke
pantserwagens werden vernietigd.
Ten westen van -Grosswardeln wer
den bij de afweer van vijandelijke
aanvallen van 50 aanvallende pantser
wagens er 26 stukgeschoten.
Aan de passen der Woudkarpathen
ondernam de tegenstander slechts ver
geefse vrij zwakke aanvallen.
Ten noorden van Warschau en ten
zuiden van Rozan gingen de bolstewls-
ten aan de Oostpruisische grens en
in de Memelertop nieuwe doorbraak
pogingen der bolsjewisten door de
vastberaden tegenstand van onze divi
sies. Tauroggen werd na verbitterde
gevechten ontruimd.
Ten zuidoosten van Llbau, ln het
bruggenhoofd van Riga, alsmede op
de landengte naar het schiereiland
Sworbe liep de vijand vergeefs storm
op onze stellingen en verloor hll ln
deze gevechten 46 pantserwagens.
Aan het Finse zuidelijke front wer
den de laatste dagen herhaalde pogin
gen der Finnen om onze dlstan-
clënngsbewegingen te hinderen, ver
ijdeld. Aan het front van de IJszee
zijn de bolsjewisten tot sterke aan
vallen overgegaan teneinde door onze
stellingen ln het gebied van Petsamo
te stoten. Hevige gevechten zii'n ont
staan. Op het Vissersschiereiland zijn
onze bergjagers in gevechten gewik
keld met gelande vijandelijke strijd
krachten.
Storingsvllegtulgen wierpen in jie
afgelopen nacht hier en daar bommen
op Westduits gebied en ln Oost-Prui
sen."
Onthullingen over het
plan-Morgenthau
STOCKHOLM, 11 Oct- In de
Jongste editie van het Amerikaanse
tijdschrift „Time" worden sensationele
onthullingen gepubliceerd over bijzon
derheden van het plan-Morgenthau.
Volgens de „Time" heeft het plan de
volledige ondersteuning gevonden van
president Roosevelt. Het zou de vol
gende punten bevatten:
1 Verwijdering van alle Industrieën
uit Duitsland, resp. volledige vernieti
ging van alle overgebleven industriële
installaties.
2 Permanente, sluiting van alle
Duitse mijnen, voor zover er na de ge-
biedsafstand nog mljuen zijn overge
bleven.
3. Afstand van het Saargebled eri
van alle Industriegebieden ln het Rijn
land aan Frankrijk, alsmede afstand
van Oost-Pruisen aan Polen.
4. Verdeling van alle grote lande
rijen ln kleine boerenplaatsen.
5. Economische ondersteuning in
enigerlei vorm mag aan Duitsland niet
verstrekt worden. Generlei levensmid
delen. kleding of andere hulpmidde
len als geneesmiddelen en dergelijke
mogen het Duitse volk ter beschik
king worden gesteld. De wederopbouw
van spoorwegen of fabrieken in Duits
land wordt verboden.
6. Gedurende verscheidene decen
nia zal ^Duitsland, cloor SowJet-Russlr
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaus voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Te!. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week ot f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN. 12 Oct. De oorlogs
correspondent van het D.N.B. .ln het
Westen. Alex Schmalfuss. meldt:
Overeenkomstig een door den Dult-
sen opperbevelhebber West. gen .-veld
maarschalk von Rundstedt. uitgevaar
digde dagorder is de Duitse tegen
stand aan he westelijke front nog
straffer geworden. „Ge hebt de vijand
voor de poorten van het Rijk tot
staan gebracht. HIJ zal echter weldra
tot nieuwe grote aanvallen overgaan'
aldus luidt het in deze dagorder aan
de in het westen staande Duitse sol
daten. De dagorder, die het aanvoe
ren van reserves aankondigt, sluit met
de woorden: „Elke poging van de
vijand ons vaderland binnen te drin
gen. zal mislukken door uw onwrik
bare houding".
Dat daarmede niet te veel ls ge-
zeed. aldus Schmalfuss, ervaren de
BERLIJN. 12 Oct. Met betrek
king tot de strUd ln het Vlaams-Ne
derlandse gebied meldt Intennf.
Bij aanhoudende druk der Brlts-
Amerlkaanse formaties op de zuide
lijke monding van de .Schelde, kwam
het ln de loop van H October op
nieuw tot zware gevechten met de
Britse landingseenheden
blecl van Breskens. Sedert Maandag,
de dag der landing, hebben deze een
heden. ondanks het voortdurend aan
voeren van versterkingen en sterke
ondersteuning door Britse
bommenwerpers en
geringe terreinwinst kunnen
Óok gisteren gelukte het hun niet ln
de rug der Duitse strijdkrachten te ge-
Ssdioon 211 de Duitse
sterke artlllerlevoorbereldlng en ver
scheidene hevige bombardementen,
steeds weer bestormden. Dezware ver-
Hezen dezer landingsformaties stijgen
le<Canadese strijdkrachten was het tlJ-
delll kgelukt de landverbinding niet
het eiland Walcheren te verbreken.
Enkele uren later wist een met sterke
strijdkrachten ondernomen DuDltse te
genaanval de hier opgerukte Canade
zen op hun uitgangsstellingen terug te
werpen en zodoende de verbinding vol
ledig te herstellen. Hoewel de Cana
dezen probeerden iedere meter grond
te verdedigen, konden zij tegen de
stormloop der Duitsers geen stand hou
den en na gevechten, die verscheidene
uren duurden en voor belde zijden ver
liezen opleverden, moesten zij het met
zoveel - offers verkregen terrein weer
prijsgeven.
Een zwaartepunt lag voorts nog
steeds ln het gebied van Aken. waar de
Amerikanen er onder opoffering van
grote verliezen aan mensen en mate
riaal naar streven de stad in te slul-
gesteld. de zogenaamd Ingesloten stad
zonder strijd over te geven, een els die
natuurlijk werd afgewezen.
Verdere eisen tot overgave door mid
del van luicL- rekers bleven onbeant
woord.
De zware verliezen, die zij de vorige
dag ln het gebied ten noorden van
Aken hadden geleden, noopte^ de
Amerikanen er toe zich hier overwe
gend tot de verdediging te beperken,
terwijl zij ten sulden en ten zuidoos
ten. ondanks het ln de strijd werpen
van massale strijdkrachten, doeltref
fend tegengehouden, ten dele zelfs ln
met élan uitgevoerde tegenaanvallen
tot ver voorbij hu nultgangsstelllngen
teruggeworpen konden worden.
DEN HAAG. 13 Oct. Onder 250
gram grutterswaren kan worden ver
staan: 250 gram gemengd meel (pan-
nekoekmeel). gort, gortmout. gort-
vlokken. gortbloem. alle soorten grut
ten en gries, havergort, havermout,
havervlokken, haverbloem, rogge-
vlokken, aardappeltapioca en voe
dingssuiker in poedervorm, 3124 gram
voedingssuiker in vloeibare vorm, 4
liter gortpap. 3 pakjes gemalen gort
met gesuikerde magere blokmelk.
Op deze bonnen mag reeds van 13
October des middags twaalf uur af
worden gekocht, uitgezonderd vlees,
melk en taptemelk.
n- UnnnAav MAAI' oMittarcnjoWTI
Ie JAARGANS No. 240
DONDERDAG 12 OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 11 October. De oor
logscorrespondent van het D.N.B. in
het westen, Schmalfuss, schrijft o.m.:
„Het forceren van de gevechten in
de noordelijke sector van het eerste
Canadese leger, noordelijk en noord
westelijk van Antwerpen wordt gemo
tiveerd door de wens van den vijand,
de voor zijn aanvoer uiterst belang
rijke haven van Antwerpen zo spoe
dig mogelijk in gebruik te nemen.
Hoe meer het Jaar vordert en hoe
veelvuldiger de herfststormen en de
mist in het Kanaal worden, des te
maer hebben de Anglo-Amerikaanse
Invasielegers behoeften aan een grote
haven, die enigszins tegemoet kan
komen aan de geenszins geringe eisen
van de aanvoer. Daar de haven van
Antwerpen, die overigens ln haar
buitengewoon uitgebreide lnstalla-.ies
aanzienlijke verwoestingen vertoont,
niet door de Anglo-Amerikaanse trans
portschepen kan worden gebruikt, zo
lang de Duitsers ln het bezit zijn van
de eilanden ln de Scheldemond, vooral
van Walcheren, heeft Elsenhower
thans zijn bij-or aandacht op
deze frontsector gericht.
De operatie, die en dagen geleden
•was begonnen met hardnekkige pogin
gen om de geallieerde bruggenhoofden
cwcr hot-. T jennolrfVa nmüiiil tp hrpJden_
strijdkrachten van het tweede Engelse
leger voort, hetgeen wijst op een spoe
dig begin van de verwachte grote aan
val. Het spreekt vanzelf, dat men van
Duitse zijde gebruik heeft gemaakt
van de tijd, gewonnen door de dap
pere tegenstand der Westwaldlvlsles en
derhalve het vijandelijke offensief met
kalmte tegemoet ziet.
Interim meldt' over de strijd ln
Zeeuws-Vlaanderen o.a.: Op 10 Oct.
hebben de Canadezen hun aanvallen
op het Duitse bruggenhoofd aan de
Schelde, ha het aanvoeren van nieuwe
versterkingen voortgezet. De nog voort
durende Duitse tegenaanvallen gren
delden de vijandelijke landingsplek
oostelijk van Breskins over drie km.
diepte en zes km lengte af. Sterke aan
vallen deden de Caradezen voorts ten
noorden van Maldegem aan het Leo-
poldkanaal, waar zij ondanks zware
verliezen niet meer bereikten dan een
terstond afgegrendelde penetratie.
Egypte zal verplichtingen
jegens Engeland nakomen
BERN, 11 Oct. Naar Exchange
Telegraph uit Caïro meldt, heeft het
nieuwe Egyptische kabinet voor het
eerst vergaderd. Minister-president
Maher Pasja verklaarde, dat het oude
parlement een instrument van despo
tisme, dictatuur en onrechtvaardigheid
was geweest. HIJ stelde nieuwe verkie
zingen en een verzachting der censuur
voor. Hij zal de betrekkingen met de
andere Arabische landen blijven onder-
De strijd om Aken
BERLIJN. 11 October. Naar
vandaag te Berlijn van bevoegde
zijde wordt verklaard, gaat de slag
u.n Aken met onverminderde hevig
heid verder. De Amerikaanse forma
ties zijn in wekenlange gevechten,
die met grote verliezen gepaard
gingen, meter voor meter de stad
genaderd, die thans bijna geheel is
ingesloten. De sommatie tot capitu
latie is door de Duitsers, die nog
steeds hun stellingen, hard en ver
bitterd vechtend, handhaven, van de
hand gewezen. De taaie verdediging,
die van den aanvaller buitengewoon
grote verliezen heeft gevorderd en
neg steeds vordert, heeft de Ameri
kaanse leiding gedwongen tot het
aanvoeren van nog meer formaties
in het gebied van Geilenkirchen en
tot wijziging van de oorspronkelijk
in Zuidelijke, richting lopende aan-
valsbeweging. De aanval is thans
gericht op het Noordelijke front van
het Akense gebied, waar hevige ge
vechten zijn ontbrand. In de hard
nekkigheid van de Duise verdedi
ging rond Aken 'ziet men in kringen
van militaire deskundigen een be
langrijke factor voor de ontlasting
van de overige frontsectoren. Dit is
waarschijnlijk juist, daar Aken zeer
sterke Amerikaanse strijdkrachten
tot zich getrokken heeft. Als stad
heeft Aken geen betekenis meer.
daar door de Anglo-Amerikaanse
terreuraanvallen in de tijd voor het
begin van de invasie en later door
de rechtstreekse gevechtshandelingen
er nauwelijks meer een steen op de
andere staat.
De vice-voorzitter van het Syndi
caat van Arbeiders in de Ame
rikaanse Kledingindustrie, Luigi An-
toni Orlandini heeft een reis naar
Italië gemaakt. Hij zou daartoe door
zijn Italiaanse afstamming gedreven
zijn, in elk geval heeft hij zich over
een tekort aan indrukken niet te be
klagen gehad. Het resultaat Van zijn
ervaringen ls tot de openbaarheid
doorgedrongen door een voordracht,
die hij na zijn terugkeer in de Ver
enigde Staten in Atlantic City ge
houden heeft. En wat voor de open
baarheid minder geschikt is. wil Or
landini in een persoonlijk onderhoud
aan Roosevelt mededelen.
Er schijnt weinig kans op. dat van
die persoonlijke mededelingen aan
den Amerikaansen president veel
ruchtbaar worden zal, maar ook wat
Orlandini voor het oor der wereld
bestemde, is reeds uitermate leer
zaam.
Zo vertelde hij. dat een middag
maal in Italië thans van 350 tot 500
lire kost en dat de Italiaansce arbei
ders een dagloon ran30 lire
verdienen. Het zal belangwekkend
zijn te berekenen, hoeveel maaltijden
deze arbeiders van hun dagloon wel
kunnen kopen, ware het niet. dat
verreweg het grootste deel in het ge
heel geen arbeid en dus ook geen
dagloon heeft. Orlandini vertelde
zijn Amerikaanse gehoor, dat mas
sale werkloosheid, honger, prostitu
tie" en misdaad de meest kenmer
kende dingen in het door de geal
lieerden bezette Italië zijn.
Er ligt een kleine afstand tussen
deze, door een Amerikaansen func
tionaris in Amerika aan Amerika
nen, medegedeelde ruige" feiten en het
toekomstbeeld, dat de Italianen zich
ruim een jaar geleden geschilderd
zagen. Sprak men er toen niet van.
dat de Italianen naar hun arbeid en
hun haardsteden terug ztmien kun
nen keren, wanneer zij slechts bra
ken met het „tyrannteke Lewipd",
dat hun in het ongeluk had gestort?
Vreedzame arbeid blijkt nu eerst
recht een luchtkasteel en ook na
meer dan een Jaar schijnen de Ame
rikaanse schepen anet levensmidde
len nog altijd slecht op gang te
komen.
Er sterven nu „slechts" 43& van
de 1000-éénjarige kinderen, gelijk dat
ongeveer een maand geleden in een
ander Amerikaans rapport, dat van
generaal William O'Dwyer, werd
medegedeeld. Er sterven, kan men
Orlandini geloven, bij gebrek aan
melk thans 950 van elke 1000 Ita
liaanse zuigelingen.
Welke zin heeft het, zulke troost
teloze beelden van ellende telkens en
telkens weer ter kennis te nemen?
Om de schrijnende climax der ramp
zaligheid vast te stellen, die «iet on
ontkoombare zekerheid van ijdele
beloften naar teleurstelling en van
teleurstelling naar chaos en dood
leidt, overal, waar de zon der „be
vrijding" opging.
Pessimisme staat gemeenlijk in
een kwade reuk. Optimisme, zin voor
blijmoedigheid en tot het koesteren
van prettige verwachtingen, heet niet
helemaal ten onrechte een der fun
damentele voorwaarden voor een ge
zonde levensdrang. Maar er bestaat
ook een waarschuwend, gezond pes
simisme en er bestaat omgekeerd een
lichtvaardig, ongezond optimisme.
Dat ongezonde optimisme is blind,
gelijk de liefde ln het bekende
spreekwoord. Het gaat uit van onbe
redeneerde en niet zelden van on
beheerste sentimenten en doet alle
onplezierige feiten, die zich op een
afstand voordoen, met een vlotte
handbeweging af.
Tot plotseling een bom inslaat in
de eigen woning of de honger loert
aan de eigen haardstede.
Is met name bij het veelbesproken
hoofdstuk der „bevrijding" wat pes
simisme gezond, nuchter pessi
misme niet méér in overeen
stemming met de Nederlandse tra
dities van rustige werkelijkheidszin?
Uitbetalingstermijnen voor
Nederl. vrijwilligers
DEN HAAG. 11 Oct. Het Für-
sorgekommando beim HÖheren
Juist
nul
„Een vos verliest w e I zijn haren,
maar niet z'n streken"... rilt oer
oude Nederlandse spreekwoord Is de
laatste tijd wel zeer van tneua>slnx
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FbméER, 10 Oct. Het opperoevel
van ae Weeimacnt maakt oexena:
„Het zwaartepunt der gevechten in
Neaerland heett zich sedert enige
dagen verplaatst naai- ons bruggen-
hooid ten Zuiden van de Wesccr-
Schelde en de toegang naar het
eiland Zuid-Beveiana. Vijandelijke
aanvallen aan het Leopold-kanaal
bleven vergeefs, len Zuiaoostcn van
Bresxens Zijn onze troepen in harde
geveenten gewikkeld met aarj land
gekomen vijanden. Voor de toegang
naar net. eiland Zuid-Beveland is een
penetratie- der Canadezen algegren- j
deld.
In het gebied van Aken Is de toe
stand door onze tegenaanval verste
vigd. De duidelijke rand der stad
wérd strijdend weer vrijgemaakt. Ten
Noordoosten van Nancy heoben onze
troepen aan weerskanten van Nomeny
standgehouden tegenover nieuwe Ame
rikaanse aanvallen en 31 vijandelijke
tanks en gepantserde verkeiuungswa-
gens vernietigd. In het woud van Par
roy en in de heuvels voor de Weste
lijke Vogezen duren de gedeeltelijk
zware én Voor den vijand met veel
verliezen gepaard gaande gevechten
om de sedert lang omstreden stukken
bos, dórpen en heüvelstelhngrm voort.
Van Duinkerken en St. Nazaire ko
men berichten over krachtig artille-1
rievuur en succesvolle geveenten met
éen overmachtlgen vijand. De garni
zoenen van La Rochelle eh Gironde
Noord hebben him uitvallen tot diep
in het voorterrein der vestingen her
haald.
In verscheldené nachtelijke gevech-
tèn voor de Nederlandse kust hebben
beveiligingévaartuièen der marine
behalve het in het Weermachtbericht
van gisteren vermelde succes nog drie
andere Britse torpedomotorboten tot
zinken gebracht en bovendien twee
boten beschadigd, waarvan een waar
schijnlijk later gezonken ls.
Beveillglngsvaartulgen der marine
en boördafweergeschut hebben voor
de Zuidwestelijke kust van Noorwegen
negeh van 22 aanvallende vliegtuigen
neergeschoten.
Ook ln ae AfgelÖpen nacht heeft net
gebied van Groot Londen onder sto-
rjngsvuur der V 1 gelegen.
Ondanks verslechting van het wéér
hebben de Amerikanen in Mldden-Ita-
llë vooral ten Oosten van dd weg
FlorenceBologna hun doorbraakpo
gingen voortgezet. Zoals steeds in de
zware worsteling der laatste weken
hebben onze dïvisiès de vijandelijke
aanvallen voor ons hoofdgevechtsveld
teruggeslagen of ze doen mislukken
vóór opvangstelllngen. Ook de verder
voortgezette poging van het achtste
Britse leger om de flank van onze
voofuitgeSchoveh frontbocht in de
bergen ten "Westen van de Adrlatlsche
kust bij Roccas Cascianö en aan de
bovenloop van de Rubicon m te druk*
ken. ls mislukt. Standvastigheid van
de troep en soepelheid der'leiding ver
dienen de hoogste waardering.
Op de Balkan ls het verscheidene
malen gekomen tot gevechtscontact
met Bulgaarse troepen aan de oude
Bulgaarse Westelijke grens. Zowel ln
hét gebied van Zajecar als voor Bel
grado zijn èlgen formaties, vóoral
bergjagers van hét leger en de Waffen
<tt na zware dagen van afweer tot
§uccésvóllè aanvallen overgegaan en
hebben vrij sterke Sówjetrussische
strijdkrachten uiteengeslagen.
In het Zuiden van Hongarije is het
de Bolsjewieken gelukt, op de Weste
lijke oever van de Theiss op enige
plaatsen vaste voet te krijgen. T«gen-
BERLIJN, 10 Oct. Betreffende
de gevechten ten zuidoosten van
Breskens verneemt het D.N.B. ter
aanvulling op het weermachts-
bericht, dat de Canadezen in - de
nacht van Maandag op Dinsdag een
landingsondememing hebben uitge
voerd. Terwijl zij de kuststrook ten
zuiden van Vlissingen in een nevel
hulden, kwamen enige kilometers ten
oosten van Breskens verscheidene
bataillons Canadezen aan land, die
in de loop van de ochtend dóór een
tweede golf, welke ongeveer 30 tot 40
landingsboten .omvatte, werden ver
sterkt. De transportvaartuigen en de
plaats der landing werden door Duit
se kusfbattérljen van de Vlissingse
oever beschoten. De gelande strijd
krachten zijn, zoals gemeld is, door
de Duitse troepen afgegrendeld. Aan
de zuidelijke kant van het bruggen
hoofd hebben de Canadezen tegen
over de landingsplaats sterke aanval
len ondernomen ten (noorden van
Maldegem en bij St. Laurent. De
Duitse afweer dreef de' ten noorden
van Maldegem over het Leopold-
kanaal gedrongen Canadezen in
kleine groepjes uitéén.
aanvallen van Duit-sé Wh Hongaarse
troepen hebben het merendeel den*
vijandelijke bruggenhoóf den opgeruimd,
in het gebied ten Zuidwesten van
Debreczen ls ln aanvai en afweer ver
bitterd gestreden. In dé Woud-Karpa-
tên zijn alle inspanningen van de
Sowjetrussen om de belangrijke pas
sen te veroveren mislukt.
BIJ Nowograd en ln het gebied van
Wllkowfschken zijn talrijke vijande
lijke aanvallen vergeefs gebleven. Ten
Noorden van de Memel hebben onze
taal strijdende divisie^ de vijand voor
de Oost-Pruisische grens opgevangen.
Ten Zuiden van Llbau. bij Moschélken
en aan het bruggenhoofd van Riga
zijn sterke aanvallen der Bolsjewie
ken afgeslagen. Op ösel heeft het gar
nizoen van het Schiereiland Sworbe
standgehouden tegenover de sterke
aanvallen der bolsjewieken en ln
strUd op korte afstand zéven tanks
vernietigd.
In Finland is ten Zuiden van Ro-
vaniemi een Fins bataljon bij de ver
geefse poging, om in de flank van
onze distanclërlngsbeweging aan te
vallen, vernietigd. Doeltreffend ge
steund door de luchtmacht, hebben
bergjagers aan het IJèzeefront Sówjet
russische omslngellngspoglngén afge
slagen.
Op de zwaartepunten van het Oos
telijke front hebben Duitse slagvlle-
gers met goed gevolg aanvalstoppen
van den tegenstander en zijn ravitail-
lerlngsverkeer bestreden. In felle
luchtgevechten en door afweergeschut
van het luchtwapen verloren de bol
sjewieken 119 vliegtuigen, waarvan al
leen 85. in het gebied van Petsamo.
Ondér bescherming van een aan
eengesloten wolkendek hebben Anglo-
Amerikaanse terreurbommenwerpers
overdag aanvallen ondernomen op
Schweinfurt, Mainz. Koblenz en ln de
nacht op Bochum.-WUhelmshafen en
verscheidene plaatsen ln het Rijn-
lands-Westfaalse Industriegebied. On
danks ongunstige afweeromstandig-
heden werden zestien vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
De zon gaat heden onder te 17.56
uur en morgen op om 6.59 uur* Maan
op 0.24 en onder 16.20.
17 Oct. N.M., 24 Oct. E.K., 31 Oct.
V.M., 7 Nov. L.K.
Ie JAARGANG No. 239
WOENSDAG II OCTOBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Lelden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abonnementsprijs 21 ct. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 10 Oct. Lt.-gen. Ditt
mar heeft hedenavond hoofdzakelijk,
gesproken over de grote Sówjetrus
sische offensieven aan de beide vleu
gels van liet oostelijk front.
HIJ zeide daarbij o.a.: Het grote
offensief, dat op het ogenblik door de
Sowjets wordt ondernomen tegen het
front tussen de Memel en de Boven-
Windau, dus in het gebied van Schau-
len, moet beschouwd worden als een
poging, thans meer ln het zulten te
bereiken, wat voordien in het noor
den niet gelukt is. n.l. de Duitse leger
groep noord af te énilden en te ver
nietigen. Maar ook hier moet men tot
de conclusie komen, dat de poging, die
thans ondefnomen wordt, te laat komt.
Het reeds met het Oog; op de zwaar
beproefde Oostzeevolken, de Estlan-
ders, Létten én Lltauers, zeer te betreu
ren opgeven van het grootste deal dér
Oostzeelandén, is de Duitse leiding
beslist niet-' gemakkelijk gevallen.
Maar het vormde een niet te vermijden
conseguentiè uit de ineenstorting van
het centrale front ln Juni van dit
jaar. waardoor een standhouden ln het
noorden op de duur onmogelllk werd.
Het kan overigens Ook geenszins twij
felachtig zljh, dat bij de huidige toe
stand voor de Duitsers geen enkel ge
zichtspunt zo op de .voorgrond moet
staan als dat van een "Zo groot rnoge-
lljké verkorting van het front.
De Duitsers verdedigen de vesting
Duitsland. Iedere buitenpost biedt
onder deze omstandigheden slechts
een beperkt voordeel.
Het voornemen om de stelling van
de verbondèn Duitsers en Hongaren ln
de Woudkarpaten en Besklden van
achteraf te forceren en tevens van het
zuiden uit de toegang tot de Hongaar
se laagvlakte te verfcrllgen. tekent zich
ln* alle duidelijkheid af. Aan dit om
zo te zeggen militaire deel van de
Sowj et-plannen inzake de Balkan
sluit een ander meer politiek getint
deel aan. Vla Belgrado leidt de directe
weg der Sowjets naar de benden van
Tito ln het noordwestelijke deel vam
de Balkan. De Sowjetgordel tot aafr
de Egeïsche Zee ls een feit. Zijn voort
zetting tot aan de Adriatlsche Zee is
het volgende doel. De Sowjets op deze
weg tot staan te brengen, zal opnieuw
belangrijke Duitse krachtsinspannin
gen vergen. Een belangrijke taak zal
zijn, de niet onaanzienlijke strijd
krachten uit de Egeïsche Zee terug te
voeren, die thans na de veranderde
toestand op de Balkan op een andere
plaats belangrijker zijn dan in het
uiterste zuidoosten van Europa.
Alles bijeengenomen staat aan het
oostelijk front tegenovec een spanning
in het nóorden en het zuiden het feit.
dat de toeltand ln het uitgestrekte
centrale deel stabiel gebleven is. HU
ls door de capitulatie van de opstan
delingen te Warschau zelfs nog gun
stiger geworden. De nationale krachts
inspanningen van de Duitsers begint
in de laatste tüd vruchten te dragen.
Nog staat men pas aan' het begin van
haar uitwerking. Deze nog meer-op te
voeren, blijft een gebiedende eis.
Aanvallen in de richting
van het Saargebied
BERLIJN. 10 Oct. Van het weste
lijk front wórdt vernomen, dat een
zeer verbitterde strijd ls ontbrand
tussén Pont a Mousson en Chauteau-
Salins, waarbij twee dlvl§ies infante
rie en een divisie tanks van het ezven-
de Amerikaanse leger in het gebied
ManoncourtFossleux zijn overgegaan
tot de van Duitse zijde verwachte grote
aanval die, te oordelen naar de vijan
delijke concentratie van strijdkrach
ten. ln de richting gaat van het Saar
gebied. Tot dusver konden de Ameri
kanen tegen de verbitterde Duitse
tegenstand slechts geringe penetraties
behalen, waarop vastberaden tegen
aanvallen worden ondernomen, In da
streek ten oosten van Epinal konden
de Duitsers de vUand weer belangrijk
heuvelterrem ontrukken.
In het Noordbelglsche en Neder
landse strijdgebied ls de gevechts
activiteit tijdelijk verminderd. Ten
zuidwesten van Tilburg werden de
vijand nieuwe terreinwinsten onmoge
lijk gemaakt. OostelUk van Nijmegen
moesten de Britten, na bloedige ver
liezen geledén te hebben, een aanval
vruchteloos staken.
Het gebeurde tijdens de schaak
wedstrijd te Margate, 1939. Iedere
middag na beëindiging van de dage
lijkse ronde kon men 'den Estlandsen
gxootmeester Paul Keres en zijn land
genoot llmar Raud hun slentering
langs de boulevard zien maken. Ge
sproken werd er alleen, als een van
hen kiespijn had, maar beiden be
zaten een onverwoestbaar gebit. De
twee plachten zich zwijgejid bij elkaar
te voegen en elkaar hoogstens een
hoofdknik nis afscheid na volbrachte
verstrooiing te gunnen.
Op zekere dag bestond het gezel
schap uit drie man. De nieuweling
was een Zweed, zelf een geboren
zwijger, dié met gepaste uitdrukking-
loosheid de wandeling voltooide en
zich met niets dan een bescheiden
„nu, tot ziens" terug trok.
Hetzelfde gebeurde de volgende
dag. De daaropvolgende slenterden
de Estlanders weer getweeën. Het
was Rand aan te zien, dat dit hem
verbaasde, maar er kwam geen woord
over zijn lippen. Eindelijk stond hij
stil en keek Keres vragend aan. De
aldus „aangesprokene" remde even
eens en antwoordde, ionder op te
zien of een spier van zijn gezicht te
vertrekken: .Rarem; koneleb palju"
beter zo; hij praat te veel).
Waarop zij de wandeling zwijgend
vervolgden. Dr. M. EU WE.
legen misbruik van de
Rode-Kruisvlag
Hêt Rijkscommissariaat maakt bé
kend
Het voeren van riet teken van het
Rode Kruis op witte ondergrond in
het bijzonder op vlaggen, armbanden
en als kenteken op voer- en vaar
tuigen van iedere aard, ls, volgens
het Verdrag van Genève van 27 Juli
1929, alleen toegestaan aan burgers,
ook artsen, indien zij kunnen aan
tonen, dat zij als lid van het Neder
landse Rode Ksuis in dienst en op
last van het Nederlandse Rode Kruis
werkzaam zijn.
Op motorrijtuigen mag het teken
van het Rode Kruis op Witte onder
grond slechts dan gevoerd worden
door burgers, en dit geldt ook vóór
artsen, indien:
1. het motorrijtuig voor gebruik in'
dienst van het Nederlandse Rode
Kruis dbor de, voor de standplaats
van het motorrijtuig bevoegde Wehr-
machtskommandantur (Ortskom-
mandantur) is toegelaten en van een
bijzondere vergunning hiervoor is
voorzien, en
2. alleen bij gebruik van het motor
rijtuig voor een rit in dienst en op
last van het Nederlandse Rode Kruis
en onder geleide van een vertegen
woordiger van het Nederlandse Rode
Kruis, die zich als zodanig kan legi
timeren.
3. Bij iedere rit buiten het ge
bied van de gemeente, waarin de
standplaats van het motorrijtuig
zich bevindt, moet bovendien een
speciale rijvergunning van de, voor
de standplaats van het motorrijtuig
bevoegde Wehrrrtachtskommandantur
(Ortskommandantur) kunnen wor
den overgelegd, waaruit blijkt wie de
bestuurder en wie de begeleider van
het Nederlandse Rode Kruis, is, als
mede het doel en de plaats'van de
bestemming.
Burgers, dit geldt ook voor artsen,
mogen derhalve ook wanneer zij.lid
zijn van het Nederlandse Rode" Kruis,
het Rode-Kruisteken niét Voeren,
wanneer zij niet kunnen aantonen,
dat zij in dienst en in opdracht van
het Nederlandse Rode Kruis werk
verrichten.
Tegenover handelingen in strijd
met deze bepalingen, alsmede tegen
misbruik van het Rode-Kruisteken,
wordt met de meeste gestrengheid
opgetreden.
De Reichsjugendführer Axmann
heeft medegedeeld, dat meer dan
zeventig procent van de jaarklasse
1928 van de Hitier Jugend zich vrij
willig heeft gemeld voor de militai
re dienst.
STOCKHOLM. 9 Oct. Radio
Moskou meldt, dat Churohill en Eden
in Moskou zijn aangekomen. Veld
maarschalk sir Allen Brooke, chef
van de Britse generale staf en gene
raal sir Hastings Ismay zijn even
eens in Moskou aangekomen.
De diplomatieke correspondent van
het D.N.B.dr. Siegfried Hom.
schrijft: Voor geen enkelen opmerk-
zamen waarnemer ls de plotselinge
reis van Churchill en Eden naar Mos
kou een verrassing. Dit is ook de op
vatting van de Wilhelmstrasse, waar
hedenavond er aan herinnerd werd.
dat tijdens en na de door Stalin niet
bezochte conferentie van Quebec
velerlei kwesties acuut geworden zijn,
die een directe bespreking met Stalin
nodig maken. De plaatsvervangende
minister-president Attlee heeft dien
overeenkomstig de nleuwo ontmoeting
ln Moskou, waaraan ook de Ver. Sta
ten door middel van hun ambassadeur
aldaar deelnemen, een gevolg genoemd
van Quebec. Men mag aannemen, dat
ook de onderhandelingen van Dum
barton Oaks, die thans in een eind
rapport aan de openbare mening der
wereld worden gepresenteerd, bij de
besprekingen te Moskou een rol zullen
spelen. De tegenwoordigheid van hoge
Britse militairen schijnt er op te dul
den, dat ook militaire kwesties op de
agenda staan, hoewel het voornaam
ste onderwerp wel de politieke proble
men zullen vormen.
Uit dé bespreking ln de Britse pers,
niet minder echter ook uit het Sow-
Jetstaridpunt- Inzake bepaalde actu'ie
Onderwerpen, ls niet moeilijk af te lei
en, welke kwesties bij de besprekin
gen te Moskou op de voorgrond zullen
staan. Het gaat om al die problemen,
die sedert Teheran hun verwezen
lijking naderen of door de militaire
en politieke ontwikkeling van- de laat
ste tijd zo bespoedigd zijn, dat zelfs
het Forelgh Office slechts met moeite
gelijke tred schijnt te kunnpn mbt
deze ontwikkeling. Zo zouden ook" be
paalde tendenties ln de Britsè poli
tiek verklaard kunnen worden om op
de door haar zelf ingeleide ontwikke
ling ln dc geest van het stcunverlenen
aan vitale Britse belangen Invloed te
krijgen.
In de Wilhelmstrasse zijn deze ten
denties vandaag gekarakteriseerd als
„terugtochtsgevcchten". waarmede men
wil aanduiden, dat Groot Brlttannië
en ook de Ver. Staten in de praktijk
de vlag zullen strijken voor Iedere els
van Moskou, temeer daar Stalln alleen
staat op de honorering van de wissel.
Wendell Willkie overleden
STÓCKHOLM. 10 Oct. De repu
blikein Wendell Willkie. Roosevelt's
tesencandidaat bij'de laatste presi
dentsverkiezingen. is in de rradert(em
van 52 Jaar overleden.
Oproep Duitse Rode Kruis
Nederlandse meisjes en vrouwen
van 1830 jaren kunnen zich melden
voor dienstneming als verpleegster
bij het Duitse Rode Kruis.
Duizenden flinke Nederlandse jon
gens stellen dagelijks hun leven in
de waagschaal tot redding van het
vaderland en de Europese cultuur.
Nederlandse meisjes en vrouwen, het
is niet alleen uw roeping, doch ook
uw plicht, u als verpleegster te
melden en zodoende mede te helpen
deze gewonde dapperen te verzorgen.
De 24ste October a.s. 10 uur vindt
een keuring' plaats voor het Duitse
Rode Kruis in het gebouw van het
If -Ersatzkomimando „Niederlande"
(NebenstelleJ, Dam 4, Amsterdam.
die voor hem in Teheran ls uitge
schreven. Dit geldt niet alleen voor de
Poolse en zodoende voor de gehele
Oost-Europeese kwestie. Dit geldt
evenzeer voor de Skandlnavische aspi
raties der Sowjets en niet minder voor
de wensen, die de Sowjetunlo koestert
met betrekkin? tot de regeling van de
Zuld-Oost-Europeese problemen ln de
geest 'van een toegang tot de Egeïsche
Zee. Engeland e nde Ver. Staten blijft,
zoals ae toektand thans ls. niets
andera. over dan de ln Teheran inge
slagen weg to vervolgen en terwllle
van de Sowjets steeds dan politieke
ballast over boord te werpen wanneer
Stalln hen ontvangt voor het uitbren
gen van een rapport.
De Directie van het G.E.B. te Den
Haag deelt ons mede, dat met ingang
van Woensdag 11 October tot een
verdere beperking van dc stroomvoor
ziening zal worden overgegaan. De
stroonjlcvering zal van die datum af
slechts gedurende een tijdvak van
DRIE UUR, Ingaande met zonsonder
gang, geschieden.
Van deze maatregel zijn slechts die
inrichtingen en bedrijven uitgezon
derd, waarvan de stopzetting onmid
dellijk gevaar voor het leven of de
voedselvoorziening der bevolking zou
medebrengen.
Met nadruk wordt er op gewezen,
uat de boven aangégevcn maatregel
wordt génomen om tot een ingrijpen
de besparing op het kolenver'omlk te
komen on het ls slechts met medewer
king van allo verbruikers mogelijk een
verdere beperking van üe stroomleve-
rlng to voorkomen. Een dergelijke be
perking zal zeker geschieden, indien
door onvoldoende medewerking de
genomen maatregel ten gevolgo sou
hebben, .dat de belasting van de cen-
irile gedurende de korte periode, dat
stroom wordt geleverd, een voraogmg
zou ondergaan.
- Zout komt op de bon
DEN HAAG, 10 Oct. De verkoop
van zout. zowel voor fabrikant. Im
porteur. grossier als detaillist, is met
Ingang van heden verboden. In ver
band met de door het Rijksbureau
voor de voedselvoorziening in oorlogs
tijd voorgenomen distributie van zout
tal het hoofdbedrijfschap voor akker
bouwproducten namens het rijks
bureau voor chemische producten
overgaan tot een onmiddellijke inven
tarisatie van alle voor menselijke con
sumptie geschikt of geschikt te
maken zout. Zout wordt derhalve bin
nenkort in distributie gebracht.
DEN HAAG. 10 Oct. Heden ls de
bekende oud-zendeling en ethnoloog
dr. A. O. Kruyt alhier 75 Jaar gewor
den. De jubilaris vertrok reeds op 21-
jarlge leeftijd als zendeling naar Cele
bes. Dr. Kruyt maakte zich «behalve
door zijn bekeringswerk vooral naam
op land- en volkenkundig gebied. Vele
studies van zijn hand verschenen over
Indlë, ln het bijzonder over het anlnts-
mc. In 19°2 werd hij voor zijn Tele verw
diensten benoemd tot Jid van de Aca
demie van Wetenschappen.
Directeur: H. J. Kerkmeester. Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Lindt,
Amsterdam; plv. hoofdredacteur; lr. A.
H. de Haas van Dorsser, Haarlem;
binnenland: J. v Grieken; illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul
tuur en kunst: M Wolters; muziek:
G. EL Krop; sport: J. J Llber, adver
tenties: A H. Lammens, allen te Am*
sterdam, k 111
