HET DAGBLAD
HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duits weermachtsbericht
Gevechten ten noorden en
ten zuiden van Nijmegen
Zware strijd om de
stad Remiremont
Kindervoeding in
gasloze uren
Gezant Dr. Schmidt zegt:
Revolutionnaire oorlog verlangt
nieuwe maatstaven
Duitse potentieel
zal beslissen
De klas doet sport
Amsterdam, de eeuwige
Het hart zal
blijven leven
„Pseudo's" sloegen
een grote slag
Nieuwe Dante-
uitgave
Duits weermachtsbericht
Strijd met pantsertroepen
bij Nijmegen
Harde afweerslag
in de Karpathen
Hoogtepunt tegemoet
Worsteling om de Waalbruggen nabij
Nijmegen duurt voort
Herfststorm
Spontane hulpverlening bij evacuatie
Vlammen en rook
boven Arnhem
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUH-
RER, 22 Sept. Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend: In het ge
bied van Arnhem werden de eigen
aanvallen ter vernietiging van de
daar opgesloten resten der eerste
Engelse Luchtlandingsdivisie voort
gezet. De via Nijmegen naar het noor
den aanvallende vijand werd ten
noorden van de stad opgevangen. Ten
zuiden van Nijmegen winnen eigen te
genaanvallen langzaam terrein. Jacht
en slagvliegers ondersteunden de af-
weergevechten van het leger in het
Nederlandse gebied en vernietigden
38 vijandelijke vliegtuigen, waaronder
20 zware ter ravitaillering van de
vijandelijke luchtlandingstroepen ge
bruikte transportvliegtuigen en twaalf
viermotorige bommenwerpers. Tien
Anglo-Amerikaanse bommenwerpers
werden bovendien door formaties- van
het leger neergeschoten.
In het gebied van Aken werden
verscheidene met tanks ondernomen
aanvallen Van den vijand afgeslagen,
waarbij negen tanks werden stukge
schoten. Zuidoostelijk van de stad
wordt de vijandelijke druk sterker.
Bij Pont, a Mousson en in het 'gebied
van Nancy-Lunéville werden ver
scheidene aanvallen van den vijand
ten dele in succesvolle tegenaanval
len afgeslagen, waarbij de vijand
zware verliezen leed. Plaatselijke
penetraties werden gezuiverd. In het
gebied.van Remiremont ging de vij
and met vrij sterke strijdkrachten
tot de aanval over. De zware ge
vechten om de stad duren voort.
De verdedigers van de vesting Bou
logne zijn sinds dagen in uiterst
zware afweergevechten met een sterk
overmachtigen vijand gewikkeld. Op
Calais onderham de vijand gisteren
zware luchtaanvallen. De bezetting
.van St. Nazaire sloeg verscheidene
vijandelijke aanvallen af.
In het gebied ten noorden van
i Florence mislukten talrijke anet ge
concentreerde strijdkrachten onder
nomen vijandelijke aanvallen in ver
bitterde gevechten. Een plaatselijke
penetratie werd afgegrendeld. Aan
.de Adriatische Zee zette de vijand
als gevolg van de. in de zware ge
vechten der laatste dagen geleden
grote verliezen zijn doorbraakaanval
niet voort. Aan het gehele front wer
den plaatselijke sterke aanvallen af
geslagen. Op 20 September werden
in- totaal 106 tanks van den vijand
vernietigd.
In zuidwestelijk Zevenburgen zijn
Hongaarse troepen in strijd gewik
keld met vijandelijke aanvalsspitsen.
Onze formaties sloegen in de punt
van Szeklen alle aanvallen der bols
jewieken uiteen. In Westelijk Roe
menië stelden eigen slagvliegers 23
tanks buiten gevecht en vernietigden
talrijke voertuigen. In de afweerslag
in het gebied van Sanok en Krosno
duren de zware gevechten met vers
aangevoerde strijdkrachten der bols
jewieken voort. Onze tegenaanvallen
ruimden plaatselijke penetratieplek-
ken op, waarbij talrijke Sowjettanks
werden stukgeschoten. Bij Warschau
is een nieuwe overzelpoging van den
vijand reeds op de riviëreilanden
mislukt. Er werden ruim 20Ó gevan-
tegenaanval werden gisteren 102 vij
andelijke tanks vernietigd of buitge
maakt. In het noordelijke deel van
Estland zijn de bevolen uitwijkbewe-
gingen uit de sector Narwa volgens
plan verlopen.
Amerikaanse bommenwerpers vie
len gisteren verscheidene .plaatsen
in het Hongaarse gebied aan. Bij ter-
reuraanvallen op Westduits gebied
ontstond schade vooral in Mann
heim, Ludwigshafen. Koblenz eji
Mainz.
DEN HAAG. 22 Sept. Het voor
lichtingsbureau van. de voedingsraad
schrijft:
Ondanks gasloze uren zullen zuige
lingen en kleine kinderen op geregelde
tijden hun fles of pap moeten krijgen.
Hoe deze moeilijkheid op te lossen?
Voor het warm houden van pap en
melk ls het gebruik van een hoolklst
e.d. uitgesloten. Melk en melkgerech-
ten bederven wanneer zij enige tild ln
de hoolklst hebben gestaan. Ook al lij
ken zij eetbaar, doordat de smaak
slechts licht zuur ls. dan kunneft zij
toch schadelijk voor dc gezondheid
zijn. Naast de melkzuurbacteriën kun
nen er ook andere, schadelijke bacte
riën tot ontwikkeling zijn gekomen,
hetgeen men niet altijd bemerkt Al
hoewel er geen afdoende maatregelen
te nemen zijn, willen wii het volgende
adviseren.
Voor flessenvoedlng: Kook tijdens de
uren. dat er gas ls, de melk, die de
zuigeling per dag gebruikt en los .er
de benodigde hoeveelheid suiker ln op.
Koel deze melk snel af en zet haar op
een zo koel mogelijke plaats. Kook wa
ter, zo mogelijk ln enige pannetjes ge
heel gevuld liefst hetzelfde aantal als
de zuigeling flessen krijgt), en plaats
deze onmiddellijk ln hoolklst. kranten,
kussens of dekens. Neem. indien er
een fles klaar gemaakt wordt, de be
nodigde hoeveelheid melk met opge
loste suiker en verdun deze met zoveel
warm gehouden water als nodig ls.
Wikkel de fles tijdens het voeden in
een wollen doek of truitje om afkoe
ling te voorkomen.
Voor de pap: Kook een dikke brij
van havermout, gortmout of ander
bindmiddel en water. Plaats deze on
middellijk in hoolklst, kranten, kus
sen of dekens. Kook een hoeveelheid
melk en laat deze onmiddellijk afkoe
len. b.v. in een teil met water (dit ls
dan voor de afwas te gebruiken). Over
giet bij het gebruik van de pap de
warmgeliouden brij met melk.
Daar het tegenwoordig wel eens
-voorkomt, dat de melk, zodra zij ge
kookt wordt, doorloopt, gaan vele buis-
vrouwen er toe over deA melk nier te
koken; zij sparen dan meteen brand
stof. Wij vestigen er de aandacht op
dat op het ogenblik alle melk gekookt
dient te worden. De melk, welke afge
leverd wordt, is slechts oppervlakkig
gepasteuriseerd en niet steriel verpakt.
Er kunnen dus ziektekiemen in voor
komen, die door koken vernietigd
moeten worden.
Luchtaanval op Manilla
TOKIO, 22 Sept. Naar het kei
zerlijk hoofdkwartier heeft bekend
gemaakt zijn op 21 September de stad
Manilla en de luchthaven Clark door
ongeveer 500 vijandelijk^ vliegtuigen,
die van vliegtuigmoederschepen wa
ren opgestegen, aangevallen. Volgens
tot nu toe binnengekomen rapporten
werden 30 vliegtuigen neergeschoten.
De Japanse verliezen bedragen twee
vliegtuigen Bovendien werd enige
schide op de grond en op schepen
aangericht.
Ie JAARGANG No. 224 ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
TeL 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal. Losse nummer» 5 ct.
Het schonen van zaden, erwten en bonen. In een lioutcn machine
bevindt zich een waaier, die snel in het rond ivordt 'jedraaid. waar
door stoj en kaj uit deze machine worden geblazen en het schone zaad,
erwten of bonen achterblijft. (Foto „C. N. F. Kuiper").
BERLIJN, 21 Sept. De leider
van de persafdeling, gezant dir.
Schmidt, heeft op de conferentie der
buitenlandse pers een overzicht van
de toestand gegeven op grond van de
indrukken welke hij in het hoofd
kwartier van den Führer, waar hij
wegens het bezoek van den Poglav-
nilr aan den Führer enige dagen
heeft vertoefd, heeft opgedaan.
De opvatting, die op de meest com
petente Duitse plaatsen bestaat,
meent dr. Schmidt het beste te kun
nen kenschetsen door deze oorlpg een
revolutionnaire oorlog te noemen, die
in geen geval met oorlogen uit an
dere tijden kan worden vergeleken.
De afmetingen, welke de oorlog heeft
aangenoVnen, leiden automatisch tot
de conclusie, dat hij slechts met dc
overwinning of de ondergang van de
revolutionnaire partij kan eindigen.
Talrijke voorbeelden uit het jongste
verleden en het heden Roemeriïë.
Bulgarije. Finland tonen aan. dat
wie meent zulk een oorlog met oude
methoden tot een einde te kunnen
brengen, zich vergist. Doch ook .mi
litaire maatstaven kunnen niet meer.
zoals in vroegere oorlogen, uitsluitend
worden aangelegd ter beoordeling van
de kansen op bverwinning.
Wie vroeger heeft verklaard,
dat de oorlog voor Engeland ver-
de -dr Schmidt, wiens arm ver
lamt en die buiten adem raakt.
De oorzaken van de militaire tegen
slagen van de laatste maanden,* en
hierop vestigde de woordvoerder van
het ministerie van buitenlandse za
ken uitdrukkelijk de aandacht., zijn
duidelijk ingezien <?n hebben dus geen
effect meer op de beoordeling van de
Duitse kansen. Het geloof van de
Duitse leiding in dé Duitse overwin
ning heeft mets uitstaande met mys
tiek, doch is het resultaat van een
algemeen onderzoek van het militaire
verloop tot op heden en van het ma
teriële, personele, geestelijke en poli
tieke potentieel.
Overwirlningsfanatisme
Door eert* analyse van de toestand
komt gezant dr. Schmidt tot het vol
gende resultaat: het politieke inzicht
zegt, Duitsland moét overwinnen,
daar liet Rijk anders ten onder gaat.
De militaire en economische realiteit
luidt: Duitsland kan overwinnen. Het
nationale en geestelijke bewustzijn
zegt: Duitsland zal overwinnen. De
verklaringen van den woordvoerder
der Wilhelmstrasse werden beheerst
door het motto, dat de gehele toe
stand door de leiding van het Rijk
niet beoordeeld wordt van een onder-
eangsfanatïsme. doch van een over-
winningsfanatisme uit.
Een aro+e buit viel ln
Op het grintterrein van de speel
tuin loopt een jongen zo hard ah
hij lopen kan. Aan de kant „loeien"
zijn klasgenoten hun aanmoedigings-
kreten. „Hup. Kees, hup Kees, lo
penje haalt het!"
Ze spelen slagbal cn Kees heeft de
bal zo juist een ferme mep gegeven,
moet nu trachten een rondje te lo
pen. Dat geeft zoveel punten meer.
De tegenpartij, die in het veld
staat, doet haar uiterste best om de
bal te achterhalen. Als één er ten
slotte in slaagt en hem met een fikse
zwaai naar de slagplaats terugwerpt,
komt Kees onder het gejuich van
zijn klasgenoten juist hijgend, „bin
nen".
De meester, in zijn hemdsmouwen,
noteert de behaalde punten nauwge
zet, roept daarna den volgenden spe
ler van de partij, die aan slag is.
De klas doet sportHet terrein
is een beperkt gedeelte van een open
bare speeltuin, de spelers zijn jochies
van de derde klas. de bal is samen
gesteld uit rafelig pakpapier, omwik
keld met papiertouw en de meester is
doodsbenauwd, verwachtelk ogen
blik dat het product het zal begeven.
Maar het gaat nog steeds.
Met toewijdinq boekt de meester
de behaalde punten, de vangballen en
de zgn. „dooien", die uit zijn. Hij
heeft het warm. mttar geniet deson
danks van de felheid waarmee de
partij wordt gespeeld, van het spon
tane gejuich, berecht de overtredin
gen en legt geduldig uit wat er aan
'schortte.
Dan is er even een onderbreking.
Er is het geluid van ronkende moto
ren in de luchtDe mensen, die
aan het hek het partijtje gadesloe
gen. wenden zich om en speuren om
hoog. ook enkele van de jeugdige
spelers worden afgeleid cn staren
naar boven. Doch de meester heeft
er geen oog voor hij raapt de bal op,
die een ogenblik achteloos terzijde
lag, werpt hem een jongen toe en
roept aanmoedigend: „Ja, Jaap, van
gen
Daarmee ivint hij ook de aandacht
der anderen terug. Het is hoogstens
een minuut geweest, dat het spel niet
voortging, maar de meester vindt het
zondeZoveel sport doet de klas
1iiet en hij v)il dit uur ten volle uit
buiten.
De animo is er onmiddellijk weer
als Jaap de bal een heel eind weg
slaat. Hij sprint fel en lenig langs de
honken, er wordt weer gejuicht, aan
gemoedigd, er is weer volop spanning.
De meester glimlacht,/noteert in
zijn boekje, ziet scherp toe, fluit nu
en dan.
Buiten de speeltuin davert het
groteleven verder, met felle schok
ken, scherpe contrasten, schaduwen
van grote gebeurtenissen.
Er binnen is het Jcleineleven, dat
zo heel onbelangrijk lijkt. Maar de
sport heeft haar macht en waarde
weer bevestigd, laat dertig dartele
volksjongens hun jeugd beleven.
En ook een schoolmeester met een
jong hart
Amsterdam is stil
Het wazige herfstlicht werpt
dofgroen en goud over de grachten.
Het loof der bomen vergeelt, het
sterft, het dwarrelt langzaam naar
omlaag, in het stille, roerloze water.
De oude. eeuwenoude huizen langs
de grachten, beschenen door het mat-1
gouden zonnelicht van deze herfst
dag. zijn stil. Niets beweegt achter j
de brede ramen
De stad is stil, het lover sterft.
Over het Rokin snellen niet de i
trams, daveren niet de sleperswagens
vol kostbare goederen van overzee.
Geen colonnes auto's rijden er. geen
stoeten Jachtige fietsers reppen zich
over het plaveisel. De stad sluimert.
Niet alleen vandaag, reeds vier Jaar
lang.
Wie staat op een boogbrug en
staart over het groene water onder
de zondoortekende bomen, ziet voor
zich het verleden herrijzen van deze
grootste en schoonste der Neder
landse steden, van deze meest ka
rakteristieke stad van West-Europa.
Hij ziet de grote kooplieden hij
proeft de geur van specerij en verf
hout. hij luistert naar het klotsen
van he't water tegen de gangboorden
van galjoenen en barkassen. Hij
Toen de schepen binnenliepen uit
denkt aan die dageu. toen de koop
stad jong, bruisend en vol leven was.
alle werelddelen, toen er welvaart
heerste in Amsterdam. De dagen van
de kunst, van de rijkdom.
Welk een stad! Welk een leven!
Vondel en Rembrandt werkten hier.
Hendrick de Keyser en Jacob van
Campen, Nicolaas Tulp en Artinus
Quellyn.' Amsterdam, de levende, de
stad die Europa beheerste, maar ook
haar dienaresse was, de bruisende
de eeuwig jonge..
En hij denkt aan later. Aan tij
den van tegenspoed, van armoede
zelfs, maar daarna kwam toch weer
welvaart, doortintelde het geraas
van stoomhamers de stad. wentelde
de trage smoor der wereldschepen
over het IJ. Toen was Amsterdam
weer groots, schoon, machtig...
En dan hoort hij doffe slagen. De
ruiten van de oude grachtenhuizen
schudden ervan, rinkelen even ver
schrikt als broos porcelein. Wat. ge
schiedt daar?
Het lichaam van de stad wordt
getroffen. Stukken van het levende
Amsterdam worden verpulverd. Even
maar. dan is het weer stil...
De huizen st-aan weer onbewogen.
Het water stroomt 'traagzaam voort
door de zondoorschoten bomenkoe-
pel. De mensen gaan rustig huns
weegs door de nu weer stille stad.
Beseffen zij niet wat daar gebeurd
is?
Of weten zij allen, dat dit niét de
dood van de stad is? Beseffen zij
diep in hun hart, dat Amsterdam
eeuwig is en dat de slaapster her-
rijzen^-zal ook al worden nu delen
van haar lichaam vergruisd? Weten
zij, dat Amsterdam eeuwig is en dat
er weer tijden zullen komen, die het
bruisende leven van de grote koop-
(^ovrvlj
non cnrt«pu/fl«f
ial'nM
AMSTERDAM. 22 September.
Woensdagavond vervoegden zich
bij een vertegenwoordiger, die in de
De Wittenstr. woont, twee mannen,
aie zich uitgaven als leden van het
Amsterdamse politiekorps.
stad'terug zullen brengen?!
Zij zullen komen. Amsterdam is
eeuwig. Deze schone, sterke stad.
meeslepend als het leven zelf. zij zed
de ongunst der tijden overleven. Zij
zal herrijzen, machtiger, glorieuzer,
als dienares en heerseres tevens.
Want wij. de Amsterdammers, die
het levende hart zijn van Amster
dam, zullen daaraan bouwen, wij
allen.
Niet het lichaam is belangrijk. Er
sterven delen van dat lichaam af.
Het zij zo. Maar het hart is levend.
Het hart. dat zijn wij. de bouwers
aan de toekomst. En de bouwers
staan gereed. Wanreer de storm die
over Europa raast, zich neerlegt,
gaan wij bouwen. Wij. het hart van
het eeuwig Amsterdam.
Wasgoed naar de wasserij
DEN HAAG. 22 Sept. Rekening
houdende met het belang daarvan
voor de volksgezondheid is. waar dit
plaatselijk mogelijk zal zijn. een
regeling getroffen, volgens welke de
witwasserijen voorlopig in staat
worden gesteld in uiterst bescheiden
mate goederen ter behandelmg in
ontvangst te nemen. De was zal,
behoudens boorden en overhemden,
slechts gedroogd of gemangeld wor
den afgeleverd.
Stamppot met rauwe tomaten
In enige plaatsen de3 lands zijn de
tomaten ruim aanwezig. Proliteert
daarvan! Tomaten zijn zeer gezond.
Behalve dat men ze rauw op de boter
ham kan elcn, zijn ze op allerlei wijze
ln de warme maaltijden te verwerken.
Een aanbevelenswaardig recept ls
stamppot met rauwe tomaten: 2 kg.
aardappelen. U kg. tomaten (eeu ui,
peterselie), zout (pe'per3urrogaat).
boter of margarine, aroma (taptemelk).
De aardappelen schoonboencn, ln
stukken snijden, met een bodempje
water en zout opzetten en gaarkoken
in een goédgesloten pan. De tomaten
wassen en In kleine stukjes snijden.
De aardappelen fijnstampen cn met
de tomaten en de boter of marga
rine vermengen. Naar smaak aroma
en pepersurrogaat toevoegen en de
stamppot nog even door cn door
warm laten worden. Deze stamppot
smaakt nog beter, wanneer men er
wat geraspte ul cn/of fijngehakte
peterselie doormengt.
VOLKSCULTUUR EN KUNST
Verloren in het da^rumoer, hoor
baar in de windstilte, in het vacuum
dat in het nieuws ontstaat juist op
het moment dat het nieuws het over-
wcldigendst voor ons persoonlijk is,
is het woord van de grote dichters.
Zij beelden „het essentiële der men
sen zoals het is in de eeuwigheid,
maar zich vertoont in deze tijd".
Daarom zij hier de aandacht ge
vestigd op de nieuwste Dante-verta-
ling: de oorspronkelijke tekst er
naast, noten er bij: de bekende
voorbeeldige Temple-editie geëven
aard dank zij de uitgeverij Tjeenk
Willink, Haarlem. Een vertaling al
léén blijft altijd half werk. Dit is de
beste wijze van uitgave.
Dante schreef „om hen, die in dit
leven leven, te brengen uit den toe
stand van ellende en hen te leiden
tot den toestand van rechtvaardig
heid."
Öe vastheid van zijn beelden, van
zijn ovortuigingcn. de ..rgCiondhoid
van zijn werk maken het tot voltooiing
êii toppunt van zijn tijd en cultuur,
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 21 Sept. Het opperbevel
va de weermacht deelt mede:
In Midden-Nederland werd de eerste
Engelse luchtlandingsdivisie in liet
gebied van Arnhem, ondanks nieuwe
versterkingen van de lucht uft, voor
het grootste deel vernietigd. De ïcst
werd op een klein gebied opeenge
drongen. Tot dusver werden 2800 ge
vangenen gemaakt, onder wie de com
mandant der divisie.
Bij Nijmegen leveren eigen troepen
zware gevechten met den uit het ge
bied van Eindhoven meé pantser-
strijdkrachten aanvallenden vijand
Ten zuiden van de monding van dc
Schelde slaagde de vijand er in een
plaatselijke penetratie tot stand te
brengen.
In bet gebied van Aken werden gis
teren de sterke aanvallen van den
vijand overal afgeslagen en ten noord
oosten der stad -werd ln een tegen
aanval. een lacune ln bet front ge
sloten. 'Bij deze gevechten werden in
de sector van een divisie ln drie dagen
47 vijandelijke tanks stukgeschoten.
hi gevechten, die verscheidene dagen
duurden, gelukte het bet vijandelijke
bruggenhoofd over de Sauer ten noord
oosten van Echtemach tot op geringe
overblijfselen uiteen te slaan.
In het getyecl van Lunévllle stiet
de eigen aanval Op overmachtige vij
andelijke pantserstrijdkrachten. Na
heen- en weergolvende gevechten wer-
dc de eigen strijdkrachten m Luné-
ville op ae oostelijke rand der stad
teruggetrokken. Tussen Eplnal en de
Zwitserse grens -slechts plaatselijke ge
vechtshandelingen.
Vijandelijke aanvallen op Boulogne
en Calais werden afgeslagen. Het laat
ste verzet van het garnizoen van Brest
op het schiereiland Le Cro/on is af
gelopen. In zeer zware gevechten, die
wekenlang hebben geduurd, behield de
heldhaftige, uit troepen van alle
wecrmachtsonderdelen bestaande be
zetting ouder de voorbeelidge leiding
van den vestingscoromandant. gene
raal der valschermtroepen Ramcke. de
vesting op den wat betreft getal en
materiaal verre 'overmachtigen vijand.
Hierdoor ls den vijand niet een haven,
doch slechts een puinhoop ln handen
gevallen. De heldenstrijd van het gar
nizoen van Brest zal ln de geschiede
nis voortleven.
Eigen motortorpedoboten, die ln de
strijd waren geworpen voor de flank-
bovelllging van een belangrijk convooi,
vielen ln de nacht van 19, op 20 Sep
tember voor Duinkerken twee over
machtige formaties lichte Britse vloot-
strijdkrachten aan en bereikten door
hun aanval, dat het convooi zonder
schade zijn plaats van. bestemming
kon binnenlopen. De drie motortor
pedoboten gingen bij de vervulling van
hun taak verloren'.
Het V 1-storingsvuur op Londen
werd voortgezet.
In Italië duren- de zware afweer
gevechten in het gebied ten noorden
van Florence en aan de Adriatische
Zee onveranderd voort. In erbltterde
en voor belde partijen vele verliezen
opleverende gevechten werden talrijke
vijandelijke aanvallen afgeslagen. Ten
zuiden en zuidoosten van Flrenzuola
werd een- vrij grote penetratie van den
Tijand afgegrendeld.
Aan de Adriatische zee bracht cie
BERLIJN, 21 Sêpt. De slag om
Midden-Nederland wordt dag en
nacht zonder onderbreking voort
gezet en gaat blijkbaar zijn hoogte
punt iteg°moet, zo verneemt het
D.N.B.
met een zeer grote hoeveelheid mate
riaal en met krachtige steun uit de
lucht en van schecpsartlllerle aanval
lende vijand verscheidene diepe pene-
tratiest ot stand, die voor een deel ln
een tegenaanval afgegrendeld werden.
De doorbraak van deit vijand aer$
wederom verhindertl. In deze gevech
ten werden gisteren 57 vijandelijke
pantserwagens stukgeschoten ëu hon
derden gevangenen werden gemaakt.
In het noordelijke deel van de
Szeklerpunt mislukten aanvallen der
Sowjets voor een deel ln een tegen
aanval.
In West-Roemenlé werden door onze
slagvl legt ul gen 24 vijandelijke tanks
alsmede talrijke stukken geschut -en
voertuigen vernietigd.
De harde .afweerslag om de Karpa-
thenpassen ln de sector ten zuiden
van Sanok-Krosno duurt voort'.
Bij Warschau werden naar de weste
lijke oever overgezette bolsjewistische
gevechtsgroepen vernietigd. In totaal
werden 69 storm- en lanaingsboten
vernield of buitgemaakt. Ten noord
oosten van Warschau er. aan de Bobr
ten noordwesten van Blalystok mis
lukten vijandelijke aanvallen.
De aanval van onze pantsertroepen
ten zuidwesten van Mltau heelt ln
weerwil van taai vijandelijk verzet
verder terrein gewonnen. In de laatste
drie dagen werden hier 48 pantserwa
gens en stukken stormgeschut en 95
stukken geschut alsmede talrijke an
dere wapens vernietigd of buitge
maakt.
In Letland en Estland zette de
vijand met nieuw aangevoerde strijd
krachten zijn krachtige aanvallen
voort. Onze schitterend strijdende
troepen sloegen deze door tegenaan
vallen uiteen of vingen ze op. In de
thans zeven dagen durende afweerslag
werden totdusver 600 sowjet-pantser
wagens vernietigd.
Bij aanvallen overdag van vijande
lijke homenwerpers op het gebied van
de steden Boedapest. Raab en Pres
burg, alsmede bij, nachtelijke aanval
len van vrij zwakke vijandelijke for
maties ln het Hongaarse gebied wer
den 11 vijandelijke bommenwerpers
neergeschoten.
In Trier ontstonden door aanvalleh
van vijandelijke vliegtuigen met bom
men en mitrallleurvuur verliezen oA-
der de bevolking.
Een «root aantal Nederlanders lieeft
zich Jui.st li u gemeld voor de Waf-
fen-tf. ."Meld Je nu zelf eveneens.
Alle Inlichtingen cn gratis-reisbiljet
verstrekken dc volgende aanineldlngs-
bureau's der W'afrcn-#Amsterdam,
Dam 4; Den Hang, Korte Vijverberg 5;
Utrecht, Vredenburg 19; Groningen,
Herenstraat 46; Enschede, llengelose-
straat 30; Hengelo, St. Janstraat
Ie JAARGANG No. 222
L D
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeidersper» Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abonnementsprijs 21 ct. per week ot f2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
Doorbraak van Sitfard
uit verijdeld
BERLIJN, 22 Sept. De zwaarte
punten aan- het westelijke front lig
gen nog steeds in het Nederlandse ge
bied, het gebied tussen Zuid-Neder
land en de Ardennen en dé streek
tussen Argonnen en Vogezen. In al
deze brandpunten is de Duitse tegen
stand versterkt en zijn de Duitse
troepen tot krachtige tegenaanvallen
overgegaan.
Zo kon de in de omgeving van Am-
hem ingesloten eerste Engelse lucht
landingsdivisie in twee groepen wor
den gesplitst, welker definitieve ver
nietiging verwacht mag worden. Tot
dusver konden hier 2800 gevangenen
worden gemaakt, waaronder een divi
siecommandant met zijn gehele staf.
een regimentscommandant en ver
scheidene bataljonscommandanten.
De rest van de divisie poogt vergeefs
uit de omsingeling naar het zuiden
uit te breken.
In het gebied bij Nijmegen duurt
de strijd om de Waalbruggen voort.
Aan beide zijden worden stérke pant-
serstrijdkrachtcn gebruikt. Een der
bruggen bevindt zich nog stevig in
Duitse handen, de andei'e werd we
gens de toenemende vijandelijke druk
opgeblazqn. De poging der Amerika-
Legt v bij het naar bedgaan uw
kleren zó op een stoel, dat gij ze
voor het grijpen hebt, indien er
ivat mocht gebeuren en hebt gij
een vluchikojfer klaar staan?
(Voorlichtingsactie hoofdin
spectie luchtbescherming
Ziekenfondsverzekering
voor werklozen
DEN HAAG. 20 Sept. Van 1
October af worden de krachtens de
Rijkssteunregeling ondersteunde ge
heel of gedeeltelijk werklozen onder
de verplichte ziekenfondsverzekering
gebracht. De premie wordt voor dc
helft betaald door het Rijk. terwijl
de andere helft ten laste van de ge
meenten en de werklozen komt. Als
loon, waarnaar de premie van 4ier
pet. moet worden berekend, wordt het
bedrag aangenomen, dat de betrok
kene geacht wordt te kunnen ver
dienen bij een arbeidstijd, welke voor
het bedrijf, waarvan hij afkomstig is,
als normaal kan worden beschouwd.
Het deel van de premie, dat de werk
lozen moeten bekostigen, bedraagt
twee pet. van het steunbedrag, dat zij
ontvangen. Werklozen, die op het
tijdstip van aanvang hunner werk
loosheid niet verplicht verzekerd wa
ren, dienen zich na 1 October zo
spdedig mogelijk bij een ziekenfonds
aan te melden.
Deze maatregel draagt een voor
lopig karakter. Een definitieve rege
ling ter zake bevindt zich in een ver
gevorderd stadium van voorbereiding.
nen in de richting van Arnhem door
te stoten, teneinde de aldaar inge
sloten Britten te hulp te komen,
werd verijdeld;
De Duitse tegenaanvallen op de
smalle verbindingsllnie tussen Eind
hoven en Nijmegen ontwikkelden zich
nog steeds gunstig. Daarbij kon in
een verrassende aanval het stafkwar
tier van de lilde luchtlandingsdivisie
bij Eindhoven worden opgeruimd en
belangrijke terreinwinst worden be
haald. JDe aanvoer van versterkingen
door het tweede Engelse leger stuit
blijkbaar op zulije moeilijkheden, dat
ook in die gebieden nieuwe luchtlan
dingen worden ondernomen. Daarbij
werden 34 vrachtzweefvliegtuigen, 39
vrachtauto's, twee gepantserde ver
kenningswagens, talrijk oorlogsmate
riaal en aanzienlijke voorraden buit
gemaakt, alsmede 100 gevangenen ge
maakt.
In Zuid-Limburg kon in moeilijke
gevechten, welke van beide partijen
grote verliezen eisten, een Amerikaan
se poging om ten noorden van Aken
door te stoten, verhinderd worden.
Uit het gebied van Sittard opdringen
de Amerikaanse pantserwagens wer
den in een tegenaanval, waarbij acht
gevechtswagens werden vernield, te
ruggeslagen.
Nieuwe aardappelbon
DEN HAAG. 21 Sept. Van 24
t.m. 30 September as. kan men op
elk der bonnen „aardappelen 40" li
kg. aardappelen kopen. Op de bon
nen „toeslag 40" is 1 kg. aardappelen
verkrijgbaar. Op deze bonnen mag
pas op Maandag 25 September as.
worden gekocht.
De geldigheidsduur van de aardap
pelbonnen 39 wordt verlengd tot en
met 30 September a.s.
Churchill zou naar Moscou
vertrokken -zijn
LISSABON. 21 Sept. In krin-
gen van de Amerikaanse* ambassade
re Moscou verluidt, dat Churchill
dadelijk na afloop van de bespre-'
kingen te Quebec naar Moscou zou
zijn vertrokken om een ontmoeting-
te hebben met Stahn.
STOCKHOLM. 21 Sept. Prins
Karei- is, volgens een bericht van
Reuter, door het Belgische parlement
gisteren tot regent benoemd. Van
daag zal hij de eed op de grondwet
afleggen. Van de 264 stemmen wer
den er 210 voor hem uitgebracht.
Hoe kort geleden was het nog
volle zomer en lagen er duizen
den te zonnebaden langs vaarten en
rivieren op die zonnezondag in
Augustus. Eén herfststorm is cr
nodig geweest om het aanzicht van
het hele land te veranderen. Waar nog
mooie lanen en stukken bos waren,
daar brak het natuurgeweld nieuive
bressen. Hoge bomen, die te veel
ivind vingen, lage bomen evengoed...
voorgoed geknakt vielen ze om.
Maar sneller dan mogelijk geacht
kon worden, is er opgeruimd, zelfs
zonder dat de plantsoendienst of de
houtvesterij behoefde in te grijpen.
Overal waar maar een tak scheef
hing en het leven van den argelozen
voorbijganger bedreigde, daar ver
scheen met touio en kapmes des
noods met zakmes, vijl of schroeven
draaier, een stoutmoedige knaap en
iverd de tak afgezaagd, afgehakt, af
geschroefd afgebeten en 't was
niet allemaal altruïsme naar
plaatsen gebracht, waar zijn calo
rieën nuttige diensten kunnen be
wijzen. Zelfs de twijgjes werden door
oude dames die met een handtasje
uitgingen, aandoenlijk opgesprók-
keld. De kou staat voor de deur
de laatste bomen kregen benen en
volgend jaar is er plaats voor nieuwe
aanplant. De troost in een trooste
loze ravagetijd is, dat deze oprui
ming althans zin heeft en dat deze
laatste bomen niet voor niets ge
vallen zijn. TIJL.
Stamppot met rauwe tomaten
In enige plaatsen des lande zijn de
tomaten ruim aanwezig. Proliteert
daarvan! Tomaten zijn zeer gezond
Behalve dat men ze rauw op de boter
ham kan eten, zijn ze op allerlei wijze
in cie warme maaltijden te verwerken.
Een aanbevelenswaardig reccjn is
stamppot met rauwe tomaten: 2 kg.
aardappelen, li kg. tomaten (een ul,
peterselie). zout (pepersurrogaat),
boter of margarine, aroma (taptemelk).
De aardappelen schoonboencn, iu
stukken snijden, met een bodempje
water en zout opzetten eh gaarkoken
in een goedgesloten pan. De tomaten
wassen en in kleine stukjes snijden.
Dc aardappelen fijnstampen en met
de tomaten en de boter of marga
rine vermengen. Naar smaak aroma
en pepersurrogaat toevoegen en de
stamppot nog even door en door
warm laten worden. Deze stamppot
$maakt nog beter,' wanneer men er
wat geraspte ul en/of fijngehakte
peterselie doormengt.
BERN, 21 Sept. Omtrent de .toe
stand te Viphy meldt de „Tribune de
Genève", dat daar duizenden amb
tenaren, die onder het bewind van
Pétain gewerkt hebben, hun functie
hebben moeten neerleggen. Zij zijn
voorlopig ondergebracht in hotels
van Vichy, in afwachting dat verdere
sancties tegen hen zullen worden
ondernomen.
Goede organisatie en
vlot verloop
AMSTERDAM. 21 Sept. Goede
burgerzin en wil tot hulpverlening
vieren hoogtij in de stadskwartieren,
die mede door hun Jigging aange
wezen zijn, duizenden, tienduizen
den evacué's op te nemen.
De Gemeentelijke Luchtbescher
mingsdienst, opgebouwd en geschraagd
door vrijwilligers, blijkt thans eens te
meer een organisatie van onschatbare
betekenis te zijn. Wil hebben even om
de hoek gekeken Ln een lokaliteit, dat
voor een bepaald „Vak" als centraal
punt van hulpverlening ls Ingericht.
„Wanneer het overal zo vlot gaat
als in ons'Vak. kan ledereen tevreden
zijn zeiden ons de met de leiding be
laste Lucht beschern\lngsmensen
„Het bericht, dat er een stroom van
evacué's zou komen, kon ons niet ver
rassen. WIJ hadden de organisatie al
lang te voren klaar en de adressen
van „kwartiergevers" behdefden niet te
worden gezocht. Op grond van het
„Evacuatlebeslult" wouden er voor de
te verwachten evacué's kwartieren ge
vorderd kunnen worden. Verheugend
is het. dat in ons Vak. dat straks
circa zesduizend evacué's zal herber
gen, minstens 6800 vrijwillige aanble.
dingen zijn van mensen, die een deel
van hun woning voor dit doel beschik
baar stellen. Dat getuigt van goede
burgerzin. Volgens onze berekening is
er ln ons Vak gelegenheid, 13000
evacué's op te nemen. Nu hun aantal
voorlopig nog heneden de helft van
dit aantal blijft, begrijpt u wel. dat
het ons niet moeilijk valt. de mensen
onder te brengen."
Welke ervaringen hebt u deze
De fj -oorlogsverslaggever Schuilei
tot Peursum meldt:
Op de straatweg kort voor het
dorpje Velp kwamen wij reeds de
eersten tegen: Engelsen met rode
Basken-mutsjes cn khaki-uniformen,
parachutisten, die op een van de be
langrijkste punten in dc strijd waren
geworpen. Hun altijd riskante
afsprong uit de lucht was goed ge
lukt. maar zij keken verre van vro
lijk, want reeds kort daarna waren
zij ontwapend en nu aanvaardden zij
de mars naar achteren onder bewa
king van -mannen. Wij hebben ze
even gesproken. Deze laatste sterk
opgehemelde aanval op de Neder
landse verdedigingsgordel was hun
lang niet meegevallen. „Too many
tanks", zei er een tegen ons, en
haalde zijn schouders op,
Arnhem brandt aan vele kanten,
dikke rookwolken hangen boven de
stad. huizen zijn ingestort, schoten
knallen nog hier en daar. de bevol
king vlucht, ruiten zijn aan scher
ven gevallen... en geslagen, want
tussen het rumoei* van de strijd
plundert het gepeupel de verlaten
winkels en villa's.
Dit is het beeld, dat ons de mooie
Gelderse stad toont, nu het strijd
toneel korte tijd haar straten en
parken beheerste. Slechts kleine ver
spreide groepjes van den vijand hou
den in enkele stadsgedeelten nog
stand, maar in weinige uren zal hier
de strijd beslist zijn en slechts ro
kende puinhopen zullen herinneren
aan deze „bevrijdingsactie".
èerste dagen verder nog opgedaan?
Geen andere dan goede! Het ia
werkelijk verrassend, zoveel mede
werking wij ondervinden. Iedereen wil
helpen ep iedereen helpt. Uit Haarlem
kregen wij de mededeling, dat iemand
daar ƒ350 durfde vragen voor een
verhuizing per bakfiets. Hier in Am
sterdam zien wij andere dingen ge
beuren. Grote firma's en karrebazen
stellen hun materiaal, hun personeel
en hun arbeidskracht ter beschikking
van de in nood geraakte evacué's.
Rusteloos zijn zij allen in de weer.
Er moet gehólpen worden!
En wat gebeurt hier in dit lokaal!
Hier krijgen de evacué's alles
waaraan zij voor het ogenblik be
hoefte hebben. Allereerst het adres
van een kwartiergever. Het verstrek
ken van zo'n adres geschiedt uiter
aard met de nodige zorgvuldigheid.
Zo nodig kan er overleg worden ge
pleegd met de vertegenwoordigers van
de verschillende kerkgenootschappen,
die voor het geven van adviezen de
gehele dag aanwezig zijn. In het
lokaal zijn voorts nog ambtenaren
van de Distributiedienst. van de Ge
meentelijke Voedselvoorziening, van
Sociale Zaken en van de Woning-
dienst aanwezig, zodat niemand naar
andere adressen behoeft te worden
verwezen.
En weten de kwartiergevers nu
meteen waar zij aan toe zijn wanneer
straks hun gasten aanbellen?
Wij reiken, zo nodig, een bekend
making uit. waarop alle mogelijke
aanwijzingen m^t betrekking tot de
inkwartiering vermeld staan. Maar
zoals wij reeds opmerkten: in ons
vak hebben wij voornamelijk met
vrijwillige kwartiergevers te maken
en mensen, die bij hun hart te rade
gaan. hebben ambtelijke aanwijzingen
niet van node
Melkvoorziening voor
dé steden
Oproep aan de veehouders
Het kan voorkomep. dat tengevolge
van gebrek aan voldoende vervoersge-
Icgcnhcid de melk niet van de veehou
ders bedrijven kan worden opgenaaid.
Dit valt zeer tc ^betreuren, aangezien
de melkvoorziening van de grote ste
den. die onder de gegeven omstandig
heden buitengewoon belangrijk is,
staat cn valt met een geregeldè melk-
aanvoer.
Vandaar dat het Bedrijfschap voor
Zuivel een ernstig beroep doet op de
veehouders om alle medewerking le
verlenen, de melk, op welke wi'ze dan
ook, aan de zuivelfabriek te krijgen.
Indien den veehouders blilkt. aat de
melk niet meer wordt opgehaald, dan
dienen zijzelf zoveel rhogelljk maatre
gelen, tc treffen, b.v wanneer veehoe
ders dient bij het zulvelbedritf wonen,
ls het meestal wel mogelllk. de melk
zeil naar de fabriek te brengen. Ver
der vah de fabriek wonende veeliou-
ders zullen ln sommige gevallen hun
melk aan de route van een nog func-
tionnerende melkrlt kunnen brengen.
In onderling overleg zullen veehou
ders wellicht met een eigen vervoer
middel een melkrlt kunnen instellen.
Veel zal afhangen van eigen vinding
rijkheid, ,en wil tot medewerking.
Helpt allen mede. de melkvoorzie-
ijlng van de steden zolang mogelijk
gaande te houden.
De verduistering begint heden om
19.45 uur cn eindigt om 7.15 uur.
Maan op 12.22, onder 21.58 uur.
25 Sept. E.K., 2 Oct. V.M., 9 Oct,
L.K., 17 Oct. N.IVL
