HET DAGBLAD Strijd in voorterrein van de Westwall VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN „Gokkers der laatste ronde hadden weinig succes Duits weermachtsbericht Maastricht bezet Orkaan raasde over New York Drie zwaartepunten Bezetting van Brest vecht nog door Grote Sowjetaanval aan Baltische front Verborgen bloei Bereidingsverbod van bier, ijs, gebak enz. Bekendmaking De andere kant Vernïetigïngsboot bracht den vijand reeds grote schade toe Speknek Heüekind Zuiver boksen enige m aatstaf Herinnering aan een Leidsen schilder HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER, 15 Sept. Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Aan het Albertkanaal en aan het Maas-Scheldekanaal werden de vijan delijke bruggenhoofden door succes volle tegenaanvallen van onze troepen nog verder verkleind. Tussen Maas tricht enrAken zetten de Amerikanen hun grote aanval, die door sterke pantserstriidkrachten wordt gesteund, voort. Maastricht ging verloren. Ten zuiden én ten zuidoosten van Aken slaagde de vijand er in penetraties tot stand te brengen in de stellingen, gelegen in het voorterrein van de Westwall. De zware gevechten, waar bij gisteren overdag veertig vijande lijke tanks werden stukgeschoten, duren met onverminderde hevigheid voort. Obk in het gebied van Nancy en voor de Bourgondische Poort wordt nog steeds verbitterd gestreden. Van de versterkte havens en steun punten aan het Kanaal en aan de kust van de Atlantische Oceaan wor den ook gisteren zware doch succes volle afweergevechten gemeld. Voor het brandende Brest, vóór Boulogne en aan Kaap Gris Nez leden de aan vallers bijzonder zware verliezen. Sedert verscheidene dagen liggen de havensteden aan de Engelse zuid oostkust onder het zware vuur van de verdragende Duitse batterijen. Beveiligingsvaartuigen van een Duits convobi brachten ten noorden van het West-Friese eiland Texel een Britse motortorpedoboot tot zin ken. *- In 'Italië zette de vijand in de sec tor van de Adriatische Zee zrin po gingen voort om onze stellingen. aan de Apennijnen nog voort 't begin van de slechte weerperiode te doorbre ken. Met een onbarmhartig gebruik van sterke infanterie- en pantser strijdkrachten liep hij tot in de late avonduren storm op ons afweerfront. Tijdens de harde gevechten kon de vijand, tot op een penetratie bij Co- riano na. slechts geringe terreinwinst behalen. Ook ten noorden van Flo rence mislukten alle door zware ar tillerie gesteunde aanvallen. Plaat selijke penetraties werdeh in een on middellijke tegenaanval opgeheven. Fn Zuid-Zevenburgen en in het noordelijke deel van de Szekler punt werden talrijke Sowjet-aanvallen uiteengeslagen. Bij Sanok.en Krosno mislukten hernieuwde inspanningen der bolsjewistenom ons front te doorbreken. Een penetratiegat werd in een'tegenaanval gesloten. Aan de Weichsel ten noorden van Sandomierz ruimden grenadiers en pioniers, door storm-artilieric van het leger en granaatwerpers gesteund, in harde aanvalsgevechten die verschei dene dagen duurden, een vijandelijk bruggenhoofd op en vernietigden zij het gros van twee versterkte Sowjet infanteriedivisies. Talrijke gevange nen werden gemaakt en 161 stukken geschut alsmede talrijke andere wapens werden buitgemaakt. In het gevechtsgebied van War schau ging Praga na harde straat gevechten verloren. Ten noordoosten van de stad werden hevige vijande lijke aanvallen afgeslagen. Ten noord westen van Lomsja dlstnncieerden opze troepen zich na zware gevechten op de Noordelijke oever van de Na- rew. In de noordelijke sector van het Oostelijk front gingen de bolsje wisten met meer dan 40 infanterie divisies en talrijke formaties tanks en slagvliegtuigen over een breed front tot de verwachte grote aanval ovér. In weerwil van het overmachtige vijandelijke gebruik van mensen en materiaal verijdelden onze troepen in harde gevechten, door de lucht- anacht schitterend, gesteund, alle doorbraakpogingen der Sowjets. STOCKHOLM. 15 Sept. Naar Reuter meldt, heeft boven de stad New York een orkaan gewoed, waar van de windsterkte 120 km. per uur bedroeg. De wolkenkrabbers trilden' op hun fundamenten en talloze bo men zijn ontworteld. De straten staan vol water dat als een kleine waterval de ondergrondse spoorweg binnenstroomt: Op enkele plaatsen heeft het water zelfs een hoogte van meer dan anderhalve meter bereikt. Voor de Atlantische kust stond een hoge zee en een groot vrachtschip is door de orkaan óp het strand gezet Overal is grote schade aangericht. Amerikaans deskundige toont weinig optimisme (Van om ze correspondente» BERLIJN. 16 Sept. In een com mentaar op de vraagstukken, waar mede Roosevelt en Churchill zich te Quebec moeten bezighouden, geeft Lewis Sebring vpn de New York Herald Tribune een merk waardige uitspraak weer van een hogen officier van de Amerikaanse generale staf. Wanneer de geallieer den de oorlog ln Europa dit jaar niet met een overwinning kunnen beëindigen, aldus deze deskundige, zal een situatie ontstaan, waarvan de ontwikkeling zich niet laat. over zien. Iii dit oordeel weerspiegelt zich de gedachte, dat het initiatief weer automatisch aan Duitsland moet komen, als de Amerikanen, ondanks het opofferen van hun beste divisies en de overmacht aan oor logsmateriaal. er niet in slagen de beslissing tegen Duitsland in 1944 af te dwingen. Over de strijd in de Pacific schrijft Sebring: Ik heb strategische plannen gezien, waarboven het jaar tal 1946 stond en ik twijfel er niet aan, dat er plannen v zijn, die met 1947 gedateerd zijn. De opbouw van een dergelijk offensief zai zeker het jaar 1945 in beslag nemen. Misschien kunnen wij einde 1945 of begin 1946 enkele serieuze aanvallen onderne men, maar ieder zal moeten toege ven, dat men betreffende het einde van de oorlog in de Stille Oceaan onmogelijk optimistisch kan zijn. Is het tot u doorgedrongen, dat u elke brand in de kiem kunt smo ren en dat u daarom elk brandje moedig moet bestrijden? fVoorlichtingsactle hoofdin spectie luchtbescherming.) BERLIJN, '15 Sept. De B.-cor- respondent van het A.N.P. meldt: In de laatste dagen hebben zich aan het Westelijke front steeds duidelijker drie zwaartepunten afgetekend en wel bij Aken. Nancy en voor de Bour gondische poort. Geallieerde troepen zijn in west- oostelijke richting door Zuid-Lim burg getrókken en wel ongeveer langs de straatweg Maastricht—Valken burg—Vaals. In de fortificaties ten westen van Aken wordt op het ogen blik hevig gevochten. Ook zuidooste lijk der stad hebben zich gevechten ontwikkeld. Nadere berichten uit Duitse mili taire kringen maken bij herhaling melding van het feil.'dat de geallieer den langs de gehele Nederlands"- Belgische grens geen verdere terrein- Ovinst hebben kunnen boeken. Op vele plaatsen zijn Duitse troepen tot suc cesvolle tegenaanvallen aan het "Albert-kanaal en het Maas—Schelde kanaal overgegaan. Meer naar het zuiden bij Nancy zijn de aanvallen der zevende Amerikaanse armee voor een groot deel tot staan gebracht. Aan de Bourgondische poort worden eveneens Duitse tegenaanvallen on dernomen. Interinf. meldt nog, dat het prijs geven van Maastricht zonder sterke druk geschiedde en wel op grond van bepaalde tactische overwegingen. Penetraties werden in onmiddellijke tegenaanvallen opgevangen en afge grendeld'. Duitse bommenwerpers en slag- vliegtuigen bestreden pverdag en des nachts met goed resultaat Sowjet- marscolonnes en verkeersdoden aan het Oostelijke front. Zij vernielden vooral in het gevechtsgebled der Karpathen en«feij Modohn talrijke pantserwagens en stukken geschut en meer dan 100 gemotoriseerde voertui gen van den vijand. In hevige lucht gevechten en door de luchtdoelartil lerie van de luchtmacht werden giste ren overdag 99 Sowjet-vliegtuigen neergeschoten. Aan het Kandalaksja-front sloegen onze achterhoedetroepen ook giste ren weer verscheidene Sowjet-aan vallen af, In aanvulling op het weermachts- bericht wordt gemeldBij het gebruik van strijdmiddelen der marine heeft zich luitenant Vetter van de marine administratie als commandant van een groep vernietiglngsboten bijzon der onderscheiden. BERLIJN, 15 Sept. Het Int, In formatiebureau meldt over de strijd om de vesting Brest: Uit de brandende vesting Brest heeft de commandant, generaal der valscheiTntroepen Ramcke, een radio gram gezonden, waarin gezegd wordt: „Mein Fiihrer. Ik meld: herhaalde eisen tot overgave van den bevel voerenden gene raal-maj oor Troyh- Middlet afgewezen. De strijd heeft zijn hoogtepunt bereikt. Door dè grote materiële overmacht van den vijand werden de vestingwerken verwoest. Rest van de bezetting vecht op de puinhopen van de stad en van de vesting. Trouw aan de eed op de vlag. tot het laatst verder. Heil. mein Führer, Ramcke." In de stad en haven woeden vele branden. De inslag van bommen en granaten en de detonaties van voort durende opblazingen door de verdedi gers volgen elkaar bilna onverpoosd op en verwoesten het ene gebouwencom plex na het andere. In de haven Wer den alle schepen tot zinken gebracht. Alle machine-Installaties en kranen èn andere waardevolle Inrichtingen wer den opgeblazen. Kazematten vlogen de lucht in. De Invasietroepen zullen nog slechts ruines aantrefren. De haven ls maandenlang onbruikbaar. Alle toe gangen tot het stadscentrum zijn ondermijnd, waardoor vele Amerikaan se tanks werden vernietigd. In het westelijke deel van hét ves- tlnggcbied gingen Duitse valscherm jagers. matrozeh en kanonniers tussen de puinhopen tot do tegenaanval over en wierpen den binnengedrongen, vijand weer terug. Ook dés nachts waren dc heldhaftige verdedigers, die nog slechts over weinige kanonnen beschikken, blootgesteld aan talrijke bombardementen en aanhoudend trommelvuur. EERVOL ONTSLAG. Met in gang van 18 September is aan dr. J. H. Holwerda, op zijn verzoek, eer vol ontslag verleend als.lector aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Ie JAARGANG No. 218 LO ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureau* voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of j 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct. Welk een idyllisch plaatje! Een tuinder uit de Bangert, de fruithoek van West- Friesland, die met een vraéhtschuit vol prui men naar de veiling vaart. De pruimen- campagne is in volle gang in die streken en alle handen hebben druk werk bij het plukken, inpakken en verzenden van deze heerlijke, sappige vruchten. Zie die schuit, volgeladen, door de mooie vaart gaan. Werkelijk >een idyllisch plaatje. Al leen vrezen wij, dat vele lezers alleen met het plaatje genoegen zullen moeten nemen. Waar dc pruimen blij ven. wij iveten het, niet. Maar tegen nor male prijzen zijn zij in Se stad niet verkrijg baar In ieder geval, bet plaatje is mooi en dat is nog enige troo: t. Foto C.N.F.- Kuiper) BERLIJN, 15 Sept. Het- Inter nationale Informationsbüro meldt: Aan de noordelijke vleugel-van het Oostelijke front zijn de bolsjewisten met meer dan veertig infanteriedivi sies en verscheidene pantserbrigades tot de verwachte grote aanval over gegaan om de Duitse fronten in Let land en Estland in te drukken. In grootscheepse operaties van het ge bied van Bauske en zuidelijk van het Wirzmeer trachtten zij1 'de Duitse verdedigers in een tang te nemen. Na talrijke luchtaanvallen en een zwaar trommelvuur was het den bij Bauske aanvallende Sowjets gelukt, oostelijk van de stad de Memel over te trek ken. Afzonderlijke Duitse weerstands nesten hielden hen echter zo lang op, dat de Duitse formaties tot de tegen- aanvaT konden overgaan. Met behulp van talrijke stukken stormgeschut werd het bruggenhoofdweer inge drukt. In het gebied tussen Walk en het Wirzmeer vielen de bolsjewisten niet minder dan negen maal tevergeefs aan. Zij werden overal met zware verliezen afgeslagen. Eskaders Duitse slagvliegtuigen vielen langs het gehele frpnt bolsje wistische tankconcentraties, marche rende colonnes en talrijke batterijen met goede, uitwerking aan. Jacht vliegtuigen schoten alleen gisteren 78 Sowjettoestellen neer. Duitse zomertijd eindigt op 2 October BERLIJN. 15 September Op 2 October des ochtends om drie uur eindigt de Duitse zomertijd: Op dat tijdstip worden de klokken een uur, d.w.z. van 3 op 2 uur teruggezet, waarmede de normale tijd voor de winter 1944—45 weer begint. Londen waarschuwt voor te groot optimisme (Van onze correspondente) BERLIJN, 15 September. De Zweedse couranten melden uit Lon den. dat de Engelse regering zich genoodzaakt heeft gezien zeer na drukkelijk te waarschuwen tegen een verkeerde beoordeling van de oor logstoestand. Men dient zich te hoe den voor een ongerechtvaardigd opti misme, aldus wordt gezegd. De wer kelijke toestand is anders dan de schijn in Engeland vèrmag te ver wekken. Gezant von Killinger te Boekarest omgekomen BERLIJN. 15 Sept. Naar in de Wilhelmstrasse is medegedeeld, is de Duitse gezant in Boekarest, Von Kil linger. bij de poging van Roemeense militietroepen om het gezantschaps gebouw te bestormen en den gezant met het personeel aan de bolsjewisten uit te leveren, gesneuveld. VOLKSCULTUUR EN KUNST Elke tijd heeft zijn eigen „gelijk schakeling". of die tijd het wil of niet. Dat is de gelijkschakeling van de .generalisatie, van het alles over één kam scheren, ongeacht de ongelijkheid van de weerbarstige wol, die samengeweven wordt. Zo worden de middeleeuwen, die eens verfoeid werden als „duister" thans vaak verheerlijkt §ls ..katholiek" en wordt niet bedacht, dat onder die éne naam wellicht een bont. veel kleurig en tegenstrijdig leven schuil gaat. Die éne, katholieke naaim zegt ds. G. van Duyl in een klein, maar boeiend boekje, dat bij de Keur- kamer verscheen, is slechts „de uit wendige kleur, het bedrieglijk etiket, terwijl het zich van binnen uit op dringende leven ontsproten was aan deze noordelijke landen en niets ge meen had met uit het zuiden ge- importeerde leerstellingen of insti tuten". Zo waren de gilden bijv. niet rooms van oorsprong, maar organisch sociale bindingen", die bij de men sen hier hoorden, al werden ze door de kerk „overschaduwd" en „inge klemd". Zo ontdetk dr. v. Duyl in meester Eckeharts eis van de „Abgeschleden- heit", van de mens die geheel in en op zichzelf berust en die zijn be wustzijn heeft „ontledigd van de verwarrende veelheid der verglijden de voorstellingen" een poging om"dat te omschrijven wat wij „persoonlijk heid" noemen. Deze „Abgeschiedenheit" stelt Eckehart boven liefde, deemoed en barmhartigheid. Tegenover de christelijke denkwijze, waarvolgens de mens met de erfzonde besmet was en alleen door de genademiddelen van de kerk in éen staat van „recht heid" kon worden teruggebracht, stelt Eckehart dat in het „vonkje" van de ziel de staat, van reinheid ongerept bewaard bleef. In Eckehart vond de mens „zijn zelf ach ting terug en werd hij verlost van een kunstmatig aan gekweekte gebrokenheid van ziel". Voor de leer van de boetedoening en van de goede werken is geen plaats. Niet een goede daad kan de wil hei ligen. maar omgekeerd moet- de op God gerichte wil de daad heiligen. Ailes dient „zonder waarom" gedaan te worden. God en mens zijn wel afgescheiden heden, geen gescheidenheden. De mens moet goa niet buiten zichzelf zoeken, „de religie wordt, ontdaan van het historisch-toevallige en her leid tot een innerlijk proces". Ook Eckeharts leerlingen Tauler en Scuse bespreekt dr. Van Duyl, even als Ruysbroec en Geert .Groote. Overal ontdekt dr. Van Duyl de eigen bloei, voor het oog op het eerste gezicht verborgen, maar in wezen bepaald door het levensgevoel van den hier in het noorden leven den en werkenden mens. „Klakkeloos overnemen, wat in ver gane tijden door vroegere geslachten doordacht en doorleefd werd. is ons echter niet vergund. Bovendien heeft het geestesleven sinds Renaissance en Reformatie zo ontzaglijk veel ver werkt en in zich opgenomen, dat een simpele recapitulatie van middel eeuws mystiek beleven onmogelijk ls" Aldus een conclusie van dit boekje, dat getuigt van een geestelijk leven en zoeken, dat "aansluiting zoekt bij een stroming, die uit andere bronnen is geweld dan gewoonlijk wordt aan genomen. Uit bronnen, dié wij ook nog heden en in onszelf kunnen ont dekken. Want in de taal van een andere tijd en een ander geloof breekt zigh baan wat later in de Her vorming een weer andere voorlopige vorm heeft gekregen. „Dieper èn dichter bij de Grónd der dingen" leefden deze mystieke denkers en van hen kunnen we leren dat het leven „mógelijkheid" en opgave" ls. M. W. DEN HAAG. 16 Sept. De secre taris-generaal van het departement van Landbouw en Visserij deelt me de. dat maatregelen zijn genomen moeten worden ter besparing van grond- en brandstoffen.. Volgens deze maatregelen zal een concentratie van bakkerijen tot stand moeten komen. De bakkerijen, die de bereiding van brood mogen voortzetten, zullen wor den aangewezen; bakkerij-bedrijven, die door defce maatregel stil komen te liggen, worden bij de verkoop van brood ingeschakeld. Verder ls met onmiddellijke inwer kingtreding de bereiding van biscuits (met inbegrip van kinderbiscuits), vermicelli, macaroni, spaghetti, bak kerijgrondstoffen en zelfrijzend bak meel verboden, terwijl ook dc berei ding van bier, Ijspoeder en consump tie-ijs terstond moet worden ge staakt. Dc beschuitfabrieken mogen geen beschuit meer vervaardigen. Met Ingang van Woensdag 20 Sep tember 1944 is verder het bereiden, afleveren en ontvangen van alle soorten gebak verboden. Koekjes, banket, speculaas, eakc, poffertjes, wafels, gebakjes, taart, gevuld korst- gebak, toast, of Weerter-beschuit, paneermeel, c.d. mogen dan niet meer worden bereid. Als'algemene maatregel zullen aan de onder het hoofdbedrijfschap voor akkerbouwproducten ressorterende bedrijven slechts toewijzingen voor' grondstoffen worden verstrekt, indien die bedrijven voor de voedselvoorzie ning van ons volk noodzakelijke pro ducten vervaardigen. Onder deze be drijven vallen o.a. meelfabrieken, bakkersbedrijven en de gistindustrie. In een vanwege het hoofdbedrijf schap gepubliceerde officiële publi catie zijn de voor de betrokken be drijven vön belang zijnde bijzonder heden verdere maatregelen vastge legd. Eupen hulde zich in een vijandig stilzwijgen BERLIJN. 14 Sept. Bij de in- tocht van Amerikaanse troepen in Eupen heeft de bevolking, naar een speoiale correspondent van Reuter meldt, geenszins zo gereageerd als men klaarblijkelijk heeft1 verwacht. Slechts enkele meilsen hebben zich volgens dit bericht tevreden getoond, terwijl het merendeel een vijandig stilzwijgen aan de dag legde. 1 Slechts diegene kan zich over dit feit verwonderen, zo zegt men te Berlijn, die zich niet realiseert of realiseren wil, dat Eupen—Malmedy eens door een bedriegclijke volksstem ming bij België werd ingedeeld. Mislukte landingspoging op Morotai TOKIO. 15 Sept. Volgens be- richten van het front in het gebied van de Stille Oceaan hebben de ge allieerden op 15 September bij het aanbreken van de dag met 40 trans portschepen getracht op het eiland Morotai ten noorden van de Halma- heiragroep aan land te gaan. Japanse bezettingstroepen gingen onmiddellijk tot een tegenaanval over en sloegen na hevige strijd, die twee uur duurde den vijand op de vlucht, die daarbij 2500 doden aan de kust achterliet. Noodrantsoenbonnen vlees DEN HAAG. 15 Sept. Met Ingang van Maandag 18 September zullen aan zieken en aan. donors z.g. noodrant soenbonnen voor vlees worden ver strekt. Op deze noodrnntsoenbonnen zal bij voorrang vlees door de slagers worden afgeleverd. Eerst* daarna zal aan de houders van genummerde vlees bonnen van de bonkaarten van voe dingsmiddelen en aan houders van de reeds bestaande rantsoenbonnen vlees worden verstrekt. Zieken, die ln het bezit 2ljn van rantsoen bonnen voor vlees, kunnen deze bonnen met Ingang van 18 Sep tember bij dc dlstrlbutlcdlenst tegen noodrantsoenbonnen Inwisselen tot een hoeveelheid van ten hoogste voor een periode van vier weken verstrekt extra-rantsoen. Vrïjbankvlees normaal rantsoen DEN HAAG. 15 Sept. xMet Ingang van Maandag 18 September zal tegen Inlevering van alle voor het kopen van vlees aangewezen bonnen dit zijn de genummerde bonnen van de voc- dlngsmlddeienkaarten. rantsoenbonnen en noodrantsoenbonnen bil aan koop van vrïjbankvlees niet meer het dubbele rantsoen worden verstrekt, doch uitsluitend het normale, op die bonnen verkrflgbare rantsoen. LEGIOEN NEDERLAND. De af deling Perswezen van het departement van V. en K deelt mede. dat het Hoofdkwartier van het Legioen Neder land zijn bureau hèêft verplaatst naar Hengelo. Het post-adres luidt voorlopig Poste restante Hengelo. De höhere fj- und Polizei- führer „Nordwest" deelt me de: De Duitse #- en politiefor- maties met inbegrip van de Arbeitskontrolldienst en de gehele Nederlandse politie hebben opdracht gekregen, in steden en dorpen, op straten en pleinen zestien- tot vijftig jarige Nederlanders, die daar rondhangen, die kennelijk niets om handen hebben en hun. tijd zoekbrengen met lanterfanten en lummelen, onverwijld te arresteren en naar het tewerkstellingsAamp te Amersfoort over te bren gen. Vandaar zullen zij ter beschikking gesteld worden van de arbeidsbureaux in Duitsland. I n het stukje Zwarte kranten" heb ik slechts één kant van de medaille kunnen laten zien. Een stations- krantenverkoper stuurt me nu een beeld van de andere ka?it. Hij vertelt in de eerste plaats, dat er verkopers zijn van zestig jaar, met grote gezinnen. Er zijn er die f3 'verdienen, niet per dag maar per week. Sommigen, met een grote wa gen f 4.50. Sr zijn er in andere plaat sen. waar weer andere boorwaardeii door andere ondernemingen worden gegeven, die f 5 verdienen, met 2 provisie van de totale verkoop. Maar die van f3. werkzaam op een groot station, krijgt alleen 5 van de boe ken. Van de kranten, periodiekenen kleine boekjes niets. Betaalt iemand hem dus met ge past geld. dan zet hij alles om zón der winst. Zet hij zijn rantsoen van 55 kranfeti a 9 cent om tegen het vlot gegeven dubbeltje, dan beeft hij een dagverdienste van 55 cent. Gelukkig voor dezen verkoper zijn er tallozen, die 's morgens op hem toestappen en hem vijftien of twintig cent, soms, zelden, een kwartje ge ven en vragen Bewaar vanavond een krant voor mij." En (op verzoek Jk heet Volgt een naam. Ziedaar de „zwarte" krant die dus zo zwart niet is en de vaste-abonné- bij-losie-verkoop. Terecht vraagt deze verkoper: „Mag iemand soms niet een costuwn bestellen, vooruitbetalen en later afhalen? Kan iemand de verkopers kwalijk nemen, dat ze lie ver een krant mét verdienste verko pen dan zónder verdienste?" Dat kan niemand. Zeker niet als hij denkt aan de vele dicnsteii die de verkopers als ivandelende onbezol digde vraagbaak op de perrons ver richten. „Hoe kom ik op het tweede perron? Waar zijn de toilet ten? Het bagage-depót? De brieven bus? Wanneer gaat. de trein naar A.? Heb u ook. ijsf" Het reserveren van een krant voor een klant, die al be taald heeft, is stellig gêoorloofd en is stellig niet zwart" te noemen. TIJL. PüR REICHSDEUTSCHE. Die flir alle Reichsdeutschen ln den Nleder- landen züstiindlgo Wehrersatzdlenst- stclle: Wehrbezlrkskommando Ausland, Au6senstclle Holland hatl hren Dlenst- sitz. vor Amsterdam. Prins Hendrik kade 159, nach Arnhem, Velperbulten- siugel 6, verlegt. Nieuw Duits wapen var» systeem eenmanstorpedo BERLIJN. 15 Sept. Een mari- nedeskundige heeft vandaag voor vertegenwoordigers der buiten landse pers een uiteenzetting ge geven over een nieuw Duits strijd middel. de vernietigingsboot. Daaruit blijkt, dat het bij dit nieuwe wapen, evenals bij de een manstorpedo, een improvisatie betreft, waarvan het grote effect met geringe middelen tot stand komt. De besturing van deze nieuwe vernietiglngsboten ge schiedt op dezelfde wijze als van de bekende radiografisch bestuur de schepen. De Duitse marine ba seerde zioh daarbij op ervaringen, die zij reeds lang voor de oorlog heeft opgedaan met het radiogra fisch bestuurbare artillerieschlp „Zahringen". De vernietigingsboot, een klein vlak vaartuig, dat in vorm overeenkomt met een snelboot, wordt van een com mandoschip uit radiografisch be stuurd, zodra zij gebracht, ós naar de plaats, waar zij moet optreden. Ook de vernietigingsboot heeft slechts een man aan boord, die zich door een druk op een hefboom, op een afstand van ongeveer 220 meter van het doel en nadat hij de ontsteking heeft in gesteld. door middel van een slinger apparaat uit de boot laat werpen. Vém dat ogenblik af komt de radio grafische besturing in werking, welke het mogelijk maakt de vernietigings boot van de Commandoboot uit in de' nabijheid van het vijandelijke schip te bréngen. Dc boot lijkt op een groot ontplofbaar projectiel, dat buitenge woon gevoelig is voor druk. De ge ringste aanraking met. het vijande lijke schip is voldoende om het tot ontploffing te brengen. De uitwerking van deze ontploffing is zodanig, dat alle op deze wijze „ge torpedeerde" schepen zinken of, wan neer zij meer dan 10.000 brt. groot Er is een nijlpaard geboren cn de directie vtin diergaarde Blijdo7~p te Rotterdam heeft peter gestaa:i. Hoe hebben zij de baby genoemd? Als het nog geen naam heeftivij geven de tip, een dub bele" tipSpeknek als eerste naam, Hélleki)id als tweede. Helemaal zo gek nietEen nijl paard heeft 07ider de huid een speklaag van twee centimeter! Jat doof distributiezorgen gekukel de huismoeder, een nijlpaard i)i de pan, dat staat ln de maag... Hellekind, ook geen gekke naa)n. En da juiste. De negers van Afrika, waar de nijlpaardoi oftewel Hippopotamidae, om het geleerd te zeggen, vertoeven, 7ioc- 7nen de nijlpaarden tiktnderen van de hel". Geen compliment, maar wie weet, wat de )iijlpaar- den van ons' denken. .Overigens is een )nens banger voor een nijlpaard dan een nijl paard voor ee)i mens, ivant het is bekend, dat vooral jonge nijl paarden zeer $7iel aan den mens wennen. In de dierentuinen accli- 7natiseren zij over het algemeen spoedig, maar voortplanten be hoort er tot de zeldzaamheden. De Amsterdamse Artis had op dit gebied de wereldpri)neur. t Blijdorp is dit het. tweede geval: vorig jaar is er ook een nijU paafdbaby geboren. Het nieuwe Rotterda)nse bore- li)igske zal de rivieren va)i Afrika nimmer te zien krijgen. Maar, als de handboeken niet liegen, moet het spoedig aan den mens wen nen. En dmi is het een mooie aanwinst voor Blijdorp. AMSTERDAM, 12 Sept. De boks- sport heeft in het afgelopen seizoen in ons land een groot aantal nieuwe aanhangers gevonden. In hoofdzaak zal dit wel het gevolg zijn van het record aantal wedstrijden, die in nagenoeg alle delen van het land werden gehouden. Wedstrijden zijn nu eenmaal voor elke tak van sport het beste middel voor het maken van propaganda Er is hier en daar wel eens ge schreven, dat het publiek bij boks wedstrijden zich niet behoorlijk ge draagt. dat het loeit en sèhreeuwt, dat het den scheidsrechter uitjouwt cn meer van dat fraais. Zeker is het waar. dat de toeschouwers bij boks wedstrijden lang niet altijd even rustig zijn. Maar bij welke sport zijn zij dat wel? Op zichzelf is dat meeleven niet zo erg. als het tenminste uit spor tieve gevoelens voortkomt. Erger is als bepaalde elementen onder het publiek kabaal gaan maken omdai zij het met de uitspraak van de jury niet eens zijn. Ook dat komt bij meer takken van sport voor. Maar in het bizonder van de regels van de boks- sport weet het gros van het publiek maar bitter weinig. Een „kunstje" Het zou ons" te ver voeren hier diep in te gaan op de reglementen van de bokssport. Maar enkele din gen welke steeds weer het publiek tot „opstand" brengen, willen we hier toch bespreken. Daar zijn in de eer ste plaats de wedstrijden die worden gewonnen, en dus ook verloren, op punten. Het gebeurt heel dikwijls dat, te oordelen naar het geloei en gefluit in.de zaal na het bekend maken van een uitspraak, dé meerderheid der aanwezigen het met die uitspraak niet eens ls. Als het publiek echter wist waarom die uitspraak, zó en niet andere werd gegeven, zou het waar schijnlijk spijt hebben van zijn spon tane, maar ondeskundige, reacties. Een bokser, die in een partij over drie ronden, in elke ronde rwee minu ten in de minderheid is', doch de laatste minuut overdonderend op komt zetten, is volgens het publiek steevast winnaar. En toch zijn er rakkers genoeg onder de boksers, die dat kunstje regelmatig uithalen, in de eerste plaats wetend dat zij zich de sympathie van het publiek verwerven als ze toch verliezer worden ver klaard, in de tweede en misschien voornaamste plaats omdat ze hopen, dat ze er ook de Jury in kunnen laten waarop sommige juryleden hun taak opvatten. Nog sterker geldt dit voor wedstrij den van beroepsboksers. Men nerin- nere zich maaf de befaamde wed strijd tussen Jan Nicolaas en den Italiaan Proietti. De winnaar van dat gevecht zou mogen uitkomen om de Europese lichtgewichttitel tegen Botta. De Nederlander zétte een wer kelijk fantastische eindspurt in. De tiende, elfde en twaalfde ronde was hij heer en meester in de ring en het was maar op het kantje af, dat de Italiaan het einde van de laatste ronde haalde. De ontgoocheling onder het publiek toen Proietti tot winnaar werd uitgeroepen, was zo groot, dat er een spreekkoor werd gevormd, dat een minutenlang geroep van „N-I- C-O-L-A-A-S" aanhield. Maar dat zelfde publiek was glad vergeten, clat Proietti in de eerste zeven ronden verreweg het beste van het gevecht had en zich toen een voorsprong aan punten vergaarde. Foutieve slagen Een andere partij, over welker uit slag men het verre van eens was. is die tussen Nicolaas en Lagrand, in het vorig seizoen gebokst in de Stadsschouwburg te Amsterdam Toen werd Lagrand tot winnaar ver klaard. terwijl bijna iedereen ervan overtuigd was, dat Nicolaas het b-:ste werk had geleverd, de meeste stoten had geplaatst, het gevecht zoals dit in bokstermen heet, had „gemaakt". Maar juist in deze partij bezondigde Nicolaas zich aan zijn grootste fout der laatste.jaren: slaan met open handschoen. Zeer terecht werden al deze foutieve slagen door de jury niet gewaardeerd. En zo was het vol komen verklaarbaar dat Lagrand winnaar werd. Dan is er iets wat een deel van het publiek nogal eens aanleiding geeft tot kabaal maken. Dikwijls gebeurt het vooral in partijen van ama teurs dat de scheidsrechter het gevecht staakt als naar zijn mening een der belde boksers niet meer in staat Ls zijn kansen naar behoren te verdedigen. Soms gebeurt dit ook. als een der boksers zich nog bijzonder moedig weert. Maar de scheidsrechter die in de ring staat kan beter dan wie ook beoordelen in welke conditie die bokser verkeert. Hij weet of deze aangeslagen" is en het is zijn plicht ervoor te waken dat er niets gebeurt wat een der boksers lichamelijk of geestelijk zou kunnen schaden. Zou dat niet gebeuren,, dan zou al het mooie van de bokssport verloren gaan en dan zou een boksverbod iri- derdaad reden van bestaan hebben. Het Nederlandse pupltek begrijpt cllt in de laatste tijd beter én dat ls iets zijn, wegens zeer zware beschadigin gen gedurende lange tijd niet meer bruikbaar zijn voor de vijandelijke ra v ita illecrin gsvloot Met het nieuwe strijdmiddel zijn tot dusver 35 Anglo-Amcrikaanse transportschepen van tezamen onge veer 225.000 brt. getorpedeerd. Bijna alle transportschepen zonken binnen enkele minuten. Na vernietiging van de aangevallen schepen verzamelen de commandoboten de van zwemves ten en waterdichte horloges voorziene bemanningen der vernietiglngsboten. De Duitse marinedeskundige wees erop, dat dit nietiwc oorlogsmiddel natuurlijk ook zijn zwakke plekken heeft. Het kan nameliik door den vijand gemakkelijker ontdekt worden dan een eenmans-torpedo. Daarvoor heeft het echter het voordeel van een grotere manoeuvreerbaarheid. Het is in staat tegenmanoeuvres blik semsnel te ontwijken. Aan de uiteen zettingen van den deskundige kon tenslotte nog ontleend worden, dat de nieuwe boten ook in groepen gebruikt kunnen worden en dat men van haar succesvol optreden spoedig nog meer te horen zal krijgen. Personeel Ways en Freitag AMSTERDAM. 16 Sept. Ar bel- ders, die werkzaam waren bij de fir ma Ways Freitag. O.T., en nog niet door het Gewestelijk Arbeids bureau zijn bemiddeld, moeten zich zo spoedig mogelijk wenden tot het kantoor van Ways Freitag. Wijker- straatweg 45. Velseroord. alwaar zij opnieuw zullen worden tewerkgesteld bij de verdedigingswerken. Het nog te goed zijnde loon wordt per post wissel overgemaakt. Mocht de termijn van de Ausweis zijn vervallen, dan wende men zich tot de Ortskommandantur ter plaatse, ter verlenging van de termijn. Goedkoop sigarettenpapier DEN HAAG. 16 Sept, In de Ned. Staatscourant van 8 Sept. is opgeno men een prijsvoorschrlft betreffende prijs voor uit Duitsland geïmpor teerd sigarettenpapier. De prijs waartegen boekjes sigaret tenpapier van vijftig velletjes van de ln een bijlage van het prijsvoorschrlft genoemde merken ten hoogste mogen- worden verkocht, bedraagt bil verkoop aan verbruiker zeven cent per boekje. Uit Duitsland geïmporteerde boekjes sigarettenpapier, dat niet tot een van. de merken behoort, die ln de bijlage van dit prijsvoorschrlft genoemd zijn, mogen slechts ten hoogste de helft van genoemde prUs kosten. Het ls Jam mer, dat de Staatscourant er niet te vens de adressen bij vermeldt, waar boekjes tegen deze prijs verkrijgbaar zijn. i Bonaanwijzing smeermiddelen DEN HAAG. 16 Sept Van 1 Sep tember 1944 tot en met 31 Januari 1945 geeft elk der bonnen periode F recht op het kopen van het op dè bonnen vermelde aantal eenheden smeermiddelen. lopen. Dat dit laatste wel eens lukt, j waarmede de NBB zich met recht ge- ligt zelden aan de foutieve wl)ze lukklg mag prijzen. LE1DS NIEUWS Dezer dagen was het vierhonderd jaar geleden, dat de schilder Corne lls Córnelisz Kunst te Lelden over leed. Kunst stamde uit een schilders familie. Zijn vader was de verdien stelijke kunstenaar Cornells Enghe- brechtsz en van hem ontving nlj een voortreffelijke kunstzinnige oplei ding. Een broer van Cornells. Lucas, koos eveneens het schildersvak, doch daar hij niet in staat was van zijn kunst te léven, nam hij het baantje van kok er bij, reden waarom men hem doorgaans als De Koek aan duidt. Cornells Córnelisz. die in 1493 te Leiden geboren werd. mag tot de be langrijkste schilders van zijn tijd ge rekend worden. Evenals zijn broer zag hij echter geen kans zijn werken in zijn geboorteplaats tegen een re delijke prijs aan den man te brengen en daarom trok hij naar Brugge, dat toentertijd een tijdperk van grote bloei doormaakte. De kunst stond er in hoog aanzien en ook in materieel opzicht was Brugge voor de kunste naars der zestiende eeuw een dorado. Hoe lang Cornelis Córnelisz. Kunst in Brugge vertoefd heeft, is niet met zekerheid te zeggen. In ieder geval moeten het verscheidene, jaren ge weest zijn én zeker fs ook. dat hij er een welvarend man geworden is. Zijn werk bestaat in hoofdzaak uit Bijbelse voorstellingen. Bekend zijn met name een Kruisdraging en een Kruisafname. Het weinige, dat voor het nageslacht gespaard bleef, be vindt zich grotendeels in buitenlands bezit. Uitreiking noodkaarten Voor het afhalen van de noodle- vensmiddelenkaarten zijn Maandag aan de beurt diegenen, wier ge slachtsnamen beginnen met de letters A trot en met D. De uitreiking zal ge schieden in de school Mednsastraat voor het noordelijke, en in het stad huis ingang Breedstraat. voor het zui delijke stadsgedeelte. De grens tus sen beide delén is Lagerijndijk. Haar lemmerstraat, Kort Galgewater. Morsweg. Meegebracht dienen te wor den dc bonkaart-lichamen k a 410 tot en met k e 410 en<de bonnen 237, De uitreikDosten zijn geponde van 9 tot 16.30 uur. ZONDAGSDIENST APOTHEKEN. de avond-, nacht en Zondagsdien sten van apotheken wordt van Zater dag 16 September 19 uur tot Zater dag 23 September 8 uur. waargeno men door. de aptótheek Herdingh en Blanken. Hoge Woerd 171, tel. 20502 en de aootheek Reyst. Stéenstraat 35, tel. 20136. Te Ocgstgecst door de Oegstgeestse apotheek. Raadhuispark 8. tel. 16274. De Zondagsdienst der huisartsen zal morgen worden waar genomen door de artsen van Alphen, Kors. de Vries en Simon. PREDIKBEURTEN. Chr. Gerèf. Gom.. Steenschuur. 10 cn 5 uur ds. Joh. Jansen; Remonstrantse Gem.. Hoogl. Kerkgracht. 10.30 ds. E. B. A. Poortman, te Oegstgeest 5 uur ds. E. B. A. Poortman. Iedere Woensdag 7 uur korte wljdlngsdlenst; Ev. Luth. Gem„ Hoogl. Kerkgracht. 10.30 uur ds. Chr. de Meyere. onderwerp „Overheid en Onderdanen"; Doopsgezinde Gepi.. Plcterskerkstraat, 10.30 uur ds. Bon- ga; Geref. Kerk (H.V.Waalse Kerk. Brcostrant 64, 5 uur ds. B. A. Vene-, mans; Vrijz. Herv. Ver., Volkshuls. Apothekersdllk. 10.30 uur dr. K H. Boorsema. Willem de Zwijgcrkerk, Ocgstgecst. 10.30 uur ds. A. v. d. Hel de. Voorburg; Vrije Katholieke Kerk. Vreeswijkstraat 19, 10.30 uur gezongen Mis. AGENDA. Zondag: Stadsgehoor zaal. 2 uur, amateurbokswedstrijden van D.T.S. De verduistering begint heden óm 19.45 uur en eindigt om 7.J5 uur. Maan Op 5.42, onder 20.01 uur (Zondag op 6.47, onder 20.19: 14.37 L.K.) 25 Sept. E.K., 2 Oct. V.M., 9 Oct. L.K., 17 Oct. N.M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1