HET DAGBLAD
Gevechten om Chartres
en Orleans gaande
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Aanvallen bij Falaise duren
nog steeds voort
Strijd bereikt de
stad Cannes
Weer aanval op
invasie-vloot
Concentratie in de
Duitse pers
Minstens vijf schepen
tot zinken gebracht
Vooral zware gevechten in
gebied van St. Rafael
Meeuwen
Open kant van het front in
Normandië gehandhaafd
Tegenaanval bij
Argentan
Vermicellisoep is alleen verkrijgbaar
op vervangingsmiddelenbon
In zes weken vier
bonnen voor tabak
St.Malo moet de strijd
^opgeven
Herstelde willekeur
Duits weermachtsberlcht
L'
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 17 Augustus. Het opper
bevel van de weermacht deelt mede:
In Normandië zette het eerste
Canadese leger zijn hevige aanvallen
in de sectof-Dives en aan weerszijden
van Falajse de gehele dag voort.
Onze divisies verijdelden de door den
vijand beoogde doorbi'aak m wissel
vallige gevechten, waarbij aan weers
kanten aanzienlijke verliezen werden
geleden. De verbitterde worsteling
duurt voort. Onze pantsérfonnaties
gingen tegen de Amerikanen, die uit
het gebied van Argentan verder aan
vielen, tot de tegenaanval over en
■wierpen hen naar het oosten en zuid
oosten terug.
Gemotoriseerde vijandelijke strijd
krachten mkten verder op naar het
oosten in de richting van dc midden
loop van de Seine ën naar het zuid
oosten in de richting, van de Loire.
De stad Dreux ging na zware strijd
verloren. Om Chartres en Orleans
zijn, hevige gevechten óhtbrand.
In Bretagne werden verscheidene
vijandelijke aanvallen in het ge-
vechtsgebied van Brest door gecon
centreerd atweervuur uiteengesla
gen. In de citadel van St. Malo
blijft het garnizoen heldhaftige te
genstand bieden. De batterij Cezem-
bre sloeg met. haar vuur in weerwil
van een zeer hevige vijandelijke be
schieting verscheidene vijandelijke
aanvallen op de citadel uiteen.
In het "kustgebied van Zuid-Frank-
rijk duren de hevige geVechten te
gen den vijand, die in toenemende
mate versterkingen uit de lucht en
uit zee krijgt, voort. Na zware strijd
slaagde de vijand er in de stad
Cannes binnen to dringen.
Lichte Duitse vlootstrijdkrachten
en bewakingsvaartuigen brachten
voor de Franse westkust in de och
tenduren van 15 Augustus in ver
scheiden? gevechten met een over
machtige Britse vlootformatie twee
torpedojagers tot zinken en bescha
digden een kruiser. Een eigen vaar
tuig is gezonken/ een tweede werd
beschadigd.
In de strijd tegen de vijandelijke
landingsvloot beschadigde de lucht-,
macht voor St. Tropez twee vijande
lijke -transportschepen met een ge
zamenlijke inhoud van 18.000 ton zo
zwaar dat zij verloren geacht kunnen
worden. Een slagschip werd door een
zware bom getroffen.
In het Franse achterland werden
168 terroristen in de strijd vernietigd.
Het vergeldingsvuur der V 1 op Lon
den duurt voort.
Van het Italiaanse front worden
geen belangrijke gevechtshandelingen
gemeld. In Noord-Italië zijn in de
periode van 11 tot 15 Augustus 884
terroristen vernietigd.
In het voorterrein der Karpathen
werden de noordwestelijk van Krosno
aanvallende Sowjets na een tijdelijke
penetratie in de tegenaanval terugge
worpen. In de verbitterde aanvals- en
afweergevcchten in de grote bocht
van de Weichsel werden gisteren 67
vijandelijke tanks stukgeschoten.
In de sectot aan weerszijden van
Wirballen zetteh de Sowjets hun door
braakpogingen met steun van sterke
formaties tanks en slagvliegtuigen de
gehele dag voort. De hevige gevech
ten duren voOrt
Aan het Letlandse front handhaaf
den 'onze grenadiers hun stellingen
noordelijk van Birsen tegen nieuwe,
hevige aanvallen der bolsjewisten. 49
vijandelijke tanks werden stukge
schoten.
In Estland zijn onze troepen ten
westen van het meer van Prkotf nog
steeds in zware strijd gewikkeld met.
opdringende Sowjetstrijdkrachten.
Formaties slagvliegtuigen steunden
de gevechten van het leger in dit ge
bied en vielen het vijandelijke veer-
verkeer tussen het Peipusmeer en het
meer van Pskow met goed gevolg
aan. Elf volgeladen veerboten werden
tot zinken gebracht
In luchtgevechten en door lucht
doelgeschut verloren -de Sowjets 56
vliegtuigen.
I *de zware gevechten in de cen
trale sector van het oostelijke front
hebben formaties vliegtuigen en
luchtdoelgeschut' van een luchtvloot
in de afgelopen zes weken 889 vijan
delijke tanks ën 1217 vliegtuigen ver
nield.
Formaties vijandelijke bommenwer
pers vielen plaatsen in Midden- en
Zuid-Duitsland aan. Vooral in Maag
denburg en Dessau werd schade aan
gericht.
In de afgelopen nacht ondernamen
Britse bommenwerpers terreuraanval-
len op Stettin eh Kiel. In de oude
stad van Stettin werd vrij grote
schade aangericht. De bevolking leed
verliezen.
Afzonderlijke vijandelijke vliegtui
gen lieten bovendien bommen vallen
op Berlijn en West-Duitsland. Door
luchtvèrdedigingsstrijdkrachten wer
den 49 vijandelijke vliegtuigen ver
nietigd.
In aanvulling op het weermachts-
bericht wordt medegedeeld:
Bij de verbitterde aanvals- en ver
dedigingsgevechten in de grote bocht
van de Weichsel heeft het 37ste ba
taljon pioniers onder bevel van den
"ridderkruisdrager kapitein Warsch-
nauer zich door voorbeeldige dapper
heid onderscheiden. Bij de zware
verdedigingsgevechten ten noordwes
ten van Bialystok heeft zich een
sectie pantserjagers van de Mecklen-
burgs-Pommerse 12de pantserdivisie
onder -bevel van luitenant Von Velt-
heim, bijzonder onderscheiden.
BERLIJN. 18 Aug. In het week
blad Das Reicli publiceert Reichslei-
ter Max Amann onder het opschrift
^Vóor de totale oorlog" concentratie-
maatregelen op het gebied van de
Duitse pers:
De Berliner Börsenzeitung wordt
verenigd met de Deutsche Allgemei-
ne Zeitung, en de Berliner Lokal-
anzeiger met de Berliner Morgen-
post. De BerlinerVolkszeitung ver
dwijnt- De nog bestaande voorstads
bladen worden samengesmolten in
enkele kranten. In Wenen worden
met inbegrip van de Volkszeitung.
alle kleine bladen verenigd tot de
.Kleine Wiener Kriegszeitung".
Voorts maakt Amann een reeks sa
menvoegingen van provinciale bla
den bekend, zoals b.v. de Rtieinisch-
Westfalische Zeitung, die samenge
smolten wordt met de rijksuitgave
van de Nationale Zeitung. Als enig
geïllustreerd blad blijft over de II-
lustrierte Beobachter en de Berliner
Illustriertè met kopbladen, in Ham
burg. München, Stuttgarfc en We-
nen.
Reichsleiter Amann besluit zijn
artikel met de woorden: „Tezamen
met verdere maatregelen op het ge
bied van het dagbladbedrijf, adver
tenties en het stopzetten van de
veldpostverzending tonen de snelle
en diep ingrijpende beslissingen in
•welke omvang op het gebied van ae
pers rekening gehouden is met de
noodzakelijkheden van de totale oor
log.
Nieuwe tactiek van
afweergeschut
BERLIJN. 18, Aug. Het Duitse
luchtdoelgeschut heeft de laatste tijd
met succeS een.nieuwe tactiek toege
past bij de bestrijding van Anglo-
Amerikaan.se vliegtuigen', die ln scbeer-
vlucht Duitse aanvoerwegen en ver
blijfplaatsen van troepen willen aan
vallen. Uit vele Inzinkingen in het ter
rein slaat de vijandelijke vliegtuigen
plotseling'een woedend afweervunr te
gemoet. waardoor zij gedwongen wor
den rechtsomkeert te maken en zich
achter de wolken te verschuilen.
- Voorts grijpt het zogenaamde storm-
afweergeschut ln, een bewegelijke
luchtafweer, die itt enkele minuten
van plaats verwisselt. De lichte en
zware snelvurende1 wapenen, die op
voertuigen gemonteerd zijn, vuren
vaak zelfs tijdens het vervoer. Op alle
mogelijke punten, zijn zij verborgen
en opereren zij.
BERLIJN, 18 Aug. Strijdmidde
len der Duitse marine hebben in de
Seinc-baai nieuwe successen behaald.
Zij hebben drie volgeladen koopvaar
dijschepen van tezamen 22.000' b.r.t.,
waaronder zich een munitieschip van
8000 b.r.t. bevond, en een vrachtschip
van 8000 b.r.t. tot zinken gebracht.
Verder boorden zij twee torpedojagers
in de grond. Uit een aantal ontplof
fingen, die in het operatiegebied dezer
Duitse strijdmiddelen gehoord zijn,
kan de gevolgtrekking gemaakrt wor-
,den, dat de invasievloot nog meer ver
liezen heeft geleden.
Oud-Lornbokstrijder's
konïen bijeen
AMSTERDAM.'17 Aug Mede
naar aanleiding van onze artikelen
heeft er zich thans uit oud-Lombok
strijders een voorlopig comité ge-
-vormd, dat op 25 Augustus, de dag
waarop vijftig jaar geleden de grote
overval op Lombok werd onderno
men. een vergadering zal beleggen in
Amsterdam, waartoe alle oud-Lom
bokkers worden uitgenodigd. Op deze
vergadering wil men het wapenfeit
hecdenken en overwegen, of vöor deze
oud-strijders iets kan worden gedaan
van overheidswege. Inlichtingen ver
strekt de heer G Eekhof. Sluisstraat
20 huis, Amsterdam-Zuid.
Naar de commandant van St. Malo
meldt, hebben de Amerikanen Duitse
krijgsgevangenen als kogelvangers op
hun tanks gezet en zo de Duitse
steunpunten aangevallen.
De geallieerden schijnen van plan
te zijn alle schepen der geallieerde
naties, die nog niet voor de oorlogvoe
ring worden gebruikt, daarvoor te
bestemmen door middel van een
scheepvaart-,.pool".
Bullitt, de voormalige Ameri
kaanse ambassadeur in Parijs, heeft
zich bij het leger van De Gaulle ge
meld om mee re strijden voor de
„bevrijding" van Frankrijk.
Ie JAARGANG No. 193 LD VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21 et. per vreek of j 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 ct.
BERLIJN, 18 Aug. In het inv'a-
siegebied in de Provence hebben de
Anglo-Amsrikanen dag en nacht ver
sterkingen aangevoerd, onder de be
scherming van hun zware scheeps
geschut. Ze slaagden er in ook zware
wapens aan land te krijgen en dc
verbinding tussen enkele afdelingen
tot stand te brengen. De kustbeveili-.
gingstroepen trokken terug op de vlak
achter de kust gelegen heuvelstel
lingen. De Duitse troepen konden
zich op alle beslissende heuvelstellin
gen handhaven. Van deze stellingen
uit konden aan de gelande troepen
zware -verliezen toegebracht worden.
De geallieerden hebben op drie
plaatsen tussen Toulon en Nice hun
posities verstevigd. Door aanvallen
van pantserwagens aan beide kanten
van St. Maxime is heti bruggenhoofd
verbreed. Aan weerszijden van An-
theor ligt een bruggenhoofd van onge
veer 5 km. De parachutisten, die
direct ten noorden van Cannes achter
de Duitse linies gedaald waren, zijn
de stad binnengedrongen.
Tot dijsver is de vijand alleen in
het gebïëd van St. Rafael tot een
aanval overgegaan, die diepe? het
land in is gericht, namelijk op het
dal van de rivier de Argens. Hier ont
stonden ook bijzonder zware gevech
ten met, de in het dal gelande lucht
landingstroepen, ten zuidoostenvan
Draguignan. Bij pogingen met zweef
vliegtuigen nieuwe versterkingen aan
(Tekening A. P.).
te voeren, leden de Amerikanen zware
verliezen. Ook om St. Rafael zelf
wordt thans hevig gestreden en er
wordt melding gemaakt van verbit
terde straatgevechten.
Een nieuwe landingspoging in het
gebied van Toulon is afgeslagen. Ook
in andere landingshoofden is de kust
verdediging nog in hevige gevechten
met de aanvallers gewikkeld.
Bij de vloot die de landingen dekt.
zijn twee slagschepen, een vliegtuig
moederschip. drie kruisers en achttien
torpedojagers. De Anglo-Amerikaanse
oorlogsschepen 'houden zich zorgvul
dig buiten het bereik van de Duitse
kustbatterijen. Een vijandelijk corvet,
da6 ter bescherming vaci pantserlan-
■■riHÉHÉkreëgi
Ik ben ondergedoken. Maar ik
houd nog net de kop boven water.
Ik zit in de salon van de boot Ènk-
huizen—Stavoren en begeef mij uit
het land van de groente naar het
land van het gras. Juist is mijn
hoofd nog boven het water, dat in
krullende bogen opspat tegen de
patrijspoorten.
De meeuwen hebben ons uit Enk
huizen nog even achtervolgd.d/roeger
vlogen ze dagelijks viermaal mee, van
Holland naar Friesland, van Fries
land naar Holland. Op het dek zaten
dan duizend mensen en omdat de
zeelucht hongerig maakt, deden die
mensen niets dan eten. Als zij uit
Holland kwamen, aten zij broodjes
met worst en lappen lillend vlees en
als zij uit Fries
land kwanten,
aten zij broodjes
met hompen kaas
en gele boter, die
uit het brood van
daan puilde als
het dikke cadctje samengedrukt
werd, om het in de gapende monden
te bergen. De meeuwen gilden, als ze
dat zagen en uit viedelijden gooide
dan een passagier wel eens een half
broodje over boord. Of hij nam een
gerookt palinkie uit het bosje, dat hij
nog uit Enkhuizen mee liad gebracht
en keilde dat slingerend door dc
lucht. De meeuwen grepen de hompen
brood cn de kronkelende palinkies in
de lucht, schrokten, vochten en gil
den brutaal in nieuwe, stuivende
capriolen boven het schuimende kiel
zog van de boot.
be meeuwen vliegen nu nog even
mee, oudergewoonteuit stom instinct,
maar weldra merken ze. dat ook dit
weer een boot zonder bonnetjes is.
Blijkbaar eten de mensen tegenwoor-
dig zelfs de papiertjes van hun brood
op want de boot levert helemaal geen
uilwerpselen nicer op. Ze weten niet,
dat alle mensen met hun bonnen zijn
ondergedoken aan boord, vanwege de
bommen en qndere vriendelijkheden,
i t,innU'AT).
»&ede
ijlings onder het opwexken van.een
kunstmatige nevel. Ook de landings-
boten leden talrijke verliezen. Enige
hunner geraakten in brand of bleven
met slagzij liggen.
Naar in Duitse militaire kringen
verondersteld wordt, zullen de ge
lande formaties genoodzaakt zijn
zich tot zijwaartse bewegingen te
beperken. Men acht het onwaar
schijnlijk. dat zij de richting van
Italië zullen uitgaan. Een opmars
in de richting van het Rhönedal
zou meer voor de hand liggen.
Veranderde situatie
BERLIJN, 18 Augustus. Volgens
Duitse militaire commentatoren moet
de situatie in Frankrijk thans anders
beoordeeld worden dan in Juni en
Juli. Ook in het westen kan het
thans niet meer dan taak van het
Duitse opperbevel zijn door do aan
voer van nieuwe troepen de huidige
frontlinies te handhaven. Verstrek
kende besluiten tekenen zich af. be
sluiten die passen in het algemene
oorlogsplan. Als tactisch hulpmiddel
voor dc uitvoering van deze besluiten,
beschikt het Duitse opperbevel over
de in Frankrijk gestationncerde divi
sies. die tot dusverre nog niet op het
invasiefront opereerden.
Gedurende de omsingelingspogin
gen van de Canadezen en het Ameri
kaanse vijftiende leger in Norman
dië slaagden de Canadezen erin
Woensdag in de late middaguren
Falaise binnen te dringen». Door een
tegenaanval werden ze weliswaar in
de richting Aubigny teruggedrongen,
maar in de loop van de nacht nes
telden ze zich opnieuw in de stad,
nadat ze artillerie- en tankverster
kingen hadden gekregen.
Aflevering rundvet en
vette kaas
DEN HAAG. 13 Au?. Voor de
periode 20 Augustus t.m. 2 Septem
ber geven de'bonnen 35 en 36 recht
op het kopen van de gebruikelijke
rantsoenen brood, beschuit, melk,
taptemelk, vlees èn tabak naar keuze.
Voorts zijn voor die periode aange
wezen 209 en 210 bloem. d71 250 gram
gort. e71 250 gram kindermeel of
voedingssuiker, 35a en 35b ieder een
half rantsoen boter, 208 100 gram
20+ of magere kaas. 207 suiker, 206
jam, 205 vervangingsmiddelen, 204
250 gram koffiesurrogaat en 35 150
gram versnaperingen.
Zoals bekend. Is voor de periode van
6 Augustus tot en met 2 September
a.s. bon 200 algemeen voor 250 gram
peulvriichten aangewezen en bon 199
algemeen voor 250 gram roggevlokken
of havermout. In verband hiermede
wordt thans geen bon voor peulvruch
ten of grutterswaren aangewezen.
Voorts zal met ingang van 20
Augustus as. het rundvet, waarvoor
men destijds bon „boter 36a" bij den
slager heeft moeten inleveren, en
dat bedoeld is als aanvulling op het
boterrantsoen van kinderep, geboren
in.1926 of later, worden afgeleverd.
Tenslotte wordt van 20 Augustus
af de volvette kaas of 40 kaas af
geleverd, waarvoor men destijds bon
„Algemeen. 181" bij zijn levèrancier
heeft moeten inleveren.
Met ingang van 20 Augustus a.s.
zal men vermicellisoep niet meer
kunnen kopen op de voor vermicelli
aangewezen bonnen. In plaats hier
van kan men dit artikel voortaan
verkrijgen op de bon voor vervan
gingsmiddelen.
Op de vervangingsmiddelenbon
„algemeen 205" kan men dus, behal
ve de gebruikelijke hoeveelheden ver
vangingsmiddelen. ook een aantal
pakjes (ten hoogste vier), vermicelli
soep kopen.
DEN HAAG, 18 Aug. Het is
noodzakelijk gebleken met ingang
van 20 Augustus a.s. het tabaksrant
soen te verlagen. In den vervolge
krijgt men dc beschikking over twee
derde gedeelte van de hoeveelheid
tabak, sigarep, cigarillos of sigaret
ten; wélke men tot dusverre ontving.
De bonaanwijzing voor tabak cn
tabaksproductenzal .daarom voort
aan als volgt geschieden: gedurende
een tijdvak van zes weken zullen tel
kenmale voor de eerste veertien da
gen twee bonnen worden aangewe
zen, voor de tweede veertien dagen
een bon en voor de laatste vecr'iien
dagen wederom een bon.
Geen onderscheid tussen
havermout en gort
In don vervolge zal men zowel op
de rantsoen bonnen voor havermout
als op de rantsoenbonnen voor gort,
havermout e.d. en gort e.d. kunnen
kopen. Er wordt dus geen onderscheid
meer gemaakt tussen havermout e.d
enerzijds en gort e.d. anderzijds.
Een rantsoen havermout ls: 250 gram
havermout, haverbloem, havervlokken,
havergort, gemengd meel ipannekoek-
meelh roggevlokken, voedingssuiker ln
poedervorm of 3121 gram vaedlngs-
sulker ln vloeibare vórm. Een rant
soen gort ls: 250 gram gort, gortmout,
gortbloem, gemengd meel (pannekoek-
meel). grutten (alle sogrten). aard-
appeltapioca,aardappelmeelvlokken,
vier liter gortpap (ln combinatie met
taptemclkbonnen), drie pakjes ge
malen gort. bereid met gemalen
magere blokmelk met suiker, 250 gram
voedingssuiker in poedervorm of 312+
gram voedlng&suiker ln vloeibare vorm.
Ook op de thans geldige bon „alge
meen 199" kan men behalve roggevlok
ken en haverrtfout gort e.d. kopen.
De D.Utsa divisies hebben thans de
Ome-sector prijsgegeven en zich vast
gezet in de Dives-sector. In Duitse
militaire klingen wordt verklaard, dat
de pogingen om Duitse divisies te
omsingelen mislukt zijn. Toegegeven
wordt dat gedurende de laatste dagen
meermalen de sluiting van de tang
gedreigd heeft.
In de naar het westen vooruit
springende bocht van het front heb
ben de Amerikanen thans het ge
bied van Fiers bereikt. Ze volgden
hier de distaneiëringsbewegingen der
Duitse troepen, doch konden deze
niet beïnvloeden. Bij sedert enkele
dagen ondernomen pogingen om het
zuidelijke front in noordelijke rich
ting in te drukken, bereikten de
Amerikanen het gebied van Le Mes-
nil en Lignou, en kregen ze verbin
ding met pantsertroepen die ter
hoogte van Ranes waren opgerukt.
Hier werd de aanval tot staan ge
bracht.
Aan weerszijden van Argentan.dat
nog steeds hecht in Duitse handen
is, drukken Duitse pantserformaties
de aanvallers naar het zuiden en
zuidoosten terug, waardoor zij de
open kant van het hoefijzervormige
front verder openden, zodat de in
het gebied van Falaise behaalde ter
reinwinst weer goedgemaakt werd.
Sterke Duitse gevechtseskaders
steunden de troepen op de grond
voornamelijk in het gebied van Fa
laise en ten zuidoosten van Caen
door koene scheervluchten op de vij
andelijke tanks. Daarbij werden in
luchtgevechten twee Mustangs neer
geschoten.
Bi| Chartres
AJs gevechtstonelen in het gebied
van Chartres en Dreux waaruit de
Amerikanen volgens Duitse berichten
in drie colonnes naar de Seine opr
ruiken, worden te Berlijn de plaat
sen St. Amoult en Epemon genoemd.
(St. Amoult ligt midden tussen
Chartres en de Seine en Epemon 20
km. ten noordwesten van St. Amoult.
ongeveer aan de rivier de Eure) Beide
partijen voeren in dit gebied verster
kingen aan. waardoor de strijd een
heftig karakter krijgt.
Door middel van tegenaanvallen
hebben de Duitsers 'het binnendrin
gen der Amerikanen in de stad Or
leans kunnen verhinderen. De krach
tige druk der Amerikanen houdt
echter aan.
Bretagne
In Bretagne konden in het gebied
van Lprient vooruitgeschoven ver
kenningsstrijdkrachten door goedge-
richt granaatwerpervuur verdreven
worden. In het gevechtsgebied van
Brest«gingen de Amerikanen na* he
vig artillerievuur over tot de aanval
op de stellihgen in het voorterrein
van het vestinggebied. Zij weiden
echter door het concentrische vuur
der verdedigers uiteengeslagen.
De verbitterde worsteling om St.
Malo duurt voort. De vesting ligt
onafgebroken onder het zware vuur
der Amerikaanse batterijen, die ook
.gebruik maken van phosphorgrana-
ten. De zware Duitse batterijen ble
ven het antwoord niet schuldig. Dc
verdedigers zelf hadden in de bom
vrije installaties der vesting goede
dekkingsmogelijkheden, zodat hun
verliezen slechts gering waren. Her-,
liaaldelijk onder dekking yan kunst
matige nevels uitgevoerde aanvallen
op de smalle toegang tot de citadel
werden in gevechten afgeslagen.
De Führer heeft den commandant
van de vesting St. Malo, kolonel An
dreas von Aulock. het eikenloof be
horende bij het ridderkruis van het
IJzeren Kruis verleend.
loze lucht neerdalen. Daarom zit
alles volgens voorschrift cn om het
vege. lijf te bergen benedendèks cn
keren de meeuwen al bij de haven
mond moedeloos terug; er wapperen
geen palinkies, gestoomd en ger,ooktL
'door dc lucht. Ze zullen er blijkbaar
ook vandaagweer zelf voor moeien
nierken en zoeken. Eiv dat is voor
meeuwen en mensen sinds de kwes
tie-Adem en de verjaging uit liet
paradijs de grootste la?t... TIJL.
BERLIJN. 18 Aug. Het dappere
garnizoen van St. Malo heeft na een
heldhaftige tegenstand van veertien
dagen tegen een geweldige overmacht
vjm vier Amerikaanse gevechts
groepen. waarin het dc vesting tot
de laatste granaat en de laatste
patroqn verdedigde, tengevolge van
gebrek aan munitie zijn verzet moe
ten opgeven.
Drie Icilo aardappelen
DEN HAAG. 17 Aug, Van 20 tot
en met 26 Augustus kan men op elk
der bonnen aardappelen 35 14 kg
aardappelen kopen. Op de bon toe
slag 35 is 1 kg. aardappelen verkrijg
baar. Evenals vorige week het geval
was. kan men ook ditmaal reèds op
Vrijdag 13 en Zaterdag 19 Augustus
aardappelen op bovengenoemde bori»-
nen kopen.
Nieuwe chef spoprwegrecherche
UTRECHT. 18 Aug In de vaca
ture, ontstaan door het overlijden
van den heer Veltkamp, is tot chef
van de Spoorwegrecherche de heer
J. Dill te Utrecht benoemd.'
VOLKSCULTUUR EN KUNST
Naar uit Algiers wordt gemeld,
ls generaal Juin benoemd tot chef van
de generale stai van De Gaulle,
Naar thans van bevoegde zijde
wordt vernomen, ls de verhoging der
toegangsprijzen voor de Amsterdamse
Stadsschouwburg ingetrokken, aange
zien deze verhoging zonder toestem
ming vafl den gemachtigde voor de
prijzen was ingevoerd.
De prijzen blijven dus gelijk aan
die van verleden jaar. toen zij reeds
aanzienlijk werden verhoogd.
Museum Boymans wordt
grootste des lands
Er bestaan grootse plannen tot uit
breiding van het Museum Boymans
te Rotterdam, waardoor de beschik
bare ruimte verviervoudigd zal wor
den.
Het verslag over 1942—'43 geeft over
deze plannen de volgende lezing:
„De verrijking van het Rotterdams
museum in de oorlogsjaren met de
collecties W. Palte. F koenigs, Philips
Van der Willigen. Bastertvan
Schaardenburg en een verzameling
Een val, een ruk
Een ff-vaischermbafaillon stort
zich op Tito's hoofdkwartier.
l)e Vlaamse -oorlogsverslaggever
Callewaert maakte de eerste Inzet der
H -valschermjagers mee. HIJ sprong
niet z'Jn kameraden uit het vliegtuig
en beschrijft ln een speciale reportage
dc lotgevallen van zijn kameraden.
Dit ls de Inleiding van een uiterst
gespannen reportage van de eerste in
zet der ij-valschermjagers, gepublh
ceerd in. Storm- U, 21.7.44 en m vele
andere Nederlandse dagbladen.
Het #-Ersatzkommando Niederlande
ontving daarop vele aanvragen om
dlen6l te kunnen nemen bU deze jong
ste afdeling der Waffen-#.
Thans deelt het Ersatzkommando
ons mede, dat vrijwillige dlenstname
mogelijk ls en zich Iedere gezonde
Nederlander ln de leeftijd van 17 tot
45 Jaar kan melden als M-valscherm-
Jager.
inlichtingen geven het ff-Ersatz-
kommando, Den Haag, Korte Vijver
berg 5 en de volgende Nebenstellen
der Waffèn-jj
Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Lange-
straat 56; Utrecht. Vredenburg 19;
Heerlen, Saroleastraat 25: Groningen,
Herenstraat 46; Enschede, Hengelose-
straat 30.
Tegenover het opdringen van
het Amerikaanse imperialis
me en het .daarmee gepaard
gaand gevaar van'de Amerikani-
satie openbaart zich de Europese
kuituur als een eenheid. Het kan
met recht tragisch heten, dat
desondanks toch de nationale ge
spletenheid en de historisch ge
groeide, doof bepaalde kringen
vergrote tegenstellingen tussen
de verschillende nationale staten
zo sterk bleken, dat bij het uit
breken van de tweede wereldoor
log Europa opnieuw tegen zich
zelf verdeeld was. Daardoor is
ons continent aan buitengewoon
grote gevaren blootgesteld -n is
de idee van de eenheid door de
onderlinge strijd en door de pro
blemen, die een bezetting nu een-
in aaT altijd .meebrengen. in ver
schillende landen weer verder
naar- de achtergrond gedrongen.
Zo staan zij, die, mede door de
dreiging van buiten, de noodzaak
en de diepe werkelijkheid van de
Europese eenheid beleven, voor de
wel zeer moeilijke opgave om deze
eenheid in een uiterlijke vorm
vast te leggen.
Iedere Europeaan ziet met
smart» hoe over het hele conti
nent de architectonische bewijzen
van de ene kultuurwortel in puin
en as vallen:
Het zijn scheppingen van de
Nederlandse renaissancebouw-
kunst, die in de Noórd-Duitse
laagvlakte tot ver naar het Oos
ten aan de bombardementen ten
offer vallen. Het zijn de Euro
pese, romaanse en gothische
monumenten, die in Frankrijk, in
Duitsland en waar niet al een
prooi van de vlammen worden.
Wanneer de onvervangbare
kuituurwaarden in Italië zonder
mededogen worden platgescho
ten, is dat een Europese zaak en
een stuk Europees leed. Wanneer
de Europese kultuurschatten bij
scheepsladingen gelijk verdwijnen
uit alle. door de Amerikanen be
zette gebieden om in Amerika de
huizen van de millionnairs of op
«ijn best de musea te sieren, dan
is dat voor Europa een onherstel
baar verlies en voor Amerika
geen winst. Het vormt voor
iederen Europeaan een leed, hoe
ook de nationale 'tegenstellingen
het besef van de eenheid moge
beïnvloeden.
De negentiende eeuw heeft het
aanzijn geschonken aande na
tionale staten, zoals wij die nu
nog kennen. De emancipatie van
de grote massa van het volk
heeft dit zonder twijfel bevor
derd. Daardoor toch werd het le
ven in steeds sterker mate be
paald door groepen, die van huis
uit gebonden waren aan een
kleine eenheid. "aelfs waar zij
deze kleine kring trachtten te
doorbreken door het stellen van
de internationale solidariteit,
was dit niet anders dan een
krampachtig pogen, dat een die
pere eenheid niet onderkende.
Op alle grote momenten bleek
dan ook deze solidariteit; doordat
zij niet wezenlijk was, onmachtig
en steriel te zijn.
Het doorbreken van de idee
van dé volksgemeenschap en de
echte, ware eniancipatie. die
daarvan het gevolg was. bracht
de Europese eenheid voor het
eerst weer binnen het bereik van
de mogelijkheden.
Doordat de volken ln hun tota
liteit de toeg geopenci werd naar
hun eigen kuituur in haar vol
heid. werd hun het uitzicht ge
opend ctp de rijkdom en de reali
teit van de Europese kuituur
kring. -
Het tragische, waarover wij
boven reeds spraken, is. dat mid
den in dit proces van volkse be
wustwording en groeiend Euro
pees besef de oorlogsfakkel van
buitenaf opnieuw in Europa kan
worden geslingerd. Dat wat de
opgaaf voor allen was. werd nu
de taak voor weinigen. De tweede
wereldoorlog kon daardoor uit
groeien tot de grootste crisis, die
Europa ooit heeft gekend.
Wanneer deze crisis bezworen
zal zijn, legt het doorstane leed
ons de verplichting op met de
Europese eenheid ernst te maken.-
Dit kan, omdat de Europese vol
keren zonder uitzondering de wil
hebben, de socialistische revolutie
tot een daad te maken en dè
volksgemeenschap binnen hun ge
bied te vestigen.
In de „Brüsseler Zeitung" van
9 Augustus maakte dr. E. M. Boek-
hoff een onderscheid tussen de
zedelijke grondslag, waarop de
volksgemeenschap en de Europese
volkerengemeenschap zou steu
nen. ,,Op grond van de voor de
volken geldende zedelijke wet kan
verlangd worden, dat de enkeling
zich voor zijn volk offert." „Bin
nen de volkerenfamllie kunnen
wij echter niet verlangen, dat één
volk zich voor een ^nder offert.
De zedelijke wet „algemeen be
lang gaat voor eigenbelang", is
dus niet direct op het volkenrecht
van toepassing." De volkerensa-
menleving is volgens Boekhoff
een aaneensluiting op grond van
een gemeenschappelijke noodzaak,
lotsbepaling en van gemeenschap
pelijke levensbelangen.
Hiermee ls echter naar onze
mening Europa geen recht weder
varen.. Nog afgezien van.het feit,
dat ook binnen een volk tie dwin
gende e i s van het laatste offer
voor. de gemeenschap nooit ge
steld kan worden, maar dat dit
offer uit het morele besef van den
enkeling moet groeien niet voor
niets bestaan de bemanningen
van de eempanstorpedo's uit vrij
willigers ligt de verhouding
tussen de Europese volkeren
voor zover zij werkelijk begrip
hebben van hun hogere eenheid,
toch niet essentieel anders dan
binnen de engere kringen van de
volken zelf.
Wanneer de Europese eenheid
niet zuiver mechanisch zal zijn
en iets meer zal betekenen dan
een economisch belangencomplex,
zal ook hier het moment komen,
dat een volk de keuze zal moeten
doen vóór de gemeenschap en
vóór zijn eigen hoogste belan
gen tégen de directe, secundaire,
eigen belangen in. Voorwaarde is
slechts, dat Europa als geheel ge
zien kan worden als een hoge
zedelijke Werkelijkheid.
De bijdragen, die verschillende
naties tot de algemene strijd'heb
ben geleverd, vinden trouwens in
dit licht hun diepste rechtvaardi
ging. Het geloof aan de werkelijk
heid van de Europese eenheid
vormt tenslotte de basis voor het
geloof aan het overwinnen van
de huidige crisis en vormt de
rechtvaardiging voor de verdere
algemene inspanningen, die tot
die tijd nodig zullen blijken.
ceramiek is de oorzaak, dat het ge
bouw aanzienlijk te klein is geworden.
Al deze verzamelingen zullen wegens
plaatsgebrek in de toekomst niet op-
gestald kunnen worden. Verschillende
plannen teijn overwogen om tot een
uitbreiding van het gebouw te komen.
Daarbij werd gedacht aan een ver
groting aan de achterzijde van het
museum, waardoor echter de fraaie
museumtuin aanzienlijk aan schoon
heid zou inboeten en ook een logische
circulatie onmogelijk zou worden.
Om deze redenen heeft de burge
meester den architect ir. A. van der
Steur cn den directeur van het
rrfuseum opgedragen een nieuw schets
ontwerp te vervaardigen In de ver
gadering van 21 October 1943 is een
aantal studie-ontwerpen getoond: een
vogelvlucht van het- gebouwencom
plex en drie plattegronden. De uit
breiding. welke de kant van de Wes
tersingel uitgaat, zal driemaal zo
groot worden als het bestaande ge
bouw en aan een noodzakelijke be
hoefte voldoen.
De uitvoering van deze plannen
zal betekenen, dat Rotterdam een
museumcomplex^ krijgt, een grote
handelsstad waardig.
SPORTNIEUWS
Biljarters stellen hoofd
klasse 'in
AMSTERDAM. 17 Aug Zoals we
reeds hebben medegedeeld, heeft de
technische commissie van de Neder
landse Biljart Bona op zijn laatste
vergadering besloten tot het Instellen
van enkele hoofdklassen. Behalve een
hoofdklasse kader 45-2, komt er ook
een hoofdklasse driebanden en een
hoofdklasse kleinblljart (35-2). Het
hoofdklasse-gemiddelde voor drieban
den ligt+Tfoger dan 0.600. Automatisch
zullen naar deze hoofdklas§e promo
veren Sweerlbg, Sengers. De Leeuw en
Verbeek. Tot de tweede klas drieban
den zullen voortaan toegelaten worden
spelers van 0.350 af. met dien ver
stande, dat voor plaatsing ln de finale
een minimum moyenne van 0.400
wordt vereist. Voor de hoofdklasse
kleinblljart wordt het vereiste gemid
delde op 20.01 gestold. Er zullen naar
deze hoofdklasse eveneens enkele spe
lers automatisch promoveren. Deze
zullen nog nader door do technische
commissie"aangewezen worden. Aan de
hoofdklasse 35-2 mogen ook de eerste
klassers 45-2 deelnemen De hoofd
klassers 45-2 zijn er echter van uitge
sloten.
Besloten werd voorts een aantal
landskampioenschappen te doen ver
dwijnen. Zo zullen afgeschaft worden
het kampioenschap derde klas drie
banden. het vijfde klas Ilbre en derde
en vierde klas klein kader. In de plaats
daarvan zullen plaatselijke, distrtcts-
of gewestelijke kampioenschappen in
dezé categorieën georganiseerd wor
den.
Clubkampioenschap op de weg
alleen voor amateurs
DEN HAAG, 17 Aug. De sport-
commissie van de N.W.U. heeft van
het hoofd van de afdeling sport van
het departement van Opvoeding, We
tenschap en Kuituurbescherming de
mededeling ontvangen, dat voor het
clubkampioenschap op de weg op 17
September niet afgeweken mag wor
den van de geldende regeling ten
aanzien van de amateurbepalingen,
waarbij het de amateurs niet is toe
gestaan in wedstrijden tegen profes
sionals uit te komen.
In verband met het bovenstaande
deelt de sportcommissie thans mede,
dat het clubkampioenschap van Ne
derland op de weg 1944 derhalve
slechts opengesteld kan worden voor
amateurs. Besloten ls. dat iedere ver
eniging mag deelnemen met een ploeg
van ten hoogste zes renners: de aan
komst van den derden renner zal be
slissend zijn voor de uitslag.
VOOR DE KINDEREN
Eén goede raad voor leder
Beste nichtjes en neefjes. Jaap 'Mas-
saar uit Leiden heeft een prachtig
raadsel bedacht, dat we deze week te
zamen eens zullen oplossen. Let allen
op en zet de volgende woorden onder
elkaar:
1. Een stad ln Zuid-Holland (6 lett.).
2. Êen zwemvogel (4 letters).
3. Een dier. dat ln de bomen leeft
(8 letters).
4. Een nieuwerwets muziekinstru
ment (8 letters).
5. Een bekende drank (4 letters).
6. Een lichaamsdeel (4 letters).
7. Een bloempje, dat ln de hoge ber
gen groeit (9 letters).
8. Een vrouwelijk familielid (6 lett.).
9. Een lichaamsdeel van een vogel
7 letters).
10. Een vettige vloeistof (4 letters).
11. Een instrument, dat licht geeft
(8 letters).
12. Een leesteken (6 letters).
De eerste letters der woorden vor
men te zamen de goede raad. &\e Jaap
Massaar ledereen geeft Oplossingen
zenden jullie aan OOM JAN. p/a.
Redactie „Het Volk" Hekelveld 15.
Amsterdam, zoaat ze Donderdag. 24
Augustus, in mijn bezit zijn. VER
GEETJE ADRES NIET IN DE BRIEF
TE ZETTEN!
Foei. foei. wat heb lk moeten tellen
bij het nakijken van de woordenwed-
ttrljd. Aan de kop gaat Ma art Je Brink
man. Rosmolens traan 47, Zaandam;
met 118 goede woorden. Dan volgen:
2. Jacoba Spaargaren. Aalsmeer, met
91 woorden: 3 Johannes 'Velllnga,
Haren (Gr.), met 82 woorden: 4. A.
Rodermönd, Heerjansdam. met 77
woorden: 6. Joh. van Deursen. Den
Haag. met 69 woorden; 5. G. Rotmans.
Rotterdam, met 69 woorden; 7. Thea
van Starre. Rotterdam, met 68 woor
den: 8. Gerrlt de Jonge, Hoogeveeh,
met 67 woorden: 9. Annie Kersten.
Bolnes, met 65 woorden; 10. Wlllemlen
Wunderlnk. Drempn,- met 64 woorden:
11. Tollie Waalkens. BlUham. met 64
woorden: 12 Dlck FenUn. Rotterdam,
met 64 woorden; 13 Dik CroenhulJ-
zen. Doetlnchem, met 63 woorden;
14. E Achterberg. Groeneban, met 63
woorden: 16. H. Dussel. Groningen/
met 61 woorden.
Er waren dne oplossingen op rllna of
ln een mooi verhaaltjé verwerkt. Daar
om heb lk drie oxtra^prijzen beschik
baar gesteld voor: Rob Schmidt. Ber-
telmanstraat 8-1; Nelly v. d. Stouw.
Strljen en Grietje Tlngo uit Gronin
gen
Rob Schmidt vergat ln zUn brief
mede to delen, ln welke stad hij
woont' Dat wil hl) wel even in orde
maken, Want anders kan lk zlln prijs
tilet zenden.
Er waren. Jammer genoeg, heel wat
woorden ln de loplosslnjzen, die geen
goede Nederlandse woorden zijn. Har
telijke groeten'van OOM JAN.
D* verduistering begint heden om
21.00 en eindigt om 6 30 uur.
Maan onder 21.10; op 5.40 uur.
18 Aug. N.M„ 26 Aug. E.K., 2 Sept.
V.RL, 9 Sept. L.K.