HET DAGBLAD
Duitsers handhaven hun
„slepende" tactiek
Tegenaanvallen in het
gebied van Beauvais
Een kwart kilo suiker
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Algemeen beeld van de strijd
in Frankrijk ongewijzigd
Decimering van
den vijand
Nieuw kabinet in
Kroatië
Concentratie op de
verdediging
Bulgaren vragen de
geallieerde condities
Trommelvuur
op Engeland
Geheim van de V1
is onvindbaar
Duits weermachtsbericht
Aanvallen uiteengeslagen bij
grens vdn Zevenburgen
Nieuw offensief
in Italië
Bruins, tweede Ned.
Ridderkruisdrager
Bon scheerzeep
,Wij zullen geen ademnood
hebben bij de eindspurt"
Duitsland komt weer langzaam op,
constateert dr. Göbbels
Boter en margarine
jeweten wetten
En het klopte de volgende dag!
Goed voorgaan doet goed volgen!
BERLIJN, 1 Sept. Volgens de
hedenmorgen ontvangen berichten
over de gevechtshandelingen in
Noord-Frankrijk is het algemene
strategische beeld niet noemenswaar
dig gewijzigd. Uit diverse medede
lingen van Duitse militaire deskun
digen kan de conclusie getrokken
worden, dat van Duitse, zijde de
strijd op slepende wijze voortgezet
zal worden.
Door geforceerde acties in het ge
bied ten noorden van Parijs en in het
gebied van Laon en Reims zou het
geallieapie opperbevel tot een be
slissende veldslag willen komen, maar
duidelijk wordt in de WiLhelmstrasse
te verstaan gegeven, dat de Duitse
troepen op het ogenblik een derge
lijke veldslag uit ae weg -uilen gaan
en hun distanciëringsbewegingen zul
len blijven voortzetten.
Het Duitse opperbevel reeft naar
een decimering der Brits-Amerikaan
se formaties en naar <:jdwinst .om
nieuwe krachten en wapenen aan te
voeren. Intussen worden echter wel
maatregelen getroffen om de fionten
te consolideren.
De aanvallen der Engelsen en Ame
rikanen concentreren zich om de
Seine, de sector Olsne-Aisne en om
het gebied van de Vesle en de boven-*
loop van de Marne.
Na zeer zware aanvallen slaagden
de Anglo-Amerikanen er in aan de
Seine aan weerszijden van Les An-
delys terrein te winnen en langs de
weg VernonGisors in de Duitse li
nies binnen te dringen. Even ten
noorden van Gisors werden de Anglo-
Amerikanen door tegenaanvallen op-
èevangen en afgegrendeld. Van Poin-
toise uit naar het noordwesten op
dringende Anglo-Amerikanen werden
ongeveer halverwege door Duitse te
genaanvallen opgevangen en tot
staan gebracht.
Om het gebied ten noordoosten
van Parijs wordt eveneens fel gestre
den. Tussen Pointoise en Laon con
centreren de Amerikanen hun troe
pen op drie plaatsen en zo konden
zij in samenwerking met zeer krach
tige formaties bommenwerpers de
Duitse grendelstelllngen binnendrin
gen. De zwaarste druk wordt uitge
oefend in de richting van Laon.
welke plaats de Amerikanen in de.
loop van 30 Augustus doortrokken.
In de in het zuiden hierbij aan
sluitende sector ontplooiden de
Amerikanen eveneens een krachtige
activiteit. Ook hier zijn drie hoofd
aanvalsrichtingen te onderkennen.
De eerste loopt via Reims in
noordelijke en noordoostelijke rich
ting. Van Chalons uit stoot de twee
de wig naar het noordoosten. De
derde aanval is gericht op net
AGRAM 1 Sept. De Poglawnik
heeft den 'minister van Binnenlandse
Zaken, Lorkowitsj. den minister van
Oorlog, Vokitsj. den hoofddirecteur
voor openbare orde en veiligheid,
Joertsjitsj en den politiepresident van
de stad Agram, Vragowitsj, van hun
ambtsplichten ontheven.
Tegelijkertijd heeft de Poglawnik
den kolonel der Oestjtasja, Frkowitsj,
tot minister van Binnenlandse Zaken,
den vice-admiraal Steinfel tot minis
ter van Oorlog, het lid van de Raad
van State, Doemandzitsj, tot minister
van Verkeer, den kolonel der Oestj
tasja Lisak tot hoofddirecteur voor
openbare veiligheid en den majoor
der Oestjtasja Kirin tot' politiepre
sident van de stad Agram benoemd.
Het verkeersministerie ressorteerde
totdusver onder dat van Oorlog.
Verder is luitenant-generaal Tsja-
nitsj ontheven van zijn plichten als
opperbevelhebber van de Kroatische
weermacht. Deze functie wordt voort
aan door den minister van Oorlog in
zijn hoedanigheid van vice-admiraal
uitgeoefend.
Op het ogenblik, dat de oorlog de
Kroatische grenzen nadert, aldus
schrijft de pers van Agram, heeft de
Poglawnik, om niets na te laten wat
de Kroatische verdedigingskracht kan
versterken, besloten bijzonder belang
rijke ministeries toe te vertrouwen
aan beproefde medewerkers, die in
hun dienst aan de Staat zonder com
promis en zonder aarzeling volhou
den.
Zoals de dingen staan, is er voor
het. Kroatische volk maar één weg
en één politiek mogelijk: strijdvaar
dige eenheid onder leiding van den
Poglawnik en aan de zijde van den
Duitsen bondgenoot.
STOCKHOLM, 1 Sept. Reuter
meldt, dat een Bulgaarse delegatie
te Caïro is aangekomen voor het in
ontvangst nemen van de voorwaar
den der geallieerden. Van onderhan
delingen kan geen sprake zijn.
Helmut Göring gesneuveld
BERLIJN. 1 September. Luite
nant Helmut Göring, een neef. van
den Rijksmaarschalk, is in Norman-
dië als jachtvlieger in een luchtge
vecht gesneuveld Hij is de vijfde
neef van den Rijksmaarschalk, die
in deze oorlog zijn leven voor Duits
land heeft gegeven.
Paasikïvi ontkent dat hij
politieke opdracht heeft
STOCKHOLM, 31 Aug De beken
de Finse staatsman Paaslklvl heeft
tijdens een Interview verklaard, dat
alle geruchten over zijn persoon ln
verband met de houding van Finland,
volkomen ongegrond zUn Slechts ten
gevolge van de beëindiging van het
badseizoen ln Nadendal is bij naar
Helsinki teruggekeerd. HU heelt geen
politieke opdracht ontvangen en houdt
er ook geen rekening mede deze te
zullen krijgen.
Marne-kanaal. Over het gehele front
zijn zware gevechten aan de gang.
In Bretagne hield de druk van de
Anglo-Amerikanen. geholpen door de
terroristen, op Brest en Lorient aan.
De aanvallen leverden echter in de
beide sectoren geen succes op.
In Zuid-Frankrijk proberen de
Anglo-Amerikanen nog steeds de be
wegingen van de Duitse groepen te
belemmeren. Hun poging om ten
zuiden van Valence te verhinderen
dat de Duitse achterhoede de
Drome overtrokken, mislukten.
BERLIJN. 1 SeptSedert heden
ochtend 01.53 uur is een trommel
vuur met de zwaarste projectielen
aan de gang, dat zowel een deel van
de Britse invasiehavens als de ver
keersaders en militaire centra in
Zuid-Engeland onder een gericht
vuur neemt.
In bevoegde kringen te Berlijn is
geen verklaring'te krijgen of het hier
om maatregelen gaat tegen verdere
invksievoorbcrcidingen, of dat nieuwe
wapens voor de grote afstand in actie
zijn gekomen. In ieder geval wordt
hier voor he4 eerst in de geschiedenis
van de ver dragende artillerie een
gevèchts kracht gedemonstreerd, die
nog een verdere indrukwekkende stij
ging toelaat. Bijzonder opmerkelijk is
hierbij de snelle opeenvolging van de
salvo's overdag en 's nachts.
STOCKHOLM, 1 Sept. In Enge
land bestond de verwachting, dat met
he«t vorderen van de geallieerde op
mars in Frankrijk geleidelijk een
einde zou komen aan het V 1-offen-
sief. Thans blijkt, dat men zich hierin
heeft vergist. De V 1-aanvallen nemen
niet af, doch worden krachtiger cn
komen bovendien, naar men in Lon
den tot zijn schrik heeft moeten vast
stellen, ook nog uit nieuwe richtingen
De chef van een Duitse V 1-afde-
ling heeft aan een oorlogsverslaggever
verklaard
De constructie en bouw van het
Duitse V 1-wapen zijn zo eenvoudig,
dat een verplaatsing van zijn bases
ieder ogenblik mogelijk is. Hetzij van
Normandië uit. hetzij diep uiÉ het
vasteland, onverstoorbaar en ieker
vliegt de V 1 naar de bevolen doelen.
Kazematten en stellingen onder de
grond, waarin de Engelsen en Ame
rikanen na de bezetting van Franse
gebiedsdelen vermoeden, bases van
het V 1-wapen gevestigd zijn geweest,
zijn volkomen leeggehaald. Slechts
lege ruimten vielen de Anglo-Ameri
kanen in handen. De kern van xde
toestellen en het geheim yan het,
wapen Jcohdeo nergens buitgemaakt
worderiT
In Londen is officieel medege
deeld, dat de Duitsers sedert de
vroege ochtenduren van Donderdag
„in herhaalde tussenpozen" vliegen
de bommen op Zuid-Engeland en het
gebied van Londen hebben afge
vuurd. Er werd materiële schade
aangericht De bevolking ^leed ver
liezen.
Rotsvesting Cécembre
handhaaft zich
BERLIJN, 1 Sept. De Duitse
bezetting van het kleine rotseiland
Cécembre verdedigt zich nog steeds
tegen sterke geallieerde aanvallen.
Amerikaanse bombardementsvlieg
tuigen vielen gisteren dit steunpunt
opnieuw aan. Dit kleine Duitse bol
werk maakt het de geallieerden on
mogelijk om de haven van St. M&lo
te gebruiken.
De Noren die In Zweden ver
toeven, mogen van 1 September af niet
zonder speciale vergunning het land
verlaten. Dit ls om ongewenste reizen
te verhinderen.
De ..Berliner Börsenzeltung"
verschijnt niet meer en ls nu verenwd
met de „Deutsche Allgemelne Zei-
tung".
Ie JAARGANS No. 205
LD
VRIJDAG I SEPTEMBER 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 ct. per weel of f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 et.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 31 Aug. Het opperbevel
van de weermacht' maakt bekend:
Ten noorden van Parijs werd de
vijand, die onze uitwjjkbewegingen
scherp .volgt, tot staan gebracht.
Tegen vijandelijke aanvalscoionnes,
die uit het gebied van Beauvais naar
het Noorden trekken, zijn tegenaan
vallen op touw gezet.
In het gebied Laon-Reims staan
onze troepen in zware strijd met
vijandelijke pantserstrijdkrachten,
die naar het Noordoosten en Noorden
nieuwe terreinwinst konden behalen.
In het Rhönedal is de vijandelijke
druk versterkt, vooral tegen Valence.
Alle vijandelijke aanvallen werden
daar in felle gevechten afgeslagen.
Het vergeldingsvuur op Londen
werd dag en nacht voortgezet.
In Italië is de vijand aan de Adria-
tische kust opnieuw over een breed
front tot de grote aanval overge
gaan. Met krachtig gebruik van slag
vliegers. artillerie en tanks en met
ondersteuning door zeestrijdkrachten,
kon hij bij Urbino en bij Pesaro
plaatselijke penetraties behalen. Door
onze tegenaanvallen werden de bin
nengedrongen vijandelijke aanvals
groepen uiteengeslagen. Ten zuid
wésten van Pesaro duren in twee pe-
netratieplekken verbitterde geveèh-
ten voort.
In Roemenië is de vijandelijke
druk in de richting van Ploesti ver
sterkt. Aan de zuidoostgrenzen van
Zevenburgen werden nieuwe, hevige
aanvallen der bolsjewisten uiteenge
slagen.
Aan de rest van het oostelijke
front "Zijn gisteren alleen ten noord
oosten van Warschau gevechtshan
delingen van enige betekenis ont
staan, waar de door de Sowjets na
gestreefde doorbraak naar de stad,
na het stukschieten van 24 tanks op
nieuw werd verijdeld.
Amerikaanse bommenwerpers on
dernamen met gebruikmaking van
het voor de afweer ongunstigeweer
terreuraanvallen op Bremen en Kiel.
Andere aanvallen van vijandelijke
bommenwerpers waren gericht op
enige plaatsen in Hongarije.
In de afgelopen* nacht wi$|>en
afzonderlijke Britse vliegtuigen bom
men in het gebied tussen Rijn en
Main.
In het Kanaal' en in de Indische
Oceaan hebben duikboten in felle
gevechten zes vijandelijke schepen
met een inhoud van tezamen 36.000
brt., alsmede een torpedojager en
een bewakingsvaartuig, in de grond
geboord en een vijandelijk vliegtuig
omlaaggeschoten.
In aanvulling op het weermachts
bericht van Donderdag wordt nog het
volgende medegedeeld:
In de zuidelijke sector van het
oostelijke front heeft het 30ste leger
corps onder bevel van luitenant-gene
raal Postel met de 306e infanterie
divisie, 15è infanteriedivisie en H3e
pantserdlvie ln opofferende gevechten
tegen overmachtige vijandelijke strijd
krachten heldhaftig gestreden.
De afdeling zware lcgerpantserjagers
661 onder bevel van kapitein Mergen
schoot ln de loop van één dèig 52
tanks stuk en droeg daardoor op be-
sllsseride wijze bij tot een afweer-
Denken de plattelandsbewo
ners ook om de verduistering van
stallen en schuren en gaan ze
niet met easi niet-afgeschsrmde
lantaarn naar buiten?
(Voorlichtingsactie hoofdinspec
tie luchtbescherming)
DEN HAAG. 1 Sept De Füh-
rer heeft den ff-Rottenführer
Derk Elsko Bruins, geboren op
20 Maart 1923 ln Vlagtwedde. voor
zijn bijzonder dapper gedrag in
de gevechten bij Narwa als twee
den Nederlander het Ridderkruis
van het IJzeren Kruis verleend.
'ff-Rottenführer Bruins is sedert
1941 lid van de N S B. Op 26 April
1941 heeft hij zich als vrijwilliger
voor de Waffen-jfaangemeld.
Bruins trad toevallig gelijktijdig
met den eersten Nederlandsen
Rldderkrulsdrager uit Nederland.
Gerardus Mooyman, ln dienst. Zij
dienden samen in het laar 1941.
Bruins behoort tot de 'ff-pantser-
grenadierbrigade Nederland.
Een beruchte Italiaanse rebel, die
een moord op den commandant van
de republikeinse nationale garde van
Imola op zijn geweten had. ls door
een woedende menigte gelyncht.
De Amerikaanse regering heeft
tien mijnen in Pensylvania en Diana
ln beslag genomen, omdat er werd
gestaakt.
Jeugdstormfrontforids
Oproep aan het volk
Zoals reeds bekend, ls ter ge
legenheid van het aanstaande
tienjarig bestaan van de Nationale
Jeugdstorm ingesteld het Jeugd-
stormfrontfonds. Dit fonds heeft
ten doel te komen tot de oprich
ting van een Jeugdstormherstel-
llngsoowi, speciaal bestemd voor
de jonge Nederlandse soldaten, die
aan de fronten gewond zijn ge
raakt en herstel van krachten be
hoeven.
Alleen al uit de gelederen van de
Jeugdstorm staan honderden Jon
ge Nederlanders aan het front.
Velen zijn ernstig verwond en voor
hun leven verminkt, terwijl reeds
ruim 150 Jonge Stormers hun Jon-
,ge leven gaven voor Europa's vrij
heidsstrijd; dus ook voor ons volk
en vaderland.
Nogmaals wordt een krachtig
beroep gedaan op de offerzin van
ons volk om door het storten van
een gift op het postgironummer
25000 te tonen, dat het vaderland
het front nietjvergeet.
Stort daarom uw bijdrage, op
postgiro 25000, Jeugdstormfront-
fonds. Oorsprongpark 8 te Utrecht.
Doet uw plicht.
BERLIJN, 1 Sept. „De vastheid
van ons vertrouwen", zo luidt het
opschrift van het artikel van Rijks
minister dr. Göbbels in het weekblad
„Das Reich". Hij constateert, dat
de vijanden alles in het. werk stellen
om in dit jaar een beslissing van de
oorlog in hun geest af te dwingen.
Daar het inhalen van de technische
voorsprong van den vijand niet zo
snel gaat. dat dit onmiddellijk blijkt,
moet het Duitse volk zijn gehele
kracht gebruiken om de enorme moei
lijkheden, die uit de omstandigheden
voortvloeien, meester te worden Des
ondanks valt het niet te bestrijden,
dat Duitslarid weder langzaam op
komt en dat dit spoedig weer een
nieuwe, aanzienlijk gunstiger oorlogs
toestand zal doen ontstaan.
Het is niet zo. dat Wij met enige
nieuwe wonderwapens zullen komen,
van welke wij alléén een ommekeer
van de oorlog yerwachten. Men moet
het kardinale lotsprobleem, dat de
oorlog in het leven der volken vormt,
van alle kanten aanpakken en trach
ten meester te worden cn mag daar
bij noch de éne noch de andere kant
verwaarlozen.
Het zou even onjuist zijn te willen
aannemen, dat de modeme oorlog
slechts een kwestie van oorlogsmoreel.
of slechts een kwestie van techniek
is. De leiding van de oorlog moet op
de een of andere wijze de stand van
de oorlogstechniek en die van het
oorlogsmoreel weer in overeenstem
ming trachten te brengen, willen, op
den langen duur'gezien, haar alge
mene moeiten niet mislukken.
De krijgsgeschiedenis zal later onge
twijfeld eens moeten vaststellen, dat
het ons gelukt is in de afzonderlijke
fazen van deze oorlog het oorlogs
moreel van ons volk via de oorlogs
techniek tot de overwinning te leiden
en zo ook de oorlogstechniek weer die
impujsen te verschaffen, welke zij
voor haar rehabilitatie zo dringend
nodig had en heeft.
Er kan niet aan getwijfeld worden,
dat ons oorlogsmoreel ons tegenwoor
dige potentieel ver vooruit is. Het is
dus onze taak. onze materiële kracht
deze wordt in hoofdzaak uitge
drukt in het aantal en de kwaliteit
van onze ter beschikking staande
divisies en wapens zoveel te ver
sterken. dat dpze weer in overeen
stemming komt met de stand van ons
oorlogsmoreel.
In de afgelopen vier weken heeft
zich. afgezien van de ver gaande
maatregelen, die ter kennis van het
grote publiek konden worden ge
bracht, een verschuivingsproces vol
trokken, dat grote verwachtingen
rechtvaardigt. Het vergt van onze
volksgemeenschap op de duur.zware
offers, doch hier ligt ook de enige
weg naar de overwinning. De eisen,
welke de weermacht aan de burger
maatschappij beeft gesteld wat be
treft haar behoefte aag vervanging,
zijn zonder uitzondering vervuld.
Wij zullen niet moede worden ons
volk telkens weer voor ogen té hou
den. <iat alle kansen op de eindover-
winning in onze eigen handen liggen!
Het komt er thaps niet meer zo zeer
op aan, w a a r wij strijden, doch
dat en hoe wij strijden.
Wij zullen tenslotte toen winnen.
Wij zullen geen ademnood hebben,
wanneer het tot de eindspurt komt.
Ons volk is tot alles besloten. De
dreigementen van onze vijanden kup-
nen ons niet van de wijs brengen
wat betreft de vastheid van ons ver
trouwen, dat niet bouwt op hun
zwakte, maar slechts op onze eigen
kracht.
DEN HAAG, 1 Sept. Voor de
periode 3 t.m. 16 September geven
de bonnen 37 en 38 recht op het
kopen van de gebruikelijke rantsoe
nen brood, beschuit, melk, taptemelk
en vlees.
Voorts zijn voor die periode aange
wezen 217 en 218 bloem. 219 voor 250
gram roggevlokken, havermout, gort
é.d., d 73 eveneens 250 gram roggé-
vlokken, havermout, gort e.d,, e 73
250 gram kindermeel of voedingssui
ker, 220 100 gram vermicelli, 37a een
half rantsoen boter, 37b een half
rantsoen margarine, 221 100 gram 20
plus of magere kaas. 222 250 gram
suiker. 223 250 gram jam. 37 150 gram
versnaperingen en 37 voor een rant
soen sigaren, tabak of sigaretten.
Voor del'periode tm. 30 September
zijn aangewezen bon 224 een rant
soen eenheidstoiletzeep. 225 een rant
soen- waspoederi feV4+d74 en c74- een
rantsoen waspoeder en e75 een rant
soen toiletzeep.
Bon rlO van de tabakskaart Is t.m.
6 Januari geldig voor het kopen van
45 gram scheerzeep. Voor personen,
geboren in 1926 of later, wordt een
bijzonder rantsoen beschikbaar ge
steld op de bonnen reserve b76, c76.
d76 en e76, elk voor 125 gram boter.
Vette kaas
Van 1 tot en met 14 October zal
wederom 100 gram 40+ en/of volvette
kaas ter beschikking worden gesteld.
Ten einde hiervoor in aanmerking te
komen, moet men bon „algemeen 226"
vóór 10 September bij zijn leverancier
inleveren, desgewenst tegen ont
vangstbewijs. De aandacht wordt er
op gevestigd, dat op deze bon in vele
gevallen 40+ korstloze of smeerkaas
zal-moeten worden verstrekt.
VOOR DE KINDEREN
Welk spreekwoord?
Beste nichtjes en neefjes.
Ik beb deze maal voor Jullie weer
een eenvoudig cljferraadsel, dat al
len met wat Inspanning kunnen op
lossen. Omdat er deze week zóveel op
lossingen waren en lk nu vooruit weet.
dat er weer een stapel goede oplossin
gen zal binnenkomen, loof lk deze
week vijf extra-prijzen uit, zodat or
twintig kansen zijn. Het spreekwoord
bestaat uit 38 letters:
37—8—35—15—32 ls een getal.
■:>g12320 een meisjesnaam.
23—5—30—26—37 niet groot.
7—2—1235 niet laag.
3134is19 een meisjesnaam.
29413 een deel van een schoen
38—21—22—33—34 eeD -mannelijke
viervoeter.
14io273632 een ander woord
voor naar beneden gaan.
6li129 een ander woord voor
einde.
24173012 een Jongensnaam.
144434 twaalf maanden.
2522—33—32 een ge tal.
Het spreekwoord vinden Jullie vast.
Stuur de oplossingen aan Oom Jan.
p/a Redactie „Het Volk". Hekelveld 15.
Amsterdam.
De bloemennaam, die lk de vorige
weck bedoelde, was natuurlijk „Zonne
bloem". De woorden, die gevonden
moesten worden: Zeel. Over. Neder,
Nader, Eten. Basel, Last, Oost. Even.
Mast. Er waren vooral uit de provincie
Groningen zoveel goede oplossingen,
dat lk vijf extra-prijzen uitloofde. De
twintig prijswinnaars zijn dus:
Arendina Arends, p/a Hr. TJ. Arends,
Den Ham D. 140. Belllngwolde; Mar-
chlen Hulsman, Stationstraat 10, Win
schoten; Gerrlt Breeschoten, Looldijk
70. De Bilt; Annle Enslnk. Kuil 4.
Hoorn; J Stam. Kalkwijk O 51. Hooge-
zand; Tonnv Daane, Emmakade 7.
Haarlem; Johnny van Zonneveld.
Leiden; Grietje Koning. Gerard ter
Borghstraat 16a, Groningen; Henny
Steyllng, Radijsstraat 41 A, Gronin
gen; Aaltje van Dijk. Uithuizerweg
412, Usquert; M. Leyenhorst. Egelan
tierstraat 132,. Utrecht: Ruth Verhoef,
Oudendijk 44. Maarsseveen; Mlep de
Bruvn, Patrimoniumstraat 10. Vlaar-
dlngen; Maarten Meijer, Putselaan
251c, Rotterdam; Pietje vaD Tongeren.
Llngestraat 1, Leerdam; P. A. Zuider
ent. Nieuwe Maasstraat 27. Schiedam;
Arnold Heijmen, Pais 19. Westervoort;
Gerrie Veenvllet, Nleuwstraat 18, Al
melo; Jan Ouwerkerk. Sperwerstraat
42. Arnhem; Joop Loeffen, Van Gent
straat 37 hs.. Amsterdam.
Johnny van Zonneveld moet zijn
adres nog opgeven.
Ik dank allen, die hun oplossing
met een mooie tekening versierden
De hartelijke groeten van Jullie
OOM JAN
De verduistering begint heden om
2U.30 en eindigt om 6.45 uur.
Maan onder 4.26, op 20.14 uur.
2 Sept, V.M., 9 Sept. L.K., 17 Sept.
N.M., 25 Sept. E.K.
Weer Hongaars bloem
Van de, door bemiddeling van het
Rode Kruis, geïmporteerde Hongaarse
bloem kan nogmaals een extra-rant
soen beschikbaar worden gesteld voor
kinderen, geboren in de jaren 1926
tot en met 1939. Daartoe moet men
de bon „reserve b77" of „reserve c77"
vóór 10 September tegen ontvangst
bewijs bij den detaillist, inleveren.
Tussen 1 October en 28 October zal
men vervolgens op dit ontvangstbe
wijs 500 gram bloem per bon ontvan
gen. Men houde er rekening mede,
dat deze bloem voor langdurige be
waring ongeschikt is.
Hef suilcervoorschof
Met de inhouding van het kilogram
suiker, dat onlangs als voorschot is
verstrekt, zal, te beginnen met de
periode 3 t.m. 16 September een aan
vang worden gemaakt. Gedurende
deze cn de drie daaropvolgende twee-
weekse perioden zal in plaats van een
bon voor 500 gram suiker op de dan
aan te wijzen suikerbonnen slechts
250 gram per bon beschikbaar worden
'gëslcld. "Bij het 'gebiulk van het
suikerrantsoen houde men met het
bovenstaande rekening.
Shag- of pijptabak
Daar deze keer maar één bon voor
tabak is aangewezen, dienen zij, die
pijp- of shagtabak wensen te kopen,
te wachten tot de volgende bonaan
wijzing (15 September). Zij kunnen
dan op de oudé en nieuwe bon ge
zamenlijk op 15 en 16 September de
pijp- of shagtabak kopen. Na 16 Sep
tember is de bon, die thans is aange
wezen. uit den aard der zaak niet
meer geldig.
Kinderlegitrmatieplaatjes
van metaal
DEN HAAG, 1 September. De
kartonnen kinderlègitimatiekaartjes
van het Ned. Rode Kruis voor kin
deren onder de vijftien jaar kunnen
thans met geringe kosten vervangen
worden door metalen plaatjes.
Een Nederlandse firma heeft na
melijk beslag kunnen leggen op vol
doende metaal en heeft bovendien
een procédé uitgewerkt, waardoor de
gegevens in onuitwisbare witte inkt
op het tweezijdig donker gefosfa-
teerde metaal kunnen worden aan
gebracht.
De secretaris-generaal van het de
partement van Opvoeding, Weten
schap en Kuituurbescherming heeft
zich met een rondschrijven tot de
hoofden van scholen gewend om de
medewerking van de scholen in te
roepen bij de bestelling van deze
metalen plaatjes rechtstreeks bij be
doelde firmë. De plaatjes zijn 3 bij
5 cm. groot-. De beschrijving kan met
de bij te leveren witte inkt geschie
den door den kla-sseonderwjjzer of
door de kinderen onder diens toe
zicht.
Voor de zesde maal begint in
deze dagen een nieuw oorlogs
jaar. En boven de gebruikelijke
terugblik en de even gebruikelijke
fotmulering van toekomstver
wachtingen uit rijst de overwe
ging: hoeveel perioden van veer
tien dagen of drie weken die het
nu heus nog maar duren kan lig
gen in die jaren-keten besloten!
Dit vast te stellen vraagt op het
huidige ogenblik geen ironische
glimlach. Er schuilt veeleer een
ernstig gemeende waarschuwing
in. Klaarblijkelijk zijn er onge
weten krachten en ongeweten
wetten. Krachten en wetten al
thans. die aan de afwachtende
beschouwers langs de lijnen ont
gaan. maar die dikwijls de ge-
lovenden tot wetenden maken.
Krachten en wetten, die over de
hoofden van Badoglio's en
Michaels heen de historie voort
zetten.
De grote meerderheid der mens
heid haakt met zijn denken alleen
bij het laatstbekende hoofdstuk
van het verleden aan. Zij ziet
geen voortgang en groei.' doch
alleen duplicaat. En het heeft met
partijdigheid niemendal te ma
ken. wanneer wij vaststellen, dat
die fout aan de zijde der ge-,
allieerden in de meest krasse vor
men werd gemaakt. Die zijde was
het immers, die in wezen streed
voor de erkenning en continuering
van dat afgesloten hoofdstuk. Die
zijde klemde zich dermate aan
het oude hoofdstuk vast. dat het
scheen of er geen nieuw meer zou
mogen worden geschreven.
Maar de geschiedenis schrijft
immer voort. En ten spijt van ge
makzuchtige beweringen is zij
niet de slechte romanschrijver,
die zichzelf plagleert. Anderhalf
jaar geleden schreven optimisten-
op deuren en schuttingen naast
elkaar de jaartallen 1918 en 1943.
Anderhalf jaar hebben zij althans
op dit ogenblik reeds ongelijk Het
gebeurde zowel ln Nederland als
in België en Frankrijk. Misschien
ook nog wel in andere bezette ge
bieden. Hoewel de gemeenschap
pelijke inspiratie van de Londense
zender daaraan niet vreemd zal
zijn, bèwljst het onschuldige ge-
tallenvermaak bovenal de be
perkte horizont der optimisten
zelve. De vorige wereldoorlog
duurde vier jaar, „dus" duurt deze
óók vier jaar. De vorige wereld
oorlog eindigde met revolutie en
ineenstorting in het Duitse ach
terland, „dus" eindigt het ditmaal
op dezelfde wijze. Niet dat de op
timisten hunnerzijds zulk een
duplicaats-theorie zouden willen
onderschrijven. Hun primitieve
fantasie laat eenvoudig geen
ruimte voor andere voorstellingen
en dat is in wezen ook slechts een
algemeen-menselijk zwak.
Men zou die achterwaarts ge
richte zienswijze in het kader van
hun eigen, onbedoelde systeem
logisch kunnen, voortzetten met
een verwijzing. In 1918 kwam de
Duitse ineenstorting zelfs (en
men kan er de gedenkschriften
van Engelse staatslieden op na
lezen) voor de geallieerden snel,
stormachtig, onverwacht. Waarom
zou dan ditmaal niet even onver
wacht een Britse ineenstorting
komen? De vermeende Duitse
nederlaag anno 1944 althans ont
trekt zich aan het denkschema,
nu zij sinds Stalingrad reeds in
periodiek verschoven termijnen
van drie weken heet te kunnen
worden verwacht
De waarheid ls. dat men in
een stadstuintje geen horizon
ten zien kan. Nieuwe hoofdstuk
ken in het grote historieboek
worden bovendien nimmer be
paald door behoudzuchtige pla-
giatoren. Zo is ook in deze oor
log weer gebleken. Wanneer wij
het strategische beeld van de
tweede wereldoorlog op de drem
pel van het zesde oorlogsjaar
overzien, dan moet het los van
de wensdroom van een einde
„over drie weken" toch duidelijk
zijn. dat hier een geheel eigen
wetmatigheid heerste.
Voorlopig hebben wij van die
wetmatigheid twee grote, nauw
keurig overzichtelijke fasen door
gemaakt. De eerste was die van
een volkomen nieuwe en volkomen
onverwachte Duitse bewegings
oorlog. De tweede fase was die
van een (in --de zin van haar
duurzaamheid ln een tijdvak van
anderhaBf jaar of zesentwintig
keer „drie weken") even onver
wachte dlstanciëring zonder
daarbij aansluitende ineenstor
ting.
Berlijn spreekt thans van een
derde fase en innerlijke logica
zou ook de tegenstander aan die
visie eigenlijk niet moeten ont
zeggen. Hij zou er zich in elk ge
val rekenschap van moeten ge
ven, dat ook de beide vorige fasen
niet met z y n voorstellingen
strookten. Hij zou zich vertrouwd
moeten maken met ongewèten
krachten en ongeweten wetten,
ook in het bloedige spel der we
ken en maanden die vóór ons lig
gen.
De aanwezigheid van die
krachten en van de nieuwe wet
matigheid die eruit groeien zal.
zal eenmaal blijken de essentie
van de derde oorlogsfase te zijn
geweest. Niet in de vorm van een
goedkoop wonder, dat in drie uur
tijds Engeland en Amerika van de
kaart blaast. Zulk een fantasie ls
ln wezen even beledigend voor
den in vijf moeitevolle jaren be
proefden frontsoldaat als de voor
spelling van zijn capitulatie. Wel
in de vorm van een geleide
lijke, in een geweldige worsteling
bevochten wijziging van het
uiterlijke oorlogsbeeld. En ook in
deze fase wordt de nieuwe mili
taire en daarmee uiteindelijk de
historische wetmatigheid niet be
paald door krachten die de oude
wetmatigheid willen volgen en
behouden.
De generale repetitie gaat. grandi
oos mis! Alleen de souffleur is
als gewoonlijk, de anderen staan net
precies op de verkeerde plaats en zeg
gen net precies het verkeerde woord
op het verkeerde moment De regis
seur wekte iedereen op, toch vooal
kalmte te bewaren. Hij loopt zelf
handenwringend rond en plukt ver
woed aan zijn haar. Ook de mede
werkende arbeidsmeisjes zijn zichzelf
niet en al met- al lijkt het zo onheil
spellend, dat men wel een zeer groot
optimist moet zijn om nu nog vast
te houden aan het gezegde, dat. een
slechte „g^perale" een waarborg is
voor een goed° opvoering.
Als men zich gaat verkleden en de
edele ridders weer arbeidsmannen of
kaderleden zijn geworden, komen de
zenuwen langzaam tot bedaren. Trou
wens. van plankenkoorts kan hier
moeilijk sprake zijn gezien het feit.
dat het toneel uit Brabantse grond
bestaat.
„Laten we er niet meer over
praten", zegt een van de auteurs. „Je
zult zien. dat morgen alles klopt, wat
vandaag mis ging." Na deze goedge
meende raad begint hij echter zelf
een diepgaand g§sprek met den regis
seur over de opvoering en de kansen
van slagen.
Ja, alles staat in het teken van het
spel en zelfs de
kok in de keuken.
Tien daaen die °°k ecnvro1-
a 9 letje in het stuk
Arbeidsdienst heeft, vraact zich
met zijn bijkoks
af. hoe het toch
kwam, dat hij die middag faalde.
Zijn kooktalenten hebben daaronder
niet te lijden en zo komt het, dat de
artisten door de maaltijd veel van
hun depressie kwijtraken en zichzelf
en elkaar beloven, het de volgende
avond beter te doen.
De schetterende tonen van de
reveille-trompet wekken het kamp.
Als de bewoners hun ogen uitwrijven,
In het verleden
ligt het heden
In t nu wat worden zal
BILDERD1JK
ADRIAAN BANKERT.
1684. Vocht tegen Zweden
in 1659 )en verder tegen
de Duinkerkers, Engelsen
en Fransen. Werd in Ook thans weer strijden^
1666 ht. Admiraal. Over- Nederlanders voor Euro-
7 j ,t?'t n,rji V&S- vrijheid, ter zee, in
leed in 1684. (Foto O/H) trouwe verbondenheid met
hun Duitse kameraden.
Aanmelding staat open voor lederen Nederlander .van
1745 Jaar en kan geschieden bij de Marine-Annahmestelle
Niederlande te Utrecnt, de aanmeldingsbureau's voor Marine-
Vrijwilligers te Amsterdam Kalverstraat 143 en Rotterdam,
Nieuwe Binnenweg 98—100, bij alle Hafen- Ortskommandan-
turen en bij de Nebestellen der Waffen-#.
,Alle gewenste Inlichtingen, zowel voor dlenstname bij de
Marine als bij de Waffen-ff, worden aan bovengenoemde
adressen verstrekt.
uit dé kribben klauteren en daarna
een blik uit het raam werpen, zien
zij tot hun ontsteltenis, dat het
regent. Niet zo-maar gewoon regent,
maar werkelijk klettert. Als de eerstë
gasten bet kamp betreden, weet men
nog steeds niet hoe het zal gaan,
maar dan, ongeveer een uur voor
het begin van de voorstelling, meldt
zich plotseling een nog wat. waterig
zonnetje, dat echter steeds meer aan
kracht en voortvarendheid wint. Vol
goede moed begeven de medespelen
den zich naar de barak, die tot kleed
lokaal is ingericht. Af en toe gluren
zij door het raam naar de bezoekers,
die gestadig binnenkomen. De bevol
king van Valkenswaard heeft zich
nimmer bij enige N.A.D.-manifesta-
tie onbetuigd gelaten en evenals bij
het vorige Oogstfeest in 1942 stroomt
het amphitheater ook ditmaal geheel
vol. Zelfs de wallen rondom zijn met
toeschouwers bezet, als het districts
muziekcorps onder leiding van den
bekenden N.A.D.-dirigent hoofdop
zichter De Graaff kort voor het begin
een pittige mars inzet. Dat is het
teken voor hen. die in het eerste deel
van het stuk optreden, om zich
achter de aarden coulissen te verza
melen. Dan zwijgt het rrtuziekcorpa
en is het grote "moment daar. Een
speciaal daartoe opgeleide man slaat
op een gong het geroezemoes ver
stomt en de eerste speler betreedt
■het toneel. Vóór zijn opkomst stond
hij nog naar adem te happen en wist
hij op geen stukken na meer. wat hij
moest zeggen, maar nu hij er een
maal voorstaat, heeft hij maling aan
al die mensen en speelt, zoals hij het
bii de repetities in zijn beste ogen
blikken gedaan heeft. En de ande
ren vergaat hgt net zo.
De souffleur, die krampachtig zit
te fluisteren.' gaat er Iets gemakke
lijker bijzitten en als het contact
met het publiek blijkt uit gelach en
gemompel, komen zij er nog beter
in. Het eerste deel wordt zo met vaart
afgewerkt en er zijn voor de spelers
geen angstige ogenblikken.
Ook het tweede deel, dat een sym
bolisch karakter draagt en met zijn
bont geklede edelen, poorters, boeren
en boerinnen een „costuumstuk" ge
noemd zou kunnen worden, loopt ver
rassend goed van stapel. Inderdaad,
alles wat op de generale repetitie
misging, klopt deze keer en de ar
beidsmeisjes, die de vorige dag bij
de volksdansen hun „draai" niet goed
konden vinden, trippelen thans licht
en bevallig over het toneel en hebben
een groot aandeel in het succes. Het
publiek beleeft vreugde aan het spel
en als tegen het aanbreken van de
schemering de opgestelde schijnwer
pers aanflitsen, gaat er een kreet
van verrassing en gulle bewondering
door de rijen.
Daverend applaus klinkt spontaan
op, als het Oogstfeest 1944 zijn hoog
tepunt heeft bereikt en de edelen
na enige zwierige buigingen naar het
publiek als laatsten het toneel ver
laten. De afdelingscommandant
treedt naar voren, dankt alle mede
werkers voor hun Inspanning,
spreekt de verwachting uit dat de
band. die tussen het kamp en de be
volking bestaat, eens te meer ver
sterkt ls en roept allen een tot weer
ziens toe.
Tien dagen Arbeidsdienst zijn
achter de rug, tien dagen die in het
teken stonden van artistiekewerk
zaamheid en die culmineerden ln het
sluitstuk, het Oogstfeest 1944, dat een
nog Jonge traditie succesvol voort
zette. Niet alleen de Jeugdige spe
lers. die allen het groene uniform
dragen, maar zeker ook de toeschou
wers zullen er nog .lang een mooie
herinnering aan bewaren en het zien
als een symbool van eenheid en
samenwerking.
