DAGBLAD HET Catastrofenacht cler invasievloot LEIDEN EN OMSTREKEN VOOR Tegenaanval op flank van de Amerikanen Doornroosje is uit haai sociale slaap ontwaakt Groot aantal enkele uren Nieuwe wapens gebruikt Sow jet-opmars vertraagd Sterker tegenstand schepen in vernietigd Een schip per zeven minuten Duits-Italiaans leger gevormd Florence onder zwaar vuur Duits weermachtsbericht Heen en weer golvende strjd noordoostelijk van Warschdu 3908 Sowjettanks in Juli vernield Op allerlei gebied komen de los nieuwe wapens De toekomst aan de raketten Mikolaczyk brengt bezoek aan Molotow de Boter voor kinderen Nog eens: Schiedam. Dank zij de aubades van het Arbeidsfront Waarschuwing voor andere slaapsters Betere positie oud-gedienden van Land- en Zeemacht Nog geen recht voor de oud-Lombokkers BERLIJN, 4 Aug. In de vroege ochtenduren van Donderdag hebben zich in het Oostelijke deel van de Selne-baai onder concentraties van geallieerde oorlogs- en koopvaardij schepen een reeks zware catastrophes voorgedaan, waaraan kruisers, torpe dojagers, korvetten, transport- en vrachtschepen en andere vaartuigen, deels met tussenpozen van enkele mi nuten met reusachtige ontploffingen ten offer zijn gevallen. Deze schepen zijn door strijdmiddelen van de ma rine, die pas kort geleden herhaalde lijk van zich hebben doen spreken, tot zinken gebracht. Vernietigd werden: een kruiser van de Fiji-klasse, een torpedojager van de Ashanti-klasse en twee andere tor pedojagers van onbekend type. Voorts twee korvetten, alsmede zeven trans portschepen, vrachtschepen of lan- dlngsschepen met een gezaraelijke In houd van 40 tot 50.000 brt. Over het lot van zes andere eveneens getroffen schepen, die alle zware ontploffings- verschijnselen vertoonden, is nog geen definitief rapport ontvangen. Een van de opmerkelijkste gebeur tenissen van deze nacht speelde zich af kort voor de start der strijdmid delen. Drie officieren, een vaandrig, een onderofficier en vijf man meld den, dat zij hun vaartuig zo dicht bij den vijand zouden brengen tot zij een lonend doel vernietigd zouden heb ben, zonder rekening te houden met de actieradius of eigen terugkeermo- gelijkheden. Deze tien mannen zijn van hun tocht niet teruggekeerd. Deze vrijwillige doodsverachting is het overtuigendste bewijs voor het strijdmoreel der Duitse soldaten, spe ciaal echter voor de Duitse zeelieden, die in verband met de geconcentreer de vlootstrijdkrachten van twee we reldmachten als prototype van den individuëlen strijder het bereiken van hun doel hoger stellen dan hun leven. Op geringe afstand Bij de torpedering van de kruiser konden van zeêr dichtbij de karakte ristieke kenmerken van de schepen dezer klasse worden waargenomen. De afstand was slechts zeer gering, zodat een vergissing uitgesloten kan worden geacht. De kruiser werd des ochtends om 3.42 getorpedeerd, kreeg daardoor een *„ruggegraatsbreuk". brak in tweeën en werd in zinkende toestand door de bemanning verla- ten. De torpedojager van de Ashanti- klasse werd om 5.15 uur door zijn noodlot achterhaald. Dit schip ver dween na een zware ontploffing in de diepte. De torpedojagers van deze klasse zijn in 1939 gebouwd. Zij zijn een Jaar ouder dan de kruisers van, de Fiji- Het' grote transportschip, dat om 4.45 werd aangevallen, is een „Liber- ty"-vrachtschip, dat midscheeps ge troffen werd en met een reusachtige steekvlam ontplofte, door midden brak en snel zonk. Daar de aanval op verrassende wijze en geconcentreerd werd uitge voerd, kwamen op eens binnen dertig minuten kort na twee uur talrijke ^ontploffingen voor, die tussen vijf en zes uur nog door talrijke dikwijls slechts met enkele minuten tussen ruimte werden gevolgd. Uit Houlgate zijn rapporten ont vangen, volgens welke om 2 30 uur van daar uit in noordwestelijke rich ting een kort opvlammen van vuur en daarna een zeer hevige ontploffing en brandende scheepsresten zijn waargenomen. Om 2.50 uur waren de zelfde waarnemers getuigen van twee hevige ontploffingen op een groot schip, dat, nadat de rook was-opge trokken, niet meer werd gezien.» Een van de succesvolle terugge keerde soldaten kon op 700 meter af stand om 3.39 uur de door een kame raad verrichte torpedering van een grote torpedojager en diens onder gang waarnemen. Voor zover op grond van de nog steeds binnenkomende- rapporten blijkt, kan thans reeds gezegd wor den, dat de geallieerden in de nacht van 2 op 3 Augustus binnen enkele uren de tot dusver zwaarste scheeps- verliezen hebben geleden sedert het begin van de invasie. (Speciale correspondentie.) BERLIJN, 4 Aug. De ontwikke ling van het Sowjetzomeroffensief heeft de laatste dagen noch nieuwe operatieve tendenzen. noch belang rijke frontverschuivingen gebracht. Het valt niet te loochenen, dat er een versterking van de Duitse tegen stand merkbaar wordt, die tezamen met de begrijpelijke behoefte van het Sowjet-opperbevel. om haar aan- valsformaties aan te vullen en te hergroeperen, de voornaamste reden is van de vertraging van de Sowjet- russische opmars Men zal thans dienen af te wach ten, of en in hoeverre men ln deze krachtige afweerkracht der Duitsers de eerste aanwijzingen mag zien van een effectieve consolidatie van het Duitse oostelijke front. Vast staat, dat de tegenstander langza merhand die gebieden begint te na deren, waar de Duitse legerleiding met steeds groter kans op succes haar maatregelen tot stabilisatie van het afweerfront kan treffen. In Duitse militaire kringen ls men zich echter terdege er van bewust, dat de offensieve kracht, waarover de Sow- jets nog kunnen beschikken, een factor van onzekerheid vormt, welke een duidelijke beoordeling van de toekomstige ontwikkeling der mili taire situatie in het oosten uiterst moeilijk maakt. De Wereldbibliotheek N.V. heeft oilder de naam „Sohatten der Schilderkunst" drie series plaatwerken, alsmede een premiereèks uitgegeven. Het zijn reproductiesnaar werkeii uit Nederlandse en Vlaamse musea en uit particuliere verzamelin gen. BERLIJN, 4 Aug De marine- medewerker van het Internationale Informationsbüro geeft uit de com mandopost der strijdmiddelen, die in de vroege ochtenduren van 3 Augus tus in de Seine-baai opereerden, de volgende waarnemingsrapporten over de spheepsverliezen in het laatste deel van de nacht: 5.00 uur: Brandend schip in noord- noordwestelijke richting, dat vervolgens in de lucht vliegt. 5.05 uur: Groot landingsschip met vakwerkmast wordt getor pedeerd en ontploft. 5.14 uur: Brand op een schip er zware ontploffing. 5.15 uur: Torpedojager van de As- hanti-klasse vliegt in de lucht (reeds gemeld). 5.20 uur: Ontploffing op een schip met een geweldige vuurbal. 5.27 uur: Kort opvlammend vuur- schijnsel met een daarop volgende zwarè ontplof fing. 5.35 uur: Groot vuurschijnsel boven een schip, hevige ontplof fingen, grote explosiewolk, die lang boven de plaats des onhells blijft hangen. 5.50 uur: Zware ontploffing op ge ringe afstand van een be stuurder van een strijd middel. Verdere waarne ming wegens eigen aanval niet mogelijk. 6.00 uur: Reusachtig vuurschijnsel met zeer zware ontploffing. Waarschijnlijk ontploffing van een munitieschip. Hieruit blijkt dat door deze ge concentreerde .aanvallen elke zeven minuten een schip vernietigd werd. Grazlani bevelhebber MILAAN, 3 Augustus. Uit het Italiaanse hoofdkwartier wordt ge meld: De minister van Oorlog, maar schalk Graziani, heeft het bevel over een Duits-Italiaans leger op zich genomen en naar aanleiding daar van een dagorder tot, de troepen ge richt, waarin hij zich tot de Duitse en Italiaanse kameraden richt. De opstelling van dit leger symbo liseert de wapenbroederschap en kameraadschap der beide volken en is van grote ideële en geestelijke betekenis. Het leger, dat onder het opperbe vel van veldmaarschalk Kesselring en onder diens rechtstreekse com mando staat, zal de gehele wereld bewijzen, dat de Italianen der socia listische republiek getrouw aan het fiact, dat beide volken verenigt, hans aan de zijde van den Duitsen bondgenoot de strijd tot aan de zekere overwinning beginnen. Uit berichten in de Italiaanse pers valt op te maken dat het hier gaat om de in Duitsland opgeleide derde en vierde divisie. Ook generaal-veldmaarschalk Kes selring heeft een dagorder uitgege ven, waarin hij er op wijst, dat bei de landen onverbrekelijk in de strijd staan. BERLIJN, 4 Aug. Naar het D.N.B. verneemt ligt sedert de mid daguren van de 3de Augustus zwaar vijandelijk artillerievuur op de stad Florence, vooral op de Piazzo Ro mano, het Instituto Plaza d'Arete en de Ponte Victoria. Ie JAARGANG Ne. ISI Uitgave: N.V. De Arbeiderspen Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Tel. 24996 - Postgiro 184120 Abonnementsprijs 21 et. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummen 5 ct. LD VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1944 HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER. 3 Aug. Het opperbevel der weermacht deelt mede: In Normandië zette de vijand, ge steund door heftig artillerievuur en talrijke jachtbommenwerpers, zijn hevige aanvallen in het centrale en het westelijke deel v^an het landings- hoofd de gehele dag voort. Hij werd op de meeste plaatsen met aanzien lijke verliezen, maar in zware ge vechten afgeslagen en kon slechts op enkele punten successen behalen. Daar zijn onze troepen tot de tegen aanval overgegaan. Zuid-oostelijk van Villedieu bevin den eigen pantserformaties zich in een zich ontwikkelende aanval naar het westen. De over Avranches naar het zuiden en westen opgedrongen vijandelijke strijdkrachten vielen met haar pant servoorhoeden Rennes en Dinan aan, waar zij werden afgeslagen. Slagvliegtuigen verstrooiden vijan delijke marscolonnes in het gebied ten zuiden van Avranches en ver nielden een vrij groot aantal tanks, kanonnen en voertuigen. Boven Normandië en het bezette gebied in het wasten werden 18 vijandelijke vliegtuigen neergescho ten. In het Franse gebied werden 118 terroristen in de strijd vernietigd. Bij deze zuiveringsoperatie hebben de bandieten sedert zes Juni onge veer 7300 doden en 4700 gevangenen verloren. Het gebied van groot-Londen ligt nog steeds onder zwaar vergeldings- vuur van de V 1. In Italië hebben onze troepen ook gisteren alle vijandelijke doorbraak pogingen in de richting van Floren ce met zware verliezen verijdeld. Zij blijven den vijand westelijk en en kele kilometers zuidelijk van de stad hardnekkige tegenstand bieden. Op de noordelijke helling der Kar paten mislukten talrijke door tanks gesteunde Sowjetaanvallen. Door tegenaanvallen, vooral oostelijk van de Beskidenpas, werd de vijand ver der teruggeworpen. In de grote bocht van de Weichsel werd de vijandelijke deuk westelijk van Baranow sterkeriVerder naar het noordoosten stortten talrijke aanvallen der bolsjewisten met zwa de verliezen ineen. Verscheidene po gingen om de rivier over te steken werden verijdeld. Noordoostelijk van Warschau kwam het tot zware heen en weer golven de gevechten. De stad Radzymin werd in een tegenaanval door onze tanks heroverd. Terwijl aan de midden-Boeg en ten zuiden van Augustow herhaalde vijandelijke aanvallen mislukten, zijn in de sector Seinen-WilkowisJ en bij Mitau verbitterde gevechten gaande. In het gebied van Birsen namen on ze grenadiers bij tegenaanvallen ver scheidene plaatsen. Oostelijk van de Duna en op de landengte van Narwa werden krach» tige doorbraakpogingen der Sow jets in zware gevechten verijdeld. In de grote afweerslag russen de Karpaten en de Finse Golf zijn in de maand Juli alleen door troepen van het leger en de Waffen-// 3908 vijandelijke tanks stuk geschoten. (Van onze correspondente) BERLIJN, 4 Augustus. Het al lernieuwste op het gebied van de mijnenoorlog te land zal dé land mijn G. 1. III zijn, die binnenkort in het Oosten gébruikt zal worden. Talrijke colonnes wagens slepen deze gevaarlijke werktuigen naar de Weichsel. De soldaten noemen ze „eenoog" vanwege het merkwaardige glinsterende omhulsel dat toch niet uit metaal bestaat. De mijnen zijn dermate eenvoudig te bedienen, dat ze ook door den niet geschool den soldaat en wanneer dit nodig mocht zijn zelfs door den burger kunnen worden gehanteerd. Bij Koningsbergen alleen bestond een depot van 900.000 stuks. De mijn heeft de vorm van een discus en kan door' sterke mannen tot op een afstand van 30 meter ge worpen worden. Gemiddeld zal de mijn ruim 18 meter door de lucht kunnen worden gegooid. De interes santste nieuwigheid bestaat hierin, dat de explosieve stof is gecombi- nèerd met een thermietlading Door een eenvoudig stelsel is het mogelijk eerst de thermietlading en pas daar na de springlading in werking te brengen, of omgekeerd, al naar de omstandigheden het, nodig maken. Bij het bestrijden van pantserwa gens proberen de soldaten de mijnen er op te „plakken" De thermietla ding vreet dan een gat in de stalen pantserplaten en steekt de vijande lijke tank ln brand, als het gehele monster tevoren tenminste niet is ontploft. Ook wanneer deze universele mijn in de aarde wordt gelegd heeft ze een sensationele uitwerking. Alleen al van haar omhulsel kunnen bizon- dere dingen worden verwacht. Wordt ze als discus geworpen dan is haar uitwerking ongeveer het vijfvoudige van die van een gewone handgra naat. Deze mijn is tekenend voor de wijze waarop het Duitse léger zich met middelen voor gevechten op de korte afstand voorbereidt voor de eindstrijd tégen de bolsjewisten. Ook een anti-tank kanon van zeer klein kaliber speelt een belangrijke rol. Het kan door twee mannen worden gereden en werkt volgens het raket- tensysteem. Het verschil met, een overeenkomstig Amerikaans „kachel- pijpenmonster" is in elk opzicht be langrijk. In het bijzonder de trefze kerheid en de doorslaande kracht van de projectielen worden geroemd. Deze hebben een wolframhoudende kern. Hun kaliber wordt opgegeven als 27 millimeter. In Duitse militaire kringen is men van mening dat de tegenwoordige fase van de strijd op het Oostelijke front de crisis voor de pantserstrijd krachten heeft gebracht. „Wij staan momenteel voor de aflossing van de materiaaloorlog door een nieuwe fase van de techniek", zei overste Gers- tenberg, die tot de ingenieursstaf van Speer behoort. „De zogenaamde middelgrote wapens, tanks en artil lerie vechten in Normandië hun laatste ontmoeting." De vaklieden uit Speeris omgeving wijzen er op, dat de eerste wereld oorlog met de artillerie-omwenteling het machinegeweer heeft opgeleverd. De tweede Wereldoorlog heeft de pantscrformaties ingevoerd in de landoorlog. Nu staan we voor een ontwikkeling, die nieuwe verdragen de wapens brengt, want en daar wordt In Bcrlijnse kringen de nadruk op gelegd de actie van de vcrgcl- dingsrobots, de V 1, is slechts het be gin van de rakettenoorlog op de grote afstand. Een majoor van de valschermja gers, die uit Normandië teruggekeerd is, verklaarde ln dit verband dat het mogelijk is met een handjevol goed getrainde soldaten een heel pantser regiment in bedwang te houden. In elk geval hanteren de Duitse val schermjagers de raketten voor korte afstand, de handgranaten, mijnen, „kachelpijpmijnen", en nieuwe snel- vurende karabijnen als jongleurs in een circua. 250 andere vijandelijke tanks wer den door de luchtmacht vernield. In dezelfde periode verloren de Sowjets in luchtgevechten en door afweer geschut der luchtmacht 1329 vlieg tuigen. Ter aanvulling op het weermacht- bericht van heden wordt meege deeld, dat de tweede pantserdivisie onder leiding van haar commandeur, luitenant-feeneraal Freiherr von LUtt- witz van 13 Juni tot 30 Juli de vol gende successen heeft behaald: 180 tanks verniétigd, één tank buitge maakt 28 vliegtuigen neergeschoten 27 pantserauto's vernietigd. 52 pant- serafweerkanonnen vernietigd. 20 vrachtauto's buitgemaakt, en 668 ge vangenen binnengebracht. STOCKHOLM, 4 Aug. Het hoofd van de Poolse emigrantenrege ring te Londen, Mikolaczyk, is ont vangen door den Sowjetrussischen minister van buitenlandse zaken, Molotow, met wien hij een „zeer openhartig onderhoud" heeft gehad. Tegen persvertegenwoordigers heeft Mikolaczyk verklaard, dat hij maar schalk Stalin nog niet heeft gezien, doch dat hij hoopt spoedig een on derhoud met hem te heb.ben. Poolse emigranten in Londen heb ben de laatste dagen verklaard, dat de Poolse politici nlot alleon bezield 'zijn van goede wil, maar ook de nodige bevoegdheden hebben gekregen om bereidheid te tonen tot het doen van concessies. Het Poolse voorstel zou er op neerkomen, dat beide partijen de Curzonlljn erkennen als voorlopige soheidmgslijn: geldige grenzen zouden dan eerst na het einde van de vij andelijkheden getrokken worden. Ook ten opzichte van een reorganisatie van het Poolse kabinet zouden de Poolse kringen uitdrukking gegeven hebben aan hun bereidheid om zekere concessies te doen. Tot de reis van Mikolaczyk blijkt reeds te zijn besloten tljdpns zijn be zoek aan Washington. Roosevelt had hem uitgenodigd, omdat hij het met hot oog op de stommen van de Ame rikaanse Polen bij de komende verkie zingen, wenselijk vond dat-de Poolse kwestie ln het reine werd gebracht. Hij wilde/dat Mikolaczyk persoonlijk een plan aan' Stalln voor zou leggen dat was uitgewerkt door het Ameri kaanse departement van buitenlandse zaken en het Britse Foreign Office. Stalln heeft de lucht gekregen van dit plan en zijn bondgenoten daarop onverwacht verrast door de oprich ting van het Poolse regeringscomité ln Moscou. In Berlijn noemt men het veelzeg gend dat Mikolaczyk niet ls uitgeno digd als regeringshoofd, maar als „be kend Pools staatsman". DEN HAAG, 4 Aug. Voor de periode van 6 Aug. t.m. 19 Augustus zijn op de bonnen 33 en 34 verkrijg baar de gebruikelijke rantsoenen brood, beschuit, melk, taptemelk en vlees. Voorts zijn in aie periode gel dig 201 en 202 bloem, 200, 250 gr. peulvruchten, 199, 250 gram rogge- vlokken of havermout, D65 res. 250 gr. gort, E65 res. 250 gram kinder meel of voedingssuiker, 198, 100 gr. vermicelli, 33a en 33b elk een half rantsoen boter, 197, 100 gr. 20 plus of magere kaas, 196 suiker, 195 jam, 33, 150 gr. versnaperingen, 33 en 34 één rantsoen sigaren, tabak of sigaretten, 194 een rantsoen eenheids-toiletzeep, C66, D66 en E66 reserve één rantsoen waspoeder, E67 res. één rantsoen toiletzeep. De bonnen voor peulvruchten, rog- gevlokken of havermout, eenheids- toiletzeep, waspoader en toiletzeep zijn geldig verklaard t.m 2 Septem ber. Verder werden de bonnen B68. C68, D68 en E68 res. aangewezen voor een half rantsoen boter. Toelichting Van 6 Augustus tot en met 2 Sep tember, derhalve gedurende een tijd vak van vier weken, geeft de bon „algemeen 200" recht op 260 gram peulvruchten. Bon „algemeen 199" geeft gedurende dit tijdvak recht op 250 gram roggevlokken of voor zover voorradig havermout e.d. In verband met de bevoorrading van de handel moet men er rekening mede houden, dat de peulvruchten en de roggevlokken niet overal reeds op 6 Augustus aanwezig zullen zijn. In de loop dezer vier weken zal echter een leder ln de gelegenheid zijn de op deze bonnen verkrijgbare artikelen te kopen. Verder geven de boterbonnen 33a en 33b elk recht op 125 gram boter, ter wijl voor personen, geboren ln 1926 of later, een bijzonder rantsoen van 125 gram boter verkrijgbaar ls op de bonnen reserve B 68, C 68, D 68 en E 68. In den vervolge zal men f&rlne lactee niet meer op melk bonnen, doch op beschuitbonnen kunnen kopen. Op 5 beschuitbonnen ontvangt men een pakje van 350 gram farlne lactee, op 3 beschuitbonnen een pakje van 200 gram. Tenslotte kan mén, zoals reeds ls meegedeeld, voortaan de bonnen voor melk en taptemelk eerst op M a a n- d a g ln plaats van zoals tot dusverre reeds op Zaterdag gebruiken voor het kopen van melk. Bon 193 algemeen wordt niet aangewezen en kan der halve worden vernietigd. Rundvet voor kinderen DEN HAAG. 4 Aug. Van 20 Augustus tot en met 30 September a.s. zal op de aanvullingsbon voor kinderen inplaats van boter rundvet beschikbaar worden gesteld. Om voor dit rundvet in aanmerking te komen moet men de bon „boter 36a" voor of op 12 Augustus ajs. bij den slager inleveren. De aflevering van het vet mag van 20 Augustus af geschieden. Per bon ontvangt men 100 gram rundvet. Zij, die bon „boter 36a" niet of niet. tijdig bij een slager inleveren ontvan- g e e n rundvet. Boter wordt op deze bon niet verkrljgbw gesteld. Plotselinge dood van minister Jordana MADRID, 4 Aug. De Spaanse minister van buitenlandse zaken, Generaal Graaf Jordana, is Donder dagochtend plotseling te San Sebas tian overleden. Jordana is Franco's eerste minister van buitenlandse" za ken. Hij werd afgelost door Serrano Suner, wien hij later weer opvolgde. De 68-»jarige graaf Jordana is een telg uit een oud officiersge slacht en heeft zich in de oorlog van Spanje te gen de V.S. om JORDANA. Cuba en de Phi- (Cliché-archief A.P.) lippijnen onder scheiden. Ook in de strijd tegen Abd-el-Krim in Ma rokko trad hij op de voorgrond. On der Primo de Rivera bekleedde hij een vooraanstaande functie, doch na de uitroeping van de republiek zat hij acht maanden ln de gevangenis en stond hij lange tijd onder streng politietoezicht. Hij was een van de naaste medewerkers van Franco en heeft Spanje's toetreding tot het anti-Kominter^-pact ondertekend. Geen bon voor waspoeder DEN HAAG. 4 Aug. Voor de periode van 6 Aug. tot en met 2 September a.s. wordt slechts één bon voor zeep aangewezen, namelijk nummer 194 algemeen, welke recht geeft op het kopen van éen rant soen eenheidstoiletzeep. Voor deze periode wordt geen bon aangewezen rechtgevende op het kopen van was poeder. Op de kinderbon reserve O 66, D 66 en E 66 kan. evenals voorheen, een rantsoen waspoeder worden betrokken. Op de kinderbon reserve E 67 wordt wederom een rantsoen toilet zeep van oude samenstelling be schikbaar gesteld. De bon algemeen 180, aangewezen voor een rantsoen waspoeder of eenheidszeep, wordt niet verlengd, zodat is aan te beve len hierop nog tot en met 5 Aug. eenheidszeep te kopen. De geldig heid der kinderbonnen reserve C 50, D 50. E 50 C 58, D 58 en E 58 wordt verlengd tot 2 September 1944. Op deze kinderbonnen kan een rant soen waspoeder worden betrokken. Voor het. in behandeling geven van wasgoed aan wasserijen behoeft in de periode van 6 Augustus tot en met 2 September geen bon te wor den afgegeven. Kermisvermakelijkheden niet voor W.H.N, of N.V.D. DEN HAAG, 3 Aug. -r- De persdienst van de Nederl. Volksdienst en Winter hulp verzocht opname van het vol gende: Het gebeurt menigmaal, dat exploitanten van kermisvermakelijk heden zich tot autoritalten wenden om vergunningen met de mede deling, dat een deel der Inkomsten ten bate komt van W.H.N. of N.V.D De leiding van N.V.D. en W.H.N. deelt daarom met nadruk mede. dat belde Instellingen met de exploitatie van kermisvermakelijkheden niet de min ste bemoeienis hebben, noch op eniger lei wijze daarbij financieel zijn be trokken of wensen betrokken te woe den. AMSTERDAM, 4 Aug. Het land goed „Slangenburg" onder de gemeen te Doetlnchem, groot plm. 693 ha., ls onder de Natuurschoon wet 1928 ge rangschikt. Het landgoed, dat ls ge legen ten oosten van Doetlnchem aan weerszijden van de weg van Doetln chem naar Varsseveld ls op wegen en wandelpaden voor het publiek open gesteld. AMSTERDAM, 4 Augustus. De geruchtmakende zaak van de N. V. Meelfabriek „Schiedam", die te lage lonen betaalde en vervolgens wel gerde een beschikking van den Ge machtigde voor de Arbeid uit te voe ren die door het Nederlands Ar beidsfront met klem op haar plich ten werd gewezen en als antwoord op die vermanende stem goed meende te doen tegen het Arbeids front een proces te beginnen, deze zaak Is een goede week geleden afgesloten met een aanvullende be schikking van den Gemachtigde, die als een „eind goed al goed" de tries te aangelegenheid voor arbeiders en Arbeidsfront tot een bevredigend einde voerde. De Gemachtigde voor de Arbeid doet ons thans nog een communiqué toekomen, dat voor het historische overzicht der feiten wellicht nog van betekenis kan zijn. De Gemachtigde „In verband met het feit, dat het personeel van de N.V. Meelfabriek Schiedam door middel van de dag bladpers uiting heeft gegeven aan zijn dank voor de wijze, waarop de directie dezer onderneming de kwes tie der loonsverhoging, na gepleegd overleg met den Gemachtigde voor de Arbeid, op grond van door haar vroeger gedane toezeggingen, zou hebben geregeld, acht ik medede ling der navolgende feiten geboden. De juiste gang van zaken ls deze geweest, dat het N.A.F. zich tot mij heeft gewend met een klacht, waarin werd medegedeeld, dat aan bepaalde arbeiders, in dienst van de N.V. Meelfabriek Schiedam ontoelaatbaar lage lonen werden betaald. Hierop is door mij ter zake een onderzoek ingesteld, dat de Juistheid van deze klacht bevestigde, in verband waar mede ik, nadat ook de directie meer dere nialen was gehoord, bij mijn be schikking van 13 Juni JL voor even- bedoelde arbeiders een loonsverho ging dwingend heb voorgeschreven, Deze beschikking is sindsdien door mij onverkort gehandhaafd. Eerst toen aan de directie geble ken was, dat hieraan niet viel te tornen, heeft zij in de opgelegde loonverhoging berust. Tevens ver zocht zij daarop, in verband met de in de onderneming bestaande onderlinge loonverhoudingen, mijn toestemming voor een verhoging der lonen van enige andere arbeiders, die in de beschikking niet waren ge noemd en te wier behoeve op dat tijdstip bij mij geen aanvrage was ingediend. Deze toestemming heb ik verleend bij beschikking van 28 Juli, onder beding, dat ook voor deze ar beiders df loonsverhoging op 19 Juni moest ingaan." Tot zover de Gemachtigde voor de Arbeid. Wij willen met ons eigen oor deel kort zijn. Men kent het immers reeds ten voeten uit. Het liefelijke tafereel, dat ons uit bovenstaande re gels tegemoet treedt, ontlokt ons daarbij welhaast een traan van ont roering. Nietwaar: hier is dan een fabrieks-directic, die (nu jd!) te lage lonen betaalde en weken achtereen haar plicht niet zag, ook toen ze er door Arbeidsfront en Gemachtigde op was gewezen, die echter, eenmaal tot de conclusie gekomen dat aan de nieuwe loonregeling „niet viel te tor nen", niet slechts berustte, maar zelfs ijlings toestemming vroeg om ook het loon van andere arbeiders te verhogen! Wat kan men op deze ver dorven wereld schoner wensen? AMSTERDAM, 3 Aug. Er staat iets te gebeuren voor de oud gedienden van Land- en Zeemacht in Nederland, die voor 1922 gepension- neerd zijn en dus niet onder de Pen sioenwet 1922 vallen. De Nederlandse mannen van marine en leger, zowel de oud-gcpenslonneerden als de z.g. gepasporteerden, de mensen dus die geen pensioen genieten doch met in gang van hun 60ste levensjaar een jaarlijkse gratificatie ontvangen, heb ben een goede kans dat zij een rede lijke verbetering van hun positie krij- gn. Op liet ogenblik wordt er dien aangaande overleg gepleegd tussen de departementen van Binnenlandse Zaken, Defensie en Financiën. Laat ons hopen dat dit overleg niet te lang duurt, want verbetering van de posi tie van deze mensen is dringend no dig! Edoch, de oud-Lombokkers zullen daar niet onder vallen. Geen van de oud-Indische militairen zal hier voordelen van plukken. Immers, zij ressorteren niet onder Defensie, doch onder Koloniën en het departement van Koloniën in Zutphen is niet inge schakeld in deze verbeteringen. Wan neer dus straks voor een categorie mensen die het inderdaad zeer nard nodig heeft, de pensioenen en gratifi caties verhoogd worden, zal er een andere categorie, n.l. de oud-gepen- sionneerden en gepasporteerden van land- en zeemacht in Indië naast grij pen. Dat is onbillijk en onrechtvaar dig. Ook deze mensen moeten ge holpen worden! Met spoed! En mocht men er na onze vorige artikelen nog niet van overtuigd zijn dat deze hulp nodig is, welaan, wij zullen nogmaals een voorbeeld laten spreken. Een sprekend voorbeeld Daar is onze abonné J. Kramer uit Purmerend. In 1891 vertrok hij als jongen van zestien jaar op de Van Galen naar Indië. Hij maakte de blokkade van de kust van Atjeh mee in 1892, en twee jaar later was hij een dergenen die aan boord van de Prins Hendrik deelnam aan de expe ditie op Lombok. In 1903 werd Kra mer wegens diensteindiging gepas- porteerd. Daar hij dus vóór 1922 de dienst verliet, viel hij niet onder de nieuwe Pensioenwet 1922 en geniet hij sinds zijn zestigste jaar een gratifica tie, van zegge en schrijve ƒ315 per jaar. Voor deze schamele zes guldens in de week heeft Kramer de tien bes te jaren van zijn leven gegeven. O, hij behoeft niet alleen dóir- van te leven! Uit het éne fonds krijgt hij 62 per jaar toeslag, uit het.andere fonds 13*per Jaar, de diaconie geeft 2 per week en MaatschappÜJk Hulpbetoon vult dit aan tot het vorstelijke inko men van 111.80 per week. Tjonge wat een pensioen 1 Maar laten wij Kramer even aan het woord: „Toen lk in de afgelopen winter uit een fonds die ƒ62 per Jaar kreeg, ben ik in mijn steun voor 1.40 per week gekort. Nu vraag ik u, zoudt u met al uw studie mij weten voor te rekenen hoe in deze tijd man en vrouw kunnen leven van ƒ11.80 per week als daar 3.50 huur afgaat?" WIJ, „met al onze studie", weten het niet. Misschien weet Den Haag het? Misschien kan Den Haag Kra mer helpen om zijn budget sluitend te maken? Wij zouden nog meer voorbeelden kunnen geven, want1 de brieven zijn vele en de verbittering ls groot. Doch laat het zo genoeg zijn! Want met verbittering alléén is niemand ge diend, Er moét iets gedaan worden 1 En er mag niet te lang getalmd wor den. want ieder jaar leggen oud- Lombokkers zich ten eeuwigen ruste, ieder jaar slinkt hun aantal, ieder jaar .verzuimt Nederland zijn plicht tegenover deze oud-gedienden. Voor de oud-gepensioriticcrden van Land- en Zeemacht ln Nederland staat nu wat te gebeuren. Men haa^c zich echter en late met eeuwigduren de onderhandelingen, met conferen ties zonder eind en zonder besluit de tijd niet voorbij gaan. Geen woorden, maar daden! Liefst direct! En ln de tweede plaats: Koloniën moet in dit overleg betrokken wor den. Ook voor de oud-gepensionneer- den van Land- en Zeemacht in Indië zijn dringend verbeteringen nodig. Wij houden ons ervan overtuigd dat het departement van Koloniën gaar ne zal willen medewerken. Dat men het vrage, en aan het werk ga. De tijd dringt! Inderdaad: aan deze onthullingen verlenen wij maar al te gaarne plaats. Zij bewijzen immers, dat ook zeer trage bedrijfsvoerders tot voor uitstrevende inzichten kunnen gera ken. wanneer de stem maar krachtig genoeg is, die ze tot de werkelijkheid van deze tijd terugroept Het Nederlandse Arbeidsfront heeft haar muzikale manifestatie voor de fabriekspoorten te Schiedam dus niet voor niets gegeven. Het heeft de ruige aubades van een nieuw sociaal in zicht gezongen, die nodig waren om de Schone Slaapster in de directiekamer te doen ontwaken. Moge zij wakker blijven. Het Nederlands Arbeidsfront althans zal voortgaan met het zingen, van zijn krachtige sociale morgen zang, overal waar meer of minder schone liberale slaapsters dutten. Prof. K. Schilder afgezet Ter Generale Synode der Gerefor meerde kerken werd over de samen- spreklng met prof. ds. K. Schilder gerapporteerd, dat de samenspreking weinig of geen resultaat heeft ge had. Naar „De Standaard" ver neemt hééft de Generale Synode in comltè-generaal besloten, om prof. dr. K. Schilder te ontslaan als hoog leraar aan de theologische hoge school te Kampen en af te zetten als emeritus-predikant der Gerefor meerde kerk van Rotterdam-Delfs- haven. K Eerlijke vinder ontving een grote beloning DEN HAAG, 3 Aug. Het bureau van den Weermachtsbevelhebber in Nederland deelt mede: Op een perron van een der Neder landse stations was per abuis een actentas van een lid van het perso neel van een Duits bureau blijven liggen. De vinder, een Nederlander, heeft deze tas onmiddellijk aan het bureau Gevonden Voorwerpen der Spoorwegen afgegeven. Hij ontving voor zijn eerlijkheid een grote be loning. Postverzending naar Frankrijk DEN HAAG, 4 Aug. Poststuk ken en pakjes boven 20 gram zijn niet meer toegelaten naar een aan tal departementen aan de Franse westkust. Nadere Inlichtingen ver strekken de postkantoren. FRANS L.O. Utrecht. Geslaagd, de 1 dames: D. C. Pronk, Den Haag; J. v. Pommeren, Akkefwoude; J. A. M. v. d. Putt, Geldrop en de heren A. J. v. d. Glessen, Vreeland: K. Kramer, Amsterdam; M. Sarls, Heemstede en J. M. Segors, Roermond. FRANS M.O. a. Utrecht. Geslaagd de dames: L. Soemoealv. d. Have, Utrecht; F. J. Staal, Amsterdam; L. B. M. v. Drlel, Slttard en do heren: O. W. J. v. d. Leur, Den Bosch; E. J. Steers, Heemstede; T. v. d. Broek, Den Haag en J. B. O. P. Vinken, Til burg. LEIDS NIEUWS Waf het witte doek biedt „Gaudeamus igitur" zingen de stu denten in Lido waar een beeldver haal uit de hogeschoolwereld draait. „Laat ons dus vrolijk zijn" is inder daad het leidmotief in deze geschie denis van den zorgelozen professor en zijn dito gezin, dat op het aller laatste moment door een misverstand dreigt verstoord te worden. Paul Verhoeven heeft „Een geluk kig mens" wat nadrukkelijk en daar door veelal wat traag geregisseerd, maar hier en daar verraadt zich toch een originele kijk op zijn scènische uitbeelding. G. K. KROP. De film „De Smokkelaars van St. Paull" in Rex, brengt „Vracht van Baltimore" in herinnering. De haven van Hamburg is ook hier de plaats van handeling en eveneens is het een vrouw, Hanna Carstens (Marieluise Claudius), die ln een rederij een be langrijke rol speelt. Ofschoon deze niet meer nieuwe rolprent niet bepaald uitmunt door filmische kwaliteiten en originele vondsten, is zij toch onderhoudend en geeft een goede kijk op de eerlijke zwoegers aan de waterkant van een grote havenstad. In Casino kan men déze week de fraaie Ufa-Jubileumfilm „Münch- hausen" gaan zien. van wélke film wij korte tijd gelSden een uitvoerige, recentie gaven. Hans Albers speelt de hoofdrol in deze film, die door het uitstekend toegepaste kleurenprocedé dubbel aantrekkelijk ls gemaakt. TIENDE PREDIKANT. Enige jaren geleden besloot de Ned. Hen'. Gemeente alhier, het aantal predi kanten bij de Ned. Herv. Gemeente alhier, uit te breiden en tot stichting van een tiende predikantsplaats over te gaan. Dit is thans zover gevorderd, dat deze week de kiesvereniging der Ned. Herv. Gemeente een drietal ge vormd hebben, uit welk drietal de tiende predikant zal beroepen wor den. WILLEM GOOSSENS VOLKSTO NEEL. Willem Goossens Volksto neel komt Zondagavond in de Leidse Schouwburg met het toneelspel „Kin deren van ons Volk", naaf de gelijk namige roman van Anton Cocrten. De hoofdrollen zullen worden vertolkt door Rika Hopper en Willerrf Goos sens. Des middags zal hetzelfde ge zelschap voor de kinderen hét sprookje „De gelaarsde kat" opvoe ren. v SPORTNIEUWS Bondswedstrijden van de Ned. Schaakbond MAASTRICHT 3 Aug. De bondswedstrijden van de Ned. Schaakbond, die oorspronkelijk in Valkenburg zouden worden gehou den, worden wegens bijzondere om standigheden van 21 t/m 25 Aug. in Maastricht gehouden. De verduistering begint beden om 21.27 en eindigt om 6.03. Maan onder 5.35, op 21.45. 4 Aug. VJVI., 11 Aug. L.K., 18 Aug< N.M., 26 Aug. E.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1